Psikolojiye Giriş -1 2024-2025 Final Soruları

Psikolojiye Giriş: Temel Kavramlar ve Kuramlar

Psikoloji, insan davranışı ve zihinsel süreçleri anlamaya yönelik çok yönlü bir bilim dalıdır. Bu yazıda, çeşitli psikoloji kuramları ve kavramları ele alınarak, bu konuları derinlemesine anlamak isteyen öğrenciler için temel bilgiler sunulacaktır.

Vygotsky ve Yakınsal Gelişim Alanı (ZPD)

Lev Vygotsky’nin Yakınsal Gelişim Alanı (Zone of Proximal Development, ZPD) kavramı, bir çocuğun kendi başına yapamayacağı ancak bir yetişkin ya da daha deneyimli bir akran rehberliğinde başarabileceği görevlerı tanımlar. Bu kuram, öğrenmenin sosyal bir boyutu olduğunu vurgular ve bireyin desteklenerek potansiyelini ortaya çıkarmasını sağlar. Örneğin, bir çocuk kendi başına bir matematik problemini çözemiyorsa, bir rehber eşliğinde bunu başarabilir. Bu, bireyin potansiyelini geliştiren bir öğrenme ortamı yaratır.

Bellek ve Bilişsel Süreçler

Bellek, bilgilerin alınması, saklanması ve geri çağrılması süreçlerini içerir. Alan Baddeley’in çalışma belleği modeli, merkezi yürütücünün bilgileri organize ettiğini ve fonolojik döngünün sözel bilgilerin tekrarında etkili olduğunu ileri sürer. Unutma eğrisi ise, bilginin zaman içerisinde unutulduğunu ancak tekrarlarla bu unutmanın azaltılabileceğini gösterir. Bu nedenle öğrenciler, bilgileri tekrar ederek uzun süreli belleğini geliştirebilirler.

Ekman’ın Evrensel Duygular Kuramı

Paul Ekman, tüm insanların temel duyguları ifade ettiğini ve bunların biyolojik olarak evrensel olduğunu ileri sürmüştür. Bu duygular mutluluk, üzüntü, şaşkınlık, tiksinme, öfke ve korkudur. Bu temel duygular, çevreden bağımsız olarak ifade edilir ve öğrenilmekten ziyade biyolojik bir altyapıya dayanır.

Öğrenme Kuramları ve Değişken Tarifeler

Değişken zaman aralıklı pekiştirme (variable interval schedule), bireyin rastgele zamanlarda ödül kazanmasıyla davranışın sürekliliğinin sağlandığı bir tekniktir. Örneğin, bir çalışanın rastgele zamanlarda performansının değerlendirilerek ödül kazanması, bu pekiştirme türünü temsil eder. Bu sistem, bireylerin motivasyonunu arttırmak için etkili bir yöntemdir.

Evrimsel Psikoloji ve Adaptasyon

Evrimsel psikoloji, bireylerin davranışlarının evrimsel adaptasyonlarla açıklanabileceğini ileri sürer. Örneğin, Darwin’in ispinoz kuşları örneği, çevresel faktörlerin bireylerin davranış ve fiziksel özelliklerini nasıl etkilediğini gösterir. Doğal seçilim, daha iyi adaptasyon geliştiren bireylerin hayatta kalma olasılığını arttırır.

Duyum ve Algı

Duyum, çevresel uyaranların duyusal organlar tarafından alınmasıyken, algı bu bilgilerin beyin tarafından işlenerek anlamlandırılması sürecidir. Bu fark, öğrencilerin duyusal bilgileri nasıl işlediğini anlaması açısından kritik önem taşır.

Kőşilik Teorileri

Beş Faktör Kşılik Teorisi, bireyin uyumluluk, dışa dönüklük, sorumluluk, duygusal dengelilik ve deneyime açıklık gibi özelliklerini tanımlar. Uyumluluk boyutunda düşük bireyler genellikle hoşgörüsüz ve tartışmacı davranışlar sergilerken, bu boyutta yüksek bireyler daha iş birliğine yatkındır.

Carl Rogers ve Danışan Merkezli Terapi

Carl Rogers, insancıl psikoloji çerçevesinde danışan merkezli terapiyi geliştirmiştir. Terapistin danışanı yargılamadan ve koşulsuz kabul göstermesi, bu yaklaşımın temel ilkelerindendir. Bu, danışanın kendisini ifade etmesine ve potansiyelini gerçekleştirmesine yardımcı olur.

