Siyaset Felsefesi 2024-2025 Final Soruları

Siyaset Felsefesi: 2024-2025 Akademik Bir Bakış

Siyaset felsefesi, toplumsal yaşamı düzenleyen ilkeler, otorite, adalet, özgürlük, ve iktidar kavramları üzerine düşünsel bir inceleme alanıdır. Bu yazıda, belirli siyaset felsefesi soruları ve yanıtlarını irdeleyerek, 2024-2025 yılında öğrencilerin bu alanı anlamalarına yardımcı olacak bir çerçeve sunmayı amaçlıyoruz.

Thomas Aquinas ve Monarşi

Thomas Aquinas’ın ideal yönetim tarzı olarak monarşiyi savunmasının temelinde, toplumun bütünü için ortak bir çıkarın en etkili şekilde bir kral tarafından temsil edilebileceği düşüncesi yatar. Aquinas, bireysel ilgi ve çıkarların çatışmasının ancak bir merkezî otorite aracılığıyla engellenebileceğini belirtir. Bu, hem toplumsal barışın korunması hem de ilahi yasanın uygulanması için önemlidir.

Platon ve Gerçeklik Anlayışı

Platon’un gerçeklik anlayışı, maddi ve kavramsal düzeylerde ikiye ayrılır. Maddi gerçeklik, özneldir ve algılarımızın etkisindedir; oysa kavramsal gerçeklik, idealar dünyasında yer alan evrensel ve değişmez bir yapıya sahiptir. Bu ayrım, Platon’un epistemoloji ve ontoloji arasındaki bağları nasıl kurduğunu anlamak için kilit öneme sahiptir.

Adorno ve Negatif Diyalektik

Adorno’nun Negatif Diyalektik eserinde Hegel’in mutlakçı sistemine yönelik eleştirileri, modern toplumun eleştirel bir analizini sunar. Adorno’ya göre, Hegel’in diyalektiği, eleştiriyi sınırlandırarak totaliter bir yapının temelini oluşturabilir. Bu yaklaşım, postmodern felsefenin önemli tartışma noktalarından biridir.

Hazcılık: Kireneliler ve Epikurosçular

Hazcılık felsefesinin iki temel aşaması, Kireneliler ve Epikurosçular tarafından temsil edilir. Kireneliler, anın hazzını ön plana çıkarırken, Epikurosçular daha uzun vadeli mutluluk ve dinginliği esas alır. Bu iki okul, bireysel haz anlayışlarına göre felsefi bir sistem geliştirmiştir.

Marksist Düşüncede Nihai Amaç

Marksizm, sınıfsız bir toplum yaratma amacıyla yola çıkar. Bu hedef, ekonomik ve sosyal eşitsizliklerin ortadan kaldırılması, özel mülkiyetin sona erdirilmesi ve bireylerin tam anlamıyla özgür olduğu bir düzene ulaşılmasını kapsar. Bu düzene giden yolda, tarihsel materyalizm ve diyalektik düşüncenin önemi büyüktür.

Machiavelli ve Siyasetin İlkesizliği

Machiavelli, siyaseti bireysel çıkar ve gücün alanı olarak görür. Evrensel ahlaki ilkeler yerine, siyasi liderlerin pragmatik çözümlerle hareket etmesi gerektiğini savunur. Bu yaklaşım, modern siyaset biliminin temellerinden biri olarak kabul edilir.

Hegel ve Nesnel Tin

Hegel’in Nesnel Tin kavramı, toplumsal kurumların ve ahlaki değerlerin sistemli bir analizini sunar. Hukuk, ahlak ve devlet, Hegel’in siyaset felsefesi çerçevesinde bu kavram üzerine inşa edilmiştir. Toplumun ahlaki normlarla kurumsallaşması, bireysel ve toplumsal uyumun sağlanmasını mümkün kılar.

Nietzsche ve Felsefenin Amacı

Nietzsche’ye göre, felsefenin gerçek amacı bireysel varoluşu anlamak ve insan yaşamının eşsizliğini kavramaktır. Bu yaklaşım, bireyin varoluşsal sorunlarına odaklanarak, yaşamı daha anlamlı bir hale getirmeyi hedefler.

