Yazılım Kalite ve Testi 2024-2025 Bütünleme Soruları

Giriş

Yazılım test süreçleri, kalitenin sağlanması ve risklerin minimize edilmesi için kritik öneme sahiptir. Bu makalede, test yöneticisinin rolleri, ISTQB sertifikasyon süreçleri, test türleri (kara/beyaz kutu, A/B testi) ve kullanılabilirlik kavramları ele alınacaktır.

Test Yönetimi ve Rolleri

• Test Yöneticisi: Planlama, tahmin, gözetim ve kontrolden sorumludur. Testlerin fiilen koşturulması (Uygulama) ise test uzmanının (analistin) görevidir.
• Raporlama: İlerleme raporlarında testin özeti ve riskler yer alır. “Testi yapacak kişilerin rolleri” ilerleme raporunun değil, Test Planının parçasıdır.
• Giriş Kriterleri: Teste başlamak için gereken şartlardır (test ortamı, veriler vb.). “Testlerin koşturulmuş olması” bir giriş kriteri değil, çıkış kriteri olabilir.

Test Teknikleri ve Metrikler

• Kutu Yaklaşımları:
  • Beyaz Kutu (White Box): Kodun iç yapısını test eder, detaysız değil çok detaylıdır.
  • Kara Kutu (Black Box): Kodun iç yapısını bilmeden, girdi-çıktı odaklı yapılan testtir. Web otomasyonlarında sıklıkla kullanılır.
• Metrikler: RFC (Response For a Class), bir sınıftaki metotların ve çağrılan diğer metotların toplam sayısını ifade eder.
• A/B Testi: Web sitelerinin farklı versiyonlarının karşılaştırılarak hangisinin daha iyi performans gösterdiğinin ölçüldüğü testtir.

Kullanılabilirlik ve Risk Yönetimi

• Kullanılabilirlik (Usability): Son kullanıcının arayüzle etkileşimini ölçer. Veri tabanı, son kullanıcının doğrudan etkileşime girmediği bir katman olduğu için kullanılabilirlik testi kapsamında değerlendirilmez. “İlk kullanımda kolaylık” kriteri Öğrenilebilirliktir.
• Riskler: Mobil uygulama piyasasındaki değişim, sadece mobil projelere özgü bir risktir; “her yazılım” için ortak değildir.
• FMECA (ADEKA): Hataları analiz eder ve riskleri belirler ancak hataları fiilen kodda çözmek (debugging) geliştiricinin işidir.

ISTQB ve Kalite Standartları

• Sertifikasyon: İleri Seviye ISTQB sınavına girmek için ön şart, Temel Seviye sertifikasına sahip olmaktır.
• İzlenebilirlik: Gereksinimlerin yaşam döngüsü boyunca takibi Yatay ve Dikey izlenebilirlik olarak sınıflandırılır.

1. Yazılım testi ile ilgili aşağıdaki işlemlerin hangisi test yöneticisinin sorumluluğunda değildir?

A) Tahmin
B) Gözetim
C) Kontrol
D) Uygulama
E) Planlama

Cevap : D) Uygulama

Açıklama : Test Yöneticisi; planlama, tahmin, gözetim ve kontrol gibi yönetimsel süreçlerden sorumludur. Test senaryolarının koşturulması ve testlerin fiilen yapılması yani “Uygulama” genellikle Test Uzmanı/Analistinin görevidir.

2. “Bir sınıf içerisinde yer alan kalıtımdan gelen metot sayısı ile metot sayısının toplamıdır.”
Yukarıdaki şekilde tanımlanan metrik aşağıdaki kısaltmaların hangisi ile ifade edilmektedir?

A) CBO
B) LCOM
C) RFC
D) AHF
E) MHF

Cevap : C) RFC

Açıklama : **RFC (Response For a Class)**, bir sınıftaki metotların ve bu metotların çağırdığı diğer metotların toplam sayısını ifade eder. (Tanım biraz farklı ifade edilmiş olsa da, nesne tabanlı metrikler içinde metot sayılarını ve çağrılarını kapsayan en uygun metrik RFC’dir. CBO: Coupling Between Objects, LCOM: Lack of Cohesion in Methods).

