SAK201U Sağlik Kurumları Yönetimi I Ünite -5

Sağlık Kuruluşlarında İnsan Kaynakları Yönetimi

Sağlık kuruluşlarında insan kaynakları yönetimi (İKY), kurumların sürdürülebilir başarısı için kritik bir öneme sahiptir. İnsan kaynakları yönetimi, çalışanların işe alımından geliştirilmesine kadar pek çok işlevi içerir. Bu yazıda, İKY’nin işlevleri, planlaması, iş analizi ve diğer önemli konuları detaylı bir şekilde ele alacağız.

İnsan Kaynakları Yönetimi’nin İşlevleri

İnsan kaynakları yönetiminin temel işlevleri, örgütlerin verimliliğini artırmak ve çalışanların yetkinliklerini geliştirmek üzerine odaklanır. Bu işlevler şunlardır:

• İnsan Kaynakları Planlaması: Gelecekteki iş gücü ihtiyaçlarını belirlemek ve bu ihtiyaçlara uygun stratejiler geliştirmek.
• Eğitim ve Geliştirme: Çalışanların bilgi ve becerilerini artırarak, performanslarını geliştirmek.
• Performans Değerlendirme: Çalışanların verimliliğini ölçmek ve geri bildirim sağlamak.
• Kayıt Tutma: Çalışanların özlük dosyalarının düzenli bir şekilde tutulmasını sağlamak.

Bu işlevlerin etkili bir şekilde uygulanması, sağlık kuruluşlarının hedeflerine ulaşmasını kolaylaştırır.

İnsan Kaynakları Planlamasının Yararları

İnsan kaynakları planlaması, sağlık kuruluşlarının çevresel değişikliklere uyum sağlamasında önemli bir role sahiptir. Planlamanın başlıca yararları şunlardır:

• Çevresel değişikliklere hızlı uyum sağlama.
• İş gücü ihtiyaçlarının önceden belirlenmesi.
• Kurumun yasal gerekliliklere uygun hareket etmesini sağlama.
• Çalışanların iş doyumunun artırılmasına katkı sağlama.

Sağlık kuruluşları için doğru bir insan kaynakları planlaması, hizmet kalitesini doğrudan etkiler.

İş Analizi ve Kullanım Alanları

İş analizi, bir işin gerekliliklerini belirlemek ve o işe uygun personeli seçmek için kullanılan bir yöntemdir. Sağlık kuruluşlarında iş analizinin kullanım alanları şunlardır:

• Eğitim ve geliştirme programlarının tasarlanması.
• Performans değerlendirme kriterlerinin belirlenmesi.
• İşe alım süreçlerinin optimize edilmesi.

Doğru bir iş analizi, çalışanların yetkinliklerini en üst düzeyde kullanmalarını sağlar.

Eğitim İhtiyacının Belirlenmesi

Sağlık kuruluşlarında eğitim ihtiyacının belirlenmesi, teknolojik yenilikler ve yeni yatırımlar gibi durumlarda önem kazanır. Özellikle yeni bir teknoloji uygulamaya alındığında, çalışanların bu teknolojiyi etkin bir şekilde kullanabilmesi için gerekli eğitimlerin planlanması gerekir.

İnsan Kaynakları Yönetiminin Alt Sistemleri

İnsan kaynakları yönetimi, çeşitli alt sistemlerden oluşur. Bu sistemler arasında en önemlileri şunlardır:

• Değerleme Sistemi: Çalışanların performansını değerlendirmek.
• Eğitim ve Geliştirme Sistemi: Çalışanların bilgi ve becerilerini geliştirmek.
• Kariyer Yönetimi Sistemi: Çalışanların kariyer hedeflerine ulaşmasını desteklemek.

Bu alt sistemler, çalışanların ve kurumun hedeflerine ulaşmasında kritik bir rol oynar.

Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ve Sağlık Kurumları

Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi teorisi, sağlık kuruluşlarında çalışanların motivasyonunu anlamak için kullanılabilir. Bu teoriye göre, çalışanların fizyolojik ihtiyaçlarından başlayarak, kendini gerçekleştirme ihtiyaçlarına kadar bir dizi ihtiyacın karşılanması gerekir. Sağlık sektöründe, çalışanların değer ihtiyaçlarının karşılanması, onların iş yaşamındaki motivasyonunu artırır.

