Sosyal Bilimlerde Yöntem Final Soruları

Sosyal Bilimlerde Yöntem Final Soruları

…………………..çeşitli kaynaklardan derlenebilen, üzerinde inceleme yapılabilecek her türlü “bilgi” olarak tanımlanabilir. Nokta ile belirtilen boşluğa aşağıdaki şıklardan hangisi gelmektedir?

a) Veri
b) Bilgi
c) Kanıt
d) Olgu
e) Araştırma

Cevap : a) Veri

Olgulara ya da gerçeklere dayalı kişisel yargılardan bağımsız, değiştirme olasılıkları zayıf olmakla birlikte zamana ve koşullara bağlı olarak mümkün olabilen cinsiyet, yaş, boy gibi nitelikleri belirleyen herkesin üzerinde anlaşabildiği türden gözlenebilir ölçütleri olan “gerçekler’ olarak tanımı yapılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

a) Olgusal Veri
b) Yargısal veri
c) Veri
d) Veri kaynakları
e) Bilimsel bilgi

Cevap : a) Olgusal Veri

Kitap, ansiklopedi, gazete, dergi, araştırma, istatistikler vb. veri kaynakları aşağıdaki şıklardan hangisine girmektedir?

a) Birincil kaynak
b) Belgesel veri kaynakları
c) Yayınlanmamış Belgesel Veri
d) Yayınlanmış Belgesel Veri Kaynakları
e) İkincil kaynak

Cevap : e) İkincil kaynak

Bir araştırmanın başarıya ulaşmasını, bir verinin tüm özellikleri taşıması önemli ölçüde etkilemektedir. Aşağıdakilerden hangisi bu özelliklerden birisi değildir?

a) Veri fonksiyonel olmalıdır
b) Veri yeterli olmalıdır
c) Veri güvenilir olmalıdır
d) Veri doğru olmalıdır
e) Veri teknik olmalıdır

Cevap : e) Veri teknik olmalıdır

Aşağıdakilerden hangisi yaşayan doğa veri kaynaklarından birisi değildir?

a) Toprak bilimi
b) Deniz bilimi
c) Yapı kalıntıları
d) Gök bilimi
e) Çevre bilimi

Cevap : c) Yapı kalıntıları

Soruların dile getirilmelerini engelleyen durumlardan birisi de “yanlılıktır”. Aşağıdakilerden hangisi yanlı sorular grubunda yer almaz?

a) Değer yüklü sorular
b) Yönlendirici sorular
c) Rahatsız edici sorular
d) Prestij üstünlüğü yaratan sorular
e) Etkileyici sorular

Cevap : e) Etkileyici sorular

Aşağıdakilerden hangisi Amaç ve İşlevlerine Göre Sorular grubuna girmez?

a) Olgusal Sorular
b) Davranış Sorulan
c) Tutum ve Kanı Soruları
d) Bilgi soruları ve
e) Özel amaçlı sorulardır.

Cevap : b) Davranış Sorulan

Aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?

a) Sorulacak soru amaca uygun olması lazım
b) Soruların biçimsel özellikleri belirlenmelidir
c) Her türlü soru açık uçlu sorulabilir
d) Her türlü soru açık uçlu sorulamaz.
e) Kapalı uçlu sorular sistemleştirilmiş sorulardır.

Cevap : d) Her türlü soru açık uçlu sorulamaz.

Aşağıdakilerden hangisi açık uçlu sorularla ilgili değildir?

a) Açık uçlu sorulara verilen yanıtların dökümlerinin yapılması son derecede güçtür.
b) Açık uçlu sorulara verilen yanıtların analizlerinin yapılması zaman alıcı bir süreçtir.
c) Soru dizisi anket tekniğiyle uygulandığından, araştırmacının yapabileceği bir şey vardır.
d) Açık uçlu, sorulara yanıtlayıcıların verdikleri bilgiler, konuyla doğrudan ilgisi olmayan, bilgiler niteliğini taşıyabilir.
e) Soru dizisi anket tekniğiyle uygulandığından, araştırmacının yapabileceği hiçbir şey yoktur.

