Auzef Sosyal Hizmet Etiği Final Deneme Sınavı -5

Cevap : I, II ve III

Sosyal hizmet uzmanlarının profesyonel davranışlarını koruyabilmesi için önerilen yöntemler arasında “I. Rolünüzü açık ve net biçimde açıklayınız.”, “II. Eğer müracaatçının konumunda olsaydınız, muhtemelen hissedecekleriniz neler olurdu gözden geçiriniz.”, ve “III. Süpervizyon desteği alınız.” yer almaktadır. Bu nedenle, bu yöntemlerin hepsi, yani “I, II ve III” seçenekleri, profesyonel davranışları korumak için önerilen yöntemler arasındadır.

Cevap : b) Genel Karar Verme Modeli yansıtıcı modellerdendir.

Bu seçenekler arasında yanlış olanı “b) Genel Karar Verme Modeli yansıtıcı modellerdendir.” şeklindedir. Yansıtıcı etik karar verme modelleri, genellikle daha öznel, kişisel deneyimlere ve sezgilere dayanır ve katılımcıların aktif rol oynadığı, esnek ve adaptif bir yapıya sahiptir. Genel Karar Verme Modeli ise, daha yapılandırılmış ve belirli adımları izleyen bir yaklaşım sunar, bu nedenle tipik olarak yansıtıcı modeller kategorisine girmez. Diğer seçenekler, yansıtıcı etik karar verme modellerinin karakteristik özelliklerini doğru bir şekilde yansıtır.

Cevap : c) Kurum yöneticisinin talep etmesi durumunda

Sosyal hizmet uygulamalarında gizlilik, müvekkilin zarar görmesini önlemek veya yasal zorunluluklar kapsamında bazı durumlarda sona erer. Bu durumlar arasında, müvekkilin kendisine veya başka birine zarar verme planı yapması, çocuk ihmal veya istismarı şüpheleri ve mahkemenin ilgili bilgiyi talep etmesi yer alır. Ancak, kurum yöneticisinin talebi üzerine gizliliğin sona ermesi bu prensiplerle uyumlu değildir. Bu nedenle, doğru cevap “c) Kurum yöneticisinin talep etmesi durumunda” seçeneğidir. Bu durum, gizliliğin sona erdirilmesi için geçerli bir sebep olarak kabul edilmez.

Cevap : Bağlılık

Sosyal hizmet uzmanı tarafından müracaatçıya söylenen “Benim işim size yardım etmek ve en önemli meselemiz her zaman yaşam koşullarınızı olduğundan daha iyi bir noktaya taşımak. Bunun için ne gerekiyorsa yapmalıyız.” ifadesi, etik kurallardan “Bağlılık” ile en yakından ilgilidir​​. Bu ifade, sosyal hizmet uzmanının müracaatçıya olan bağlılığını ve onların refahını iyileştirmeye yönelik taahhüdünü yansıtmaktadır.

Cevap : a) Grup üyelerinin neden gruba katıldığı üzerinde ayrıntılı bilgilendirme yapmak

Etik açıdan, bir gruba zorunlu katılanlarla çalışırken dikkat edilmesi gerekenler hakkında uygun olan seçenek “a) Grup üyelerinin neden gruba katıldığı üzerinde ayrıntılı bilgilendirme yapmak”tır​​. Bu yaklaşım, grup üyelerinin durumlarını ve grup sürecine katılımlarının nedenlerini anlamalarına yardımcı olur ve etik uygulamalarda şeffaflık ve açıklığın sağlanmasına katkıda bulunur.

Cevap : d) Müracaatçıların verdiği hediyeler nazikçe reddedilmelidir

Sosyal hizmet uzmanlarının hediye alması ile ilgili olarak, prensip olarak müracaatçılarından gelen hediyeleri nazikçe reddetmeleri temelde en uygun olanıdır. Bu, sosyal hizmet uzmanlarının yaptıkları işin resmi ve profesyonel görevleri olduğunu hatırlatmalarını sağlar. Ancak, müracaatçı tarafından verilen hediyenin görece düşük maddi değeri ve yüksek manevi değeri varsa, bu durumda hediyeyi kabul etmek bazı durumlarda uygun olabilir​​. Bu nedenle, en uygun seçenek “d) Müracaatçıların verdiği hediyeler nazikçe reddedilmelidir” olacaktır.

Cevap : 30

4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun’un 5. maddesinde, adliyelerde görevlendirilen psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacılar için belirtilen tercih edilen yaş sınırı “d) 30” olarak belirlenmiştir. Bu, mahkemelerde bu profesyonellerin görev alabilmeleri için önerilen minimum yaş sınırını ifade eder.

Cevap : d) Karara mümkün olan en kısa sürede varabildim mi?

Bu seçeneklerden “d) Karara mümkün olan en kısa sürede varabildim mi?” etik karar süreci sonunda yapılan öz değerlendirmede sorulabilecek bir soru değildir. Etik karar verme sürecinde asıl önemli olan, kararın ne kadar hızlı alındığından ziyade, kararın doğruluğu, etik ilkelerle uyumluluğu ve kararın alınması sırasında tüm önemli faktörlerin ve müracaatçının tercihlerinin dikkate alınmasıdır. Diğer seçenekler, etik karar verme sürecinin öz değerlendirmesinde uygun ve önemli soruları temsil eder.

