Ata Aöf Gruplarla Sosyal Hizmet Ünite -2

Grup Çalışmasının Felsefi Temelleri

Grup çalışması, bireylerin ihtiyaçlarını başkalarının desteği olmaksızın, karşılıklı etkileşim yoluyla karşılamalarına dayanır. İnsan yaşamının doğal bir parçası olan gruplar, bireylerin geçmiş deneyimlerini anlamalarına ve kabullenmelerine olanak tanır. Bu süreç, bireylerin sorunlarını “normalleştirme” ve yalnız olmadıklarını fark etme hissi ile destekler. Bu rahatlama, grup üyelerinin kendilerini daha az yalnız ve sıra dışı hissetmelerini sağlar; bu duruma evrensellik denir.

Grup Çalışmasının Faydaları

• Destek: Benzer sorunları yaşayan bireyler birbirine destek olabilir.
• Umut ve İyimserlik: Grup, bireylerin olumlu bir bakış açısı geliştirmesine yardımcı olur.
• Sosyal Karşılaştırma: Grup süreci, bireylerin kendi durumlarını başkalarının deneyimleri ile kıyaslamasına olanak tanır.
• Farklı Değerleri Anlama: Bireyler, grup içinde farklı değer ve inançlara sahip insanlarla karşılaşır.

Değer Temelli Uygulama

• Eşitlik ve Onur: Her birey saygı görmeyi hak eder.
• Kültürel Duyarlılık: Etnik çeşitliliklere duyarlı olmak, grup çalışmasının başarısı için gereklidir.
• Gizlilik: Grup üyelerinin kişisel bilgilerinin korunması etik bir zorunluluktur.
• Kendi Kaderini Belirleme: Müracaatçıların kendi seçimlerini yapma özgürlüğü kabul edilir. Ancak bu özgürlük bazı durumlarda sınırlandırılabilir.
• Mesleki Yeterlilik: Sosyal hizmet uzmanları, yetkinlik alanlarına uygun uygulamalar yapmalıdır.

Grup Çalışmasının Teorik Temelleri

Grubu ve bireyleri anlamak için grup yapısının, bireylerin davranışları üzerindeki etkisinin ve bireylerin sosyal bağlamlarının incelenmesi gerekir.

Grup Çalışmasında Amaç

Her grup, belirli bir amaca ulaşmak için kurulur. Grup üyeleri, bu amaç doğrultusunda uzlaşmayı hedefler. Grup çalışmaları, bireylerin kendilerini kabul edilebilir, değerli ve yetenekli hissetmelerine yardımcı olur.

Sosyal Etkileşim ve İletişim

Etkileşim, duygu, tutum ve bilgilerin paylaşıldığı karmaşık bir süreçtir. Grup içinde açık bir iletişim sistemi, üyelerin sorunlarını çözme şansını artırır. İletişim, sözlü ve sözsüz yollarla (jest, mimik, sessizlik vb.) gerçekleşir.

Grup Dinamikleri

Grup dinamikleri dört ana başlık altında incelenir:

1. İletişim ve Etkileşim Modelleri
2. Bütünleşme ve Ayrılma
3. Sosyal Entegrasyon
4. Kültür

Grubun boyutu, fiziksel düzenlemeler (oturma düzeni, oda büyüklüğü vb.) grup etkileşimlerini doğrudan etkiler. Grup süreçlerinde, üyelerin bir araya gelmesi ve normlar, roller ve kültürel yapıların oluşması zaman alır. Grup bütünleşmesi sağlandığında, bireylerin bağımsızlıklarını koruma ihtiyacına da dikkat edilmelidir.

Ekosistem Yaklaşımı Temelli Uygulama

Ekolojik bakış açısı, bireyin çevresiyle olan karşılıklı ilişkilerini anlamaya odaklanır. Bir grubu anlamak için bireylerin birbiriyle ve çevreleriyle nasıl etkileşimde bulunduğunu incelemek gerekir. Örneğin, okul devamsızlığı sorunu, öğrencinin ailesi, arkadaş çevresi ve öğretmenleri arasındaki etkileşimlerle anlaşılabilir.

Güçlendirme Temelli Uygulama

Güçlendirme yaklaşımı, bireylerin yaşamlarını kontrol etmelerini, ihtiyaç duydukları kaynaklara erişmelerini ve toplumsal yaşama daha aktif katılımlarını destekler. Bu süreç, bireylerin bilişsel, davranışsal ve sosyal engelleri aşmalarını hedefler.

