Türk Dili -1 2022-2023 Bütünleme Soruları

Şubat 7, 2023

1. Farsça bağçe kelimesinin günümüz Türkçesinde bahçe olması aşağıdaki ses olaylarından hangisi ile açıklanabilir?

A) Dudaksıllaşma
B) Benzeşmezlik
C) Sızıcılaşma
D) Ünsüz benzeşmesi
E) İncelme

Cevap : D) Ünsüz benzeşmesi

2. Sovyetler Birliği topraklarında daha sonra birliğin dağılmasıyla birlikte Moldovya topraklarında kullanılan ….., Türkiye Türkçesi ile benzer nitelikler sergilemekte ve yaklaşık 200 bin kişi tarafından konuşulmaktadır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Tatar Türkçesi
B) Gagavuz Türkçesi
C) Hakas Türkçesi
D) Karaçay Türkçesi
E) Horasan Türkçesi

Cevap : B) Gagavuz Türkçesi

3. Dil edinme süreci aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır?

A) Okuma Yazma / Konuşma / Dinleme
B) Dinleme / Okuma / Konuşma / Yazma
C) Dinleme / Konuşma / Okuma / Yazma
D) Konuşma / Okuma Yazma / Dinleme
E) Konuşma / Dinleme / Yazma / Okuma

Cevap : C) Dinleme / Konuşma / Okuma / Yazma

4. Aşağıdakilerden hangisi yapısı bakımından basit bir cümledir?

A) Şark için “ölümün sırrına sahiptir” derler.
B) Şehir, kapılarını kapatır, kendi âleminde yaşardı.
C) Abdullah Efendi’nin Rüyaları’ndaki “Erzurumlu Tahsin hikâyesi biraz da bu Erzurum zelzelesinin hikâyesidir.
D) Evliya Çelebi, Bursa çeşmelerinden uzun uzadıya bahsettikten sonra sözü “Velhasıl Bursa sudan ibarettir.” diyerek bitirir.
E) Zaten bir şehri tanımak istersen yaya dolaşacaksın.

Cevap : C) Abdullah Efendi’nin Rüyaları’ndaki “Erzurumlu Tahsin hikâyesi biraz da bu Erzurum zelzelesinin
hikâyesidir.

5. “….. ilkesine göre dil, o dili konuşan bireyin düşünme biçimlerini belirler ve bu biçimlemelere belli sınırlar getirir. …… ilkesine göreyse bir dilde kodlanmış olan anlamlar bir başka dilde bulunmayabilir; dolayısıyla her dil bireyin içinde yaşadığı kültürel yapılanmanın olgularını anlamlandırır. Bu şekilde ana dili, bir kişinin dünyayı algılama biçimlerini koşullamaktadır.”
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir?

A) Dilbilimi -Dil bilgisi
B) Dilsel Görecelilik -Dilsel Belirleyicilik
C) Dil ekonomisi -Tarihsel dilbilim
D) Dilsel düşünce – Dilsel bütünlük
E) Dilsel Belirleyicilik – Dilsel Görecelilik

Cevap : E) Dilsel Belirleyicilik – Dilsel Görecelilik

6. “A dilinde karşılığı olan, alınması gerekmeyen kelime ve dil unsurlarının B diline alınması genellikle yüksek veya üst kabul edilen bir kültür düzeyinden daha aşağıda veya zayıf bir kültür düzeyine dil unsuru transferi şeklinde olur. Kültürel açıdan baskın, siyasi açıdan yönetici durumunda bulunan bir üst kültürü benimseme; üst kültürdeki yaşama biçimini taklit etme arzusu bu gibi alıntıların asli sebebidir.”
Yukarıdaki metinde bahsedilen dil ödünçlemesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilgi ödünçlemesi
B) Dil bilgisi ödünçlemesi
C) Söz varlığı ödünçlemesi
D) Semantik ödünçleme
E) Özenti ödünçlemesi

Cevap : E) Özenti ödünçlemesi

7. Aşağıdaki kelimelerin hangisinde dudak uyumu (düzlük-yuvarlaklık uyumu) bulunmaz?

A) Otomobil
B) Dünya
C) Yollar
D) Merdiven
E) Etrafında

Cevap : A) Otomobil

8. Ön-dar-yuvarlak olarak nitelenen ünlü aşağıdakilerden hangisidir?

