Yaşlı Bakımında Fiziksel Yaklaşımlar 2024-2025 Vize Soruları

1. Bina girişlerindeki rampaların ideal eğiminin “en çok” yüzde kaç olması önerilir?

A) yüzde 20
B) yüzde 22
C) yüzde 26
D) yüzde 16
E) yüzde 10

Cevap: E) yüzde 10

Açıklama: Bina girişlerindeki rampalar, erişilebilirlik standartlarına uygun şekilde tasarlanmalıdır. Erişilebilirlik yönetmeliklerine göre, rampaların ideal eğimi yüzde 10’u geçmemelidir. Bu eğim, özellikle tekerlekli sandalye kullanıcıları, yaşlılar ve engelli bireylerin güvenli bir şekilde rampayı kullanabilmesini sağlamak için önerilir. Daha yüksek eğimler kullanıcılar için hem fiziksel olarak yorucu hem de tehlikeli olabilir.

2. Yaşlıların kullandığı evin zemininde küçük kilim önerilmemesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Solunum problemlerine yol açması
B) Ekonomik olmaması
C) Gözü yoruyor olması
D) Estetik görünmemesi
E) Takılmaya ve düşmeye neden olması

Cevap: E) Takılmaya ve düşmeye neden olması

Açıklama: Yaşlı bireylerin güvenliğini sağlamak amacıyla, evin zemininde küçük kilimlerin kullanılmaması önerilir. Bunun temel nedeni, küçük kilimlerin kayarak ya da katlanarak takılmaya ve düşmeye yol açabilmesidir. Yaşlı bireylerin denge ve hareket kabiliyetleri genellikle zayıfladığı için, bu tür engeller ciddi yaralanmalara sebep olabilir. Güvenlik önlemleri arasında, kaymaz zemin materyalleri kullanmak ve zemini olabildiğince pürüzsüz ve düz tutmak yer alır. Küçük kilimlerin yanı sıra, gevşek kablolar veya diğer dağınık nesneler de benzer tehlikeler yaratabilir.

3. Önceki deneyimin bilinçli veya açık bir şekilde hatırlama olmamasına rağmen, farkında olmadan hatırlamak olarak tanımlanan bellek aşağıdakilerden hangisidir?

A) Epizodik
B) Prosedural
C) Semantik
D) Otobiyografik
E) Örtük

Cevap: E) Örtük

4. Yaşlılara dış ortamda kullanması için önerilen kıyafetlere yönelik aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Yazın açık renkler tercih edilmeli
B) Vücuda uyan ölçülerde giysiler seçilmeli
C) Mevsime uygun özellikte olmalı
D) Geniş kıyafetler tercih edilmeli
E) Kışın koyu renkler tercih edilmeli

Cevap: D) Geniş kıyafetler tercih edilmeli

Açıklama: Yaşlılar için dış ortamda kullanacakları kıyafetlerde vücuda uygun ölçülerde ve hareketi kısıtlamayan giysiler seçilmelidir. Geniş kıyafetler tercih edilmesi yanlış bir yaklaşımdır, çünkü bu tür kıyafetler hareket sırasında takılma, düşme veya rahatsızlık yaratabilir. Ayrıca, bol kıyafetler yaşlıların vücut ısısını korumasını zorlaştırabilir, özellikle soğuk havalarda.
Doğru kıyafet seçimi şu kriterlere uygun olmalıdır:
Mevsime uygun özellikte olmalı: Sıcak havalarda ince ve açık renkli; soğuk havalarda ise kalın ve koyu renkli kıyafetler tercih edilmeli.
Vücuda uyan ölçülerde olmalı: Hareket kolaylığı sağlayacak ve düşme riskini azaltacak şekilde tasarlanmalı.
Renk seçimi mevsime uygun yapılmalı: Yazın açık renkler sıcaklığı yansıtarak ferahlık sağlar, kışın koyu renkler ısıyı tutar.

5. Aşağıdakilerden hangisi yaşlı bireylerin fiziksel aktivite düzeylerini değerlendiren ölçeklerden biridir?

A) Katz Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği
B) Sosyal İzolasyon Ölçeği
C) Standardize Mini Mental Test
D) Boş Zaman Aktiviteleri Formu
E) Yaşlılar İçin Fiziksel Aktivite Değerlendirme Ölçeği

Cevap: E) Yaşlılar İçin Fiziksel Aktivite Değerlendirme Ölçeği

6. Aşağıdakilerden hangisi yaşlılıkta kalp-damar sisteminde meydana gelen değişikliklerden değildir?

A) Kalp hızının solunuma ve egzersize uyumu azalır.
B) Kalbin sol karıncığı büyür.
C) Kalp daha rijid hale gelir.
D) Kalp debisi artar.
E) Kanın kalbe geri dönüşü azalır.