Türkiye’de Sağlık Meslekleri ve Sorunları

Türkiye’de sağlık meslekleri, hızlı bir şekilde gelişen ve değişen bir alanı temsil etmektedir. Ancak bu alanda çeşitli sorunlar da mevcuttur:

• Yeni mesleklerin yasal zemine oturtulması.
• İş gücü dağılımının dengelenmesi.
• Sağlık profesyonellerinin bilgi ve beceri seviyelerinin artırılması.

Bu sorunların çözümü, sağlık sektörünün daha etkin ve verimli bir şekilde işlemesini sağlayacaktır.

Uluslararası Perspektifte Sağlık Meslekleri

Uluslararası Sağlık Mesleklerinin Sınıflandırılması (ISCO) çizelgesi, sağlık mesleklerini standart bir yapıya oturtmayı amaçlar. Geleneksel ve tamamlayıcı tıp mesleklerinin de dahil edildiği bu çizelge, sağlık çalışanlarının global düzeyde tanınmasını sağlar.

Sonuç

Sağlık kuruluşlarında insan kaynakları yönetimi, çalışanların motivasyonunu artırarak ve iş süreçlerini optimize ederek sağlık hizmetlerinin kalitesini yükseltir. Etkin bir insan kaynakları yönetimi, sadece sağlık kuruluşlarının değil, aynı zamanda toplumun genel sağlık düzeyinin yükseltilmesine de katkıda bulunur. İnsan kaynakları yönetimi stratejilerinin sürekli gözden geçirilmesi ve iyileştirilmesi, bu alandaki başarıyı artıracaktır.

1- Hangisi İnsan Kaynakları Yönetimi’nin işlevlerinden biri değildir?

A) Örgütün çapının büyütülmesi
B) İnsan kaynakları planlaması
C) Eğitim ve geliştirme
D) Kayıt tutma
E) Performans değerleme

Cevap: A) Örgütün çapının büyütülmesi

Açıklama: İnsan Kaynakları Yönetimi’nin temel işlevleri arasında örgütün çapını büyütmek yer almaz.

2- Aşağıda verilenlerden hangisi İnsan Kaynakları Planlamasının yararları arasında yer almaktadır?

A) Çevresel değişikliklere uyum
B) İşletmenin gelirlerinde artış
C) İşletmenin yatırım maliyetlerinde azalış
D) İşletmenin yasalara uygunluğunun güvence altına alınması
E) Çalışanlarda iş doyumunu artırması

Cevap: A) Çevresel değişikliklere uyum

Açıklama: İnsan Kaynakları Planlaması, çevresel değişikliklere hızlı uyum sağlamaya yardımcı olur.

3- Aşağıdakilerden hangisi iş analizinin kullanım alanları arasında yer alır?

A) Çalışanların motivasyonunda kullanılması
B) Yöneticinin bilişim rolünü kolaylaştırma
C) Vasıfsız çalışanlar ile ilk düzey amir arasında yüz yüze teması sağlama
D) Lojistik yönetiminde kolaylık
E) Yetiştirme ve geliştirme uygulamaları

Cevap: E) Yetiştirme ve geliştirme uygulamaları

Açıklama: İş analizi, eğitim ve geliştirme faaliyetleri için bilgi sağlar.

4- Aşağıdakilerden hangisi eğitim ihtiyacının belli olduğu durumlardan biridir?

A) Her yılın belirli dönemlerinde zorunlu olarak
B) Yıllık izin günleri fazla mesaiye sayılmaya başladığında
C) Performansın ölçülemediği durumlarda
D) İşletme yeni yatırım yaptığı zaman
E) Yeni teknoloji uygulandığında

Cevap: E) Yeni teknoloji uygulandığında

Açıklama: Yeni teknolojilerin uygulanması, eğitim ihtiyacını doğurur.

5- Hangisi insan kaynakları yönetiminin alt sistemlerinden birisidir?

A) Bakım-onarım sistemi
B) Lojistik yönetimi sistemi
C) Değerleme sistemi
D) Tesis yönetimi sistemi
E) Satınalma sistemi

Cevap: C) Değerleme sistemi

Açıklama: Değerleme sistemi, insan kaynakları yönetiminin önemli bir alt sistemidir.