3. Kalite maliyetleri genel olarak “tespit etme maliyetleri” ve “önleme maliyetleri” olarak gruplandırılabilir.
Burada tespit edilen veya önlenen en önemli eleman aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hata
B) Süreç
C) Ürün
D) Analiz
E) Yazılım

Cevap : A) Hata

Açıklama : Kalite maliyetlerinin temel amacı, **hataların** (defect/bug) ortaya çıkmasını önlemek veya ortaya çıkan hataları tespit edip düzeltmektir.

4. ISTQB İleri Seviye bir sertifika almak için aşağıdaki şartların hangisini sağlamak gereklidir?

A) En az 100 yazılım testi işlemi gerçekleştirmek
B) Temel Seviye sertifikası almak
C) Güvenlik testi konusunda çalışmak
D) En az 3 sene test konusunda çalışmak
E) Test konusunda uluslararası bir kuruluşta çalışmak

Cevap : B) Temel Seviye sertifikası almak

Açıklama : ISTQB sertifikasyon şemasında, İleri Seviye (Advanced Level) sınavlarına girebilmek için ön koşul, **Temel Seviye (Foundation Level)** sertifikasına sahip olmaktır.

5. Bir web sitesinin birçok versiyonunun incelendiği ve karşılaştırıldığı kullanılabilirlik testlerine ne ad verilmektedir?

A) Laboratuvar Testleri
B) Geri Bildirim Testleri
C) İzleme testi
D) Otomatik Test
E) A/B Testi

Cevap : E) A/B Testi

Açıklama : Web sitelerinin veya uygulamaların farklı versiyonlarının (A ve B) kullanıcı gruplarına gösterilerek hangisinin daha iyi performans gösterdiğinin ölçüldüğü test yöntemine **A/B Testi** denir.

6. Aşağıdakilerden hangisi yazılım test ilerleme raporları içerisinde yer almaz?

A) Çıkış kriterleri
B) Testi yapacak kişilerin rolleri
C) Kalan riskler
D) Gerçekleştirilen testlerin özeti
E) O test dönemi sırasında neler olduğuna dair bilgiler

Cevap : B) Testi yapacak kişilerin rolleri

Açıklama : Test ilerleme raporları, test sürecinin mevcut durumunu (özet, riskler, neler olduğu vb.) raporlar. “Testi yapacak kişilerin rolleri” ise test planlama aşamasında belirlenen statik bir bilgidir, dinamik ilerleme raporunun değil, **Test Planının** bir parçasıdır.

7. Kutu yaklaşımları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Beyaz kutu testlerinde dış etkiler testi etkilemez.
B) Kara kutu testleri algoritma testlerine uygundur.
C) Kara kutu testleri genellikle tek parça halinde yapılır.
D) Beyaz kutu testleri genellikle detaysız testlerdir.
E) Gri kutu testlerinde kısmi bir iç yapı bilgisi mevcuttur.

Cevap : D) Beyaz kutu testleri genellikle detaysız testlerdir.

Açıklama : Beyaz kutu testleri (White Box), kodun iç yapısını, mantığını ve akışını bildiğimiz ve test ettiğimiz yöntemdir. Bu nedenle “detaysız” değil, aksine kod düzeyinde **çok detaylı** testlerdir.

8. Web uygulaması testlerinde aşağıdaki hangi şıkta verilen test genellikle en son olarak yapılır?

A) Performans testi
B) Fonksiyonellik testi
C) Uyumluluk testi
D) Güvenlik testi
E) Arayüz testi

Cevap : D) Güvenlik testi

Açıklama :

9. Aşağıdakilerden hangisi bir ISTQB sertifikasına sahip olmanın avantajları arasında yer almaz?

A) İşverenlerin güvendiği becerilerin bağımsız, uluslararası kabul görmüş bir doğrulaması
B) Kariyer ilerlemesini desteklemek için beceriler geliştirme ve genişletme
C) Profesyonel güvenilirliği artırma
D) Test çeşitliliğinin artması
E) Hem mevcut hem de gelecekteki istihdam için taşınabilir yetenek kanıtı

Cevap : D) Test çeşitliliğinin artması

Açıklama : Sertifika, bireyin yetkinliğini ve bilgisini kanıtlar (A, B, C, E). Ancak sertifika sahibi olmak, projedeki “test çeşitliliğinin” (test türlerinin sayısının) otomatik olarak artacağı anlamına gelmez; bu proje gereksinimlerine bağlıdır.