Cevap: D) Kalp debisi artar.

Açıklama: Yaşlılıkta kalp-damar sisteminde birçok fizyolojik değişiklik meydana gelir. Ancak kalp debisinin artması yaşlılıkla birlikte görülen bir durum değildir; aksine, genellikle kalp debisi azalır. Bunun temel nedenleri arasında kalbin kasılma gücünün azalması, damarların elastikiyetinin kaybı ve kalbin solunuma ve egzersize uyum yeteneğinin azalması yer alır.
Yaşlılıkta kalp-damar sisteminde meydana gelen diğer değişiklikler şunlardır:
Kalp hızının solunuma ve egzersize uyumu azalır: Egzersiz sırasında yeterli hızlanma sağlanamaz.
Kalbin sol karıncığı büyür: Yaşla birlikte sol ventrikül duvarında kalınlaşma görülür.
Kalp daha rijid hale gelir: Kalp kasının elastikiyeti azalır.
Kanın kalbe geri dönüşü azalır: Damar elastikiyetinin kaybı ve yerçekimi etkisi kanın venöz dönüşünü olumsuz etkiler.
Bu değişiklikler, yaşlı bireylerde kalp-damar hastalıkları riskini artırabilir ve genel fiziksel kapasitenin azalmasına yol açabilir.

7. Otoparklarda engelli ve yaşlılar için toplam kapasitenin yüzde kaçı kadar alan ayrılması gereklidir?

A) yüzde 4
B) yüzde 2
C) yüzde 5
D) yüzde 3
E) yüzde 1

Cevap: B) yüzde 2

8. I. Hastanın kendisinin semptomlarla ilgili vermiş olduğu bilgiler
II. Benzer yaştaki bireylerin sahip oldukları hastalıklar
III. Yaşlı bakım elemanının gözlemleri ve değerlendirmeleri
Yaşlı birey uzman hekime tanı için başvurduğunda, yukarıdaki kaynaklardan hangisi/hangilerinin kullanılması tanıyı kolaylaştırır?

A) Yalnız III
B) Yalnız I
C) II ve III
D) I ve III
E) I ve II

Cevap: D) I ve III

Açıklama: Tanı sürecinde, özellikle yaşlı bireylerde, doğru bilgi toplamak ve çeşitli kaynaklardan faydalanmak oldukça önemlidir.
Hastanın kendisinin semptomlarla ilgili verdiği bilgiler (I): Bu, tanı koymada birincil kaynaktır. Hastanın yaşadığı belirtileri ve rahatsızlıkları ifade etmesi, hekimin tanıyı yönlendirmesi için kritik bilgiler sağlar.
Yaşlı bakım elemanının gözlemleri ve değerlendirmeleri (III): Bakım elemanları, hastanın günlük yaşamındaki davranışlarını, fiziksel durumunu ve semptomların seyrini gözlemleyerek önemli bilgiler sunar. Bu gözlemler, özellikle yaşlı bireyin hafıza problemleri veya ifade güçlüğü yaşadığı durumlarda büyük önem taşır.
Benzer yaştaki bireylerin hastalıkları (II): Bu bilgi, tanı sürecinde doğrudan bir veri kaynağı olarak kullanılmaz. Ancak yaşa bağlı yaygın hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmak hekime genel bir çerçeve sunabilir.
Bu nedenle, hastanın kendi ifadeleri (I) ve yaşlı bakım elemanının gözlemleri (III), tanıyı kolaylaştıran en önemli iki bilgi kaynağıdır.

9. Aşağıdakilerden hangisi kırılgan yaşlı tanısı koymak için gereken özelliklerden değildir?

A) Son bir sene içerisinde istem dışı kilo artışının varlığı
B) Fiziksel aktivitenin azalması
C) Kavrama kuvvetinde zayıflık
D) 4 metrelik mesafenin 6-7 saniyeden daha uzun sürede yürünmesi
E) Tükenmişlik

Cevap: A) Son bir sene içerisinde istem dışı kilo artışının varlığı

10. Aktif bir yaşlılık süreci için gereken fiziksel aktivitelere katılımın arttırılması ile aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmez?

