Temel Fizik 2024 2025 Vize Soruları

Temel Fizik Dersinde Geçen Konular

1. İvme ve SI Birim Sistemi

• İvme: Hızın zamana göre değişim oranıdır. Bir cisim hızını artırdığında ya da azalttığında ivme oluşur. İvme bir vektörel büyüklüktür, yani yönü ve büyüklüğü vardır.
• SI birim sisteminde ivme birimi metre/saniye² (m/s²) olarak ifade edilir.

2. Denge Durumu

• Bir cisim denge durumundayken üzerine etki eden net kuvvet sıfırdır (∑F = 0).
• Ayrıca, döndürme etkisi (tork) sıfırdır (∑τ = 0).
• Denge durumunda hareket ya sabittir ya da cisim duruyordur. Yön değiştirme, denge durumunda gerçekleşmez.

3. İtme ve Momentum

• Momentum: Bir cismin kütlesi ve hızıyla tanımlanan bir hareket özelliğidir. Momentum bir vektörel büyüklüktür ve p = mv formülüyle hesaplanır.
• İtme: Bir cisme uygulanan kuvvetin, uygulandığı süreyle çarpımıdır. İtme, momentumdaki değişime eşittir (F × Δt = Δp).
• İtme ve momentum her ikisi de vektörel büyüklüktür.

4. Eğik Düzlem ve Sürtünme

• Eğik düzlemde bir cisim hareket ederken yerçekimi kuvveti ve sürtünme kuvveti etkili olur.
• Sürtünme kuvveti, cismin hareketini yavaşlatır ve sürtünme katsayısına bağlıdır (F = μ × N, burada μ sürtünme katsayısı ve N normal kuvvettir).
• Eğik düzlemde cisimlerin hızları, sürtünme ve yerçekimi kuvveti arasındaki dengeye bağlı olarak belirlenir.

5. Vektörler ve Skaler Çarpım

• Vektörler: Yön ve büyüklüğe sahip büyüklüklerdir (örnek: hız, kuvvet).
• Skaler çarpım: İki vektörün aynı doğrultudaki bileşenlerinin çarpımlarının toplamıdır. Örneğin, A • B = AxBx + AyBy + AzBz.
• Skaler çarpım sonucu bir sayı (skaler) olarak elde edilir.

6. Makara ve Basit Makineler

• Makara sistemleri, kuvveti artırmak ya da yönünü değiştirmek için kullanılır.
• Bir makara sistemi, kuvvetlerin dengelenmesiyle çalışır. İvme ve net kuvvet arasındaki ilişki, F = ma yasasıyla tanımlanır.

7. Kinetik Enerji ve Enerji Değişimi

• Kinetik enerji (Eₖ): Bir cismin hızına ve kütlesine bağlı olan enerjidir. Formülü: Eₖ = 1/2 mv².
• Bir cismin hızını artırmak için ona enerji aktarılır. Enerji değişimi kinetik enerji farkı ile hesaplanır: ΔE = Eₖ₂ – Eₖ₁.

8. Kütle ve Ağırlık Merkezi

• Kütle merkezi: Bir cismin tüm kütlesinin dengelendiği nokta.
• Ağırlık merkezi: Yerçekimi kuvvetinin etkisinin toplandığı noktadır.
• Bir cismin kütle merkezi, düzgün geometrik şekillerde tam ortada yer alır, ancak karmaşık şekillerde bu durum değişir.

9. Hareket Denklemleri

• Konum, hız ve ivme arasındaki ilişki matematiksel denklemlerle ifade edilir. Örneğin:
  • Konum: x(t) = f(t)
  • Hız: v(t) = dx/dt
  • İvme: a(t) = d²x/dt²
• Bir parçacığın hareketi bu denklemlerle incelenir.

10. SI Birim Sistemi

• Kütle: SI birim sisteminde kilogram (kg) birimiyle ifade edilir.
• Zaman: Saniye (s).
• Uzunluk: Metre (m).

11. İpteki Gerilme Kuvveti

• Bir sistemde ipteki gerilme kuvveti, kütleler ve sürtünme kuvvetleriyle ilişkilidir. Denge ve hareket durumları gerilme kuvvetini belirler.
• Gerilme kuvveti, Newton’un ikinci yasasına göre hesaplanır.