Bilinç ve Panpsişizm

Bilinç, çeşitli psikolojik teorilerle açıklanmaya çalışılmıştır. Panpsişizm, bilincin evrendeki her varlıkta bulunduğunu ve evrensel bir olgu olduğunu savunur. Bu yaklaşım, bilincin sadece insanların değil, tüm varlıkların bir parçası olduğunu ileri sürer.

Davranışçılık ve Gözlemlenebilir Davranış

John B. Watson’ın davranışçılık yaklaşımı, psikolojiyi bilimsel bir disiplin olarak kurumsallaştırmıştır. Watson, davranışların bilinç dışı süreçlerden ziyade gözlemlenebilir uyaran-tepki ilişkileri üzerinden açıklanması gerektiğini savunur. Bu yaklaşım, deneysel psikolojinin temelini oluşturmuştur.

Sonuç

Psikoloji, bireylerin davranış ve zihinsel süreçlerini anlamak için geniş bir yelpazede kuramsal ve deneysel yaklaşımlar sunar. Vygotsky’nin ZPD kavramından Freud’un rüya teorisine, davranışçılık yaklaşımından insancıl psikolojiye kadar bu çeşitli kuramlar, bireyin potansiyelini anlamak ve geliştirmek için değerli bilgiler sağlar. Bu bilgiler, öğrencilerin hem akademik hem de kişisel gelişiminde önemli bir rehber olabilir.-

1. Vygotsky’nin Yakınsal Gelişim Alanı (ZPD) kavramına göre bir çocuğun daha ileri düzeyde bir görevi başarabilmesi için aşağıdakilerden hangisi gereklidir?

A) Görevi ödül almak amacıyla yapması
B) Görevi başarmak için tamamen bağımsız şekilde ilerlemesi
C) Görevi tamamen tek başına yapabilecek bilgi ve beceriye sahip olması
D) Görevi tekrar tekrar deneyerek öğrenmesi
E) Görevi yaparken bir yetişkinin veya daha yetkin bir akranın rehberliğine ihtiyaç duyması

Cevap: E) Görevi yaparken bir yetişkinin veya daha yetkin bir akranın rehberliğine ihtiyaç duyması

Açıklama: Vygotsky’nin Yakınsal Gelişim Alanı (ZPD) kavramına göre, bir çocuk kendi başına yapamayacağı ancak rehberlik ve destek ile öğrenebileceği bilgi ve becerilere odaklanır. Bu, çocuğun potansiyel gelişim alanıdır. Diğer şıklar, ZPD’nin özünü açıklamaktan uzaktır.

2. Bellek konusunda aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Çalışma belleği yalnızca geçmiş anıların hatırlanmasını sağlar.
B) Fonolojik döngü, motor becerilerin öğrenilmesinde etkilidir.
C) Görsel-mekansal tasarım, sözlü bilgilerin tekrar edilmesini sağlar.
D) Unutma eğrisi, öğrenme sürecinin ne kadar sürede tamamlanacağını gösterir.
E) Merkezi yürütücü, bilgilerin kısa süreli bellekte nasıl işleneceğini düzenler.

Cevap: E) Merkezi yürütücü, bilgilerin kısa süreli bellekte nasıl işleneceğini düzenler

Açıklama: Merkezi yürütücü, çalışma belleğinin bir bileşenidir ve bilgilerin organize edilmesini ve işlenmesini sağlar. Diğer şıklar bellek süreçlerini doğru şekilde yansıtmamaktadır.

3. Ekman’ın evrensel duygular kuramına göre aşağıdakilerden hangisi temel duygulardan biri olarak kabul edilmez?

A) Merhamet
B) Mutluluk
C) Şaşkınlık
D) Tiksinme
E) Üzüntü

Cevap: A) Merhamet

Açıklama: Ekman’a göre temel duygular mutluluk, üzüntü, korku, şaşkınlık, tiksinme ve öfkedir. Merhamet ise temel duygular arasında yer almaz, daha karmaşık bir duygudur.