A) Mortalite ve morbiditenin artması
B) Kas kuvvetindeki ve kütlesindeki düşüşlerin azalması
C) Kardiyopulmoner risk faktörlerinin azalması
D) Bilişsel fonksiyonların korunması
E) Osteoporoz riskinin azalması

Cevap: A) Mortalite ve morbiditenin artması

Açıklama: Fiziksel aktivitelere katılımın arttırılması, aktif bir yaşlılık sürecinin temel taşlarından biridir ve birçok fayda sağlar. Ancak, fiziksel aktivite mortalite (ölüm oranı) ve morbidite (hastalık oranı) artışına neden olmaz; aksine, bu oranların azalmasına yardımcı olur.
Fiziksel aktivitenin sağladığı faydalar:
Kas kuvveti ve kütlesindeki düşüşlerin azalması (B): Düzenli egzersiz, yaşa bağlı kas kaybını (sarkopeni) yavaşlatır.
Kardiyopulmoner risk faktörlerinin azalması (C): Egzersiz, kan basıncını ve kötü kolesterol seviyelerini düşürerek kalp ve akciğer sağlığını destekler.
Bilişsel fonksiyonların korunması (D): Fiziksel aktivite, beyin sağlığını destekler ve yaşla birlikte ortaya çıkan bilişsel gerilemeyi yavaşlatır.
Osteoporoz riskinin azalması (E): Egzersiz, kemik yoğunluğunu artırarak osteoporoz riskini azaltır.
Sonuç olarak, fiziksel aktivite, mortalite ve morbiditeyi artırmak yerine, bu oranları düşürerek daha sağlıklı ve aktif bir yaşlanma süreci sağlar.

11. Kifoz ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Kadınlarda erkeklere göre daha erken dönemde kifoz oluşur.
B) Hiperkifoz 60 yaş üstü her bireyde görülür.
C) Normal kifoz açısı 20 ila 40 derece arasındadır.
D) Yaşamın dördüncü dekadından sonra, kifoz açısı artmaya başlar.
E) Artmış kifoz açısı olan kişiler hiperkifotik olarak tanımlanır.

Cevap: B) Hiperkifoz 60 yaş üstü her bireyde görülür.

Açıklama: Kifoz, omurganın torakal bölgesindeki doğal eğriliktir. Hiperkifoz, bu eğriliğin artmış olduğu bir durumdur ve yaşla birlikte daha sık görülse de, 60 yaş üstü her bireyde hiperkifoz görülmesi doğru bir ifade değildir. Hiperkifozun görülme sıklığı bireyin genetik faktörleri, yaşam tarzı, fiziksel aktivite düzeyi ve kemik sağlığı gibi etkenlere bağlı olarak değişiklik gösterir.
Doğru bilgiler:
Kadınlarda erkeklere göre daha erken dönemde kifoz oluşur (A): Özellikle menopoz sonrası kemik yoğunluğunun azalması nedeniyle kadınlar kifoz gelişimine daha yatkındır.
Normal kifoz açısı 20 ila 40 derece arasındadır (C): Bu değerler normal fizyolojik sınırları ifade eder.
Yaşamın dördüncü dekadından sonra kifoz açısı artmaya başlar (D): Yaşlanmaya bağlı omurga değişiklikleri kifozun ilerlemesine neden olabilir.
Artmış kifoz açısı olan kişiler hiperkifotik olarak tanımlanır (E): Normal değerlerin üzerindeki kifoz açısı bu şekilde sınıflandırılır.
Sonuç olarak, hiperkifozun 60 yaş üstü herkes için bir zorunluluk olmadığı bilinmelidir.

12. I. Olumsuz yaşam alışkanlıkları
II. Hastalıklar
III. Düzenli beslenme
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri yaşlılık sürecini hızlandıran faktörlerdendir?

A) I ve III
B) Yalnız II
C) II ve III
D) I ve II
E) Yalnız I

Cevap: D) I ve II

Açıklama: Yaşlılık sürecini hızlandıran faktörler arasında olumsuz yaşam alışkanlıkları (I) ve hastalıklar (II) önemli bir rol oynar. Düzenli beslenme ise sağlıklı yaşlanmayı destekleyen bir faktördür ve yaşlılık sürecini hızlandırmaz, aksine yavaşlatabilir.

Faktörlerin etkisi:
Olumsuz yaşam alışkanlıkları (I):
-Sigara kullanımı
-Alkol tüketimi
-Fiziksel aktivite eksikliği
-Yetersiz uyku ve stres gibi alışkanlıklar, yaşlanmayı hızlandıran önemli etkenlerdir.
Hastalıklar (II):
-Kronik hastalıklar (ör. diyabet, hipertansiyon)
-Enfeksiyonlar
-Psikolojik rahatsızlıklar, vücudun yaşlanma sürecini hızlandırabilir.
Düzenli beslenme (III):
Vitamin, mineral ve antioksidan açısından zengin bir diyet, hücre yenilenmesini destekler ve yaşlanma sürecini yavaşlatır.
Bu nedenle, yaşlılık sürecini hızlandıran faktörler I ve II olarak doğru bir şekilde tanımlanabilir.

