İstatistik Analiz 2024-2025 Vize Soruları

İstatistiksel Analiz ve Örnekleme Yöntemlerinin Araştırmalardaki Rolü

İstatistiksel analiz, araştırma süreçlerinin temel taşıdır ve elde edilen verilerin doğru bir şekilde değerlendirilmesini sağlar. Özellikle örnekleme yöntemleri, anakütleye dair genellemelere ulaşmak için kritik öneme sahiptir. Araştırma sorularına yanıt ararken, uygun istatistiksel araçları ve yöntemleri seçmek, bulguların güvenilirliğini ve geçerliliğini artırır.

Güven Aralığı ve Anlamı

Bir araştırmada anakütle parametrelerine yönelik tahminler yapılırken, bu tahminlerin kesinliği genellikle güven aralıkları ile ifade edilir. Güven aralığı, anakütle parametresinin belirli bir olasılıkla bu aralık içinde bulunacağını belirtir. Güven düzeyini belirleyen α değeri, aralığın genişliğini doğrudan etkiler. Daha dar bir aralık, genellikle daha düşük bir güven düzeyi ile elde edilir, bu da analizlerin hassasiyetine ve araştırmanın bağlamına göre seçilmelidir.

Standart Hata ve Önemli Parametreler

Örneklem ortalamasının dağılımı, anakütle ortalaması hakkında bilgi verirken, standart hata bu dağılımın yayılımını ölçer. Standart hata, anakütle standart sapmasının örneklem büyüklüğünün kareköküne bölünmesiyle hesaplanır. Standart sapmanın küçülmesi veya örneklem büyüklüğünün artması, standart hatayı ve dolayısıyla güven sınırlarının genişliğini azaltır. Bu durum, araştırmanın doğruluk derecesini artırır.

Örnekleme Yöntemlerinin Seçimi

Araştırma tasarımında, örnekleme yöntemi seçimi kritik bir adımdır. Tesadüfi örnekleme yöntemleri, anakütledeki her birime eşit seçilme şansı tanıyarak tarafsız bir seçimi mümkün kılar. Bu yöntemler arasında sistematik örnekleme, belirli bir düzen içinde birimlerin seçilmesini sağlar ve tesadüfi örnekleme sınıfına girer. Bunun yanında, kartopu örnekleme gibi yöntemler daha spesifik amaçlar için kullanılır ve genellikle homojen gruplar üzerinde uygulanır.

Hipotez Testleri ve Dağılımlar

Hipotez testleri, istatistiksel analizlerin temel yapı taşlarından biridir. Araştırmacılar, belirli bir parametrenin anakütlede belirli bir değerden farklı olup olmadığını test etmek için çift yönlü hipotez kurar. Bu testlerde, anakütle varyansının bilinip bilinmemesi, kullanılacak istatistiksel yöntemin belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Anakütle varyansı bilinmiyorsa ve örnek büyüklüğü küçükse, Student’s t dağılımı tercih edilir.

Çıkarsama İstatistiği ve Uygulamaları

Büyük anakütleler üzerinde tahminler yapmak, örneklem üzerinden genelleme yapılmasını gerektirir. Bu süreçte kullanılan yöntemler, çıkarsama istatistiği olarak adlandırılır. Örneğin, seçim sonuçlarının, televizyon izlenme oranlarının veya müşteri memnuniyetinin tahmin edilmesi gibi konularda bu yöntemler etkili bir şekilde uygulanır. Çıkarsama istatistiği, örneklemden elde edilen bilgilerin anakütleye genellenmesi sürecinde belirsizliklerin ve hataların minimize edilmesini sağlar.

Sistematik ve Tesadüfi Hatalar

Araştırma sırasında ortaya çıkan hatalar, genellikle sistematik veya tesadüfi olarak sınıflandırılır. Sistematik hatalar, ölçüm araçlarının kalibrasyon eksikliklerinden veya yöntemsel kusurlardan kaynaklanırken, tesadüfi hatalar, farklı yönlerde etkiler oluşturur ve genellikle tamamen ortadan kaldırılamaz. Bu hataların türü ve etkisi, araştırmanın sonuçlarının doğruluğunu ve güvenilirliğini doğrudan etkiler.