Cevap : e) Kurumsal politikalara uygunluğu denetlemek

Bu seçenekler arasında “e) Kurumsal politikalara uygunluğu denetlemek” farklı etik karar verme modellerinde yer alan ortak bir aşama değildir. Etik karar verme modellerinin çoğu, etik ikilemi tanımlama, yeterli ve güvenilir bilgiye ulaşma, çözüm için farklı alternatifleri değerlendirmek, ve farklı görüşlere başvurup danışmak gibi aşamaları içerir. Ancak, kurumsal politikalara uygunluğun denetlenmesi her etik karar verme modelinde yer almayabilir ve bazı durumlarda bu, ana odak noktası olmayabilir. Özellikle birey merkezli yaklaşımlarda, kurumsal politikaların denetlenmesi birincil değil, yardımcı bir aşama olabilir.

Cevap : Etik Kurallar Şablonu – 5. Aşama

Yansıtıcı düşünmenin hipotez geliştirme soruları, farklı karar verme modelleri ve aşamaları içinde “d) Etik Kurallar Şablonu – 5. Aşama”da kullanılabilir

Cevap : b) Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu

Ünlü sosyolog Max Weber’in iş ahlakı ile ilgili yayınladığı meşhur kitabının adı “Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu” dur​​. Bu nedenle, sorunun doğru cevabı şudur:

b) Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu.

Cevap : 280

Bu durumda, sosyal hizmet uzmanı hakkında Türk Ceza Kanunu’nun 280. maddesi gereğince soruşturma açılabilir. Bu madde, görevini yaptığı sırada bir suçun işlendiği yönünde bir belirti ile karşılaşmasına rağmen durumu yetkili makamlara bildirmeyen veya bu hususta gecikme gösteren sağlık mesleği mensuplarına ceza öngörmektedir​​. Bu kapsamda, sosyal hizmet uzmanı da bu yükümlülüğe tabi tutulabilir.

Cevap : c) Bir mesleğin mensuplarının izlemesi gereken etik ilkeler.

“Meslek etiği”nin tanımı, bir mesleğin mensuplarının izlemesi gereken etik ilkeleri (codes of conduct) ifade eder. Örneğin, doktorluk mesleği gibi en eski mesleklerden birinde, doktorlar mesleklerini icra ederken Hipokrat Yemini ile belirtilen meslek etik ilkelerine bağlıdırlar. Bu tanıma göre, “Meslek etiği”nin doğru tanımı şu seçenekte yer almaktadır​​:

c) Bir mesleğin mensuplarının izlemesi gereken etik ilkeler.

Cevap : e) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş etiğine aykırı tutumları

Aldatıcı reklamlara başvurulması, iş etiğine aykırı uygulamalar kapsamında değerlendirilir ve “İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş etiğine aykırı tutumları” başlığı altında yer alır​​. Dolayısıyla, sorunun doğru cevabı:

e) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş etiğine aykırı tutumlarıdır.

Cevap : c) Şeffaflık, müracaatçının tüm bilgilerini paylaşmasını ifade eder.

“Etik İlkeler Şablonu”na dayanarak, “c) Şeffaflık, müracaatçının tüm bilgilerini paylaşmasını ifade eder.” ifadesi söylenemez. Etik İlkeler Şablonu, çatışan amaç veya ilkelerin hiyerarşisini değerlendirir ve çözümleri bu değerlendirmeye göre belirler. Şeffaflık ilkesi, müracaatçının tüm bilgilerini paylaşması anlamına gelmez; daha ziyade, süreçlerin açık ve anlaşılır olmasını ve sosyal hizmet uygulamalarında dürüstlük ve açıklığı ifade eder. Diğer seçenekler, Etik İlkeler Şablonu’nun temel prensiplerine uygun ifadelerdir.

Cevap : 17-16

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 124. maddesindeki ehliyet koşullarına göre, “Erkek veya kadın onyedi yaşını doldurmadıkça evlenemez. Ancak, hâkim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple onaltı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir.” Bu bilgilere göre, doğru cevap “a) 17-16” şeklinde olmalıdır.

Cevap : d) Aileye ilişkin konular

Türkiye’nin Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği tarafından gözden geçirilerek yayınlanmış olan ve Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonunun kabul ettiği Sosyal Hizmet Mesleğinin Etik İlkeleri ve Sorumlulukları (2004) belgesinin ana etik konuları arasında “d) Aileye ilişkin konular” yer almamaktadır.

Cevap : 5402

Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri İle Koruma Kurulları Kanunu’nun numarası 5402’dir. Bu kanun, mahkeme veya hakimin isteği üzerine sanığın geçmişi, ailesi, çevresi, eğitimi, kişisel, sosyal ve ekonomik durumu, ruhsal ve psikolojik durumu, topluma ve mağdura karşı taşıdığı risk hakkında ayrıntılı sosyal araştırma raporu hazırlanmasını ve sunulmasını düzenler.

Cevap : e) Türkiye Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği – SHUDER

“Sosyal Hizmet Mesleğinin Etik İlkeleri ve Sorumlulukları” adlı rehber/kitapçık, 2004 yılında Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonu’nun kabul ettiği bir belge olarak, Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği tarafından gözden geçirilerek yayınlanmıştır​​. Bu nedenle, sorunun doğru cevabı şudur:

e) Türkiye Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği – SHUDER.

Cevap : c) Jeffrey Brackett

Brackett’tir. O, ABD’de Simmons Sosyal Hizmet Yüksekokulu’nun ilk Müdürü olarak tanınmaktadır ve sosyal hizmet kavramının gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur​​. Bu nedenle, sorunun doğru cevabı şudur:

c) Jeffrey Brackett.