A) ö
B) a
C) e
D) i
E) ü

Cevap : E) ü

9. Aşağıdaki kelimelerden hangisi hem yapım hem çekim eki almıştır?

A) Biricik
B) Köpüklü
C) Aşçıya
D) Sessizlik
E) Evinde

Cevap : C) Aşçıya

10. Bir sözcük algılandığında bireylerin büyük çoğunluğu tarafından akla ilk gelen ve diş dünya ile doğrudan bağlantı kurulabilen anlama …. denir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) eş anlam
B) yan anlam
C) mecaz anlam
D) karşıt anlam
E) temel anlam

Cevap : E) temel anlam

11. Aşağıdakilerden hangisi “özel dil”in tanımıdır?

A) insanın kendini sözlü olarak ifade ederken kullandığı dildir.
B) Aynı dil içinde ses, şekil, söz dizimi ve anlamca farklılıklar gösterebilen, belli yerleşim bölgelerine veya sınıflara özgü olan konuşma dilidir.
C) Bir dilin bilinen tarihi seyri içinde ayrılmış olup bazı ses ve şekil ayrılıklarını gösteren kollarıdır.
D) Aynı meslekten olanların veya aynı iş alanında çalışanların kendi aralarında konuştukları dildir.
E) Bir toplumda diğer ağızlara göre konuşur sayısı daha fazla olan, kurallardan oluşan bir dildir.

Cevap : D) Aynı meslekten olanların veya aynı iş alanında çalışanların kendi aralarında konuştukları dildir.

12. “Bir sözcüğün ilgi veya benzetme yoluyla gerçek ve yan anlamı dışında kullanılmasına verilen addır. Mecaz anlam kazanan sözcük genellikle soyut bir anlam taşır. Mecaz anlam sözcüklerin asıl ve yan anlamları dışında, ilişki ve benzerlik yoluyla başka bir kavramı belirtmek üzere kazandıkları anlamdır.” Buna göre aşağıdakilerden hangisi mecaz anlama örnek gösterilebilir?

(Altı çizilen kelimeler parantez içine alınmıştır.)
A) Sıkıntıdan çatladım. (çatladım)
B) O vazoyu kırdım. (kırdım)
C) Kırmızı en sevdiğim renktir. (Kırmızı)
D) Bütün gün bekledim. (bekledim)
E) Gülüşür ve şakalaşırdık. (şakalaşırdık)

Cevap : A) Sıkıntıdan çatladım. (çatladım)

13. Hece veya kelimede anlam ayırıcı özellik gösteren en küçük sese verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Alofon
B) Fonoloji
C) Ses birimi
D) Vokal
E) Fonetik

Cevap : C) Ses birimi

14. Güneş dil teorisiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Bu teori Atatürk ve Türk Dil Kurumu tarafından kesinlikle desteklenmemiştir.
B) Üçüncü Türk Dil Kurultayı’nda teori ağırlıkla tartışılmıştır.
C) Teoriye göre Türk dili bütün dillerin anasıdır.
D) Teoriye göre ilk insanın ilk tanıdığı nesne güneştir.
E) “İlk dil hangisiydi?” sorusuna “Türk dili” olarak cevap vermiştir.

Cevap : A) Bu teori Atatürk ve Türk Dil Kurumu tarafından kesinlikle desteklenmemiştir.

15. Aşağıdakilerden hangisi bir sıfat tamlaması değildir?

A) On iki
B) Kırık cam
C) Kırk påre
D) İlk günler
E) Her gün

Cevap : A) On iki

16. Diller arası alışverişle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Özenti yoluyla dile giren unsurlarda dilsel ihtiyaç yok gibidir.
B) Kültürel ilişkilerin sonucu bir dile yabancı sözcükler girebilir.
C) Diller arası alışverişte bilgi alıntısı görülebilir.
D) Sadece köklü bir tarihe sahip olan diller sözcük verebilir.
E) Siyasi, ekonomik vb. bakımdan güçlü toplumların dilleri daha etkilidir.