Sonuç

İstatistiksel analiz, araştırmalarda veri toplama, analiz ve yorumlama süreçlerinin merkezindedir. Güven aralığı, standart hata, hipotez testleri ve örnekleme yöntemleri, elde edilen sonuçların doğruluğunu artırmak ve genelleme yapılabilirliğini sağlamak için kullanılan temel araçlardır. Araştırmacıların, analiz süreçlerinde bu yöntemleri etkili bir şekilde kullanması, bilimsel çalışmaların güvenilirliğini ve etkisini artıracaktır.

Bu yazı, istatistik analiz ve örnekleme yöntemlerinin araştırmalardaki uygulamalarını genel bir çerçevede ele almaktadır. Soruların altında yatan temel konuları derinlemesine işlemek için bu tür bir yaklaşım faydalı olacaktır

İstatistiksel analiz, araştırma süreçlerinin temel taşıdır ve elde edilen verilerin doğru bir şekilde değerlendirilmesini sağlar. Özellikle örnekleme yöntemleri, anakütleye dair genellemelere ulaşmak için kritik öneme sahiptir. Araştırma sorularına yanıt ararken, uygun istatistiksel araçları ve yöntemleri seçmek, bulguların güvenilirliğini ve geçerliliğini artırır.

Güven Aralığı ve Anlamı

Bir araştırmada anakütle parametrelerine yönelik tahminler yapılırken, bu tahminlerin kesinliği genellikle güven aralıkları ile ifade edilir. Güven aralığı, anakütle parametresinin belirli bir olasılıkla bu aralık içinde bulunacağını belirtir. Güven düzeyini belirleyen α değeri, aralığın genişliğini doğrudan etkiler. Daha dar bir aralık, genellikle daha düşük bir güven düzeyi ile elde edilir, bu da analizlerin hassasiyetine ve araştırmanın bağlamına göre seçilmelidir.

Standart Hata ve Önemli Parametreler

Örneklem ortalamasının dağılımı, anakütle ortalaması hakkında bilgi verirken, standart hata bu dağılımın yayılımını ölçer. Standart hata, anakütle standart sapmasının örneklem büyüklüğünün kareköküne bölünmesiyle hesaplanır. Standart sapmanın küçülmesi veya örneklem büyüklüğünün artması, standart hatayı ve dolayısıyla güven sınırlarının genişliğini azaltır. Bu durum, araştırmanın doğruluk derecesini artırır.

Örnekleme Yöntemlerinin Seçimi

Araştırma tasarımında, örnekleme yöntemi seçimi kritik bir adımdır. Tesadüfi örnekleme yöntemleri, anakütledeki her birime eşit seçilme şansı tanıyarak tarafsız bir seçimi mümkün kılar. Bu yöntemler arasında sistematik örnekleme, belirli bir düzen içinde birimlerin seçilmesini sağlar ve tesadüfi örnekleme sınıfına girer. Bunun yanında, kartopu örnekleme gibi yöntemler daha spesifik amaçlar için kullanılır ve genellikle homojen gruplar üzerinde uygulanır.

Hipotez Testleri ve Dağılımlar

Hipotez testleri, istatistiksel analizlerin temel yapı taşlarından biridir. Araştırmacılar, belirli bir parametrenin anakütlede belirli bir değerden farklı olup olmadığını test etmek için çift yönlü hipotez kurar. Bu testlerde, anakütle varyansının bilinip bilinmemesi, kullanılacak istatistiksel yöntemin belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Anakütle varyansı bilinmiyorsa ve örnek büyüklüğü küçükse, Student’s t dağılımı tercih edilir.

Çıkarsama İstatistiği ve Uygulamaları

Büyük anakütleler üzerinde tahminler yapmak, örneklem üzerinden genelleme yapılmasını gerektirir. Bu süreçte kullanılan yöntemler, çıkarsama istatistiği olarak adlandırılır. Örneğin, seçim sonuçlarının, televizyon izlenme oranlarının veya müşteri memnuniyetinin tahmin edilmesi gibi konularda bu yöntemler etkili bir şekilde uygulanır. Çıkarsama istatistiği, örneklemden elde edilen bilgilerin anakütleye genellenmesi sürecinde belirsizliklerin ve hataların minimize edilmesini sağlar.