13. Yaşlılıkta görülen kronik ağrı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Hasarı sınırlandırmaya ve o bölgeyi korumaya yaramaktadır.
B) Altta yatan bir doku hasarı mevcut olmayabilir.
C) Bir problem ile ilişkili olabilir ya da iyileşme süreci sonrasında da devam edebilir.
D) Üç aydan uzun süren ağrılardır.
E) Subjektiftir, yani kişiye özgü bir deneyimdir.

Cevap: A) Hasarı sınırlandırmaya ve o bölgeyi korumaya yaramaktadır.

Açıklama: Kronik ağrı, akut ağrıdan farklı olarak, hasarı sınırlandırmak veya vücudu korumak gibi işlevsel bir amacı bulunmamaktadır. Akut ağrı genellikle bir yaralanma veya hastalığın habercisi olarak işlev görürken, kronik ağrı genellikle uzun süre devam eder ve altta yatan bir koruyucu mekanizma içermez.

Diğer seçeneklerin doğruluğu:
B) Altta yatan bir doku hasarı mevcut olmayabilir: Kronik ağrının nedeni her zaman bir doku hasarı olmayabilir. Nöropatik ağrı gibi durumlarda, sinir sistemi disfonksiyonu ağrıya neden olabilir.
C) Bir problem ile ilişkili olabilir ya da iyileşme süreci sonrasında da devam edebilir: Kronik ağrı, iyileşme sürecinden sonra bile devam edebilir ve kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiler.
D) Üç aydan uzun süren ağrılardır: Kronik ağrı genellikle üç aydan uzun süren ağrılar olarak tanımlanır.
E) Subjektiftir, yani kişiye özgü bir deneyimdir: Ağrı, bireysel bir deneyimdir ve kişinin algısına, psikolojik durumuna ve fiziksel yapısına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Sonuç olarak, kronik ağrı işlevsel bir koruma amacı taşımadığından, “Hasarı sınırlandırmaya ve o bölgeyi korumaya yaramaktadır” ifadesi yanlıştır.

14. Aşağıdaki bellek fonksiyonlarından hangisi yaşla birlikte diğerlerinden daha fazla etkilenir?

A) Epizodik
B) Örtük
C) Semantik
D) Otobiyografik
E) Prosedural

Cevap: A) Epizodik

15. Uzayda seçilen bir pozisyonu korumak için vücut bölümlerinin hizalanmasından….. oluşur.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Mobil postür
B) Yaşlı postür
C) Statik postür
D) Dinamik postür
E) Durağan postür

Cevap: C) Statik postür

16. İdeal bir yaşlı evi mutfağında olması gereken aşağıdaki özelliklerden hangisi yanlıştır?

A) Mutfak tezgahı ulaşılabilir uzaklıkta ve sandalye ile yaklaşılabilir mesafede olmalı
B) Tezgahın yüksekliği 150 cm olmalı
C) Yaşlı bireyin rahat hareket edebileceği bir boşluk olmalı
D) Her şey ulaşılabilir konumda olmalı, en sık kullanılan eşyalar en yakına yerleştirilmeli
E) Uzanmayı en aza indirecek dizaynlar yapılmalı

Cevap: B) Tezgahın yüksekliği 150 cm olmalı

Açıklama: İdeal bir yaşlı evi mutfağında tezgah yüksekliği 150 cm gibi yüksek bir ölçü olmamalıdır. Yaşlı bireylerin genellikle oturarak veya az efor harcayarak çalışabilecekleri yükseklikler tercih edilir. Standart tezgah yüksekliği 80-90 cm arasında olmalıdır, çünkü bu yükseklik otururken ya da hafif eğilerek çalışmayı kolaylaştırır.

Diğer seçeneklerin doğruluğu:
A) Mutfak tezgahı ulaşılabilir uzaklıkta ve sandalye ile yaklaşılabilir mesafede olmalı: Yaşlı bireylerin oturarak çalışabilmesi için uygun tasarımlar önemlidir.
C) Yaşlı bireyin rahat hareket edebileceği bir boşluk olmalı: Güvenli ve serbest hareket alanı sağlanmalıdır.
D) Her şey ulaşılabilir konumda olmalı, en sık kullanılan eşyalar en yakına yerleştirilmeli: Gereksiz uzanmayı ve eğilmeyi önlemek için bu prensibe dikkat edilmelidir.
E) Uzanmayı en aza indirecek dizaynlar yapılmalı: Mutfak tasarımı yaşlı bireylerin fiziksel sınırlarını göz önünde bulundurmalıdır.
Sonuç olarak, tezgah yüksekliğinin 150 cm olması yanlıştır ve yaşlılar için uygunsuzdur.

