Koruyucu Ruh Sağlığı ve Dayanıklılık 2023-2024 Vize Soruları

Cevap : B) Akran etkisinin en yoğun yaşandığı dönemdir.

Cevap : C) Akademik başarı ve sorumluluk

Erken Çocukluk Döneminde Beklenen Beceriler

Çocuk gelişimi, bireyin hayatının en önemli aşamalarından biridir ve bu süreçte kazanılan beceriler, ilerleyen yaşam üzerinde derin etkiler bırakır. Bu bağlamda, erken çocukluk dönemi, çocuğun temel yeteneklerini geliştirdiği bir evre olarak öne çıkar.

Doğru cevap C seçeneğidir. Erken çocukluk döneminde, çocukların temel becerilerini geliştirmeleri beklenir. Problem çözme, öz denetim, sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve empati yapma gibi beceriler bu süreçte önemli rol oynar. Ancak, akademik başarı ve sorumluluk daha ileri yaşlarda vurgulanacak olan beceriler arasında yer alır.

Erken çocukluk dönemi, çocukların kişisel ve sosyal gelişimlerini şekillendirdikleri kritik bir zaman dilimidir. Bu süreçte, çocuklara kazandırılan beceriler, ilerleyen yaşamlarında temel taşlar oluşturacaktır

Cevap : B) John Bowlby

Bağlanmayı, bebekle bakım veren arasındaki güvene dayalı güçlü bir duygusal bağ olarak tanımlayan bağlanma teorisinin kurucusu bilim insanı, John Bowlby’dir.

Cevap : E) Cinsiyet kimliğinin gelişimi medya veya internet başta olmak üzere çevresel faktörlerden etkilenmez.

Erken Çocukluk Döneminde Cinsiyet Kimliği Gelişimi

Erken çocukluk döneminde cinsiyet kimliği kazanılması, çocuğun benlik algısının temellerini atan kritik bir süreçtir. Bu süreçte, çocuğun kendini kız veya erkek olarak tanıması ve ayırt etmesi önemli bir gelişim aşamasıdır. Anne babayla kurulan özdeşim, cinsiyet kimliğinin oluşumunda etkili bir faktördür. Erken çocukluk yılları, cinsiyet kimliğinin kazanılması açısından özellikle kritik bir dönemdir.

İleriki yaşlarda cinsiyet kimliği sorunları yaşayan bireylerde, belirtilerin genellikle erken çocukluk yıllarında ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Bu nedenle, çocuğun cinsiyet kimliği gelişimine dair erken dönemde dikkatlice gözlemlenmesi ve gerekli müdahalelerin yapılması önemlidir.

Ancak, çevresel faktörlerin de etkisi inkar edilemez. Medya, internet ve çocuğun çevresi, cinsiyet kimliği gelişimini etkileyen önemli faktörler arasındadır. Bu bağlamda, çocukların maruz kaldığı çevresel etmenlerin dikkate alınarak, sağlıklı bir cinsiyet kimliği gelişimini destekleyen bir ortamın sağlanması önemlidir.

Cevap: E) Cinsiyet kimliğinin gelişimi medya veya internet başta olmak üzere çevresel faktörlerden etkilenmez.

Cevap : B) I, IV

Plansız Gebelikler ve Toplumsal Sorumluluk

Günümüzde, çocuk gelişimi ve koruyucu ruh sağlığı konuları, toplumların dikkatini çeken önemli meseleler arasında yer almaktadır. Ancak, plansız gebeliklerle ilgili bazı yaygın yanılgılar bulunmaktadır.

Birinci olarak, plansız gebelikler sadece Batı toplumlarında değil, küresel bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum, dünya genelindeki sosyal, ekonomik ve kültürel faktörlerle şekillenmektedir.

İkinci olarak, plansız gebeliklerin temel nedenleri arasında erken yaşta başlayan cinsellik, evlilik dışı ilişkiler ve etkili aile planlaması yöntemlerinin kullanılmaması gibi faktörler bulunmaktadır. Bu sebepler, istenmeyen gebeliklerin artmasına katkıda bulunmaktadır.

Üçüncü olarak, bir gebelik başlangıçta istenmeyen olabilir, ancak bu durum her zaman böyle sonlanmaz. Toplumlar, bu tür durumlarla başa çıkmak için destek sistemleri oluşturmalı ve bireylere eğitim imkanları sunmalıdır. Böylece, istenmeyen gebeliklerle mücadele edilerek, anne ve bebek açısından olumsuz durumların önüne geçilebilir.