Sistematik ve Tesadüfi Hatalar

Araştırma sırasında ortaya çıkan hatalar, genellikle sistematik veya tesadüfi olarak sınıflandırılır. Sistematik hatalar, ölçüm araçlarının kalibrasyon eksikliklerinden veya yöntemsel kusurlardan kaynaklanırken, tesadüfi hatalar, farklı yönlerde etkiler oluşturur ve genellikle tamamen ortadan kaldırılamaz. Bu hataların türü ve etkisi, araştırmanın sonuçlarının doğruluğunu ve güvenilirliğini doğrudan etkiler.

Sonuç

İstatistiksel analiz, araştırmalarda veri toplama, analiz ve yorumlama süreçlerinin merkezindedir. Güven aralığı, standart hata, hipotez testleri ve örnekleme yöntemleri, elde edilen sonuçların doğruluğunu artırmak ve genelleme yapılabilirliğini sağlamak için kullanılan temel araçlardır. Araştırmacıların, analiz süreçlerinde bu yöntemleri etkili bir şekilde kullanması, bilimsel çalışmaların güvenilirliğini ve etkisini artıracaktır.

Bu yazı, istatistik analiz ve örnekleme yöntemlerinin araştırmalardaki uygulamalarını genel bir çerçevede ele almaktadır. Soruların altında yatan temel konuları derinlemesine işlemek için bu tür bir yaklaşım faydalı olacaktır

Çok büyük bir şirkette çalışanlarının personel yemekhanesinden memnuniyet düzeyleri örnekleme çalışmasıyla araştırılmış, örnek ortalaması 4,5 ve örnek dağılma ölçüsü 1,6 hesaplanmıştır. Anakütle ortalaması için aralık tahmini yapılırken aşağıda verilen α değerlerinden hangisi ile en dar aralık tahmini gerçekleştirilir?

A) 0,12
B) 0,10
C) 0,05
D) 0,14
E) 0,01

Cevap: D) 0,14

Açıklama: Sorunun çözümü için, güven aralığı genişliğinin α değeriyle nasıl değiştiğini anlamamız gerekir. En dar güven aralığı, en büyük α değerine karşılık gelir, çünkü:

Güven düzeyi = 1−α1 – \alpha1−α

Daha büyük bir α değeri, daha düşük bir güven düzeyine (örneğin, %88 veya %86) karşılık gelir.

Daha düşük güven düzeylerinde kritik değer (Zα/2Z_{\alpha/2}Zα/2​) küçülür, bu da güven aralığının daralmasına neden olur.

Sorunun Çözümü:

Verilen seçeneklerdeki α değerlerini sıralayarak inceleyelim:

Daha büyük α → Daha dar güven aralığı

α=0,14\alpha = 0,14α=0,14: En büyük hata payı → En dar güven aralığı

α=0,12\alpha = 0,12α=0,12: Daha büyük hata payı → Dar güven aralığı

α=0,10\alpha = 0,10α=0,10: Orta hata payı → Orta genişlikte güven aralığı

α=0,05\alpha = 0,05α=0,05: Daha küçük hata payı → Daha geniş güven aralığı

α=0,01\alpha = 0,01α=0,01: En küçük hata payı → En geniş güven aralığı

Cevap:

D) 0,14

Bu seçenekte α değeri en büyüktür, bu da güven aralığını en dar hale getirir

2.

Örnek birim sayısı ve α değeri sabit kalmak kaydıyla hesaplanacak en dar güven sınırı aşağıda verilen anakütle standart sapma değerlerinin hangisi için söz konusudur?

A) 25
B) 21
C) 18
D) 32
E) 28

Cevap: C) 18

Açıklama: Standart sapma küçüldükçe güven sınırı daralır. En küçük standart sapma değeri 18’dir, bu nedenle en dar güven sınırı bu değer için hesaplanır.

3.

Student (t) olasılık dağılımı tablosunda gözlem sayısının 25 olması hâlinde α=0,05 değerine karşılık gelen t standart değeri aşağıdakilerden hangisidir?

A) 2,721
B) 1,750
C) 0,674
D) 2,064
E) 1,650

Cevap: D) 2,064

Açıklama: Student (t) dağılımı tablosuna göre 25 gözlem ve α=0,05 için karşılık gelen t değeri 2,064’tür.

4.