Liberalizm ve Pragmatizm

Liberalizm, bireysel özgürlrl\u00fklere dayalı bir siyaset anlayışı olarak empirik ve pragmatik geleneklerden etkilenmiştir. Bireyin özgürlüklerini savunurken, toplumsal yapının şartlarına uygun pratik çözümler sunar.

Sonuç

Siyaset felsefesi, tarih boyunca değişik dönemlerin şartlarına uygun olarak çeşitli teoriler geliştirerek, insanlığın toplumsal yaşamını anlamlandırmasına yardımcı olmuştur. Bu yazıda ele alınan sorular ve cevaplar, bu zengin düşünce tarihine bir giriş sunar. Öğrenciler için, siyaset felsefesinin temel kavram ve tartışmalarını anlamak, güncel politik sorunlara eleştirel bir bakış geliştirmek için önemlidir

1. Thomas Aquinas için ideal yönetim tarzının monarşi olmasının temel gerekçesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Monarşi dışındaki yönetim biçimleri ilahi gayeye aykırıdır.
B) Dünyevi otorite olarak kral, ilahi otorite olan Tanrı’nın yeryüzündeki temsilcisidir.
C) Monarşi yozlaşması en güç yönetim biçimidir.
D) Toplumun içindeki bireysel ilgi ve çıkarların çatışma yaratmayacak şekilde bütünleştirilip tek elde toplanması ancak bir kral ile mümkündür.
E) Kilisenin en kolay denetleyebileceği yönetim biçimi monarşidir.

Cevap: D) Toplumun içindeki bireysel ilgi ve çıkarların çatışma yaratmayacak şekilde bütünleştirilip tek elde toplanması ancak bir kral ile mümkündür.

Açıklama: Thomas Aquinas, toplumsal düzenin korunması ve çatışmaların engellenmesi için bir kralın otoritesinin merkezi bir role sahip olduğunu vurgulamıştır. Bu görüş, bireysel çıkarların çatışmasını önlemek amacıyla monarşiyi en uygun yönetim biçimi olarak savunur.

2. Platon’da göreli bireysel gerçeklik ile zorunlu kavramsal gerçeklik arasındaki fark aşağıdakilerden hangisidir?

A) Göreli bireysel gerçeklik öznel, zorunlu kavramsal gerçeklik özneler arasıdır.
B) Göreli bireysel gerçeklik etkin, zorunlu kavramsal gerçeklik edilgendir.
C) Göreli bireysel gerçeklik ideal, zorunlu kavramsal gerçeklik tikeldir.
D) Göreli bireysel gerçeklik maddi, zorunlu kavramsal gerçeklik idealdir.
E) Göreli bireysel gerçeklik evrensel, zorunlu kavramsal gerçeklik tikeldir.

Cevap: D) Göreli bireysel gerçeklik maddi, zorunlu kavramsal gerçeklik idealdir.

Açıklama: Platon’un felsefesinde maddi gerçeklik, değişime ve öznel algılara bağlı olan göreli bir gerçekliktir. Buna karşın kavramsal gerçeklik, değişmez ve evrensel olan idealar dünyasına dayanır.

3. Adorno ‘Negatif Diyalektik’ adlı eserinde öncelikle aşağıdaki filozoflardan hangisinin diyalektik anlayışını eleştirmiştir?

A) Freud
B) Derrida
C) Aristoteles
D) Kant
E) Hegel

Cevap: E) Hegel

Açıklama: Adorno, Hegel’in diyalektik anlayışını eleştirirken onun mutlak sistemine karşı çıkar. Adorno’ya göre, Hegel’in sistemi eleştirel düşünceyi sınırlayıp totaliter bir yapıya yol açabilir.

