Yazılım Kalite ve Testi 2024-2025 Final Soruları

Giriş

Yazılım kalite ve testi, bir yazılım ürününün beklenen gereksinimleri karşıladığından, hatasız çalıştığından ve kullanıcı beklentilerine uygun olduğundan emin olmak için yürütülen sistematik bir süreçtir. Bu süreç, kalite güvencesi kavramları, çeşitli test türleri ve metriklerin kullanımını içerir. Bu makalede, yazılım kalitesinin temel kavramları, test yöntemleri ve otomasyonun rolü incelenecektir.

Kalite Güvencesi Kavramları

Kalite güvencesi, süreçlerin doğru işletildiğinden emin olmayı hedefler ve belirli kavramlara dayanır:

• Uygunsuzluk: Belirlenen gerekliliklere veya şartlara uymama durumudur.
• Doğrulama (Verification): Belirlenen şartların karşılandığını gösteren objektif delillere dayalı teyit etme işlemidir.
• Düzeltici Faaliyet: Belirlenen bir uygunsuzluğun ana sebebini ortadan kaldırmak ve tekrarını engellemek için yapılan faaliyettir.
• Önleyici Faaliyet: Potansiyel bir uygunsuzluğun (hatanın) ortaya çıkmasını engellemek için yapılan faaliyettir; “potansiyel bir testi ortadan kaldırmak” ifadesi bu kavram için yanlıştır.

Türkiye’deki yazılım projelerinin kalitesini değerlendiren ve sektörün durumunu yansıtan dokümantasyona “Türkiye Yazılım Kalite Raporu” adı verilir.

Yazılım Test Türleri

Yazılım testleri, amaçlarına göre farklı türlere ayrılır:

• Fonksiyonel Testler: Yazılımın “ne” yaptığını, yani işlevlerinin doğru çalışıp çalışmadığını kontrol eder.
• Fonksiyonel Olmayan Testler: Yazılımın “nasıl” çalıştığına (performans, kullanılabilirlik, ölçeklenebilirlik, tekrar kullanım) odaklanır. “Hata ayıklama” (Debugging) ise bir test türü değil, hatayı düzeltme eylemidir.
• Maymun Testi (Monkey Testing): Test uzmanının önceden belirlenmiş senaryolar olmadan, “rastgele veriler” girerek (bir maymunun klavye kullanmasına benzetilerek) yazılımı çökertmeye çalıştığı bir test türüdür.
• Negatif Test: Yazılımın hatalı veya beklenmeyen girdilere (görseldeki Y veri seti gibi) nasıl tepki verdiğini ölçen testlerdir.

Test Metrikleri ve Ölçümleme

Test süreçlerinin etkinliğini ve yazılımın kalitesini ölçmek için metrikler kullanılır. Bir yazılımın işlevlerini yerine getirip getirmediğini inceleyen metrikler “Fonksiyonalite (İşlevsellik)” metrikleridir. Nesneye yönelik programlamada (OOP) ise kodun karmaşıklığını ve kalitesini ölçmek için “Özellik Gizleme Faktörü” gibi “Nesneye Yönelik Kod Metrikleri” kullanılır.

Kullanılabilirlik testlerinde süreç; planlama, katılımcı ayarlama, ortam hazırlama ve testin yürütülmesinden sonra, “verilerin analiz edilmesi” aşamasıyla sona erer. Yazılım Kullanılabilirlik Ölçüm Envanteri (SUMI) ise bu ölçümde kullanılan bir araçtır ve “Analitiklik” başlığını ele almaz.

Hata Yönetimi ve Gözden Geçirme

Test sürecinde bulunan hatalar sınıflandırılır. Yazılımda “yanlış türde değişken kullanılması” bir kodlama hatasıdır. Kılavuzdaki bir yanlışlık veya kod yorumlarının kodla eşleşmemesi ise “belgelendirme hatasıdır”. Proje riskleri (politik, tedarikçi sorunları) ile ürün hataları (hesaplama hataları) birbirinden farklıdır. Yazılımın işlevini bozmayan ancak “görsellik veya kullanışlılık olarak zarar veren” hatalara ise “kozmetik risk” denir.

Gözden geçirme (Review) toplantıları, hataları bulmak için kritik öneme sahiptir. Bu toplantılarda, katibin gözden geçiricilere hakaret etmesi gibi “amacını aşan eleştiriler” süreci başarısız kılar.