Ana kütle standart sapması 18 ve örnek birim sayısının 64 olması durumunda ortalamanın standart hatası miktarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 1,45
B) 1,10
C) 2,25
D) 1,35
E) 1,25

Cevap: C) 2,25

Açıklama: Standart hata, standart sapmanın örnek birim sayısının kareköküne bölünmesiyle hesaplanır: 18/√64= 18/8 = 2,25

Ortalamanın Standart Hatası = 18/√64= 18/8 = 2,25

5.

Aşağıdaki örnekleme yöntemlerinden hangisi tesadüfi örnekleme yöntemlerinden biridir?

A) Kartopu örnekleme
B) Kotalı örnekleme
C) Sistematik örnekleme
D) Amaçlı örnekleme
E) Kolayda örnekleme

Cevap: C) Sistematik örnekleme

Açıklama: Sistematik örnekleme, tesadüfi örnekleme yöntemlerinden biridir ve her birime eşit şans tanır.

6.

Bir örnekleme çalışması sırasında farklı yönlerde ve genellikle zıt yönlerde ortaya çıkan, genel olarak değerlendirildiğinde araştırmanın sonuçları üzerinde etkisi düşük düzeyde olan ve tamamen ortadan kaldırılması mümkün olmayan hatalara ….. denir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Sistematik hatalar
B) Örnek hataları
C) Önemsiz hatalar
D) Önemli hatalar
E) Tesadüfi hatalar

Cevap: E) Tesadüfi hatalar

Açıklama: Tesadüfi hatalar, zıt yönlerde etkiler oluşturarak ortadan kaldırılamayan hatalardır.

7.

Gerçekte yanlış olan temel hipotezin reddedilmesi doğru bir karar olup bunun gerçekleşme olasılığı ……… ile gösterilmektedir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) α
B) 1-α
C) μ
D) 1-β
E) β

Cevap: D) 1-β

Açıklama: 1-β, testin gücü olarak bilinir ve gerçekte yanlış olan temel hipotezin reddedilmesi olasılığını temsil eder.

8.

Araştırma konusuna bağlı olarak araştırmaya ilişkin birimlere ulaşmanın kolay olmadığı ve bu sebeple görüşülen her birimden alınan tavsiye ile bir sonraki gözlem biriminin tespit edildiği örnekleme yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kolayda örnekleme
B) Sistematik örnekleme
C) Zümrelere göre örnekleme
D) Kartopu örnekleme
E) Basit tesadüfi örnekleme

Cevap: D) Kartopu örnekleme

Açıklama: Kartopu örnekleme, bir katılımcıdan diğerine tavsiye yoluyla birim seçilmesi yöntemidir.

9.

Aşağıda verilen hatalardan hangisi sistematik hata türünde bir hata olarak nitelendirilir?

A) Araştırma sırasında katılımcıların bir kısmının cinsiyetinin kadınken erkek, erkekken kadın girilmesi
B) Katılımcıların tümünün kan şekeri ölçümlerinin kalibrasyonu yapılmamış bir cihazla olduğundan daha fazla ölçülmesi
C) Araştırmada kullanılan ölçüm cihazlarından birinin zaman zaman olduğundan daha düşük ya da olduğundan daha yüksek ölçümler yapması
D) Ölçüm işlemi sırasında yapılan + ve – yönde hatalar
E) Araştırma sırasında bekârların bir kısmının evli, evlilerin bir kısmının bekâr olarak kodlanması

Cevap: B) Katılımcıların tümünün kan şekeri ölçümlerinin kalibrasyonu yapılmamış bir cihazla olduğundan daha fazla ölçülmesi

Açıklama: Sistematik hatalar, bir yöntem ya da cihazdaki sürekli hatalardan kaynaklanır ve kalibrasyon hatası buna örnektir.

10.

Bir örnekleme çalışmasında α=0,05 alındığında, ana kütle ortalamasının güven sınırları içinde bulunma olasılığı …… ve güven sınırları dışında bulunma olasılığı da …… olacaktır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) 0,50 / 0,95
B) 0,95 / 0,05
C) 0,975 / 0,025
D) 0,05 / 0,95
E) 0,025 / 0,975

Cevap: B) 0,95 / 0,05

Açıklama: α=0,05 güven düzeyini ifade eder. Güven sınırları içinde bulunma olasılığı 1-α=0,95, dışında bulunma olasılığı ise α=0,05’tir.