4. Aşağıda verilen ifadelerden hangisi değişken zaman aralıklı tarifeyi (variable interval schedule) doğru bir şekilde açıklamaktadır?

A) Her saat başında rapor sunan bir çalışana belirli bir ödül verilmesi
B) Her hafta belirli bir gün ödevini tamamlayan öğrencinin ödüllendirilmesi
C) Çalışanın rastgele bir zamanda yapılan performans değerlendirmesi sonucunda ödüllendirilmesi
D) Her beş doğru davranış sergilendiğinde bir ödül verilmesi
E) Bir sporcu her antrenmandan sonra su içtiğinde serinlemesi

Cevap: C) Çalışanın rastgele bir zamanda yapılan performans değerlendirmesi sonucunda ödüllendirilmesi

Açıklama: Değişken zaman aralıklı tarife, ödüllerin rastgele zamanlarda verildiği bir pekiştirme tarifesidir. Diğer seçenekler sabit zaman veya davranış temelli tarifelere örnek oluşturmaktadır.

5. Biyolojik çeşitlilik ve evrimsel adaptasyonlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Evrim, sadece fiziksel özelliklerde değişimlere yol açar; davranışsal özellikler evrimsel süreçten etkilenmez.
B) İspinoz kuşlarının farklı adalardaki gagalarının çeşitlenmesi, doğal seçilimin bir sonucudur.
C) Darwin’in teorisine göre çevresel faktörler genetik çeşitliliğin oluşmasında doğrudan rol oynar.
D) Doğal seçilim, türlerin adaptasyon sürecinde en zayıf olan bireylerin hayatta kalmasını sağlar.
E) Evrim sürecinde bireyler, kendilerini çevresel baskılardan korumak için bilinçli olarak değişim gösterirler.

Cevap: B) İspinoz kuşlarının farklı adalardaki gagalarının çeşitlenmesi, doğal seçilimin bir sonucudur

Açıklama: İspinozların gagalarındaki çeşitlenme, doğal seçilimle açıklanır. Diğer şıklar evrimsel süreçlerin yanlış yorumlanmasını içermektedir.

6. Aşağıdaki ifadelerden hangisi duyum ve algı arasındaki temel farkı doğru bir şekilde tanımlar?

A) Duyum, fiziksel uyarıcıların bilinçsiz bir şekilde algılanmasıdır; algı ise bu uyarıcıların bilinçli olarak farkına varılmasıdır.
B) Duyum, fiziksel uyarıcıların duyusal organlar tarafından alınması sürecidir; algı ise bu uyarıcıların beyin tarafından işlenip anlamlandırılmasıdır.
C) Algı, duyusal sistemlerin çevresel uyaranları doğru bir şekilde ölçmesidir; duyum ise bu uyaranların zihinsel olarak organize edilmesidir.
D) Duyum, fiziksel uyarıcıların beyin tarafından işlenmesi sürecidir; algı ise bu uyarıcıların duyusal organlar tarafından alınmasıdır.
E) Algı, fiziksel uyarıcıların duyusal organlar tarafından alınmasıdır; duyum ise bu uyarıcıların zihinsel olarak anlamlandırılmasıdır.

Cevap: B) Duyum, fiziksel uyarıcıların duyusal organlar tarafından alınması sürecidir; algı ise bu uyarıcıların beyin tarafından işlenip anlamlandırılmasıdır

Açıklama: Duyum, duyusal organların çevresel uyaranları algılamasıdır. Algı ise bu bilgilerin beyin tarafından işlenip anlamlandırılmasıdır. Diğer seçenekler bu süreci doğru tanımlamamaktadır.

7. Vygotsky’nin yakınsal gelişim alanı kavramına göre hangi durum öğrenme sürecini en iyi tanımlar?

A) Bireyin kendi başına yapamayacağı ancak daha deneyimli birinin yardımıyla öğrenebileceği bilgi ve beceriler
B) Bireyin tamamen genetik faktörlere bağlı olarak edindiği beceriler
C) Bireyin bağımsız olarak öğrenebileceği bilgi ve beceriler
D) Bireyin yalnızca çevresel uyaranlarla şekillenen davranışlar
E) Bireyin öğrenme sürecinde yalnızca bilişsel süreçlere dayalı olarak gelişmesi

Cevap: A) Bireyin kendi başına yapamayacağı ancak daha deneyimli birinin yardımıyla öğrenebileceği bilgi ve beceriler

Açıklama: Yakınsal gelişim alanı, bir bireyin yalnız başına yapamadığı ancak destekle öğrenebileceği becerileri tanımlar. Diğer seçenekler bu kavramı açıklamaktan uzaktır.