12. Sürtünmesiz Yüzey ve İtme

• Sürtünmesiz yüzeylerde, hareket sadece uygulanan kuvvetlere bağlıdır.
• İtme, uygulanan kuvvetin süre ile çarpımıdır ve momentum değişimine eşittir.

1. SI birim sisteminde ivmenin birimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) m
B) m / s
C) s / m²
D) s
E) m / s²

Cevap : E) m / s²

Açıklama : İvme, hız değişiminin zamana oranıdır ve birimi m / s²’dir.

2. I. Yön değiştirmesi
II. Bileşke kuvvetin sıfır olması
III. Bileşke torkun sıfır olması
Denge durumunda olan bir cisim için aşağıdaki durumlardan hangisi veya hangileri gözlenemez?

A) Yalnız II
B) Yalnız I
C) II ve III
D) Yalnız III
E) I ve II

Cevap : B) Yalnız I

Açıklama : Denge durumunda bir cisim yön değiştiremez çünkü hareket etmeyen bir dengede durmaktadır.

A) -13
B) -15
C) -17
D) -11
E) -9

4.Makara ağırlığının ve sürtünmelerinin önemsenmediği sistemde serbest bırakılıyor. Buna göre, cismin ivmesi değeri miktar m/s² aşağıdakilerden hangisidir? (g = 10 m/s²)

A) 30
B) 25
C) 27
D) 20
E) 15

5. 𝑉 = 𝑎𝑡 denkleminde v hız, a ivme ve t zamandır.
Bu denklemden hareket ile, hızın boyutu nedir?

A) T / L
B ) L² / T
C)T
D) L / T
E ) L / T²

6. Aşağıdaki ifadelerden hangisi itme ve momentum ile ilgili yanlıştır?

A) Bir cismin momentum değişimi, itme’ye eşittir.
B) Bir cisme uygulanan bileşke kuvvet ile kuvvetin uygulama süresinin çarpımına itme denir.
C) Momentum vektörel, itme skaler büyüklüktür.
D) Hareket yönünde itme tatbik edilirse kütlenin momentum artar.
E) Momentum cismin kütlesi ve hızının çarpımına eşittir.

Cevap : C) Momentum vektörel, itme skaler büyüklüktür.

Açıklama : İtme de momentum gibi vektörel bir büyüklüktür.

7. Yüksekliği 3 m ve uzunluğu 5 m olan bir eğik düzlem üzerinde bulunan m kütleli bir cisim, eğik düzlemin en üst noktasından serbest bırakılmıştır.
Eğik düzlem ile cisim arasındaki sürtünme katsayısı 0,5 olduğuna göre, eğik düzlemin en alt noktasında bu cismin hızı kaç m/s olur? (g=10 m/s² )

A) √5
B) √10
C) √2
D) 5√2
E) 2√5

8. Üç farklı cisim için oluşturulan tabloda, I. cismin ivme değeri a1, II. cismin kütle değeri m2, III. Cisme uygulanan kuvvetin değeri F3 ile ifade edilmektedir.

Buna göre, sürtünmesiz ortamda tablodaki a₁, m₂ ve F₃ değerleri yerine aşağıdakilerden hangisi yazılabilir?

A) a 2m 3F
B) a/2 2m F
C) 2a m/2 2F
D) a m 2F
E) am F

Cevap : A) a 2m 3F

9. Tek boyutta hareket yapan, zamana göre konumunun değişimi x(t) = t³ ­ t² olarak verilen bir parçacığın, t = 2 s ve t = 3 s’de cismin ani ivmesi sırasıyla nedir?

A)

B)

C)

D)

E)

Cevap : A)

10.

Sürtünmesiz ve yatay düzlem üzerinde durmakta olan m ve 2m kütleli cisimler F ve 2F kuvvetleriyle ∆t ve 2∆t süre hareket ettiriliyor. <br>Kütlelere uygulanan itmenin büyüklükleri oranı I₁ / I₂ kaçtır ?

A) 1
B) 6
C) 1/2
D) 1/4
E) 2

Cevap : D) 1/4

11. Verilen vektörler için A • B skaler çarpımı nedir?

A = î – 2ĵ + 3k̂
B = -î + 3ĵ + 5k̂

A) 6
B) 7
C) 4
D) 5
E) 8

Cevap : E) 8

Açıklama : Skaler çarpım, vektör bileşenlerinin çarpılarak toplanmasıyla hesaplanır: (1×-1) + (-2×3) + (3×5) = 8

12. Aşağıdaki ifadelerden hangisi öteleme dengesini ifade eder?

A)
B)
C)
D)
E)

Cevap : A)

Açıklama : Öteleme dengesinde toplam kuvvetlerin vektörel toplamı sıfır olmalıdır.