11.

Bir ana kütleden tesadüfen çekilecek herhangi bir örnek kütlenin ortalaması bilinmeyen ana kütle ortalamasının …….. bir tahminidir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Sistematik hatasız
B) Doğru
C) Etkili
D) Kesin
E) Sistematik hatalı

Cevap: A) Sistematik hatasız

Açıklama: Bu soruda, örneklem ortalamasının anakütle ortalamasını tahmin etme özelliği sorgulanmaktadır. İstatistikte, bir örneklem ortalaması, anakütle ortalamasının doğru ve tarafsız (hatasız) bir tahmincisi olarak kabul edilir.

Doğru cevap:

A) Sistematik hatasız

Açıklama:

Sistematik hatasız tahmin: Tahmin edilen değerlerin ortalamasının gerçek parametreye eşit olduğu tahminlere denir. Örneklem ortalaması, anakütle ortalamasının sistematik hatasız bir tahmincisidir

12.

Bir örnekleme çalışması sırasında ana kütle ortalaması için aralık tahmini yapılırken ana kütle dağılımı normalse ve ana kütle ………. biliniyorsa örnek birim sayısı ne olursa olsun normal olasılık dağılımı kullanılır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Varyansı veya standart sapması
B) Birim sayısı
C) Oranı
D) Birimleri
E) Ortalaması

Cevap: A) Varyansı veya standart sapması

Açıklama: Bu tür bir istatistiksel değerlendirmede, anakütle dağılımının normal olduğu ve anakütle varyansının veya standart sapmasının bilindiği belirtiliyorsa, örnek birim sayısından bağımsız olarak normal olasılık dağılımı kullanılır.

Doğru cevap:

A) Varyansı veya standart sapması

Açıklama:

Anakütle dağılımı normalse ve anakütle varyansı veya standart sapması biliniyorsa, örneklem sayısı küçük olsa bile güven aralıkları ve testlerde normal dağılım tabanlı Z-istatistiği kullanılabilir.

Eğer varyans veya standart sapma bilinmiyorsa, küçük örneklemlerde ttt-dağılımı kullanılır

13.

Çok sayıda birimden oluşan büyük kitlelere yönelik oy oranı, izlenme oranı vb. tahminler üretme amacıyla kullanılan istatistik yöntemlerin tamamı ….. olarak adlandırılmaktadır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Tümevarım (çıkarsama) istatistiği
B) Tablo değerlendirme
C) Grafik değerlendirme
D) Tam sayım analizi
E) Özetleyici (merkezi eğilim) ölçüler

Cevap: A) Tümevarım (çıkarsama) istatistiği

Açıklama: Büyük kitlelere yönelik oy oranı, izlenme oranı gibi tahminler yapmak, genelde örneklem üzerinden genelleme yapmayı gerektirir. Bu tür istatistiksel işlemler, çıkarsama (tümevarım) istatistiği kapsamına girer.

Doğru cevap:

A) Tümevarım (çıkarsama) istatistiği

Açıklama:

Çıkarsama istatistiği, bir örneklemden elde edilen verilerle anakütle hakkında tahmin veya genelleme yapmayı amaçlayan yöntemleri içerir.

Bu yöntemler, büyük bir anakütleyi analiz etmek yerine örneklem üzerinden tahminler üretmeyi sağlar.

Oy oranı veya izlenme oranı gibi tahminler bu kategoriye girer

14.

İstanbul’da faaliyet gösteren devlet hastanelerinde görev yapan sağlık çalışanlarının iş-yaşam dengesi üzerine bir çalışma yapılması planlanmaktadır. Söz konusu araştırma için örneklem genişliği 3000 kişi olarak belirlenmiştir.
Araştırmanın anakütlesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) İstanbul’daki tüm hastanelerde görev yapan sağlık çalışanları
B) İstanbul’daki devlet hastanelerinde görev yapan tüm sağlık çalışanları
C) İstanbul’da yaşayan tüm doktorlar
D) İstanbul’daki tüm üniversite hastanelerinde görev yapan sağlık çalışanları
E) İstanbul’da yaşayan tüm hemşireler

Cevap: B) İstanbul’daki devlet hastanelerinde görev yapan tüm sağlık çalışanları

Açıklama: Araştırmanın amacı devlet hastanelerinde çalışan sağlık personelini kapsamaktadır.