10. Aşağıdakilerden hangisi web yazılım test otomasyonlarında sıklıkla uygulanan bir test çeşidi değildir?

A) Beyaz kutu testi
B) Masaüstü test
C) Mobil test
D) Web testi
E) API testi

Cevap : A) Beyaz kutu testi

Açıklama : Web otomasyon araçları (Selenium vb.) genellikle kullanıcı arayüzü üzerinden veya API seviyesinde **Kara Kutu** (Black Box) testleri yapar. Beyaz kutu testleri (kod inceleme, birim test) genellikle geliştirme ortamında yapılır, web otomasyon senaryolarının birincil odağı değildir.

11. I. Üzerinden Geçme
II. Teknik Gözden Geçirme
III. Teftiş
Yukarıda verilen yöntemlerden hangisi veya hangileri hem resmi hem gayrıresmî olabilmektedir?

A) I ve III
B) II ve III
C) I ve II
D) Yalnız III
E) Yalnız I

Cevap : C) I ve II

Açıklama :

12. Aşağıdakilerden hangisi bir yazılım testi giriş kriteri olarak ele alınamaz?

A) Test verilerinin ve diğer gerekli kaynakların varlığı
B) Test ortamının kullanılabilir olması
C) Gerekli test araçlarının kullanılabilir olması
D) Önceki test seviyelerinin çıkış kriterlerini karşılayan test öğelerinin varlığı
E) Planlanan testlerin koşturulmuş olması

Cevap : E) Planlanan testlerin koşturulmuş olması

Açıklama : Giriş kriterleri (Entry Criteria), teste başlamak için nelerin hazır olması gerektiğini belirtir. “Testlerin koşturulmuş olması” ise bir sonuçtur ve testin tamamlanmasıyla ilgili **Çıkış Kriteri** (Exit Criteria) olabilir, giriş kriteri olamaz.

13. “Kullanıcılar, tasarımı ilk kullandıklarında yerine getirmeleri gereken görevleri kolaylıkla yapabiliyorlar mı?” sorusunun cevabı aşağıdaki kriterlerden hangisini karşılamaktadır?

A) Hatırlanabilirlik
B) Öğrenilebilirlik
C) Hata yapılabilirlik
D) Verimlilik
E) Memnuniyet

Cevap : B) Öğrenilebilirlik

Açıklama : Kullanıcının sistemi ilk kez karşılaştığında ne kadar kolay kullanabildiği ve görevleri ne kadar hızlı öğrenebildiği **Öğrenilebilirlik** (Learnability) kriteri ile ilgilidir.

14. Yazılım testlerine verilen isimler kimi zaman testin nasıl yapıldığı, kimi zaman hangi veriler kullanıldığı, kimi zaman ne zaman yapıldığı, kimi zaman hangi amaçla yapıldığı vb. konularda kullanıcıya fikir vermektedir.
Aşağıdaki test isimleri ile verdiği fikirler arasındaki eşleştirmenin hangisi yanlıştır?

A) Sözdizimsel Test – Yazılımın hangi kısmının test edildiği
B) Dış Kaynaklı Test – Kim tarafından yapıldığı
C) Sistem Testi – Testin hangi yaklaşımla yapıldığı
D) Sınır Değer Testi – Test senaryolarının nasıl belirlendiği
E) Kontrol Listesine Dayalı Test – Verilerin nereden elde edildiği

Cevap : C) Sistem Testi – Testin hangi yaklaşımla yapıldığı

Açıklama : “Sistem Testi”, testin **hangi seviyede** (Birim, Entegrasyon, Sistem, Kabul) yapıldığını belirtir; hangi yaklaşımla (Kara kutu, Beyaz kutu vb.) yapıldığını doğrudan belirtmez. Diğer eşleştirmeler isimlendirme mantığına uygundur.

