Coğrafi Bilgi Sistemleri 2022-2023 Bütünleme Soruları

Aralık 17, 2023

Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS): Bir Çağdaş Teknoloji Anlatısı

Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), karmaşık ve etkileyici bir teknoloji alanıdır. Bu makalede, CBS’nin temel kavramlarını, uygulamalarını ve onun modern dünyadaki etkisini irdeleyeceğiz.

Komşuluk İlişkileri ve CBS

CBS, mekansal verileri analiz ederken “komşuluk ilişkileri” kavramını kullanır. Bu, belirli bir noktaya yakın olan diğer noktaların saptanmasını içerir. Örneğin, bir meslek yüksekokuluna (MYO) yakın oteller, bankamatikler veya kafeler bu tür bir analizin konusudur. Ancak, bir MYO ile tren istasyonu arasındaki uzaklık, komşuluk ilişkisi olarak düşünülmez; zira bu, iki nokta arasındaki mutlak mesafeyi ifade eder.

CBS ve Haritalama

CBS’in en temel fonksiyonlarından biri haritalama ve yer bilimleri ile ilgilidir. Topoloji, gridler, veri kaynakları, harita gövdeleri ve yerleşik alanlar, CBS haritalarında kullanılan kavramlardır. Ancak, “topoloji” harita üzerinde somut bir varlık olarak yer almaz; bu, daha çok veri ilişkilerini ve ağ yapılarını ifade eder.

CBS Analiz Türleri

CBS, çeşitli analiz türlerini destekler. Tampon bölge analizi, belirli bir merkezi referans alarak etrafındaki etki alanlarını belirler. Bu, örneğin, bir fabrika etrafındaki çevresel etki bölgesini belirlemede kullanılabilir. Diğer yandan, UTM projeksiyonunun metrik sistemde (metre cinsinden) olması, CBS’in yüksek hassasiyet ve ölçeklendirme kabiliyetine işaret eder.

CBS ve Bulut Bilişim

Bulut bilişim, CBS teknolojisini daha erişilebilir ve etkili hale getirmiştir. Bulut bilişimin avantajları arasında düşük donanım ve yazılım maliyetleri, anında güncellemeler ve artırılmış dosya formatı uyumu yer alır. Ancak, sabit bir internet bağlantısı gereksinimi, bazen bir dezavantaj olarak görülebilir.

CBS Uygulamaları

CBS, tarım, jeoloji, arkeoloji, mühendislik gibi pek çok alanda uygulama bulur. Tarımda yıllık rekolte tahmininden, jeolojide kalkerli arazilerin tespitine kadar geniş bir yelpazede kullanılır. Ancak, biyomedikal alanı, genellikle CBS’in uygulama alanları arasında sayılmaz.

Yazılım Geliştirme ve CBS

CBS, farklı yazılım platformları üzerinde çalışabilir. Masaüstü, sunucu, mobil ve web tabanlı CBS türleri mevcuttur. Her birinin kendine özgü avantajları ve gereksinimleri vardır. Örneğin, Developer CBS, yazılım geliştirme yeteneklerini zorunlu kılar.

CBS Veri Modelleri

CBS, raster ve vektör olmak üzere iki temel veri modeli kullanır. Raster veriler, piksel tabanlıdır ve genellikle harita elemanlarının detaylı görüntüsünü sağlar. Vektör veriler ise nokta, çizgi ve poligonlarla ifade edilen daha soyut verilerdir.

CBS’nin Tarihi ve Geleceği

CBS’nin tarihi, 19. yüzyılda kolera salgınının haritalandırılmasına dayanır ve bugün, bulut bilişimi ve modern analitik yöntemlerle birlikte evrimleşmiştir. Facebook, Instagram ve ArcGIS Online gibi platformların bulut bilişimi kullanması, CBS’in geleceğinde büyük bir rol oynayacaktır.

CBS, yalnızca haritalama ve yer bilimleri ile sınırlı kalmayıp, çağdaş dünyada çok yönlü uygulamalar sunan bir teknolojidir. Bu teknoloji, sürekli gelişmekte ve çeşitlenmekte olup, gelecekteki yeniliklere açıktır. CBS, modern dünyanın karmaşık sorunlarını anlamamızda ve çözmemizde hayati bir araç olarak kalmaya devam edecektir

Coğrafi Bilgi Sistemleri 2022-2023 Bütünleme Soruları

1. Aşağıdakilerden hangisi komşuluk ilişkisine örnek verilemez?

A) Kavak MYO’ya yakın olan oteller
B) Kavak MYO’ya 10 dakika ulaşım mesafesindeki bankamatikler
C) Kavak MYO’ya 5 dakika yürüme mesafesindeki marketler
D) Kavak MYO ile tren istasyonu arasındaki uzaklık
E) Kavak MYO’ya 500 metre mesafedeki kafeler

Cevap : D) Kavak MYO ile tren istasyonu arasındaki uzaklık

2. Aşağıdakilerden hangisi harita üzerinde yer almaz?

A) Topoloji
B) Grid
C) Veri kaynağı
D) Harita gövdesi
E) Yerleşik alan

Cevap : A) Topoloji

3. Aşağıdakilerden hangisi belirli bir merkezi referans alarak etrafında etki bantlarının oluşturulduğu yüzey analizidir?

