İlk Türk İslam Devletleri Tarihi 2023-2024 Final Soruları

1. Gaznelilerin ekonomik faaliyetleri hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Gaznelilerde madencilik faaliyetleri çok zayıftı ve çıkarılan madenlerin sevkiyatı için yol hizmetleri yetersiz kalıyordu.
B) Tüccarlar, güven içinde ticaretlerini yapabilmek ve adaletli bir yönetim için Gazneliler ülkesini tercih ediyorlardı.
C) Sultan İbrahim zamanında Gazne’de 6000 fırıncı, 6000 zahire dükkânı faaliyet gösteriyordu.
D) Sultan Mahmud 1009’da Narain seferini müteakip yapılan barışla Horasan-Hindistan arasındaki yolları ticarete açmış bulunuyordu.
E) Gazne, Sultan Mahmud devrinde büyüklük ve gelişme bakımından dünyanın diğer büyük şehirlerinden daha ileri bulunuyordu.

Cevap : A) Gaznelilerde madencilik faaliyetleri çok zayıftı ve çıkarılan madenlerin sevkiyatı için yol hizmetleri yetersiz kalıyordu.

2. I. 674 yılında Beykent’i ele geçirdi.
II. Beykent’ten sonra Buhara’ya yöneldi.
III. Naibe Kabaç Hatun onunla ağır hükümler taşıyan bir anlaşma yapmak zorunda kaldı.
IV. Râmisen, Nesef ve Sağaniyan’ı ele geçirdi.
Yukarıda bazı faaliyetleri hakkında bilgi verilen meşhur Emevî valisi kimdir?

A) Said b. Osman
B) Haccâc
C) Kuteybe b. Müslim
D) Ziyâd b. Ebîh
E) Ubeydullah b. Ziyâd

Cevap : E) Ubeydullah b. Ziyâd

3. 1089 yılında Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah’ın hâkimiyetini tanıyan Doğu Karahanlı hükümdarı kimdir?

A) Muhammed b. Yusuf
B) İbrahim b. Nasr
C) Mahmud b. Yusuf
D) Hasan b. Süleyman
E) Süleyman b. Yusuf

Cevap : D) Hasan b. Süleyman

4. Sultan Mahmud 1030 yılında vefat ettiğinde Gazneliler Devleti batıda Azerbaycan sınırlarında, doğuda Hindistan’ın Yukarı Ganj Vadisi’ne, Orta Asya’da Hârizm’den Hint Okyanusu sahillerine kadar uzanan çok geniş bir sahayı kapsıyordu.
Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine varılamaz?

A) Gaznelilerin sınırı doğuda Hindistan toprakları içindedir.
B) Gazneliler Devleti sınırları çok geniş bir yüz ölçümüne sahiptir.
C) Sultan Mahmud’un ölüm tarihi bellidir.
D) Azerbaycan, Gazneliler Devleti hâkimiyeti altındadır.
E) Gazneliler Devleti sınırları Hint Okyanusu kıyılarına uzanır.

Cevap : D) Azerbaycan, Gazneliler Devleti hâkimiyeti altındadır.

5. Aşağıdakilerden hangisi Karahanlıların ekonomik hayatında etkili olan unsurlardan değildir?

A) İpekli ve yünlü kumaş üretimi
B) Maden sanayii
C) Eşkıyalık faaliyetlerinin önlenmesi
D) Meyve üretimi
E) Köle ve kürk ticareti

Cevap : B) Maden sanayii

6. Ebu’l-Misk Kâfûr dönemi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Kâfûr döneminde Fâtımîler Mısır’ı işgal edip bu devlete son verdi.
B) Ebu’l-Hasan Ali, 966’da ölünce Kâfûr kendisini Mısır’ın hâkimi ilân etti.
C) Kâfûr, Ûnûcûr’un ölümünden sonra yerine geçen kardeşi döneminde de nâibliğini korudu.
D) Bu dönemde Suriye yeniden İhşîdiler’in hâkimiyeti altına girdi.
E) Kâfur’un Mısır’daki yönetimine Abbâsî Halîfesi el-Mutî onay verdi.