8. Aşağıdakilerden hangisi Hermann Ebbinghaus’un unutma eğrisini açıklamak için verdiği örneklerden biridir?

A) Bilginin sürekli tekrarlar ile daha hızlı öğrenilmesi
B) Karmaşık bir şiirin büyük bir kısmının ilk birkaç saat içinde unutulması
C) Dil öğreniminde kelimelerin hızlı bir şekilde akılda kalması
D) Öğrenme hızının başlangıçta yavaş olup sonra hızlanması
E) Öğrenilen bilginin hemen hatırlanması ve uzun süre saklanması

Cevap: B) Karmaşık bir şiirin büyük bir kısmının ilk birkaç saat içinde unutulması

Açıklama: Ebbinghaus, unutma eğrisinde bilgilerin büyük bir kısmının kısa sürede unutulduğunu göstermiştir. Diğer şıklar bu kavramı açıklamaz.

9. Homeostatik Teori, organizmaların içsel denge durumlarını koruma eğiliminde olduğunu savunur. Bu teoriye göre aşağıdaki durumlardan hangisi organizmanın homeostatik dengesini bozan ve davranışsal tepkiyi başlatan bir durum olarak kabul edilebilir?

A) Organizmanın genetik olarak belirli davranışlara yatkın olması
B) Organizmanın enerji eksikliği yaşaması
C) Organizmanın bilişsel süreçler yoluyla yeni bilgiler edinmesi
D) Organizmanın sosyal bağlar kurması
E) Organizmanın çevresel uyaranları öğrenmesi

Cevap: B) Organizmanın enerji eksikliği yaşaması

Açıklama: Enerji eksikliği gibi durumlar homeostatik dengenin bozulmasına neden olur ve bu durum davranışsal tepkilere yol açar.

10. Tolman’ın bilişsel harita kavramına göre aşağıdakilerden hangisi öğrenmenin yalnızca uyarana­tepki ilişkisi ile sınırlı olmadığını gösteren bir durumdur?

A) Farenin labirentte yanlış yollara saparak rastgele denemeler yapması
B) Öğrencinin her doğru cevap verdiğinde ödül alması
C) Bir kedinin yalnızca sesli uyarıya tepki vermesi
D) Çocuğun nesne sürekliliğini öğrenmesi
E) Farelerin labirentte farklı yollar deneyip zihinsel bir harita oluşturarak yiyeceğe daha hızlı ulaşması

Cevap: E) Farelerin labirentte farklı yollar deneyip zihinsel bir harita oluşturarak yiyeceğe daha hızlı ulaşması

Açıklama: Tolman, farelerin zihinsel bir harita oluşturabildiğini ve öğrenmenin yalnızca uyarana-tepki ilişkisiyle sınırlı olmadığını göstermiştir.

11. Freud’un rüya teorisine göre, rüyaların iki bileşeni vardır: Açık içerik (manifest content) ve gizli içerik (latent content). Buna göre gizli içerik neyi ifade eder?

A) Rüyanın yüzeydeki görünür olaylarını
B) Rüyaların bilimsel temellerini
C) Rüyaların bilinçli düşünceleri yansıttığını
D) Rüyanın bilinç dışı arzuları ve çatışmaları yansıtan derin anlamını
E) Rüyaların geçmiş deneyimlerle ilgisini

Cevap: D) Rüyanın bilinç dışı arzuları ve çatışmaları yansıtan derin anlamını

Açıklama: Freud’a göre gizli içerik, rüyaların yüzeyde görünmeyen, bilinç dışı arzular ve çatışmaları yansıtan derin anlamıdır. Açık içerik ise rüyanın hatırlanabilir, yüzeydeki olaylarıdır. Diğer şıklar gizli içerik kavramını doğru tanımlamaz.