Cevap : D) Sadece köklü bir tarihe sahip olan diller sözcük verebilir.

17. XI. yüzyılda kaleme alınmış Türkçenin anıtsal eseri ve ilk sözlüğü Divânu Lügati’t Türk’te iki yüzden fazla atasözü vardır. Bunlardan bir kısmı anlamca günümüze kadar ulaşmıştır. Örneğin “Tag taga kagışmaz, kişi kişige kagışır.” (Dağ dağa kavuşmaz insan insana kavuşur) “Atası acı alma yise oglının tişi kamar.” (Babası ekşi elma yese oğlunun dişi kamaşır.) gibi.
Yukarıdaki açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Divânu Lügati’t Türk eski Türk atasözleri açısından önemli bir kaynaktır.
B) Ele aldıkları konular bakımından çeşitlilik gösteren atasözü örnekleri vardır.
C) Atasözlerin nesilden nesile aktarılmasına bir örnektir.
D) Divânu Lügati’t Türk’te sadece toplumsal olaylarla ilgili atasözleri vardır.
E) Divânu Lügati’t Türk’teki atasözlerinden bir kısmı anlamca Türkçenin güncel söz varlığında bulunur.

Cevap : D) Divânu Lügati’t Türk’te sadece toplumsal olaylarla ilgili atasözleri vardır.

18. I. Alıcıyla arasındaki kanalı belirlemek
II. Geribildirimleri iyi değerlendirmek
III. Mesajı alıcıya göndermek
Yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri sağlıklı iletişim için kaynağın taşıması gereken özelliklerdendir?

A) Yalnız III
B) II ve III
C) Yalnız II
D) I ve II
E) Yalnız I

Cevap : B) II ve III

19. Türkçenin sadeleşme hareketiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Tanzimatla birlikte dil reformu düşüncesi görülmeye başlanmıştır.
B) Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati edebiyatında sadeleşme hareketi büyük bir hızla artmıştır.
C) 1908 yılında kurulan Türk Derneği dilde sadeleşme fikrini savunmuştur.
D) Türk Dil Kurumunun kurulması ve harf devrimi ile sadeleşme hareketine katkı sağlanmıştır.
E) 1911’de Selanik’te kurulan Genç Kalemler hareketi dilde sadeleşmeyi savunmuştur.

Cevap : B) Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati edebiyatında sadeleşme hareketi büyük bir hızla artmıştır.

20. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde edilgen çatılı bir fiil bulunmaktadır?

A) Ahmet kapıyı açtı.
B) Gelin arabası süslendi.
C) Bahçede biraz gezindim.
D) Siparişleri bir bir yazdırdı.
E) Çocuklar bahçede koşuşuyorlar.

Cevap : B) Gelin arabası süslendi.

Türk Dili -1 2022-2023 Bütünleme Soruları

#1. Türkçenin sadeleşme hareketiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

#2. Aşağıdakilerden hangisi "özel dil"in tanımıdır?

#3. Dil edinme süreci aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır?

#6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde edilgen çatılı bir fiil bulunmaktadır?

#7. Bir sözcük algılandığında bireylerin büyük çoğunluğu tarafından akla ilk gelen ve diş dünya ile doğrudan bağlantı kurulabilen anlama .... denir. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

#8. Diller arası alışverişle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

#10. Aşağıdaki kelimelerin hangisinde dudak uyumu (düzlük-yuvarlaklık uyumu) bulunmaz?

#11. Farsça bağçe kelimesinin günümüz Türkçesinde bahçe olması aşağıdaki ses olaylarından hangisi ile açıklanabilir?

#12. Aşağıdaki kelimelerden hangisi hem yapım hem çekim eki almıştır?

#14. Aşağıdakilerden hangisi yapısı bakımından basit bir cümledir?