Test Otomasyonu

Test otomasyonu, manuel test yükünü azaltmak için test araçlarının kullanılmasını ifade eder. Bu araçlara verilen destek; müşteri desteği, teknik personel, makaleler ve blogları içerir; “entegrasyon” ise bir destek kavramı değildir. Test otomasyon araçları için kararlı (stabil) bir sürüme sahip olmak her zaman gerekli değildir, çünkü test edilen “yazılımların zaman içinde değişmesi ve güncellenmeye ihtiyaç duyması”, otomasyon aracının da esnek ve güncellenebilir olmasını gerektirir.

1. Verilerin rastgele olarak seçildiği ve bir hayvanın bilgisayar/yazılım kullanmasına atıfta bulunularak isimlendirilen yazılım testinin ismi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kedi Testi
B) Maymun Testi
C) Köpek Testi
D) Kuş Testi
E) Yılan Testi

Cevap : B) Maymun Testi

Açıklama : Maymun Testi (Monkey Testing), test uzmanının önceden belirlenmiş senaryolar olmadan, rastgele veriler girerek yazılımı kullanması esasına dayanan bir test türüdür.

2. Aşağıdakilerden hangisi yazılım süreçleri arasında sayılamaz?

A) Müşteri-satıcıya direkt etkisi olan süreçler
B) Destek süreçleri
C) Analiz süreçleri
D) Mühendislik süreçleri
E) Organizasyon süreçleri

Cevap : C) Analiz süreçleri

Açıklama :

3. Aşağıdaki kalite ile ilgili kavramlar ve eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Standart Dışı İzin: Şartlara uymayan ürünlere gerektiğinde şartlı şartsız çıkış izni verme işlemi
B) Doğrulama: Belirlenen şartların karşılandığını gösteren objektif delillere dayalı olarak teyit etme işlemi
C) Düzeltici Faaliyet: Belirlenen bir uygunsuzluğun ana sebebini ortadan kaldırmak ve tekrarını engellemek için yapılan faaliyetler
D) Önleyici Faaliyet: Potansiyel bir testi ortadan kaldırmak için yapılan faaliyetler
E) Uygunsuzluk: Gerekliliklere uymama durumu

Cevap : D) Önleyici Faaliyet: Potansiyel bir testi ortadan kaldırmak için yapılan faaliyetler

Açıklama : Önleyici Faaliyet, potansiyel bir uygunsuzluğun (hatanın) ana sebebini ortadan kaldırmak ve ortaya çıkmasını engellemek için yapılan faaliyettir. “Potansiyel bir testi ortadan kaldırmak” ifadesi yanlıştır.

4. “Bir yazılım bileşeni ya da sisteminin işlevleri yerine getirip getirmediğini inceleyen metriklere ………….. metrikleri adı verilir.”
Yukarıdaki cümle içerisinde yer alan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Fonksiyonalite
B) Sürdürülebilirlik
C) Kullanılabilirlik
D) Taşınabilirlik
E) Uyumluluk

Cevap : A) Fonksiyonalite

Açıklama : Bir yazılım bileşeninin işlevlerini yerine getirip getirmediğini inceleyen metrikler, Fonksiyonalite (İşlevsellik) metrikleridir.

5. Aşağıdakilerden hangisi fonksiyonel olmayan testlerde test edilen bir husus değildir?

A) Tekrar kullanım
B) Hata ayıklama
C) Kullanılabilirlik
D) Birlikte çalışabilirlik
E) Ölçeklenebilirlik

Cevap : B) Hata ayıklama

Açıklama : Fonksiyonel olmayan testler, yazılımın performans, kullanılabilirlik, ölçeklenebilirlik gibi özellikleriyle ilgilenir. Hata ayıklama (Debugging) ise yazılımdaki hataları düzeltme sürecidir ve bir test hususu değildir.

6. Bir yazılım bileşeninde X değişkeninin değerinin Y değişkenine bağlı olduğu biliniyorsa, bu durumda test senaryo sayısını düşürmek için aşağıdaki test tekniklerinin hangisi uygulanmalıdır?

A) İkili Test
B) Kullanıcı Senaryosu
C) Sınıflandırma Ağacı
D) Karar Tablosu
E) Durum Geçişi

Cevap : A) İkili Test

Açıklama :

7. Aşağıdakilerden hangisi ISTQB’nin yapmakta olduğu özelleşmiş testlerde kontrol edilen bir metriktir?

A) Güvenilirlik
B) Uyumluluk
C) İzlenebilirlik
D) Performans
E) Taşınabilirlik

Cevap : D) Performans

Açıklama : ISTQB’nin özelleşmiş testlerinde kontrol edilen önemli bir kalite metriği Performans’tır (hız, yanıt verme süresi gibi). Diğer seçenekler (Güvenilirlik, Uyumluluk, Taşınabilirlik) de kalite özellikleridir ancak Performans, hız odaklı testlerin ana metriğidir.