Sonuç

Grup çalışması, bireylerin sosyal etkileşim yoluyla güçlenmesini ve kendilerini geliştirmesini sağlayan, felsefi ve teorik temellere dayalı etkili bir yöntemdir. Bu yöntem, bireyin yalnız olmadığını hissetmesine, sorunlarını kabullenmesine ve toplumsal yaşamda daha güçlü bir yer edinmesine olanak tanır.

1. Grup üyelerinin yalnız olmadıklarını hissettiği, kendilerini başkalarının arasında görüp tuhaf ve sıra dışı düşünce ve duygulara sahip olma korkularının azaldığı, rahatlama duygusuna ne ad verilmektedir?

a) Öz-yeterlik
b) Paylaşım
c) Evrensellik
d) Sosyal etkileşim
e) Uyum

Cevap : c) Evrensellik

Açıklama : Evrensellik, grup üyelerinin yalnız olmadıklarını fark ettiği, benzer düşünce ve duygular taşıyan diğer insanlarla bir arada olmanın sağladığı rahatlama duygusunu ifade eder. Bu kavram grup terapisinde sıklıkla ele alınır.

2. Gruplarla çalışan sosyal hizmet uzmanlarının, kendileri için yeni olan müdahaleleri yalnızca teoriyi derinlemesine kavradıktan ve yetkin bir şekilde kullanmaları için eğitildikten ve denetlendikten sonra kullanmaları hangi etik ilkeye gönderme yapmaktadır?

a) Çok kültürlülük
b) Gizlilik
c) Kendi kaderini tayin
d) Mesleki yeterlik
e) Grup ilişkileri

Cevap : d) Mesleki yeterlik

Açıklama : Mesleki yeterlik ilkesi, uzmanların uygulamalarında yeterli bilgi ve beceriye sahip olmalarını ve müdahaleleri uygun eğitim ve denetimden sonra gerçekleştirmelerini gerektirir. Bu, etik uygulamaların temelini oluşturur.

3. Grup sürecinde kişilerin zihninde bulunan “Sigarayı bırakamam!”, “Eşimden ayrılamam!”, “Hep bu kilolarla yaşamaya mahkûmum!” şeklindeki düşüncelere ne ad verilmektedir?

a) Güçsüzlük
b) Ön Yargı
c) Öz Yeterlik
d) Paylaşım
e) Baskıcı bilişsel yapılar

Cevap : e) Baskıcı bilişsel yapılar

Açıklama : Baskıcı bilişsel yapılar, bireylerin değişimden korkmasına ve kendilerini başarısızlığa mahkûm hissetmelerine neden olan sınırlayıcı düşünce kalıplarıdır. Grup çalışması, bu tür bilişsel yapıların değiştirilmesine yardımcı olabilir.

4.
I. Benzer yaşam deneyimleri, durumları ve sorunları olan insanlar birbirlerine destek kaynağı olabilirler
II. Grup süreci farklılıkların kutuplaştırıldığı bir alandır
III. Gruplar yardım etmek ve yardım almak için fırsatlar sunar
IV. Gruplar öğrenme fırsatları sunar
V. Gruplar umut ve iyimserlik sağlar
Yukarıdaki ifadelerden hangileri grup çalışmasının faydalarını belirtmektedir?

a) I-II-III-IV
b) I-III-IV-V
c) I-II-IV-V
d) I-II-V
e) II-III-V

Cevap : b) I-III-IV-V

Açıklama : Grup çalışmasının faydaları arasında destek kaynağı sağlama (I), öğrenme fırsatları sunma (IV), ve umut ile iyimserlik oluşturma (V) yer alır. Ancak farklılıkların kutuplaştırıldığı bir alan oluşturması (II), grup çalışmasının amacı veya faydası değildir.

5. Aşağıdakilerden hangisi grup içindeki etkileşim modellerini etkileyen unsurlardan biri değildir?

a) Grup üyelerinin iletişim kurma eğilimleri
b) Grup içindeki statü ve güç ilişkileri
c) Grubun boyutu
d) Fiziksel düzenlemeler
e) Grup üyelerinin gruba katılım tarihleri

Cevap : e) Grup üyelerinin gruba katılım tarihleri

Açıklama : Gruba katılım tarihi, üyeler arasındaki etkileşim modellerini doğrudan etkileyen bir faktör değildir. Ancak iletişim kurma eğilimleri, statü ve güç ilişkileri, grup boyutu ve fiziksel düzenlemeler etkileşim üzerinde önemli bir rol oynar.