15.

I. Örnek birim sayısı 30’dan fazla olmalıdır. II. Örnek Birim sayısı 30’dan az olmalıdır.
III. Örnek birim sayısı 100’den fazla olmalıdır. IV. Örnek birim sayısı 100’den az olmalıdır.
V. Örnek birim sayısı önemli değildir

Ana kütle ortalaması için aralık tahmini yapılırken ana kütle dağılımı normal ve ana kütle varyansı bilinmiyor ve örnek dağılma ölçüsü kullanılıyorsa student (t) dağılımı kullanabilmek için örnek birim sayısı ile ilgili olarak yukarıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) II
B) I
C) V
D) IV
E) III

Cevap: A) II

Açıklama: Soruda, anakütle varyansının bilinmediği ve örnek dağılma ölçüsünün (standart sapma) kullanıldığı durumlarda, Student (t) dağılımının kullanılabilmesi için örnek birim sayısının durumu sorgulanmaktadır.

Çözüm:

Student (t) dağılımı, özellikle küçük örneklemlerde (n<30n < 30n<30) anakütle standart sapmasının bilinmediği durumlarda kullanılır.

Eğer örnek birim sayısı 30’dan az ise ve anakütle varyansı bilinmiyorsa, ttt-dağılımı kullanılır.

Eğer örnek birim sayısı 30’dan büyük veya eşit ise ve anakütle normal dağılım gösteriyorsa, normal dağılıma (Z-dağılımı) yaklaşır ve ttt-dağılımı kullanılabilir ama zorunlu değildir.

Doğru cevap:

A) II

Açıklama:

Örnek birim sayısı 30’dan az olmalıdır, çünkü küçük örneklemlerde ttt-dağılımı kullanılmalıdır.

16.

Bir örnekleme yönteminin tesadüfi örnekleme yöntemi olarak adlandırılabilmesi için aşağıdaki şıklarda verilen koşullardan hangisini taşıması gerekir?

A) Anakütlede yer alan birimlerin kontrol edilmesi
B) Anakütlede yer alan birimlere eşit seçilme şansı verilmesi
C) Anakütlenin çok büyük olması
D) Anakütlenin heterojen olması
E) Örneklem hacminin büyük olması

Cevap: B) Anakütlede yer alan birimlere eşit seçilme şansı verilmesi

Açıklama: Tesadüfi örnekleme, tüm birimlere eşit seçilme şansı tanıyan bir yöntemdir.

17.

Bir araştırmacı incelediği K marka ürünlerin ortalamasının, bu ürünün anakütle ortalamasının varsayılan değerinden farklı olup olmadığını istatistiksel olarak test etmek için ….. yönlü (taraflı) hipotez kurar.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Üç
B) Ters
C) Çok
D) Tek
E) Çift

Cevap: E) Çift

Açıklama: Anakütle ortalamasının varsayılan değerden farklı olup olmadığını test etmek için çift yönlü hipotez kullanılır.

18.

Ana kütle ortalamasının bulunacağı alt ve üst sınır değerlerinin belirlenme işlemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nokta tahmini
B) Ortalama tahmini
C) Aralık tahmini
D) Varyans tahmini
E) Standart sapma tahmini

Cevap: C) Aralık tahmini

Açıklama: Alt ve üst sınırların belirlenmesi aralık tahminidir.

19.

Ortalamanın standart hatasının büyümesinin hesaplanan güven sınırları üzerindeki etkisi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Güven sınırlarını etkilemez.
B) Güven sınırları daralır.
C) Etki, büyümenin yarısı kadardır.
D) Etki, büyüme miktarı kadardır.
E) Güven sınırları genişler.

Cevap: E) Güven sınırları genişler

Açıklama: Standart hata büyüdükçe güven sınırları genişler.

20.

Bir örnekleme çalışması sırasında hesaplanan güven sınırları (aralık tahmini) içinde ana kütle ortalamasının bulunması olasılığı …….. olasılığı olarak tanımlanır. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) α
B) 1-p
C) p
D) q
E) 1-α

Cevap: E) 1-α

Açıklama: Güven sınırları içinde ana kütle ortalamasının bulunma olasılığı 1-α olarak tanımlanır.