Ata-Aöf Gerontolojik Sosyal Hizmet Ünite -4

Dünyada Yaşlılara Yönelik Sosyal Hizmet Uygulamaları

1. Yaşlı Bakımevleri

Yaşlı bakımevleri, kendi öz bakımını yapamayan, bağımlı ve bakıma muhtaç bireylere 24 saat hizmet sunan kurumlardır. Genellikle hastane ve huzurevi arasında bir konumda yer alırlar. Bu kurumlar, sağlık personeli ve yardımcı hizmet elemanları tarafından yönetilmektedir. Özellikle Avrupa’da bakımevleri özel sektör ve sivil toplum kuruluşları tarafından işletilmekte, yerel ve merkezi yönetimler tarafından finanse edilmektedir.

2. Güçsüzler Yurdu

Güçsüzler yurdu, sosyal güvencesi, bakacak kimsesi ve barınacak yeri olmayan bireylere devlet desteğiyle bakım sağlayan bir sosyal hizmet kurumudur. Bu yurtlar yalnızca yaşlılara değil, kimsesiz kadınlar, özürlüler ve yoksul bireyler gibi farklı yaş gruplarına da hizmet sunar. Ancak kapasite yetersizliği nedeniyle birçok başvuru sırada beklemektedir.

3. Huzurevleri

Huzurevleri, yaşlı bireylerin barınma, beslenme ve sosyal ihtiyaçlarını karşılayan yatılı kurumlardır. Huzurevleri, bireylerin fiziksel ve sosyal ihtiyaçlarını karşılarken aynı zamanda toplu yaşam düzenini sağlamayı amaçlar. Ancak bireyin bireyselliğini kaybedebileceği eleştirileri de bulunmaktadır.

4. Sokakta Yaşayan Yaşlılara Yardım Evleri

Evsiz yaşlı bireylere yönelik geçici bakım hizmeti sağlayan bu kurumlar, bireylerin kişisel temizliklerini yapabilmelerini, düzenli yemek yiyebilmelerini ve soğuk havalarda barınabilmelerini sağlar. Ayrıca mobil ekiplerle geçici ve acil yardım hizmetleri de sunulmaktadır.

5. Korumalı Meskenler

Korumalı meskenler, yaşlı bireylerin bağımsız yaşamlarını sürdürebilmeleri için tasarlanmış stüdyo tipi evlerden oluşan konutlardır. Bu meskenlerde, bireylerin ihtiyaç halinde yardım alabilecekleri bir yönetici bulunur. Acil durumlarda alarm sistemleri gibi teknolojik imkanlarla yaşlılara güvenlik sağlanır. Ancak bu hizmetten yalnızca günlük yaşamını kendi başına sürdürebilen yaşlılar yararlanabilir.

6. Yaşlı Köyleri

Yaşlı köyleri, yalnızca yaşlı bireylere özel olarak tasarlanmış, sakin ve doğayla iç içe yerleşim alanlarıdır. Bu köyler, bireylerin akranlarıyla birlikte huzurlu bir yaşam sürdürebilecekleri, toplu yaşamın getirdiği sorunlardan uzak bir ortam sunar.

Gündüzlü Bakım ve Destek Hizmetleri

Gündüzlü bakım merkezleri, yaşlı bireylerin bağımsızlıklarını korumalarına yardımcı olmayı ve yaşam kalitelerini artırmayı amaçlar. Bu merkezlerde şu hizmetler sunulur:

• Sağlık, spor ve beslenme destekleri
• Rehabilitasyon hizmetleri
• Sosyal aktiviteler ve geziler
• Hukuki ve mali destek
• Psikososyal destek

Evde Bakım Hizmetleri

Evde bakım hizmetleri, yaşlı bireylerin kendi sosyal çevrelerinden kopmadan yaşamlarını sürdürebilmelerine yardımcı olmayı hedefler. Bu hizmetler şu kategorilere ayrılır:

• Evde Yardım Hizmeti: Yaşlı bireylerin bağımsız yaşamalarını desteklemek için alışveriş, yemek hazırlama gibi günlük ihtiyaçlarını karşılar.
• Evde Takip Hizmeti: Tırnak kesimi, banyo yaptırma gibi hemşirelik becerisi gerektirmeyen hizmetleri içerir.
• Evde Tıbbi Bakım: Hemşirelik, fizik tedavi ve mesleki terapi gibi tıbbi hizmetler sunar.
• Süreli Bakım: Bakım veren kişilerin dinlenmesi için geçici bakım hizmeti sağlar.
• Evlere Yemek Servisi: Yemek yapamayacak durumdaki yaşlılara sıcak yemek servisi sunar.
• Evlere Bakım ve Onarım Hizmeti: Küçük tamir ve onarım ihtiyaçlarını karşılar.
• Telefonla Yardım Hizmeti: Acil durumlarda yaşlı bireylerin bir düğme aracılığıyla yardım almasını sağlar.

Sonuç

Dünyada yaşlı bireylerin bakım ve destek ihtiyaçları, gelişen sosyal hizmet uygulamalarıyla karşılanmaya çalışılmaktadır. Bu hizmetler, yaşlı bireylerin bağımsızlıklarını korumalarını ve yaşam kalitelerini artırmalarını hedeflerken aynı zamanda toplumsal dayanışmayı da güçlendirmektedir. Gerontolojik sosyal hizmetlerin kapsamının genişletilmesi, bu alandaki ihtiyaçların karşılanmasında büyük önem taşımaktadır.

1. Toplu bakım esasına dayalı kurum bakımını, bireyselliğin kaybolması biçiminde nitelendiren bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?

a) Barker
b) Mc Call
c) Goffman
d) Mullins
e) Burgess

Cevap : c) Goffman.

Açıklama : Goffman, toplu bakım esasına dayalı kurumları bireyselliğin kaybolması ve toplumsal rollerde azalma bağlamında incelemiştir. Bu tür kurumları “total institutions” (tam kurumlar) olarak tanımlamıştır.

2. Fakir hastaların bakımı için ilk kadın örgütünün kurulduğu yıl aşağıdakilerden hangisidir?

a) 1813
b) 1814
c) 1815
d) 1816
e) 1817

Cevap : a) 1813.

Açıklama : Fakir hastaların bakımı amacıyla kurulan ilk kadın örgütü, sosyal yardım alanındaki öncü adımlardan biri olarak 1813 yılında kurulmuştur.

3. Evde bakım hizmetleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

a) Evde takip hizmetleri
b) Evde sağlık hizmetleri
c) Evlere yemek servisi
d) Evlere aile tedavisi hizmetleri
e) Evlere bakım ve onarım hizmetleri

Cevap : d) Evlere aile tedavisi hizmetleri.

Açıklama : Evde bakım hizmetleri genellikle sağlık hizmetleri, yemek servisi ve bakım-onarım hizmetlerini içerir. Ancak aile tedavisi hizmetleri bu kapsamda yer almaz.

4. Aşağıdakilerden hangisi huzurevinin İngilizce kavram karşılıklarından biri değildir?

a) Long stay ward
b) Senior house
c) Residential home
d) Elderly home
e) Old age home

Cevap : b) Senior house.

Açıklama : “Senior house” kavramı huzurevi için yaygın olarak kullanılmaz. Diğer kavramlar huzurevleri için kabul gören İngilizce terimlerdir.

5. Aşağıdakilerden hangisi evde bakım hizmetlerinin ilk olarak başladığı yerdir?

a) İtalya
b) Amerika
c) Norveç
d) Hollanda
e) Kanada

Cevap : b) Amerika.

Açıklama : Evde bakım hizmetleri ilk olarak Amerika’da uygulanmaya başlanmıştır. Bu hizmet modeli, yaşlı bireylerin kendi evlerinde desteklenmesine yönelik bir uygulamadır.

6. Günlük yaşamını kendi başına yardım almadan devam ettirebilecek yaşlıların faydalandığı hizmet aşağıdakilerden hangisidir?

a) Yaşlı Köyleri
b) Huzurevi
c) Korumalı Meskenler
d) Gündüz Bakım ve Destek Hizmetleri
e) Yaşlı Bakımevi

Cevap : c) Korumalı Meskenler.