4. Hazcılığın ilk aşamasını ve ikinci aşamasını sırasıyla aşağıdaki düşünce okullarından hangisi oluşturur?

A) Stoacılık – Kinizm
B) Epikurosçuluk – Kireneliler
C) Kinizm – Stoacılık
D) Epikurosçuluk – Kinizm
E) Kireneliler – Epikurosçuluk

Cevap: E) Kireneliler – Epikurosçuluk

Açıklama: —

5. Marksist düşüncenin nihai politik hedefi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Eşitsizliğin olmadığı sınıfsız bir toplum
B) Bireysel hak ve özgürlüklerin güvence altına alınması
C) Anayasal cumhuriyet
D) Genel oy hakkı
E) Özel mülkiyetin güvence altına alınması

Cevap: A) Eşitsizliğin olmadığı sınıfsız bir toplum

Açıklama: Marksist teori, ekonomik ve sosyal eşitsizliklerin tamamen ortadan kaldırıldığı, özel mülkiyetin olmadığı sınıfsız bir toplum hedefler.

6. Siyasetin tümüyle tikel ve bireysel çıkarların alanı olduğu düşüncesini öne süren Rönesans dönemi düşünürü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Thomas More
B) Thomas Hobbes
C) John Locke
D) Machiavelli
E) Thomas Aquinas

Cevap: D) Machiavelli

Açıklama: Machiavelli, siyasetin bir etik veya ahlak alanından ziyade bireysel çıkar ve güç mücadelesi üzerine kurulu olduğunu savunmuştur.

7. Hegel’e göre toplumun belli ahlaki normlar çerçevesinde örgütlenip kurumsallaşmasına ne ad verilir?

A) Doğalcılık
B) Mutlaklık
C) Kolektiflik
D) Törellik
E) Ahlaksallık

Cevap: D) Törellik

Açıklama: Hegel, törelliği toplumun ahlaki değerler etrafında şekillenip kurumsallaşması olarak tanımlar.

8. Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles’in iki aşırı uç arasında doğru orta olarak gördüğü erdemli davranışlardan biri değildir?

A) Gözü karalık
B) Cesaret
C) Yüce gönüllülük
D) Cömertlik
E) Dostluk

Cevap: A) Gözü karalık

Açıklama: Aristoteles’e göre erdem, iki uç arasında doğru ortayı bulmaktır. Gözü karalık, aşırı risk almayı ifade eder ve erdemli davranış olarak kabul edilmez.

9. Aşağıdakilerden hangisi Ortaçağ dinsel düşüncesinde mevcut dualizmin yol açtığı sonuçlardan biri değildir?

A) İnançlı insan, dünyevi meşgalelerden bütünüyle el etek çekmiştir.
B) İnançlı insan, görünür dünya ile ilahi adaletin hüküm sürdüğü tanrısal dünya arasında bölünmüş, aradaki kopukluktan muzdarip mutsuz bir bilince sahiptir.
C) Rönesans ve reform hareketlerinin gelişmesini sağlayan düşünsel açmazları olgunlaştırmıştır.
D) Protestanlık, görünür dünya ile tanrısal dünya arasındaki ayrımı, dünyevi yönelim ve çalışmayı ilahi gayenin ve ibadetin gereği kılarak aşmaya çalışmıştır.
E) Kilise tanrısal otoritenin, kral ise dünyevi otoritenin temsilcisi olarak kabul görmüştür.

Cevap: A) İnançlı insan, dünyevi meşgalelerden bütünüyle el etek çekmiştir.

Açıklama: Ortaçağ dualizmi bireylerin dünyevi hayatı tamamen terk etmelerine yol açmamış, aksine ilahi ve dünyevi değerlerin çatışmasından doğan düşünsel gelişimlere zemin hazırlamıştır.

10. Nietzsche’ye göre gerçek ve hakiki felsefenin hedefi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Evrensel doğruluk ve bilimsellik
B) Tanrının varlığına dair sezgisel bir kavrayış
C) Güzele dair estetik bir kavrayış
D) Yaşamın acılarına karşı kayıtsızlık
E) İnsan yaşamının bireysel sonluluğu ve eşsizliğine dair entelektüel kavrayış

Cevap: E) İnsan yaşamının bireysel sonluluğu ve eşsizliğine dair entelektüel kavrayış

Açıklama: Nietzsche’ye göre felsefe, bireyin varoluşsal gerçekliğini anlamaya ve yaşamın eşsizliğini kavramaya yönelik olmalıdır.