8. Aşağıdakilerden hangisi bir kurumdaki test araçlarının değerlendirilmesi, uyarlanması, dağıtımı ve desteğinin devam etmesi için başarı faktörleri arasında yer almaz?

A) Kullanıcılardan geribildirimleri toplamak
B) Belirli bir aracın kullanıcılarına destek sağlamak
C) Her testi birçok kez gerçekleştirmek
D) Araç kullanımını ve faydalarını izlemek
E) Aracın kullanımı için süreçleri uyarlamak ve geliştirmek

Cevap : C) Her testi birçok kez gerçekleştirmek

Açıklama : Test araçlarının başarısı, aracın verimli kullanımı ve kurumsal entegrasyonuyla ilgilidir. Her testi birçok kez gerçekleştirmek, test aracının kullanım etkinliğiyle ilgili bir sorun yaratabilir, başarı faktörlerinden biri değildir.

9. Aşağıdakilerden hangisi bir belgelendirme hatası değildir?

A) Yazılımda bazı noktalarda yanlış türde değişken kullanılması
B) Yazılımdaki modüllerden birinin isminin kullanma kılavuzuna yanlış yazılması
C) Yazılımdaki kodlar ile kodların yorum kısımlarının eşleşmemesi
D) Yazılımdaki algoritmaların birkaçının akış şemasının yanlış çizilmesi
E) Yazılımdaki veri tabanı tabloları arasındaki ilişkinin yanlış çizilmesi

Cevap : A) Yazılımda bazı noktalarda yanlış türde değişken kullanılması

Açıklama : Yazılımda yanlış türde değişken kullanılması, bir kodlama (programlama) hatasıdır. Diğer şıklar (kılavuz, yorum, akış şeması, veritabanı ilişkisi) ise belgelendirme (dokümantasyon) hatalarıdır.

10. Özellik Gizleme Faktörü, Ortalama Ata Sayısı, Eşleme Faktörü gibi kriterler aşağıdaki metrik kümelerinin hangisinde yer almaktadır?

A) Yordamsal Kod Metrikleri
B) Sürdürülebilirlik Metrikleri
C) Nesneye Yönelik Kod Metrikleri
D) Uyumluluk Metrikleri
E) Taşınabilirlik Metrikleri

Cevap : C) Nesneye Yönelik Kod Metrikleri

Açıklama : Özellik Gizleme Faktörü (Method Hiding Factor) gibi metrikler, nesneye yönelik programlamada (OOP) kodun kalitesini, karmaşıklığını ve tekrar kullanılabilirliğini ölçmek için kullanılır.

11. Kullanılabilirlik testleri ile ilgili aşağıdaki işlemlerden hangisi en son gerçekleştirilir?

A) Test ortamını hazırlama
B) Katılımcı ayarlama
C) Test yürütme
D) Verileri analiz etme
E) Test planını hazırlama

Cevap : D) Verileri analiz etme

Açıklama : Kullanılabilirlik test süreçleri planlama, hazırlık ve yürütmeden sonra gelir. Verileri analiz etme, test sürecinin sonuçlarının değerlendirildiği en son aşamadır.

12. Katibin gözden geçiricilerin yaptığı işi beğenmemesi ve bu konuyla ilgili hakaret etmesi, gözden geçirmeyi başarısız kılan aşağıdaki faktörlerin hangisine örnek olarak gösterilebilir?

A) İyi Tanımlanmamış Rol ve Sorumluluklar
B) Yetersiz Bireysel Hazırlık
C) Eğitim Eksikliği
D) Toplantı Gündeminden Sapma
E) Amacını Aşan Eleştiriler

Cevap : E) Amacını Aşan Eleştiriler

Açıklama : Gözden geçirme toplantıları belgedeki hatalara odaklanmalıdır. Katibin, gözden geçiricilere hakaret etmesi, toplantının amacını aşan ve kişisel saldırı içeren bir davranıştır.