6.Üyeler bilgi, görüş ve deneyimlerini ortaya koyabilirler, grubun programından sorumlu olabilirler. Bununla birlikte üyelere sorunlarını anlayabilme ve bunlarla baş edebilme noktasında yardım edilmelidir.

Yukarıdaki ifade grup sürecinde hangi noktaya dikkat çekmektedir?

a) Grup üyelerinin konunun uzmanları olmamaları
b) Grup üyelerinin motivasyon düzeyleri
c) Grup etkileşimi
d) Damgalama
e) Grup içindeki statü ve güç ilişkileri

Cevap : a) Grup üyelerinin konunun uzmanları olmamaları

Açıklama : Grup üyelerinin konunun uzmanları olmaması, grup çalışmasında katılımcılara yönelik bir farkındalık yaratmak adına vurgulanır. Üyelerin uzman olmadan deneyimlerini paylaşmaları grup sürecinin zenginleşmesine katkı sağlar.

7. I. Güçsüzlüğü, dışlanmayı ve damgalanmayı azaltmak
II. İnsanları belirsizlik, yönelim ya da korku uyandırabilecek yeni deneyimler için yönlendirmek ve hazırlamak
III. Düşünceleri manipüle etmek
IV. Normal sosyal gelişim sürecinde engellerle karşılaşan insanların sosyal öğrenmelerine ve olgunlaşmasına katkıda bulunmak
V. Problemleri çözmekYukarıdaki ifadelerden hangileri grup çalışmasının amaçlarını belirtmektedir?

a) I-II-III
b) II-IV-V
c) I-II-IV-V
d) I-III-IV-V
e) I-II-III-IV-V

Cevap : c) I-II-IV-V

Açıklama : Grup çalışmasının amaçları arasında güçsüzlüğü azaltmak (I), yeni deneyimlere hazırlamak (II), sosyal gelişime katkı sağlamak (IV) ve sorunları çözmek (V) bulunur. Ancak manipülatif düşünceler yaratmak (III) bir amaç değildir.

8. “Sosyal hizmet gruplarında grupların sürekli amaçlarına odaklanması, bu amacın grubun ilerlemesi süresince gelişebileceği ve değişebileceği; grubun, grubun amacına ilişkin ortak bir kararı olması” sosyal hizmet gruplarının hangi ilkesine karşılık gelmektedir?

a) Tabuları yıkma
b) Eylemin değeri
c) Problem çözümü
d) Bilinç gelişimi, kullanımı ve amacın dâhil edilmesi
e) Aşama idaresi

Cevap : d) Bilinç gelişimi, kullanımı ve amacın dâhil edilmesi

Açıklama : Sosyal hizmet gruplarında bilinç gelişimi, grubun amacını sürekli gözden geçirmesini, geliştirmesini ve yeni hedeflere uyum sağlamasını ifade eder. Bu, grup sürecinin dinamik doğasına uygun bir yaklaşımdır.

9. Sorunları yönetmek ve çözmek için gerekli planları ve eylemleri yapabileceğine yönelik inanca grup sürecinde ne ad verilmektedir?

a) Paylaşım
b) Evrensellik
c) Öz-yeterlik
d) Uyum
e) Sosyal etkileşim

Cevap : c) Öz-yeterlik

Açıklama : Öz-yeterlik, bireylerin sorunları çözmek için kendi yeteneklerine olan inançlarını ifade eder. Grup çalışmaları, bu inancın gelişmesine yardımcı olabilir.

10. Aşağıdakilerden hangisi “ekosistem yaklaşımı çerçevesinde grup içinde destekleyici sosyal ilişkiler kurmak, üyelerin psikososyal işleyişini artırmak ve çevresel engelleri azaltmak amacıyla problem çözmede karşılıklı yardımın öncelikli olması” anlamına gelmektedir?

a) Motivasyon
b) Sosyal sürecin yaratıcı kullanımı
c) Grup etkileşimi
d) Paylaşım
e) Öz-yeterlik

Cevap : b) Sosyal sürecin yaratıcı kullanımı

Açıklama : Sosyal sürecin yaratıcı kullanımı, ekosistem yaklaşımı çerçevesinde destekleyici sosyal ilişkiler oluşturmayı ve çevresel engelleri azaltmayı ifade eder. Grup çalışmaları, bu amaç doğrultusunda etkili bir araçtır.