A) Bakı
B) Tampon bölge
C) Hidroloji
D) Network
E) Eğim

Cevap : B) Tampon bölge

4. UTM projeksiyonunun birimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) cm
B) dm
C) mm
D) km
E) m

Cevap : E) m

5. Aşağıdakilerden hangisi Bulut bilişimin avantajlarından biri değildir?

A) Sabit internet bağlantısı gereksinimi
B) Düşük donanım maliyeti
C) Anında güncelleme
D) Artırılmış dosya formati uyumu
E) Düşük yazılım maliyeti

Cevap : A) Sabit internet bağlantısı gereksinimi

6. Aşağıdakilerden hangisi coğrafya alanında tarım çalışmalarında gerçekleştirilen CBS uygulamaları arasında yer almaktadır?

A) Yıllık rekolte tahmini
B) Terörist sığınaklarının analizi
C) Orman türlerini ayırt etme
D) Orman yangınlarını tespit etme
E) Jeolojik birimlerin tespiti

Cevap : A) Yıllık rekolte tahmini

7. Aşağıdakilerden hangisi coğrafya alanında jeoloji çalışmalarında gerçekleştirilen CBS uygulamaları arasında yer almaktadır?

A) Sel baskınlarını haritalama
B) Toprak nemini belirleme
C) Ticari binaların yoğunluğunu belirleme
D) Buzullardaki erime seviyelerini analiz etme
E) Kalkerli arazileri tespit etme

Cevap : E) Kalkerli arazileri tespit etme

8. Aşağıdakilerden hangisi yazılım geliştirme yeteneklerinin olmasını zorunlu tutan CBS türüdür?

A) Masaüstü CBS
B) Sunucu CBS
C) Mobil CBS
D) Web CBS
E) Developer CBS

Cevap : E) Developer CBS

9. Aşağıdakilerden hangisi coğrafi bilgi sistemlerinin uygulama alanlarından biri değildir?

A) Biyomedikal
B) Yer bilimleri
C) Tarım
D) Arkeoloji
E) Mühendislik

Cevap : A) Biyomedikal

10. Aşağıdakilerden hangisi dijital harita uygulamaları kullanıcıları için doğru bir yaklaşım değildir?

A) Kolay
B) Sade
C) Yavaş
D) Hızlı
E) Basit

Cevap : C) Yavaş

11. Aşağıdakilerden hangisi coğrafya alanında arazi kullanım çalışmalarına yönelik CBS uygulamaları arasında yer almaktadır?

A) Buzullardaki erime seviyelerini analiz etme
B) Toprak nemini belirleme
C) Kalkerli arazileri tespit etme
D) Arazi kullanımındaki değişiklikler
E) Topoğrafik haritalama

Cevap : D) Arazi kullanımındaki değişiklikler

12. I. Sanallaştırma teknolojisi sunucuların ve depolama cihazlarının paylaşımının ve kullanımının artırılmasına izin vermektedir.
II. Uygulamalar arasında bir fiziksel sunucudan diğerine kolayca transfer edilebilmektedir.
Yukarıda bilgiler Bulut bilişimin hangi özelliğini ifade etmektedir?

A) Abone modeli
B) Merkezi veri tabanı
C) Hızlı kullanım
D) Daha az masraf
E) Kolay veri transferi

Cevap : E) Kolay veri transferi

13. Aşağıdakilerden hangisi bir projeksiyon tipi değildir?

A) Düzlemsel
B) Konik
C) Açı koruyan
D) Küremsi
E) Silindir

Cevap : D) Küremsi

14. Aşağıdakilerden hangisi coğrafi bilgi sistemlerinin katman yapısı ve veri tipi uyarınca doğru bir eşlemedir?

A) Göl – Çizgi
B) Sayısal Arazi Modeli – Piksel
C) Ağaç – Çizgi
D) Parsel – Nokta
E) Otobüs Durağı – Poligon

Cevap : B) Sayısal Arazi Modeli – Piksel

15. Aşağıdakilerden hangisi raster ve vektör veri modelinin farklılıklarından biri değildir?

A) Raster veri modelinde boş pikseller de saklandığı için veri büyüklüğü disk ortamında daha fazla yer tutar. Vektör veri modelinde sadece harita elemanlarının nokta koordinatları saklandığı için diskte daha az yer tutar.
B) Raster veri modelinde veri büyüklüğü harita yoğunluğuna bağlı değilken vektör veri modelinde veri büyüklüğü harita yoğunluğuna bağlıdır.
C) Raster veri modelinin temel veri elemanı piksel, vektör veri modelinin temel veri elemanı ise noktadır.
D) Raster veri modeli vektör veri modelinden daha hassastır ve noktasal kesin koordinat verir.
E) Raster veri modeli bindirme analizlerinde daha avantajlıyken vektör veri modeli şebeke analizlerinde daha avantajlıdır.