Cevap : A) Kâfûr döneminde Fâtımîler Mısır’ı işgal edip bu devlete son verdi.

7. Aşağıdakilerden hangisi Tolunoğlu Ahmed’in uyguladığı malî politikalar arasında yer almaz?

A) Hazinenin gelirlerini arttırmak için toprak üzerindeki üretimden, hayvancılıktan ve ticaretten ağır vergiler topladı.
B) 872 yılında bastırdığı bakır para yanında ayrıca 880 yılında, ağırlık ve ayar olarak daha sağlam “ed- Dinâru’t-Tolûnî” diye bilinen parayı kestirtti.
C) Yolsuzluk yapan memurları görevden alarak maliyeyi çok güvenilir dürüst kimselerin eline bıraktı.
D) Sulama kanallarını onarttı ve eskilerinin yanında yeni su kanalları ve kemerleri yaptırarak tarımdan elde edilen gelirin artmasını sağladı.
E) Nil Nehri’nin taşıdığı su miktarını tespit etmek ve kuraklığın önüne geçmek gayesiyle er-Ravza Adası’ndaki Mikyâs’ı yeniden yaptırdı.

Cevap : A) Hazinenin gelirlerini arttırmak için toprak üzerindeki üretimden, hayvancılıktan ve ticaretten ağır vergiler topladı.

8. I. Satuk Buğra Han’ın oğludur.
II. Karahanlılar Devleti’nin tamamının Müslüman olmasını sağlamıştır.
III. Baytaş olarak da bilinir.
IV. Ebu’l Hasan Ali, onun oğludur.
V. Gazneli Sultan Mahmud ile bir antlaşma yapmıştır.
Yukarıda Musa b. Abdülkerim hakkında verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Yalnız III
B) Yalnız V
C) Yalnız IV
D) Yalnız II
E) Yalnız I

Cevap : B) Yalnız V

9. Aşağıdakilerden hangisi Soğd, Toharistan, Fergana, Uşrûsene, Karluk, Dokuz Oğuz (Uygurlar) ve diğer bazı Türk hükümdarlarına elçiler göndererek onları İslamiyet’e davet eden Abbâsî halifesidir?

A) Ebû Ca’fer el-Mansûr
B) Mütevekkil
C) Mu’tasım
D) Ebu’l-Abbas es-Seffah
E) Mehdi

Cevap : E) Mehdi

10. Sultan Melikşah 1090 yılında çıktığı II. Mâverâünnehr seferinde Ahmed Han’ı ülkesine iade etti. Ancak ulemâ onu katletti. Artık bu tarihten sonra Batı Karahanlı tahtına çıkacak olan hükümdarları Büyük Selçuklular tayin etmeye başladılar.
Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Batı Karahanlıların Selçuklulara bağlı olduğu
B) Batı Karahanlı ulemâsı ile hükümdar arasında anlaşmazlık olduğu
C) Selçukluların, Batı Karahanlılara tahakküm ettiği
D) Batı Karahanlı ulemâsının hükümdar seçiminde etkili olduğu
E) Sultan Melikşâh’ın, II. Mâverâünnehr seferinin hangi tarihte yapıldığı

Cevap : D) Batı Karahanlı ulemâsının hükümdar seçiminde etkili olduğu

11. Aşağıdakilerden hangisi Gazneli Sultanı Behramşah (Behrâmşah)’ın Kirman şehrine kaçmasına neden olmuştur?

A) Kutbüddin Muhammed
B) Muhammed Tapar
C) Seyfeddîn Sûrî
D) Tuğrul Şah
E) Alâeddin Hüseyin