Sonuç olarak, plansız gebeliklerle mücadelede toplumsal sorumluluk büyük önem taşır. Yanlış bilgilerden kaçınılmalı, doğru eğitim ve destek sistemleri kurularak toplum genelinde bilinçli bir yaklaşım benimsenmelidir.

Cevap : A) İbn-i Sina

Avrupa’da 600 yıl boyunca temel tıp kitabı olarak okutulan El Kanun Fit-Tıbb isimli meşhur eserde koruyucu hekimliğe dair önemli tespitler ve öneriler bulunmaktadır. Bu eserin yazarı, Avrupa’da ‘Avicenna’ ismiyle tanınan önemli bir alimdir. Doğru cevap:

A) İbn-i Sina

Cevap : A) I, II ve IV

Doğum Şekli ve Anne-Bebek Sağlığı İlişkisi

Çocuk gelişimi dersinin koruyucu ruh sağlığı bölümünde, doğum şekli ile anne-bebek sağlığı arasındaki muhtemel ilişkiler incelenmektedir. İlgili bilgiler şu şekildedir:

I. Normal yolla doğan bebekler, doğum esnasında başa çıkılabilir bir stresle karşılaşarak, sezaryenle doğan bebeklere göre ruhsal açıdan daha dayanıklı bireyler olabilir.

II. Normal doğum, doğum sonrası iyileşme sürecinde sezaryene kıyasla daha hızlı bir etkiye sahiptir.

III. Sezaryen ameliyatı geçiren annelerde emzirme güçlüğü oranları daha düşük olarak belirlenmiştir.

IV. Normal yolla doğan bebekler, doğum kanalından geçerken bağırsakları için gerekli olan mikropları annelerinin doğum kanalından alabilirler.

Yukarıdaki bilgiler ışığında doğum şekli ve anne-bebek sağlığı arasındaki muhtemel ilişkilerin değerlendirilmesi sonucunda, doğru seçenek A) I, II ve IV olarak belirlenmiştir.

Cevap : E) I – III

Okul Çağı Çocuklarında Özel Gereksinimler

Giriş: Çocuk gelişimi ve koruyucu ruh sağlığı dersinde, okul çağındaki çocuklarda karşılaşılan özel gereksinimler incelenmektedir. Bu bağlamda, zihinsel yetersizlik, anksiyete bozukluğu ve özgül öğrenme bozukluğu ele alınmaktadır.

I. Zihinsel Yetersizlik: Zihinsel yetersizlik, bireyin zihinsel kapasitesinin normallerden belirgin şekilde düşük olması durumunu ifade eder. Okul çağındaki çocuklarda bu durum, özel eğitime ihtiyaç duymalarına sebep olabilir.

II. Anksiyete Bozukluğu: Anksiyete bozukluğu, çocukların aşırı endişe ve korku yaşamasına neden olan bir durumdur. Okul çağındaki çocuklarda anksiyete bozukluğu, sosyal ilişkilerde zorluklar, okula gitmeme isteği gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

III. Özgül Öğrenme Bozukluğu: Özgül öğrenme bozukluğu, bireyin belirli alanlarda öğrenme güçlüğü çektiği bir durumdur. Okul çağındaki çocuklarda özgül öğrenme bozukluğu, genellikle okuma, yazma veya matematik alanlarında ortaya çıkar.

Sonuç: Yukarıdaki açıklamalara göre, okul çağı çocuklarında özel gereksinimlere neden olan durumların hangisi veya hangileri olduğu sorusu üzerinden yapılan değerlendirme sonucunda, doğru cevap seçeneği “E) I – III” olarak belirlenmiştir. Bu seçenek, zihinsel yetersizlik, anksiyete bozukluğu ve özgül öğrenme bozukluğunu içermektedir.

Cevap : C) Erken çocukluk

Çocuk Gelişimi ve Koruyucu Ruh Sağlığı

Çocukların gelişimindeki en önemli faktörlerden biri, çevrelerindeki yetişkinlerin davranışlarıdır. Özellikle belirli bir dönemde, çocuklar görerek ve taklit ederek öğrenmeye en açık hale gelirler. Bu dönem, çocuğun kişilik oluşumu ve davranış kalıplarını şekillendiren kritik bir evredir.