Cevap : c) Soru dizisi anket tekniğiyle uygulandığından, araştırmacının yapabileceği bir şey vardır.

Cevaplayıcıların, yaş, cinsiyet, eğitim durumu, evlilik durumu, mesleği, konut durumu, kırsal ve kentsel kökeni, geliri vb. gibi özelliklerine ilişkin bilgileri sağlayan konularla ilgili sorular, aşağıdaki şıklardan hangisinde yer almaktadır?

a) Olgusal Sorular
b) Davranış Sorulan
c) Tutum ve Kanı Soruları
d) Bilgi soruları
e) Prestij üstünlüğü yaratan sorular

Cevap : a) Olgusal Sorular

Aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?

a) Gözlem tekniği; pozitif bilimler tarafından kullanılan bir tekniktir.
b) Sosyal bilimlerin kullandığı önemli bir tekniktir.
c) Her bilim gözlemle işe başlamak zorunda değildir.
d) Gözlem, bilimsel işlemlerin her aşamasında başvurulan bir araçtır.
e) Gözlem araştırma sürecine anlam kazandıran önemli bir öğedir

Cevap : c) Her bilim gözlemle işe başlamak zorunda değildir.

Aşağıdakilerden hangisi katılmalı gözlem tekniğine yöneltilen eleştirilerden biri değildir?

a) Araştırmacının gözleme katıldığı ölçüde, deneyimlerinin kapsamını daraltır.
b) Araştırmacı, düşünce ve duygu yönünden gruba katıldığı ölçüde, koruması gereken en önemli özelliği olan yansızlığını yitirir.
c) Ayrıntıları not etmekte çoğu kez başarısızlığa uğrayabilecektir.
d) Katılmalı gözlemde, gözlemin denetlenememesi önemli sorundur.
e) Araştırmacının duygusal ve düşünsel olarak yabancı olduğu gruba ya da olaya tam olarak katılması söz konusudur.

Cevap : e) Araştırmacının duygusal ve düşünsel olarak yabancı olduğu gruba ya da olaya tam olarak katılması söz konusudur.

Aşağıdakilerden hangisi bir güvenilir gözlemin özelliklerinden birisi değildir?

a) Güvenilir gözlem, her şeyden önce nesnel nitelikte olan gözlemdir
b) Güvenilir gözlemde yüzde yüz nesnellikten söz edilebilir.
c) Güvenilir gözlemde yüzde yüz nesnellikten söz edilemez.
d) Güvenilirlik bir gözlemin tekrar edilebilirliği ve her tekrarında tutarlı kalmasıdır.
e) Bir gözlemin güvenilirliğini belirleyen bir etken de içerdiği hata payıdır.

Cevap : b) Güvenilir gözlemde yüzde yüz nesnellikten söz edilebilir.

Aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?

a) Gözlem olmadan bilimin amacına ulaşması zordur.
b) Gözlem süreci önüne gelen olguyu toplama işlemi değildir.
c) Gözlem süreci önüne gelen olguyu toplama işlemidir.
d) Gözlemlenmiş bir olgu, aslında yorumlanmış bir algı kümesidir
e) Bilimsel gözlemde önemli olan gözlemcinin olguları kişisel eğilimlerine göre yorumlamaktan kaçınmasıdır

Cevap : c) Gözlem süreci önüne gelen olguyu toplama işlemidir.

Aşağıdakilerden hangisi gözlem ve deney arasındaki ilişki için söylenemez?

a) Deney bir gözlem biçimidir.
b) Deney kuşkusuz sıradan bir gözleme göre daha kesindir.
c) Deney amaç ve sınırları daha belirgin bir işlemdir
d) Deney ve gözlem arasındaki farklardan biri olgulara yaklaşımda kendini göstermektedir.
e) Deney ve gözlem arasındaki farklardan biri olgulara yaklaşımda kendini göstermemektedir.

Cevap : e) Deney ve gözlem arasındaki farklardan biri olgulara yaklaşımda kendini göstermemektedir.