#15. I. Alıcıyla arasındaki kanalı belirlemek II. Geribildirimleri iyi değerlendirmek III. Mesajı alıcıya göndermek Yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri sağlıklı iletişim için kaynağın taşıması gereken özelliklerdendir?

#17. Aşağıdakilerden hangisi bir sıfat tamlaması değildir?

#18. Ön-dar-yuvarlak olarak nitelenen ünlü aşağıdakilerden hangisidir?

#19. Güneş dil teorisiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

#20. Hece veya kelimede anlam ayırıcı özellik gösteren en küçük sese verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

SONUÇ

1. Farsça bağçe kelimesinin günümüz Türkçesinde bahçe olması aşağıdaki ses olaylarından hangisi ile açıklanabilir?

Cevap : D) Ünsüz benzeşmesi

Cevap : B) Gagavuz Türkçesi

3. Dil edinme süreci aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır?

Cevap : C) Dinleme / Konuşma / Okuma / Yazma

4. Aşağıdakilerden hangisi yapısı bakımından basit bir cümledir?

Cevap : C) Abdullah Efendi’nin Rüyaları’ndaki “Erzurumlu Tahsin hikâyesi biraz da bu Erzurum zelzelesinin hikâyesidir.

Cevap : E) Dilsel Belirleyicilik – Dilsel Görecelilik

Cevap : E) Özenti ödünçlemesi

7. Aşağıdaki kelimelerin hangisinde dudak uyumu (düzlük-yuvarlaklık uyumu) bulunmaz?

Cevap : A) Otomobil

8. Ön-dar-yuvarlak olarak nitelenen ünlü aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap : E) ü

9. Aşağıdaki kelimelerden hangisi hem yapım hem çekim eki almıştır?

Cevap : C) Aşçıya

10. Bir sözcük algılandığında bireylerin büyük çoğunluğu tarafından akla ilk gelen ve diş dünya ile doğrudan bağlantı kurulabilen anlama …. denir. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Cevap : E) temel anlam

11. Aşağıdakilerden hangisi “özel dil”in tanımıdır?

Cevap : D) Aynı meslekten olanların veya aynı iş alanında çalışanların kendi aralarında konuştukları dildir.

Cevap : A) Sıkıntıdan çatladım. (çatladım)

13. Hece veya kelimede anlam ayırıcı özellik gösteren en küçük sese verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap : C) Ses birimi

14. Güneş dil teorisiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Cevap : A) Bu teori Atatürk ve Türk Dil Kurumu tarafından kesinlikle desteklenmemiştir.

15. Aşağıdakilerden hangisi bir sıfat tamlaması değildir?

Cevap : A) On iki

16. Diller arası alışverişle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Cevap : D) Sadece köklü bir tarihe sahip olan diller sözcük verebilir.

Cevap : D) Divânu Lügati’t Türk’te sadece toplumsal olaylarla ilgili atasözleri vardır.

18. I. Alıcıyla arasındaki kanalı belirlemek II. Geribildirimleri iyi değerlendirmek III. Mesajı alıcıya göndermek Yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri sağlıklı iletişim için kaynağın taşıması gereken özelliklerdendir?

Cevap : B) II ve III

19. Türkçenin sadeleşme hareketiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Cevap : B) Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati edebiyatında sadeleşme hareketi büyük bir hızla artmıştır.

20. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde edilgen çatılı bir fiil bulunmaktadır?

Cevap : B) Gelin arabası süslendi.

Editor

Cevap : C) Abdullah Efendi’nin Rüyaları’ndaki “Erzurumlu Tahsin hikâyesi biraz da bu Erzurum zelzelesinin
hikâyesidir.

10. Bir sözcük algılandığında bireylerin büyük çoğunluğu tarafından akla ilk gelen ve diş dünya ile doğrudan bağlantı kurulabilen anlama …. denir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

18. I. Alıcıyla arasındaki kanalı belirlemek
II. Geribildirimleri iyi değerlendirmek
III. Mesajı alıcıya göndermek
Yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri sağlıklı iletişim için kaynağın taşıması gereken özelliklerdendir?