13. Bir yazılım test otomasyonunun kararlı bir sürüme sahip olmasının gerekli olmama nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yazılımların zaman içinde değişmesi ve güncellenmeye ihtiyaç duyması
B) Yazılımların farklı türlerdeki testleri gerçekleştirmesi
C) Yazılımların analiz edilmesi
D) Yazılımların farklı yazılımlarla entegre olması
E) Yazılımların farklı işlemler gerçekleştirmesi

Cevap : A) Yazılımların zaman içinde değişmesi ve güncellenmeye ihtiyaç duyması

Açıklama : Test otomasyon araçları, test ettikleri yazılım kadar sık güncellenmelidir. Kararlı bir sürüme sahip olmaması gereken temel neden, test edilen yazılımların zaman içinde sürekli değişmesi ve güncellenmeye ihtiyaç duymasıdır. Bu, test aracının da esnek olmasını gerektirir.

14. Yazılım Kullanılabilirlik Ölçüm Envanteri’nde aşağıdaki başlıkların hangisi ele alınmaz?

A) Hakimiyet
B) Analitiklik
C) Etki
D) Verimlilik
E) Yardımcılık

Cevap : B) Analitiklik

Açıklama : Yazılım Kullanılabilirlik Ölçüm Envanteri (SUMI), bir yazılımın kullanılabilirliğini ölçerken Analitiklik başlığını ele almaz.

15. Gözden Geçirme işleminde Kişisel Hazırlık ile Yeniden Çalışma arasındaki işlem aşağıdaki isimlerden hangisi ile ifade edilemez?

A) Değerlendirme
B) Gözden geçirme toplantısı
C) Kaydetme
D) İnceleme
E) Analiz

Cevap : E) Analiz

Açıklama :

16. Türkiye’deki yazılım projelerinin kalitesi konusunda yapılan çalışmaların toplandığı dokümantasyona verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Türkiye Yazılım Dergisi
B) Türkiye Yazılım Kalite Raporu
C) Türkiye Yazılım Testçileri Doküman
D) Türkiye Yazılım Projeleri Analizi
E) Türkiye Yazılım Planlaması

Cevap : B) Türkiye Yazılım Kalite Raporu

Açıklama : Türkiye’deki yazılım projelerinin kalitesi konusunda yapılan çalışmaların toplandığı ve sektörün durumunu yansıtan dokümantasyona Türkiye Yazılım Kalite Raporu adı verilir.

17. Aşağıdakilerden hangisi yazılım test otomasyonlarına verilen desteği ifade eden bir kavram değildir?

A) Müşteri desteği
B) Makaleler
C) Bloglar
D) Teknik personel
E) Entegrasyon

Cevap : E) Entegrasyon

Açıklama : Müşteri desteği, makaleler, bloglar ve teknik personel, yazılım test otomasyonlarına destek sağlayan unsurlardır. Entegrasyon ise test otomasyonunun başka sistemlerle bütünleşme yeteneğidir, bir destek kavramı değildir.

18. Aşağıdakilerden hangisi bir proje riski değildir?

A) Politik sorunlar
B) Tedarikçi sorunları
C) Kurumsal sorunlar
D) Teknik sorunlar
E) Hesaplama hataları

Cevap : E) Hesaplama hataları

Açıklama : Proje riskleri, projenin başarısını tehdit eden yönetimsel veya çevresel sorunlardır. Hesaplama hataları ise test süreci sırasında ortaya çıkan ve çözülmesi gereken ürün (yazılım) hatalarıdır, proje riski değildir.

19. Bir yazılım riskinin sistem açısından kozmetik risk olarak adlandırılmasının sebebi aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Çözülmesi çok acildir.
B) İşlevsellik kaybına yol açmaktadır.
C) Görsellik veya kullanışlılık olarak zarar vermektedir.
D) Veri kaybına sebep olmaktadır.
E) Kısa süreli çeşitli zararlar vermektedir.

Cevap : C) Görsellik veya kullanışlılık olarak zarar vermektedir.

Açıklama : Kozmetik risk, yazılımın temel işlevselliğini bozmayan ancak görselliği veya kullanışlılığı olumsuz etkileyen, genellikle düşük öncelikli hatalardır.

20.

Genellikle test senaryolarında X ile gösterilen veri setleri denenir. Ancak esasen doğru bir test için Y ile gösterilen veri setinin de denenmesi gerekmektedir.
Y ile gösterilen veri setlerinin denendiği bu testlere genellikle verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Doğru test
B) Objektif test
C) Analitik test
D) Negatif test
E) Yalın test

Cevap : D) Negatif test

Açıklama : Görselde Y, yazılımın hatalı veya beklenmeyen girdilere karşı nasıl davrandığını kontrol eden test senaryolarını temsil eder. Bu tür testlere Negatif Test adı verilir.