6- Hangisi boş pozisyona kişi belirlerken iç kaynaklardan yararlanmanın avantajlarından biridir?

A) İşletmenin gerekli bir elemanı farklı bir konumda çalıştırabilmek için eğitim ve yetiştirme programları düzenlemesi
B) Terfi ettirilmeyen kişilerin hayal kırıklıkları ve bunun sonucunda isteksizlik ve performans düşüklüğü yaşaması
C) Terfiler kıdeme göre olursa, zamanla yeteneksiz kişilerin üst görevlere gelmesi
D) Kurumdan dışarıya gidecek beyin gücünün önlenmesi
E) Her zaman iç kaynaktan terfilerin iyi sonuç vermesi

Cevap: D) Kurumdan dışarıya gidecek beyin gücünün önlenmesi

Açıklama: İç kaynaklardan yararlanma, beyin göçünü engelleyerek avantaj sağlar.

7- Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi yaklaşımıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?

A) Fizyolojik ihtiyaçlar en üst düzeyde yer alır
B) Ait olma ve sevgi ihtiyacı tatmin edilmeden güvenlik ihtiyacı tatmin olmaz
C) Kendini gerçekleştirme sayılan ihtiyaçlar içinde en önemsizidir ve göz ardı edilebilir
D) Fizyolojik ihtiyaçlar ile güvenlik ihtiyaçları aynı kavramın eşdeğer isimleridir
E) Kişinin yaşamda olduğu gibi iş yaşamında da değer ihtiyaçları vardır

Cevap: E) Kişinin yaşamda olduğu gibi iş yaşamında da değer ihtiyaçları vardır

Açıklama: Maslow’un teorisi iş yaşamında da uygulanabilir.

8- Sağlık hizmetlerinde insan kaynaklarının önemini anlatması açısından hangisi bir kanıt sayılabilir?

A) Sağlıkta özel kuruluşların da çok sayıda bulunması
B) Devletin sağlığa büyük çapta bütçe ayırması
C) Çok sayıda sağlık işletmesi bulunması
D) Sağlık hizmetlerinde harcamaların yarıdan çoğunun kişilere yapılan ödemelerden oluşması
E) Çok sayıda malzeme ve yoğun teknoloji içeren süreçlerin olması

Cevap: D) Sağlık hizmetlerinde harcamaların yarıdan çoğunun kişilere yapılan ödemelerden oluşması

Açıklama: İnsan kaynaklarının sağlık sektöründe temel bir maliyet unsuru olduğu gözlemlenir.

9- Hangisi Türkiye’de sağlık meslekleri ile ilgili çözüm bekleyen sorunlar arasında değildir?

A) Yeni mesleklerin tanınması ve yasal zeminin oluşturulması
B) Dengeli işgücü dağılımı
C) Arzulanan bilgi-beceri donanımının sağlık profesyonellerine kazandırılması
D) Mesleklerin görev tanımının yeniden tasarlanması
E) Özellikle hekimlik ve hemşirelik gibi sağlık mesleklerinden ihtiyaç fazlası mezun verilmiş olması

Cevap: E) Özellikle hekimlik ve hemşirelik gibi sağlık mesleklerinden ihtiyaç fazlası mezun verilmiş olması

Açıklama: İhtiyaç fazlası mezun verilmesi şu an çözüm bekleyen bir sorun değildir.

10- Uluslararası ISCO (Sağlık Mesleklerinin Uluslararası Sınıflandırılması) çizelgesine göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Geleneksel ve tamamlayıcı tıp meslekleri başlıklı bir meslek de tanımlanmıştır
B) Sağlık mesleği ile sağlıkla ilişkili meslek aynı anlama gelmektedir
C) Çizelgede 150 sağlık mesleği tanımlanmıştır
D) Hekimlikle ilgili uzmanlıklara hiç girilmemiştir
E) Hemşirelik ve ebelik tek bir meslek sayılmıştır

Cevap: A) Geleneksel ve tamamlayıcı tıp meslekleri başlıklı bir meslek de tanımlanmıştır

Açıklama: ISCO çizelgesinde geleneksel ve tamamlayıcı tıp meslekleri yer alır.