Doğru Cevap: C) Erken Çocukluk

Erken çocukluk dönemi, çocuğun sosyal, duygusal ve bilişsel gelişiminin temellerinin atıldığı bir zaman dilimidir. Bu süreçte, anne babanın çocuğa güzel örnek olması, onun sağlıklı bir şekilde büyümesine katkıda bulunur. Bu dönemde edinilen davranış kalıpları, çocuğun ileriki yaşamında temel oluşturur.

Ergenlik, bebeklik, okul çağı ve ön ergenlik dönemleri de önemlidir; ancak erken çocukluk, çocuğun temel değerlerini ve sosyal becerilerini kazandığı, duygusal bağlar kurduğu bir evredir. Bu nedenle, çocuk gelişimi ve koruyucu ruh sağlığı açısından, erken çocukluk dönemi büyük bir öneme sahiptir.

Cevap : E) Bebekle ilgilenen kişinin mutlaka anne olması

Güvenli bağlanma, çocuğun duygusal ve sosyal gelişimi için temel bir öneme sahiptir. Ancak, bu süreçte bebeğin güvenli bağlanma için gereken unsurlar arasında, bebekle ilgilenen kişinin mutlaka anne olması zorunlu değildir. Güvenli bağlanma, bebeğin sıkıntılarının giderilmesi, fiziksel ihtiyaçlarının karşılanması, tehlikelerden korunması ve en önemlisi sevilmesi ve değer görmesi gibi bir dizi faktöre dayanır. Bu nedenle, güvenli bağlanmanın sağlanabilmesi için, bebeğin bakımını üstlenen kişinin duyarlı, sevgi dolu ve güven veren bir bağ kurması gerekmektedir.

Cevap : E) Marshmallow testi

“Okul Öncesi Çocuklarda Dürtü Kontrolü ve Zevk Erteleme: Marshmallow Testi”

Çocuk gelişimi alanında önemli bir konu, çocukların dürtü kontrolü ve zevk erteleme becerilerinin değerlendirilmesidir. Bu bağlamda, özellikle okul öncesi dönemde (4-6 yaş) kullanılan testler arasında dikkat çeken biri Marshmallow testidir.

Marshmallow testi, çocukların karşısına konulan bir marshmallow (veya benzeri bir ödül) karşısında anında tüketmemeyi ve belli bir süre bekleyebilmeyi ölçen bir testtir. Bu test, çocukların dürtü kontrolü ve zevk erteleme becerilerini değerlendirme amacı güder. Testte, çocuklara bir marshmallow sunulur ve eğer belirli bir süre bekleyebilirlerse, daha sonra ikinci bir ödülle ödüllendirilirler.

Bu test, çocukların bilişsel ve duygusal gelişimini anlamak, öz-denetim becerilerini değerlendirmek ve gelecekteki davranışlarını tahmin etmek adına önemli bir araçtır. Marshmallow testi, çocukların yaşamları boyunca karşılaşacakları çeşitli durumlarla başa çıkma becerilerini değerlendirme konusunda araştırmacılara ve eğitimcilerine değerli bilgiler sunar. Bu bağlamda, Marshmallow testi okul öncesi çocukların ruh sağlığına dair kritik bilgiler sağlayan etkili bir araştırma aracı olarak öne çıkar

Cevap : A) Psikolojik dayanıklılık

Psikolojik Dayanıklılık ve Koruyucu Ruh Sağlığı

Çocuk gelişimi dersindeki “Koruyucu Ruh Sağlığı” konusu, bir bireyin karşılaştığı zorluklarla başa çıkabilme, adaptasyon gösterebilme ve zorluk öncesi durumuna dönebilme kapasitesini ele almaktadır. Bu bağlamda, en uygun terim olan “Psikolojik dayanıklılık,” bireyin zihinsel olarak güçlü olma ve stresle başa çıkabilme yeteneğini ifade eder. Psikolojik dayanıklılık, bireyin yaşadığı zorluklardan güçlenerek çıkma ve olumlu bir şekilde adapte olma sürecini içerir, bu da koruyucu ruh sağlığının önemli bir bileşenidir.