Cevap : D) Raster veri modeli vektör veri modelinden daha hassastır ve noktasal kesin koordinat verir.

16. Aşağıdakilerden hangisi harita ile ilgili kavramlardan biri değildir?

A) Kuzey oku
B) Obje
C) Lejant
D) Başlık
E) Ölçek

Cevap : B) Obje

17. Aşağıdakilerden hangisi bir bilgisayar laboratuvarındaki tüm bilgisayarların ana bilgisayara bağlanarak bir lisans üstünden CBS yazılımlarını kullanmalarına olanak sağlayan CBS türüdür?

A) Web CBS
B) Sunucu CBS
C) Mobil CBS
D) Masaüstü CBS
E) Network CBS

Cevap : B) Sunucu CBS

18. Mekânsal çalışmalar ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Bakı analizi için SYM (sayısal yükseklik modeli) kullanılır.
B) Çözünürlük düştükçe SYM’de jeomorfolojik birimleri ayırt etmek güçleşir.
C) Eğim analizi için vektörel bir katman kullanılır.
D) Hidrolojik analizlerde D8 modeli yaygın olarak kullanılır.
E) SYM yükseklik bilgileri barındıran bir raster veri modeline sahiptir.

Cevap : C) Eğim analizi için vektörel bir katman kullanılır.

19. CBS’nin karar vermede kullanılmasına yönelik gerçekleştirilen ilk uygulamada aşağıdaki hastalıklardan hangisi haritalandırılmıştır?

A) Verem
B) Covid-19
C) Kolera
D) Kanser
E) Aids

Cevap : C) Kolera

20. I. Facebook
II. Instagram
III. ArcGIS Online
IV. ICloud
Yukarıda verilen firma ve ürünlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sosyal ağ yapısına sahip olmaları
B) Açık kaynaklı GIS yazılımları olmaları
C) Bulut bilişimi kullanmaları
D) Ücretli olmaları
E) Harita yapımında altlık olmaları

Cevap : C) Bulut bilişimi kullanmaları

Coğrafi Bilgi Sistemleri

#1. Aşağıdakilerden hangisi harita üzerinde yer almaz?

#2. Aşağıdakilerden hangisi coğrafya alanında jeoloji çalışmalarında gerçekleştirilen CBS uygulamaları arasında yer almaktadır?

#3. Aşağıdakilerden hangisi bir bilgisayar laboratuvarındaki tüm bilgisayarların ana bilgisayara bağlanarak bir lisans üstünden CBS yazılımlarını kullanmalarına olanak sağlayan CBS türüdür?

#4. UTM projeksiyonunun birimi aşağıdakilerden hangisidir?

#5. Aşağıdakilerden hangisi coğrafya alanında arazi kullanım çalışmalarına yönelik CBS uygulamaları arasında yer almaktadır?

#6. Aşağıdakilerden hangisi yazılım geliştirme yeteneklerinin olmasını zorunlu tutan CBS türüdür?

#7. Aşağıdakilerden hangisi coğrafi bilgi sistemlerinin katman yapısı ve veri tipi uyarınca doğru bir eşlemedir?

#8. Aşağıdakilerden hangisi coğrafi bilgi sistemlerinin uygulama alanlarından biri değildir?

#9. Aşağıdakilerden hangisi Bulut bilişimin avantajlarından biri değildir?

#10. Aşağıdakilerden hangisi belirli bir merkezi referans alarak etrafında etki bantlarının oluşturulduğu yüzey analizidir?

#11. Aşağıdakilerden hangisi bir projeksiyon tipi değildir?

#12. Aşağıdakilerden hangisi komşuluk ilişkisine örnek verilemez?

#13. CBS'nin karar vermede kullanılmasına yönelik gerçekleştirilen ilk uygulamada aşağıdaki hastalıklardan hangisi haritalandırılmıştır?

#14. Aşağıdakilerden hangisi coğrafya alanında tarım çalışmalarında gerçekleştirilen CBS uygulamaları arasında yer almaktadır?

#15. Aşağıdakilerden hangisi raster ve vektör veri modelinin farklılıklarından biri değildir?

#16. Mekânsal çalışmalar ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

#17. Aşağıdakilerden hangisi harita ile ilgili kavramlardan biri değildir?

#18. Aşağıdakilerden hangisi dijital harita uygulamaları kullanıcıları için doğru bir yaklaşım değildir?

#20. I. Facebook II. Instagram III. ArcGIS Online IV. ICloud Yukarıda verilen firma ve ürünlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

SONUÇ