Aşağıdakilerden hangisi görüşm tekniği için söylenemez?

a) Görüşme tekniği, gözlem teknikleri içerisinde en yeni olanıdır.
b) Görüşme tekniği, bir konu hakkında, ilgili kişilerden sorulacak sorular çerçevesinde bilgi almaktır.
c) Görüşme tekniği, bir takım özellikleri bakımından yoğun gözlem tekniği içerisinde de uygulanan bir tekniktir.
d) Görüşme tekniği, biçimsel olarak “panel” tekniğine benzemektedir.
e) Görüşme tekniğinin temelinde karşılıklı ilişki, iletişim yatar,

Cevap : a) Görüşme tekniği, gözlem teknikleri içerisinde en yeni olanıdır.

Aşağıdakilerden hangisi araştırma aracı durumundaki görüşmenin sağladığı avantajlardan biri değildir?

a) Görüşmenin yüz yüze bir soruşturma oluşu,
b) Soruşturmanın sözlü oluşu,
c) Soruları cevapsız bırakacak kimselerin olmaması
d) Esnek olması
e) Görüşmenin yüz yüze bir soruşturma olmaması

Cevap : e) Görüşmenin yüz yüze bir soruşturma olmaması

Görüşülen kişiye, bir konu hakkında ayrıntılı, nitelikle ilgili sorular sorarak, konu ile ilgili ayrıntılı bilgi almaya ……………. denir. Boş bırakılan yere aşağıdaki şıklardan hangisi gelmelidir?

a) Nitel görüşme
b) Nicel görüşme
c) Nicel-nitel görüşme
d) Basit görüşme
e) Sistematik görüşme

Cevap : a) Nitel görüşme

Aşağıdakilerden hangisi görüşme tekniğinin özellikleri arasında yer almaz?

a) Kişiye esneklik ve derinlik sağlar
b) Karşılıklı ilişki ve iletişim vardır.
c) Bir kimsenin iç hayatına girmesini sağlayan sistematik bir tekniktir.
d) Bir araştırma tekniğidir.
e) Bilgi toplamak için elverişli değildir.

Cevap : e) Bilgi toplamak için elverişli değildir.

“Özellikle siyasal parti önderleri, sendika, çeşitli baskı grupları vb. gibi kurum ve kuruluşlarla ilgili yönetici, bürokrat gibi kişilerle yapılan görüşmeler” hangi tür görüşmelerdir?

a) Belgesel nitelikteki görüşmeler
b) Nicel görüşmeler
c) Nicel-nitel görüşmeler
d) Sözlü görüşmeler
e) Doğrudan görüşmeler

Cevap : a) Belgesel nitelikteki görüşmeler

“soru sorulacak kimselerle yüz yüze gelmeden, soru cetveli aracılığıyla ilişki kurup bilgi sağlama yolu …………………. denir.” Aşağıdaki şıklardan hangisi boş bırakılan yere gelmesi gereken kavramı vermektedir?

a) Mülakat tekniği
b) Görüşme tekniği
c) Postayla anket tekniği
d) Anket tekniği
e) Grup tipi anket tekniği

Cevap : d) Anket tekniği

Aşağıdakilerden hangisi grup tipi anket uygulamasının sağlayabileceği yararlar arasında yer almaz?

a) Bilgi verecek olan kişiler bir aradayken cevap almak pratik kolaylıklar sağlar.
b) Soru kâğıdının sunulması sırasında araştırmacıyla bilgi verecek olanları yüz yüze getirebileceğinden, bazı engellerin aşılmasına fırsat verir.
c) Araştırmanın genel olarak grupça benimsenmesi halinde, kaçınmak isteyenleri belli bir ölçüde katılmaya yöneltecek bir ortam hazırlar.
d) Grubun varlığı, bazı kişiler için araştırmaya katılma konusunda olumlu bir rol oynayabileceği gibi, bazıları için de tam tersine engelleyici olabilir.
e) Bilgi verecek olanların bir arada bulunması, araştırmaya katılmaktan kaçınanların etkinliğini azaltabilir.

Cevap : e) Bilgi verecek olanların bir arada bulunması, araştırmaya katılmaktan kaçınanların etkinliğini azaltabilir.