Cevap : D) doğum öncesi ve erken çocukluk yılları

Beynin en esnek olduğu, çevresel faktörlerin etkisine ve yeni tecrübelere en açık olduğu dönemlerin doğum öncesi ve erken çocukluk yılları olduğu bilinmektedir. Bu dönemde, çocukların zihinsel ve duygusal gelişimi büyük ölçüde şekillenir ve sağlıklı bir ruh sağlığının temelleri atılır. Bu nedenle, bu kritik dönemde çocuklara destek ve sağlıklı bir çevre sağlamak, uzun vadeli olumlu etkiler yaratma potansiyeline sahiptir.

Cevap : C) Bebeklik (0-2 yaş)
Bağlanma teorisi, çocuk gelişimi üzerine önemli bir perspektif sunar ve anne-bebek ilişkisindeki güvenli bağlanmanın temelini oluşturur. Bu bağlanma, özellikle çocuğun ilk yaşlarında, yani 0-2 yaş arasında gerçekleşir. Bu döneme, bağlanmanın şekillendiği ve temel güvenin oluşturulduğu kritik bir zaman dilimi olarak atıfta bulunulur. Bu süre zarfında, bebek ile ebeveyn arasında kurulan sağlıklı bir bağlanma, çocuğun duygusal ve sosyal gelişimi üzerinde önemli bir etki bırakır.

Cevap : D) I, II ve IV

Çocuk Gelişimi Dersi: Koruyucu Ruh Sağlığı

Çocukların sağlıklı bir şekilde gelişmeleri, sadece akademik başarıya değil aynı zamanda koruyucu ruh sağlığına da odaklanmayı gerektirir. Bu bağlamda, 6-12 yaş arasındaki okul dönemi, çocukların edinmeleri beklenen belirli koruyucu becerileri içermektedir.

I. Akademik başarı ve sorumluluk duygusu, çocukların bu dönemde öğrenme süreçlerine olan katılımlarını ve sorumluluk duygularını geliştirmelerini içerir. Öğrencilerin sınıf içindeki performansları ve derslere olan tutumları, bu becerinin bir göstergesidir.

II. Hayır deme ve kendini ifade etme becerileri, çocukların kişisel sınırlarını belirlemelerine ve duygusal ihtiyaçlarını ifade etmelerine yardımcı olur. Bu beceriler, çocukların sosyal ilişkilerini sağlıklı bir şekilde yönetmelerine katkı sağlar.

III. Güvenli bağlanma, çocukların aileleri ve çevreleri ile sağlıklı ilişkiler kurmalarını içerir. Bu, duygusal destek alabilme ve ilişkilerinde güven duygusu geliştirebilme becerisini içerir.

IV. Sağlıklı eğlence anlayışı, çocukların boş zamanlarını değerlendirme şekillerini kapsar. Bu, sağlıklı aktivitelerle meşgul olma, hobiler geliştirme ve eğlenceli zaman geçirme yeteneğini içerir.

Bu bağlamda, okul döneminde (6-12 yaş) kazanılması beklenen koruyucu beceriler şunlardır:

D) I, II ve IV

Bu beceriler, çocukların genel yaşam kalitesini artırmada ve gelecekteki başarılarını desteklemede önemli bir rol oynar

Cevap : C) yüzde 8-18

Yüksek gelirli ülkelerde yapılan epidemiyolojik çalışmalar, okul çağı çocuklarında herhangi bir psikiyatrik bozukluk görülme sıklığının %8-18 oranında olduğunu bildirmektedir

Cevap : A) Yabancı Durum Testi

Bebek Bağlanma Testi: Yabancı Durum Testi

Bebeklerin duygusal gelişimini anlamak ve değerlendirmek amacıyla kullanılan bir yöntem olan “Yabancı Durum Testi,” bebeklerin anneleriyle olan bağlarını incelemeyi hedefler. Bu test, bebeğin annesiyle birlikte olduğu durumda ve annesi tarafından terk edildiği durumda gösterdiği tepkileri değerlendirir. Bebeğin, yabancı birisinin varlığında ve yokluğunda annesinin varlığına ve yokluğuna verdiği tepki, bağlanma süreçlerini anlamak için önemli bir gösterge olarak kabul edilir.