11. Aşağıdakilerden hangisi temel siyasal anlayışlardan biri değildir?

A) Sosyalizm
B) Muhafazakârlık
C) Liberalizm
D) Milliyetçilik
E) Rasyonalizm

Cevap: E) Rasyonalizm

Açıklama: Rasyonalizm bir bilgi ve düşünce yöntemi olup, doğrudan bir siyasal anlayış değildir. Sosyalizm, muhafazakârlık, liberalizm ve milliyetçilik gibi kavramlar doğrudan siyasal anlayışları ifade eder.

12. Aşağıdaki filozoflardan hangisi bir toplumsal sözleşme düşüncesi ortaya koymuştur?

A) Giambattista Vico
B) Antoine Arnauld
C) Jean-Jacques Rousseau
D) Nicolas Malebranche
E) Blaise Pascal

Cevap: C) Jean-Jacques Rousseau

Açıklama: Rousseau, toplumsal sözleşme kavramını ortaya koyarak bireylerin ortak iradeyle bir araya gelerek toplumsal düzeni oluşturduklarını savunur. Bu görüşü, modern siyaset felsefesinin temel taşlarından biridir.

13. Marksist felsefenin bazı temel ilkelerine sahip çıkarak hem liberal toplumlara hem de reel sosyalizme eleştirel yaklaşan düşünürler topluluğu ve teorisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Varoluşçular – Geleneksel Teori
B) Postmodernler – Göçebelik Teorisi
C) Frankfurt Okulu – Eleştirel Teori
D) Viyana Çevresi – Mantıksal Eleştiri Teorisi
E) Elea Okulu – Sınıfsal Teori

Cevap: C) Frankfurt Okulu – Eleştirel Teori

Açıklama: Frankfurt Okulu düşünürleri, Marksist teoriye dayalı olarak modern toplumları ve reel sosyalizmi eleştiren bir yaklaşım geliştirmişlerdir. Eleştirel teori, toplumun kültürel ve ekonomik yapılarını inceleyerek özgürleşmeyi hedefler.

14. Thomas Hobbes’un siyaset felsefesine ilişkin görüşleri ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Hobbes açısından insan doğa durumunda doğa yasasına tabidir.
B) Hobbes, liberal demokrasi fikriyle modern siyaset felsefesinin öncülerindendir.
C) Hobbes’a göre herkesin herkese karşı savaş hâlinin çözümü toplum sözleşmesidir.
D) Hobbes’un anlayışına göre doğada “Güç haktır.” durumu geçerlidir.
E) Hobbes için bireysel ilgilerin içeriğini, güvenli ve konforlu bir yaşam sürdürme isteği oluşturur.

Cevap: B) Hobbes, liberal demokrasi fikriyle modern siyaset felsefesinin öncülerindendir.

Açıklama: Hobbes, otoriter bir yönetim anlayışını savunur ve bireylerin doğa durumundaki güvensizlikten kurtulmak için güçlü bir egemenliğe ihtiyaç duyduğunu belirtir. Liberal demokrasi Hobbes’un değil, Locke ve Rousseau gibi filozofların düşüncelerine dayanır.

15. Siyaset, felsefi bir araştırma konusu olarak Hegel’in üç ana bölümden oluşan ansiklopedik sisteminin hangi bölümünün, hangi kısmında ele alınır?

A) Doğa Felsefesi – Mekanik
B) Doğa Felsefesi – Fizik
C) Tin Felsefesi – Nesnel Tin
D) Tin Felsefesi – Mutlak Tin
E) Tin Felsefesi – Öznel Tin

Cevap: C) Tin Felsefesi – Nesnel Tin

Açıklama: Hegel’in felsefesinde “Nesnel Tin”, hukuk, ahlak ve devlet gibi toplumsal yapılarla ilgilidir. Bu bölümde siyaset, toplumsal düzenin bir parçası olarak ele alınır.