12. Aşağıda verilen durumlardan hangisi duyarlılaşma sürecine örnek teşkil eder?

A) Bir bebeğin her su sesi duyduğunda dikkatini başka yöne çevirmesi
B) Yeni taşındığı evde tren sesine alışan bir bireyin zamanla bu sesi duymamaya başlaması
C) Şiddetli bir fırtına sırasında cam kırılma sesini duyduktan sonra benzer seslere karşı daha hassas hâle gelinmesi
D) Bir öğrenci ders çalışırken saat tik tak sesine odaklanmamayı öğrenmesi
E) Kalabalık bir caddede çalışan birinin araba kornalarına artık tepkisiz kalması

Cevap: C) Şiddetli bir fırtına sırasında cam kırılma sesini duyduktan sonra benzer seslere karşı daha hassas hâle gelinmesi

Açıklama: Duyarlılaşma, bir uyarana karşı artan bir tepki gösterme durumudur. Cam kırılma sesine karşı artan hassasiyet bu sürece örnektir. Diğer seçenekler habituasyon (alışma) süreçlerini ifade eder.

13. Beş Faktör Kişilik Teorisi’ne göre uyumluluk boyutunda düşük bir bireyin davranışlarına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) İş birliğine yatkın ve hoşgörülü bir yapı gösterebilir.
B) Çoğunlukla diğer bireylerin ihtiyaçlarını önemsemeyebilir.
C) Nazik ve uzlaşmacı tavırlardan uzak bir profil çizebilir.
D) Tartışmacı ve rekabetçi bir tavır sergileyebilir.
E) Sosyal ilişkilerde sert ve katı bir tavır takınabilir.

Cevap: A) İş birliğine yatkın ve hoşgörülü bir yapı gösterebilir.

Açıklama: Uyumluluk boyutunda düşük olan bireyler genelde hoşgörüsüz, tartışmacı ve sert bir profil çizerler. İş birliğine yatkınlık ve hoşgörülü yapı ise uyumluluk boyutunda yüksek bireylere aittir.

14. I. Bilinç, sadece sinirsel süreçlerin bir yan ürünüdür.
II. Bilinç, beynin dışında var olan bir ruhun bir ürünüdür.
III. Bilinç, insan ruhunun bir fonksiyonudur.
Yukarıdaki düşüncelerden hangisi ya da hangileri materyalist yaklaşımı destekler?

A) I ve III
B) II ve III
C) I ve II
D) Yalnız II
E) Yalnız I

Cevap: E) Yalnız I

Açıklama: Materyalist yaklaşım, bilinci tamamen fiziksel ve sinirsel süreçlerle açıklar. I. ifade bu yaklaşımla uyumludur. Diğer ifadeler ruhsal veya metafiziksel açıklamaları içerir.

15. Kişilik kavramını tanımlarken kullanılan mizaç, karakter ve kimlik arasındaki farklardan hangisi doğrudur?

A) Mizaç bireyin biyolojik temelli duygusal tepkilerini, karakter ise öğrenilen toplumsal değerler doğrultusunda şekillenen davranışlarını ifade eder.
B) Mizaç bireyin toplumsal normlarla uyumunu, karakter ise doğuştan gelen biyolojik eğilimleri ifade eder.
C) Kimlik bireyin genetik yapısına dayalı özelliklerini ifade ederken mizaç ve karakter bireyin çevresel etkileşimleriyle şekillenir.
D) Karakter bireyin doğuştan gelen biyolojik eğilimlerini, mizaç ise toplumsal roller doğrultusunda şekillenen davranış kalıplarını ifade eder.
E) Kimlik bireyin kendisini tanımlama şekli olup karakterin kalıcı, mizaç ise değişken olduğunu belirtir.

Cevap: A) Mizaç bireyin biyolojik temelli duygusal tepkilerini, karakter ise öğrenilen toplumsal değerler doğrultusunda şekillenen davranışlarını ifade eder.

Açıklama: Mizaç biyolojik temellere dayanır, doğuştan gelir ve duygusal tepkileri ifade eder. Karakter ise öğrenme ve toplumsal etkileşimlerle şekillenir. Diğer şıklar yanlış tanımlamalardır.