Cevap : C) Seyfeddîn Sûrî

12. Bâbek İsyanı’nı bastırmayı başaran Türk kumandanı Afşin’i bu iş için hangi Abbâsî halifesi görevlendirmiştir?

A) el-Mütevekkil
B) Me’mun
C) el-Kâim
D) Mu’tasım
E) el-Mansûr

Cevap : D) Mu’tasım

13. Aşağıdakilerden hangisi Gazneliler ile ilgili değildir?

A) Gazneli Mahmud 1000- 1027 yılları arasında Hindistan üzerine 17 askerî sefer düzenlemiştir.
B) Gazneli Mahmud, Mısır ve Suriye’yi egemenliği altına almıştır.
C) Sebük Tegin, Sâmâni Hükümdarı Emîr II. Nuh’a yardım etmiştir.
D) Gazneli Devleti’nin gerçek kurucusu Sebük Tegin olmuştur.
E) Sebük Tegin’in ölümünden sonra yerine veliahti olan küçük oğlu İsmail tahta çıkmıştır.

Cevap : B) Gazneli Mahmud, Mısır ve Suriye’yi egemenliği altına almıştır.

14. “Bulgar Türkleri arasında 5.000 kadın ve erkekten müteşekkil “Barancer” adıyla bilinen bir aile topluca İslâmiyet’e girdiler ve namaz kılmak için kendilerine ahşaptan bir cami yaptılar.”
Yukarıdaki ifadeyi kaydeden Arap seyyahı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İbn Haldun
B) İbn Battuta
C) İbn Havkal
D) İbn Hurdazbih
E) İbn Fadlan

Cevap : E) İbn Fadlan

15. Aşağıdakilerden hangisi İtil Bulgar Devleti’ne komşu değildir?

A) Ruslar
B) Hârizmliler
C) Burtaşlar
D) Başkırtlar
E) Hazarlar

Cevap : B) Hârizmliler

16. Karahanlılar Devleti tarihi alanında yaptıkları çalışmalarla tanınan tarihçiler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Osman Turan-Claude Cahen
B) Vasilij Vasilevic Grigorev-Speros Vryonis
C) Omeljan Pritsak-Reşad Genç
D) Claude Cahen-Reşad Genç
E) Omeljan Pritsak- Speros Vryonis

Cevap : C) Omeljan Pritsak-Reşad Genç

17. “Hazarlar bölgesinde yapılan kazılarda atlara ait mezarlar ve bu mezarların içinde at iskeletlerinin yanında üzengiler, at koşum takımlarına ait halka ve gemler bulunmuştur.”
Yukarıda verilen bilgiye göre Hazarlar hakkında hangisi söylenebilir?

A) Hazarlar ölen yakınlarını at koşumları ve üzengiler ile birlikte gömerlerdi.
B) Hazarlar at iskeletinden üzengi yaparlardı.
C) Hazarlarda atın çok önemli bir yeri vardı.
D) Hazarlar at kişnemesini uğurlu sayarlardı.
E) Hazarlar ölülerini toprağa gömerlerdi.

Cevap : C) Hazarlarda atın çok önemli bir yeri vardı.

18. İhşidîler döneminde Mısır’da yetişen en önemli tarih âliminin adı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Makrizî
B) Said b. el-Bitrik
C) el-Kindi
D) İbn Dukmak
E) Suyûtî

Cevap : C) el-Kindi

19. Hazarlar ile Abbâsîler arasındaki son askerî mücadele hangi Abbâsî halifesi döneminde yaşanmıştır?

A) el-Mansûr
B) Emîn
C) Saffâh
D) Me’mun
E) Hârûn’ür Reşîd

Cevap : E) Hârûn’ür Reşîd

20. Aşağıdakilerden hangisi Gazneli Sultanı Behramşah (Behrâmşah)’ın Sultan Sencer’e bağlı olduğunu göstermektedir?

A) Selçuklulara haraç ödemeyi kabul etmesi
B) Gurlu Kutbüddin Muhammed’i zehirleterek öldürtmesi
C) Çiğilkent (Sakalkent) şehrine saldırması
D) Selçuklu emîrleri adına sahte mektuplar göndermesi
E) İsyancılar ile uğraşması

Cevap : A) Selçuklulara haraç ödemeyi kabul etmesi