15. ISO standartlarında yer alan kalite terimleri ile ilgili kısaltmalar ve açıklamalarından hangisi yanlıştır?

A) R: Replay/Yeniden yapılabilir
B) A: Achievable/Ulaşılabilir
C) T: Timing/Zamana bağlı
D) S: Specified/Belirli
E) M: Measurable/Ölçülebilir

Cevap : A) R: Replay/Yeniden yapılabilir

Açıklama : Bu kısaltmalar genellikle SMART hedefleri (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound) ile ilişkilidir. ISO kalite standartlarında (ISO 9126 / 25010) R genellikle **Reliability (Güvenilirlik)** anlamına gelir, “Replay” (Yeniden oynatma) standart bir kalite alt karakteristiği kısaltması değildir.

16. Arıza Durumu, Etki ve Kritiklik Analizi (ADEKA)’da aşağıdakilerden hangisi bulunmaz?

A) Olası arıza durumlarını analiz etmek
B) Kritiklik analizi yapmak
C) Hataları çözmek
D) Riskleri belirlemek
E) Arızaların oluşmasını engellemeye çalışmak

Cevap : C) Hataları çözmek

Açıklama : FMECA (ADEKA), potansiyel hataları, etkilerini ve kritikliklerini analiz eden bir risk değerlendirme tekniğidir. Analiz sonucunda önleyici faaliyetler önerilir ancak hataların fiilen kod düzeyinde “çözülmesi” (debugging/fixing) bu analiz sürecinin (analistlerin) değil, geliştirme ekibinin görevidir.

17. Aşağıdakilerden hangisinin test edilmesi kullanılabilirlik testi olarak kabul edilemez?

A) Cep telefonu ekranı
B) Veri tabanı
C) Buzdolabı elektronik paneli
D) Web sitesi
E) Öğrenci işleri otomasyonu arayüzü

Cevap : B) Veri tabanı

Açıklama : Kullanılabilirlik (Usability) testleri, **son kullanıcının** arayüz ile etkileşimini (User Interface / User Experience) ölçer. Veri tabanı, arka planda çalışan ve son kullanıcının doğrudan arayüzüyle etkileşime girmediği bir katmandır; bu nedenle doğrudan bir kullanılabilirlik testi konusu değildir (Performans veya fonksiyonel test konusudur).

18. Aşağıdakilerden hangisi her yazılımda oluşabilecek ortak riskler arasında yer almaz?

A) Mobil uygulama piyasasının değişmesi ile ürünün yeterince indirilmemesi
B) Projedeki yazılımların, kodların, algoritmaların, ara yüzlerin, veri tabanlarının ve diğer elemanların geliştirilme ortamı
C) Projenin büyüklüğü ve bu büyüklük içerisinde önceden tahmin edilemeyen unsurlar
D) Kullanılan tüm teknolojiler
E) Müşterinin/kullanıcının tutumu ve proje ekibinden beklentileri

Cevap : A) Mobil uygulama piyasasının değişmesi ile ürünün yeterince indirilmemesi

Açıklama : B, C, D ve E seçenekleri (teknoloji, müşteri, proje boyutu vb.) her türlü yazılım projesinde (web, masaüstü, gömülü) karşılaşılabilen genel proje/ürün riskleridir. Ancak A şıkkı sadece **Mobil Uygulamalar** için geçerli spesifik bir ticari risktir, “her yazılım” için ortak değildir.

19. “…. dayalı gözden geçirme bir gözden geçirme türüdür.”
Yukarıdaki cümledeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

A) Provalara
B) Role
C) Bakış açısına
D) Senaryolara
E) Tekniğe

Cevap : E) Tekniğe

Açıklama :

20. Aşağıdakilerden hangisi izlenebilirlik çeşitleri arasında yer almaktadır?

A) Tek yönlü izlenebilirlik – Çok yönlü izlenebilirlik
B) Tekli izlenebilirlik – Çoklu izlenebilirlik
C) Aktif izlenebilirlik – Pasif izlenebilirlik
D) Otomatik izlenebilirlik – Manuel izlenebilirlik
E) Dikey izlenebilirlik – Yatay izlenebilirlik

Cevap : E) Dikey izlenebilirlik – Yatay izlenebilirlik

Açıklama : Gereksinim izlenebilirliği (Traceability) literatürde genellikle **Yatay** (Horizontal – yaşam döngüsü aşamaları arasında, örn: gereksinimden teste) ve **Dikey** (Vertical – aynı aşamadaki detay seviyeleri arasında) olarak sınıflandırılır. (Ayrıca İleri ve Geri izlenebilirlik de vardır).