16. Otokinetik Etki Deneyi ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Deneyin amacı, algının tamamen bireysel bir süreç olduğunu kanıtlamaktır.
B) Katılımcılar grup ortamında ışığın hareket ettiğini daha az algıladılar.
C) Deney, sosyal uyumun algıyı nasıl etkilediğini göstermek için yapılmıştır.
D) Katılımcılar ışığı yalnızca grup ortamında gözlemlediklerinde algısal yanılsamaya kapıldılar.
E) Katılımcılar tek başlarına iken ışığın hareket ettiğini hissettiler, grup ortamında ise bu algı kayboldu.

Cevap: C) Deney, sosyal uyumun algıyı nasıl etkilediğini göstermek için yapılmıştır.

Açıklama: Otokinetik etki, sabit bir ışık noktasının hareket ediyor gibi algılanmasıdır. Bu deney, grup ortamında bireylerin algılarının nasıl etkilendiğini araştırır. Diğer şıklar deneyin amacını doğru şekilde açıklamaz.

17. Psikolojinin algı kavramı aşağıdakilerden hangisini ifade eder?

A) Duyusal bilgilerin bilinçli farkındalık seviyesine çıkarılması sürecidir.
B) Bilinçli bir şekilde öğrenilen ve bellekte saklanan bilgilerin tekrar çağrılma sürecidir.
C) Görsel uyaranların duyusal alıcılar tarafından direkt işlenmesi ve hatırlanması sürecidir.
D) Bireylerin çevrelerindeki uyaranları yorumlayarak anlamlandırma sürecidir.
E) Bireylerin bilinç dışı süreçleriyle çevresel uyaranlara tepki verdiği bir süreçtir.

Cevap: D) Bireylerin çevrelerindeki uyaranları yorumlayarak anlamlandırma sürecidir.

Açıklama: Algı, duyusal bilgilerin işlenmesi ve anlamlandırılması sürecidir. Diğer seçenekler bu tanımı ya eksik ya da yanlış bir şekilde ifade eder.

18. İnsancıl psikolojide Carl Rogers’ın danışan merkezli terapi yaklaşımının temel ilkelerinden biri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Terapist, danışanı yargılayarak değerlendirmelidir.
B) Terapist, danışanın sorunlarına hızlı çözümler sunmalıdır.
C) Terapist, danışanı yönlendirmelidir.
D) Terapist, danışana karşı koşulsuz olumlu kabul göstermelidir.
E) Terapist, danışanın geçmişine odaklanmalıdır.

Cevap: D) Terapist, danışana karşı koşulsuz olumlu kabul göstermelidir.

Açıklama: Carl Rogers’ın danışan merkezli terapi yaklaşımı, terapistin danışanı koşulsuz kabul etmesi ve empati göstermesi üzerine kuruludur. Diğer şıklar bu yaklaşımı doğru yansıtmamaktadır.

19. Aşağıdaki teorilerden hangisi bilincin evrendeki her varlıkta bir şekilde var olduğunu ve evrensel bir olgu olarak kabul edilmesi gerektiğini savunur?

A) Fenomenoloji
B) Davranışçılık
C) Panpsişizm
D) Dualizm
E) Materyalizm

Cevap: C) Panpsişizm

Açıklama: Panpsişizm, bilincin evrendeki tüm varlıklarda bir şekilde bulunduğunu savunan bir teoridir. Diğer şıklar bilinci farklı yaklaşımlar üzerinden açıklar.

20. John B. Watson’a göre davranışlar sadece gözlemlenebilir ve ölçülebilir özellikler taşımalıdır. Bu yaklaşım, psikolojinin bilimsel bir disiplin olarak kabul edilmesinde önem taşır. Buna göre Watson’ın davranışçılık yaklaşımı hangi temel varsayım üzerine kuruludur?

A) Davranışların biyolojik temellere bağlı olduğu
B) Davranışların bilinç dışı süreçler tarafından yönlendirildiği
C) Davranışların doğrudan içsel motivasyonlarla ilişkili olduğu
D) Davranışların gözlemlenebilir uyaran ve tepkilere dayanarak açıklanabileceği
E) Davranışların yalnızca bilişsel süreçler sonucu ortaya çıktığı

Cevap: D) Davranışların gözlemlenebilir uyaran ve tepkilere dayanarak açıklanabileceği

Açıklama: Watson’ın davranışçılık yaklaşımı, davranışların gözlemlenebilir uyaran ve tepkilere dayanarak açıklanması gerektiğini savunur. Diğer seçenekler bu yaklaşımı yansıtmamaktadır.