13. m kütleli bir cismin hızını 2v’den 4v’ye çıkarmak için cisme verilmesi gereken enerji aşağıdakilerden hangisidir?

A) 2mv²
B) 6mv²
C) 8mv²
D) mv²
E) 4mv²

Cevap : B) 6mv²

Açıklama : Kinetik enerji değişimi ΔE = 1/2 m(vf² – vi²) formülüne göre hesaplanır.

14. m kütleli bir cisim, bir h yüksekliğinden 20 m/s’lik bir hızla aşağıya doğru fırlatıldığında yere çarpma hızı 30 m/s olmaktadır. h yüksekliği kaç metredir? (g = 10 m/s²)

A) 30 m
B) 40 m
C) 45 m
D) 25 m
E) 35 m

Cevap : D) 25 m

Açıklama : Enerji korunumu kullanılarak h yüksekliği hesaplanır: mgh = 1/2 m(v² – u²).

15.

Şekildeki sürtünmeli sistemde mL = 4 kg, mK = 4 kg ve sürtünme katsayısı k = 0,2 olduğuna göre, sistem serbest bırakıldığında kütleleri birbirine bağlayan ipteki gerilme kuvveti kaç Newton’ dur? (g = 10 m/s²)

A) 24
B) 32
C) 34
D) 12
E) 36

Cevap : B) 32

Açıklama : Gerilme kuvveti sürtünme ve ağırlık kuvvetleriyle dengelenerek hesaplanır.

16. SI birim sisteminde kütle aşağıdaki hangi birim kullanılarak verilmektedir?

A) Santimetre
B) Kilogram
C) Metre
D) Saat
E) Gram

Cevap : B) Kilogram

Açıklama : SI birim sisteminde kütlenin temel birimi kilogramdır.

17. x ekseni boyunca hareket eden bir parçacığın hareket denklemi x(t) = -2t³ + 6t² ifadesi ile verilmiştir. Parçacığın t = 2 s’de anlık ivmesi nedir?

A) -12 m/s²
B) 24 m/s²
C) 6 m/s²
D) 12 m/s²
E) -24 m/s²

Cevap :  A) -12 m/s²

Açıklama :

18. x ekseni boyunca hareket eden bir parçacığın konumu tᵢ = 1 s’de xᵢ = 10 m ve t𝑠 = 3 s’de x𝑠 = 2 m’dir.
Bu zaman aralığında parçacığın ortalama hızını aşağıdakilerden hangisidir?

A) -2 m/s
B) 4 m/s
C) -4 m/s
D) 2 m/s
E) 0 m/s

Cevap : C) -4 m/s

Açıklama : Ortalama hız, Δx / Δt formülüyle hesaplanır: (2 – 10) / (3 – 1) = -4 m/s.

19. I. Bir cismin kütle ve ağırlık merkezi daima aynı noktadadır.
II. Bir cismin ağırlık merkezi daima aynı düşey doğrultudadır.
III. Tüm cisimlerin kütle merkezi cisimlerin tam ortasındadır.
Kütle ve ağırlık merkezi ile ilgili yukarıdaki yargılardan hangisi veya hangileri yanlıştır?

A) Yalnız III
B) Yalnız I
C) I ve III
D) II ve III
E) Yalnız II

Cevap : C) I ve III

Açıklama : Kütle merkezi ve ağırlık merkezi eşleşmeyebilir. Tüm cisimlerin kütle merkezi tam ortasında bulunmaz.

20. Çarpım işlemi ile (C Vektör) x (D Vektör) değeri nedir?

C vektör = 3î – ĵ + 2k̂
D  vektör = -î + 3ĵ – 2k̂

A) 4î + 8ĵ – 8k̂
B) 4î – 6ĵ – 9k̂
C) -4î + 4ĵ + 8k̂
D) -2î – 4ĵ + 8k̂
E) 2î – 4ĵ + 4k̂

Cevap : C) -4î + 4ĵ + 8k̂

Açıklama : Çarpım işlemi vektörel çarpım kuralları kullanılarak çözülür.