Açıklama : Korumalı meskenler, yaşlı bireylerin bağımsız yaşamasını desteklemekle birlikte, ihtiyaç durumunda temel yardım ve hizmetleri de sunar. Diğer seçenekler daha yoğun bakım gereksinimlerine odaklanır.

7. Amerika ve İngiltere’de “subsidized housing” adıyla hizmet veren kurum aşağıdakilerden hangisidir?

a) Gündüzlü Bakım ve Destek Hizmetleri
b) Yaşlı Köyleri
c) Korumalı Meskenler
d) Güçsüzler Yurdu
e) Huzurevi

Cevap : d) Güçsüzler Yurdu.

Açıklama : Subsidized housing, düşük gelirli yaşlılara uygun fiyatlı barınma imkânı sağlayan bir hizmet modelidir ve Güçsüzler Yurdu ile benzer özellikler taşır.

8. Yukarıda tanımları yapılmış yaşlı bakım hizmetlerinden hangisi ya da hangileri doğru değildir?

I. Huzurevi: Öz bakım ve günlük yaşam gereksinimlerini yerine getirmekte güçlük çeken yaşlılara yönelik yirmi dört saat esasına dayalı fiziksel destek ve küçük çaplı tıbbi bakım hizmeti veren yatılı kurumdur.
II. Güçsüzler Yurdu: Daha çok kimsesiz kadınlar, fakirler, özürlüler gibi her yaş grubundan bakıma muhtaç kişilerin toplu hâlde bakıldığı, asgari düzeyde hizmet veren kurumdur.
III. Korumalı Meskenler: Yaşı ve güçsüzlüğü nedeniyle kendi başına kalamayan, birilikte olabileceği bir yakını olmayan kişilere toplu yaşam tarzında bakım, yeme içme, barınma ve sosyal yaşam sağlayan yatılı kurumdur.
IV. Yaşlı Köyleri: Yaşlıların tek katlı müstakil ev ya da küçük kulübelerde akranlarıyla birlikte şehir merkezinden uzak, sınırları belirli, korumalı bir ortamda yaşamlarını sürdürdükleri küçük köylerdir.

a) Yalnız I
b) I ve II
c) I ve III
d) Yalnız III
e) III ve IV

Cevap : c) I ve III

Açıklama :

9. Dünyada yaşlı bakım ve destek hizmetleri ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?

a) Sosyal hizmet uzmanları evde takip hizmetinde vaka yöneticisi konumundadırlar.
b) Evde yardım hizmeti, genellikle günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmekte güçlük çeken yaşlılara profesyonel hemşirelik becerisi gerektirmeyen çeşitli gereksinimlerin karşılanması amacıyla görevli bir personel yardımıyla sağlanan hizmet türüdür.
c) Evde bakım hizmetinin en temel hedefi kurumlarda kalan yaşlı sayısının azaltılmasıdır.
d) Evde yardım hizmetinde görev alan yardımcılar toplum bakımı uzmanları olarak bilinirler.
e) Evde tıbbi bakım hizmetlerinin birçoğu devlet tarafından ücretsiz olarak bakım personeli ya da hemşirelik hizmeti bakımı yoluyla yerine getirilmektedir.

Cevap : d) Evde yardım hizmetinde görev alan yardımcılar toplum bakımı uzmanları olarak bilinirler.

Açıklama : Evde yardım hizmetlerinde görev alan personel, toplum bakımı uzmanları olarak tanımlanır. Bu hizmetler yaşlıların temel günlük gereksinimlerini karşılamaya yöneliktir.

10. Dünyada yaşlı bakım ve destek hizmetleri ile ilgili olarak aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğru değildir?

a) Evde tıbbi bakım hizmetleri – home health services
b) Süreli bakım – home attendant service
c) Evde yardım – home help service
d) Evlere yemek servisi – meals on wheels
e) Evlere bakım ve onarım hizmeti – handyman service

Cevap : b) Süreli bakım – home attendant service.

Açıklama : “Home attendant service” terimi süreli bakımı ifade etmez. Diğer eşleştirmeler doğru ve yaygın kullanılan terimlerdir.