Yabancı Durum Testi, bebeğin duygusal bağlanma yeteneğini, güven duygusunu ve duygusal tepkilerini değerlendirerek, gelişim sürecini anlama konusunda sağlam bir temel oluşturur. Bu test, bebeğin sosyal ve duygusal gelişimini anlamak ve olası bağlanma sorunlarını tespit etmek için kullanılan etkili bir araçtır

Cevap : B) Gebelikte sigara-alkol kullanımını engellemek / Otizm erken tanısı için kreşlerde tarama çalışması yapmak

Çocuk Gelişimi ve Koruyucu Ruh Sağlığı: Örnek Uygulamalar

Çocuk gelişimi, bireyin yaşamının temelini oluşturan önemli bir süreçtir. Bu süreçte, koruyucu ruh sağlığı uygulamaları, çocukların sağlıklı bir biçimde büyümelerini desteklemek amacıyla önem kazanır. Bu bağlamda, birincil ve ikincil koruyucu ruh sağlığı uygulamaları belirlenirken dikkatli seçimler yapılmalıdır.

Gebelik döneminde başlayan birincil koruyucu ruh sağlığı uygulamalarına örnek olarak, sigara ve alkol kullanımını engellemek gösterilebilir. Anne adaylarına sağlıklı bir gebelik süreci geçirmeleri konusunda destek sağlanması, bebeklerin gelecekteki ruh sağlığı üzerinde olumlu etkiler yaratabilir. İkincil koruyucu ruh sağlığı uygulamalarına örnek olarak ise, otizmin erken tanısını koymak amacıyla kreşlerde tarama çalışmaları yapmak gösterilebilir. Bu tür tarama çalışmaları, potansiyel sorunları erken dönemde tanılayarak etkili müdahale imkanı sunar.

Bu çerçevede, doğru seçenek B şıkkıdır. Gebelik döneminde sigara ve alkol kullanımını engellemek birincil koruyucu ruh sağlığı uygulaması iken, otizmin erken tanısı için kreşlerde tarama çalışması yapmak ise ikincil koruyucu ruh sağlığı uygulamalarına örnektir. Bu tür bilinçli yaklaşımlar, çocukların sağlıklı bir ruh sağlığı geliştirmelerine katkı sağlar

Çocuk ve Ergenlerde Koruyucu Ruh Sağlığı: Bireysel Risk Faktörleri

Günümüzde, çocuk gelişimi ve ruh sağlığı konularında yapılan araştırmalar, çocukların ve ergenlerin sağlıklı bir ruh sağlığı geliştirmeleri için belirli risk faktörlerini ele almaktadır. Bu bağlamda, “Koruyucu Ruh Sağlığı” dersinde öne çıkan bireysel risk faktörlerinden biri üzerine odaklanacağız.

Doğru Cevap: D) Olumlu kendilik algısı

Çocuk ve ergenlerde olumlu bir kendilik algısı, bireyin kendi değerini, yeteneklerini ve potansiyelini olumlu bir şekilde değerlendirmesini içerir. Diğer taraftan, zor mizaç, erken yaşta başlayan cinsellik, kronik hastalıklar ve gebelikte sigara veya alkole maruz kalmak gibi faktörler, ruh sağlığını olumsuz etkileyebilecek bireysel risk faktörleri olarak öne çıkar. Bu nedenle, çocuk ve ergenlerde koruyucu ruh sağlığına odaklanan bir perspektifle, olumlu bir kendilik algısı bu risk faktörleri arasında yer almaz

Cevap : D) I, II ve III

Doğum öncesi bakım, anne adaylarının gebelik sürecindeki sağlığını korumayı ve bebeklerin sağlıklı biyolojik büyüme ve gelişimini desteklemeyi hedefler. Ayrıca, ebeveynleri anne ve baba olma rollerine hazırlamayı, gebelikle ilgili bilgileri artırmayı ve doğru alışkanlıkları pekiştirmeyi amaçlar. Bu bağlamda, doğum öncesi bakımın amaçları şu şekilde sıralanabilir:

I. Bebeğin biyolojik büyüme ve gelişiminin yakın takibini sağlar.
II. Anne adayının gebelik hakkındaki bilgilerini arttırmayı, doğrularını pekiştirmeyi, yanlış alışkanlık ve tutumlarını düzeltmeyi ve kaygılarını azaltmayı hedefler.
III. Ebeveynleri anne ve baba olma rollerine hazırlamayı amaçlar.

Bu bağlamda, doğru seçenek “D) I, II ve III” olarak belirlenir.