16. Aşağıdakilerden hangisi Machiavelli’nin siyaset düşüncesini belirleyen önermelerden biridir?

A) Doğa durumunda insanlar özgür ama hukuki güvencelerden yoksundur.
B) Özel mülkiyet, eşitsizliğe yol açtığı için yasaklanmalıdır.
C) Siyaset tümüyle bireysel çıkar ve ilgilerin alanıdır çünkü tüm insanları bağlayacak evrensel ve zorunlu bir iyilik, doğruluk mevcut değildir.
D) Tüm insanların etrafında birleşip siyasi bir düzen tesis edebileceği ortak bir iyi vardır.
E) Siyaset, onu aşan bir ilke ya da normun aracıdır.

Cevap: C) Siyaset tümüyle bireysel çıkar ve ilgilerin alanıdır çünkü tüm insanları bağlayacak evrensel ve zorunlu bir iyilik, doğruluk mevcut değildir.

Açıklama: Machiavelli, siyasetin etik ve ahlaktan bağımsız olarak güç ve çıkar mücadelesine dayandığını savunur. Evrensel bir ahlak anlayışının siyasette geçerli olmadığını belirtir.

17. Marks ve Engels’in Hegel’in felsefesine yaklaşımları aşağıdakilerden hangisiyle ifade edilebilir?

A) Diyalektik yöntemi materyalist bir zeminde benimsenir.
B) Mantık anlayışı formel mantık zemininde eleştirilir.
C) Transendental idealist sistem perspektifi eleştirilir.
D) Göreli varlık anlayışı empirik bir zeminde benimsenir.
E) İdealist anlayışı pragmatik bir zeminde benimsenir.

Cevap: A) Diyalektik yöntemi materyalist bir zeminde benimsenir.

Açıklama: Marks ve Engels, Hegel’in diyalektik yöntemini materyalist bir perspektifle yeniden yorumlamışlardır. Bu, Marksist düşüncenin temelini oluşturur.

18. Siyasal bir tavır olarak liberalizmin en çok aşağıdaki geleneklerin hangilerinden beslendiği söylenebilir?

A) Monist ve Sensualist
B) Empirik ve Pragmatist
C) Pluralist ve Romantik
D) Pozitivist ve İdealist
E) Rasyonalist ve Realist

Cevap: B) Empirik ve Pragmatist

Açıklama: Liberalizm, bireysel özgürlük ve deneyime önem veren empirik gelenek ile pratik çözümler geliştiren pragmatist yaklaşımlardan etkilenmiştir.

19. Eleştirel teorinin önemli düşünürlerinden Marcuse açısından, Hegelci diyalektikten uzaklaşan Marksizm nasıl bir tehlikeyle karşı karşıya kalabilir?

A) Realist indirgemecilik
B) Pozitivist indirgemecilik
C) Rasyonalist indirgemecilik
D) Empirist indirgemecilik
E) Sürrealist indirgemecilik

Cevap: B) Pozitivist indirgemecilik

Açıklama: Marcuse, Hegelci diyalektiğin Marksizm’den uzaklaştırılmasının pozitivist bir indirgemeciliğe yol açabileceğini ve bu durumun Marksist teoriyi mekanik bir hale getirebileceğini belirtmiştir.

20. Anayasal demokrasinin açıklaması aşağıdakilerden hangisidir?

A) Soylu azınlığın iktidarda olduğu yönetim biçimidir.
B) Çoğunluğun iktidarının anayasal olarak sınırlandığı yönetim biçimidir.
C) Egemenin gücünü ve iktidarını sınırlayacak başka bir gücün olmadığı yönetim biçimidir.
D) Çoğunluğun iktidarının herhangi bir şekilde sınırlanmadığı yönetim biçimidir.
E) Siyasal iktidar ve egemenliğin tek kişiye ait olduğu yönetim biçimidir.

Cevap: B) Çoğunluğun iktidarının anayasal olarak sınırlandığı yönetim biçimidir.

Açıklama: Anayasal demokrasi, çoğunluğun kararlarının anayasa ile sınırlandığı, azınlık haklarının da korunduğu bir yönetim sistemidir. Bu, demokrasinin temel ilkelerinden biridir.