17. Aşağıdakilerden hangisi yaşlı bireylerin aktivite ve katılım düzeylerini etkileyen faktörlerden biri değildir?

A) Bireyin cinsiyeti
B) Bireyin boyunun yaşlılıkla kısalması
C) Bireyin maddi olanakları
D) Bireyin sağlık geçmişi
E) Bireyin kişisel özellikleri

Cevap: B) Bireyin boyunun yaşlılıkla kısalması

Açıklama: Yaşlı bireylerin aktivite ve katılım düzeylerini etkileyen faktörler, genellikle fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik unsurları içerir. Ancak, bireyin boyunun yaşlılıkla kısalması, doğrudan aktivite ve katılım düzeylerini belirleyen bir faktör değildir. Bu durum daha çok yaşlanmanın doğal bir sonucu olup, kemik yoğunluğunun azalması ve disklerdeki değişikliklerden kaynaklanır.

Diğer seçeneklerin doğruluğu:
A) Bireyin cinsiyeti: Cinsiyet, fiziksel aktivite tercihlerini, sosyal rolleri ve sağlık durumunu etkileyebilir.
C) Bireyin maddi olanakları: Ekonomik durum, bireyin sosyal ve fiziksel aktivitelere katılımını doğrudan etkiler.
D) Bireyin sağlık geçmişi: Kronik hastalıklar, önceki yaralanmalar veya genel sağlık durumu aktivite düzeyini sınırlandırabilir.
E) Bireyin kişisel özellikleri: Motivasyon, ilgi alanları ve sosyal beceriler gibi kişisel özellikler, bireyin katılım düzeyinde önemli bir rol oynar.
Sonuç olarak, boyun yaşlılıkla kısalması doğrudan bir etkileyen faktör değil, fiziksel bir değişimdir.

18. Yaşlı bir bireyin evinde olması gereken “en az-en çok” ideal kapı genişliği sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) 60 cm-80 cm
B) 90 cm-110 cm
C) 80 cm-100 cm
D) 70 cm-80 cm
E) 100 cm-120 cm

Cevap: C) 80 cm-100 cm

19. Öğrenme, algı, problem çözme ve kişilik olarak uyum sağlayabilme potansiyelinin değişimini ifade eden yaşlılık türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hematolojik
B) Biyolojik
C) Psikolojik
D) Kronolojik
E) Fizyolojik

Cevap: C) Psikolojik

20. Aşağıdakilerden hangisi yaşlı bireylerde depresyon riskini arttıran faktörler arasında yer almaz?

A) Sosyal faaliyetlerinin az olması
B) Geçirilmiş depresyon öyküsü varlığı
C) Günlük yaşam aktivitelerinde bağımsız olma
D) Kronik hastalıkların varlığı
E) Birinci dereceden yakınının kaybı

Cevap: C) Günlük yaşam aktivitelerinde bağımsız olma

Açıklama: Yaşlı bireylerde depresyon riskini artıran faktörler arasında sosyal izolasyon, sağlık sorunları ve geçmiş depresyon öyküsü gibi durumlar yer alır. Ancak, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsız olma, depresyon riskini artıran bir faktör değil, aksine depresyon riskini azaltan bir durumdur. Bağımsızlık, bireyin özgüvenini artırır ve psikolojik iyi oluşu destekler.

Diğer seçeneklerin doğruluğu:
A) Sosyal faaliyetlerinin az olması: Sosyal izolasyon ve yalnızlık, depresyon riskini önemli ölçüde artırır.
B) Geçirilmiş depresyon öyküsü varlığı: Daha önce depresyon geçirmiş bireyler, tekrar depresyon yaşama riski taşır.
D) Kronik hastalıkların varlığı: Sürekli ağrı, fonksiyon kaybı ve sağlıkla ilgili kısıtlamalar depresyona yol açabilir.
E) Birinci dereceden yakınının kaybı: Yakın birinin kaybı, yas süreciyle birlikte depresyon riskini artıran önemli bir yaşam olayıdır.
Sonuç olarak, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsız olma, yaşlı bireylerde depresyon riskini artıran bir faktör değildir.