Bir başvurma yazısında, yanıtlayıcılara hitaben hangi bilgiler yer almamaktadır?

a) Araştırmanın sahibi
b) Araştırmanın amacı
c) Güdüleyen öğeler
d) “Doldurma yönergesi”
e) Özel istekler

Cevap : e) Özel istekler

Anket tekniğinin üstünlüklerine karşın, kendi yapısından kaynaklanan yetersizlikleri bulunmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bunlardan birisi değildir?

a) Anket tekniği, derinlemesine bilgiler gerektiren araştırmalarda yeterli etkinlikle kullanılamamaktadır.
b) Anket tekniği yapısı gereği biçimsel olup, bir esneklik taşımamaktadır.
c) Anket tekniğinde, cevaplayıcıların araştırmayı benimseyerek katılmaları ve bu katılımlarını sonuna değin sürdürmeleri için yeterli bir güvence oluşturmamaktadır.
d) Anket tekniği görüşmeye oranla daha kısa sürede uygulanması gereken bir araçtır
e) Anket tekniği, derinlemesine bilgiler gerektiren araştırmalarda yeterli etkinlikle kullanılmaktadır.

Cevap : d) Anket tekniği görüşmeye oranla daha kısa sürede uygulanması gereken bir araçtır

Grup tipi anket tekniği, yapısal niteliğinden doğan önemli sakıncalara sahiptir. Aşağıdakilerden hangisi bu sakıncalardan biri değildir?

a) Grubun varlığı, katılma konusunda bazı kişiler için olumlu bir rol oynarken, bazıları için ise engelleyici olabilir.
b) Bilgi verecek olanların bir arada bulunması, araştırmaya katılmaktan kaçınanların etkinliğini arttırabilir.
c) Bilgi verecek olanların soruları cevaplarken cevapların birbirlerinden etkilenmesi olasılığı artar.
d) Grup tipi ankete başvurabilmek için, ana kütlesinin ya yapısı gereği ya da herhangi bir sebeple grup durumuna gelmesi gerekir.
e) Bilgi verecek olanların bir arada bulunması, araştırmaya katılmaktan kaçınanların etkinliğini azaltabilir.

Cevap : e) Bilgi verecek olanların bir arada bulunması, araştırmaya katılmaktan kaçınanların etkinliğini azaltabilir.

Bir araştırma evreninin geniş olması durumunda, araştırmacının alana tüm olarak giremediği zamanlarda başvurulan bir yöntem, aşağıdakilerden hangisidir?

a) Örnekleme yöntemi
b) Örneklem
c) Örnek
d) Model
e) Evren

Cevap : b) Örneklem

Bir örneğin büyüklüğünü belirleyecek etmenler aşağıda sıralanmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu sıralamada yer almaz?

a) Araştırma evreninin niteliği
b) Araştırmacının olanakları
c) Örnek seçme işlemi
d) Kuramın özelliği
e) Aranan karakteristiklerin dağılımıdır

Cevap : d) Kuramın özelliği

Her araştırmada temsil yeteneğine sahip bir örneklem seçmek temel ilkedir. Aşağıda belirtilen şıklardan hangisi temsil yeteneğine sahip bir örneklemin temel özellikleri arasında yer almaz?

a) Örneklemin büyüklüğü yeterli olmalıdır.
b) Örneklem, evrendeki dağılıma çeşit ve oran yönünden benzer olmalıdır.
c) Örneklem, tesadüfi örnekleme yöntemlerinden biriyle seçilmelidir.
d) Örneklem seçiminde yan tutulmamalıdır.
e) Örneklem mümkün olduğunca geniş olmalıdır.

Cevap : e) Örneklem mümkün olduğunca geniş olmalıdır.

Başarılı bir örneklem için uyulması gereken ilkeler vardır. Bu ilkeler örneklem yöntemine göre değişmekle birlikte, bunlara temel olarak tüm yöntemlerde uyulması gerekir. Aşağıdakilerden hangisi uyulması gereken ilkelerden birisi değildir?

a) Seçme işlemi, ilgilenilen özellik ve değişkenlerden bağımsız olmalıdır.
b) Örneklemede ön yargıya yer verilmemelidir.
c) Örneklem, sistematik bir farklılık yaratmayacak biçimde çekilmelidir.
d) Örneğe alınacak birey ve objelerin her biri birbirinden bağımsız olmalıdır.
e) Örnekleme alınacak birey ve objelerin her birine farklı koşullar uygulanmalıdır

Cevap : e) Örnekleme alınacak birey ve objelerin her birine farklı koşullar uygulanmalıdır

Aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?

a) Örnekleme, her bilimsel yöntemin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır
b) Örnek, büyük bir bütünün daha küçük bir parçası tarafından temsil edilebilmesidir.
c) Araştırma evreni ile çalışma evreni arasında nitelik yönünden ise bir fark yoktur.
d) “Çalışma evreni”, “araştırma evreni”nin küçük bir modelidir.
e) “Örnek”, araştırma evreninin bir kesitinin çalışma alanı olarak alınması ve sonuçların araştırma alanının tümüne genellenmesidir.

Cevap : e) “Örnek”, araştırma evreninin bir kesitinin çalışma alanı olarak alınması ve sonuçların araştırma alanının tümüne genellenmesidir.

Aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?

a) Verilerin işlenmesinde mekanik ve elektronik araçlar kullanılamaz.
b) Bir araştırmanın sonuçları, dayandıkları veriler ölçüsünde anlamlıdır.
c) Güvenilir olmayan verilere karmaşık analiz teknikleri uygulamaktan kaçınılmalıdır.
d) Verilerin işlenmesinde mekanik ve elektronik araçlar kullanılabilir.
e) Bilgisayara yüklenen veriler, programlanan biçimde düzenlenir.

Cevap : a) Verilerin işlenmesinde mekanik ve elektronik araçlar kullanılamaz.

Alşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?

a) Soru dizisindeki sorular, bir kodlama klavuzundan yararlanılarak kodlanmaktadır.
b) Kodlama klavuzu bir tür yönergedir.
c) Kodlama klavuzunda, soru dizisinde yer alan her sorunun sunduğu seçenekler, kendi sıralaması içinde bir kod numarası taşımaktadır.
d) Sistemleştirilmiş soruların kodlanması basit bir işlem değildir.
e) Açık uçlu soruların kodlanabilir bir konuma getirilebilmesi için, araştırmacının ekstra bir çalışma yapması gerekmektedir.

Cevap : d) Sistemleştirilmiş soruların kodlanması basit bir işlem değildir.

Aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?

a) Verilerin değerlendirilmesi, işleme ve yorumu birlikte içermektedir
b) Analiz, verilerin yorumlanabilir şekle dönüştürülmesi anlamını taşır.
c) Analiz işlemini, yorumlama izler.
d) Yorumlar, dar ya da geniş açılardan yapılabilir.
e) Araştırmanın dayandığı veriler, bir genellemeye ulaşılıp, ulaşılmayacağını belirleyecektir.

Cevap : e) Araştırmanın dayandığı veriler, bir genellemeye ulaşılıp, ulaşılmayacağını belirleyecektir.

İki grup değişken arasında bir ilişki olup olmadığını test etmek için bir taraftan korelasyon katsayısından yararlanılırken, yine aynı ilişkiyi test etmek için diğer taraftan “ki kare” tekniği kullanılmasının nedeni ölçüm düzeylerinin farklılığında yatmaktadır. Yaygın olarak kullanılan dört ölçüm düzeyi vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu ölçüm düzeylerinden birisi değildir?

a) Sınıflandırma
b) Sıralama
c) Eşit aralıklı
d) Oranlı ölçüm
e) Orantısız ölçüm

Cevap : e) Orantısız ölçüm

Raporun biçimsel özellikleri, bilgilerin ilgili kişi ve kurumlara en iyi şekilde aktarılabilmesini sağlamak yönünden önemlidir. Bunu sağlamanın koşulları arasında hangisi yer almaz?

a) Öz ve yeterince ayrıntılı olmasını
b) Raporda ussal bir sıranın izlenmesini
c) Gereksiz süslemelerden kaçınılmasını
d) Yeknesaklık sağlanmasını
e) Yazı alanlarının belirlenmesinde denge ve simetri özelliklerine dikkat edilmesini

Cevap : a) Öz ve yeterince ayrıntılı olmasını