Sosyolojiye Giriş-1 2023-2024 Vize Soruları

1. Aşağıdakilerden hangisinde “Metro yolcuları – İşçiler – Futbol takımı”na denk gelen sosyolojik kavramlar doğru sıra ile verilmiştir?

A) Toplumsal grup – Yığın – Kategori
B) Kategori – Toplumsal grup – Yığın
C) Toplumsal grup – Kategori – Yığın
D) Yığın – Toplumsal grup – Kategori
E) Yığın – Kategori – Toplumsal grup

Cevap : E) Yığın – Kategori – Toplumsal grup

2. Postmodernist teoriye ilişkin olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?

A) Postmodernist düşünce bilim, ahlak, sanat gibi alanları işlevsel olarak kesin hatlarla birbirinden ayrıştırır.
B) Forma ilişkin ilkeler ve estetik ölçütler posmodernizmde galip gelir ve retorik önem kazanır.
C) Postmodernlik hangi kılığa bürünürse bürünsün, modernist sembolik düzenlerin çözülmesini beraberinde getirmektedir.
D) Postmodern teoriler modern olarak adlandırılan çağın bilim anlayışına eleştirel yaklaşırlar.
E) Postmodernist düşüncede mekansal olarak merkez ve çevre ayrımı muğlaklaşır ve merkezileştirme yerine merkezsizleşme gündeme gelir.

Cevap : A) Postmodernist düşünce bilim, ahlak, sanat gibi alanları işlevsel olarak kesin hatlarla birbirinden ayrıştırır.

3. Auguste Comte, insan düşüncesinin bütün olgu ve olayları bilimsel olarak açıklamaya çalıştığı aşamayı aşağıdaki kavramlardan hangisiyle tanımlamaktadır?

A) Pozitif aşama
B) Evrimci aşama
C) İleri aşama
D) Metafizik aşama
E) Teolojik aşama

Cevap : A) Pozitif aşama

4. “Parsons’a göre toplumlar, hepsi birbiriyle karşılıklı ilişki ve bağımlılık içinde bulunan birbirinden oldukça farklı alt-sistemlerden oluşan bağımsız ve kendine-yeten sistemlerdir. Bu alt sistemlerin her biri, bir toplumun varlığını sürdürebilmesi için yerine getirilmesi zorunlu dört temel ihtiyacı karşılar.”
Aşağıdakilerden hangisi, Parsons’a göre toplumdaki alt-sistemlerin karşılamaları zorunlu dört temel ihtiyaçtan biri değildir?

A) Varlığını Sürdürme
B) Bütünleşme
C) Adaptasyon
D) Amaca Ulaşma
E) Çatışma

Cevap : E) Çatışma

5. Ziya Gökalp’in kültür ile uygarlık (hars ile medeniyet) arasında bir yere konumlandırdığı ve elitler arasında başlayıp taklit yolu ile topluma yayılan bir olgu olarak tanımladığı kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yaşam tarzı
B) Tezhib
C) Ahlak
D) Gelenek
E) Örf

Cevap : B) Tezhib

6. Toplumsal ve kültürel eşitsizliklerin bir kuşaktan diğerine aktarılması ile ilgilenen ve bu sürecin üretimini “Habitus” ve “Kültürel Sermaye” gibi iki kavram üzerinden açıklayan sosyal bilimci aşağıdakilerden hangisidir?

A) Michel Foucault
B) Randall Collins
C) Talcot Parsons
D) Emile Durkheim
E) Pierre Bourdieu

Cevap : E) Pierre Bourdieu

7. Emile Durkheim’ın toplum tasnifinde ‘biçimsiz toplumlar’a denk gelen dayanışma tipi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dinî dayanışma
B) Organik dayanışma
C) Siyasî dayanışma
D) Mekanik dayanışma
E) Cemaatsel dayanışma

Cevap : D) Mekanik dayanışma

8. “Ziya Gökalp’e göre kültür, bir ulusun güzel sanatlarının, ahlakının ve hukukunun temelidir. Dolayısıyla kültür bir toplumun ortak duygu, düşünce ve davranış özelliklerini gösterir. Uygarlık ise bilimsel buluş ve teknolojik gelişmeleri kapsar. Uygarlık suni, kültür ise doğaldır.”
Gökalp’in ‘kültür-uygarlık’ yaklaşımı dikkate alındığında aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz?

A) Kültür manevi değerleri, uygarlık ise maddi değerleri kapsar.
B) Kültür bir ulustan diğerine değişmez; uygarlık ise toplumdan topluma değişir.
C) Uygarlık iradi ve akli süreçler sonucu suni olarak oluşur, kültür ise doğal süreçte gelişir ve kökeninde duygular vardır.
D) Gökalp’e göre, ahlaki zorunluluklar, hukuki kurallar, estetik görüşler, idealler özneldir ve her bir kültürel grup için özgündür.
E) Gökalp’e göre, bilimsel doğrular, ekonomi, mühendislik, matematiksel kavramlar nesneldir, mutlaktır ve uygarlık gruplarına aittir.

Cevap : B) Kültür bir ulustan diğerine değişmez; uygarlık ise toplumdan topluma değişir.

9. Ziya Gökalp’in kuramına göre Türk toplumunun değişimi hangi yöne doğru bir seyir izlemektedir?

A) Cemaatçi toplumdan toplulukçu toplum tipine
B) Göçebe toplumdan yerleşik topluma
C) Endüstri toplumundan kozmopolit topluma
D) Ümmet toplumundan millet toplumuna
E) Mutlakiyetçi toplumdan cemaatçi topluma

Cevap : D) Ümmet toplumundan millet toplumuna

10. Ahmet Şuayb’in, düşüncelerine ilgi duyduğu ve Türkiye’de tanıttığı sosyal bilimci aşağıdakilerden hangisidir?

A) Frederic Le Play
B) Hans Freyer
C) Herbert Spencer
D) Emile Durkheim
E) Ferdinand Tönnies

Cevap : C) Herbert Spencer

11. Sabahattin Bey’e göre kamucu/iştirakî toplum tipinden bireyci toplum tipine geçişi aşağıdakilerden hangisi sağlayacaktır?

A) Belediyelerin güçlendirilmesi
B) Yönetim değişikliği
C) İktisadi gelişmişlik
D) Eğitim
E) Osmanlı Devleti’nin altın çağlarına dönmek

Cevap : D) Eğitim

12. Mübeccel B. Kıray’ın, ‘bir değişme analizi’ olarak değerlendirdiği Ereğli çalışmasında, yaşanan toplumsal değişmeyi açıklamak için geliştirdiği ve kullandığı kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şehirleşme
B) Kapitalist kalkınma
C) Tampon kurum
D) Çağdaşlaşma
E) Sosyal gelişme

Cevap : C) Tampon kurum

13. Bir toplumsal pratik ya da kurumun işleyişinin araştırılmasını, o pratik ya da kurumun toplumun varlığının devamına yaptığı katkının çözümlenmesi olarak gören sosyoloji kuramı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sembolik etkileşim
B) Etnometodoloji
C) Yorumlayıcı sosyoloji
D) İşlevselcilik
E) Çatışmacı kuram

Cevap : D) İşlevselcilik

14. “Ona göre, modern toplumun ortaya çıkışı, toplumsal eylem kalıplarındaki önemli değişikliklerle el ele gitmekteydi. İnsanların hurafe, din, töre ve uzun süredir var olan alışkanlıklara dayanan geleneksel inançlardan uzaklaştıklarını, bunların yerine, eylemlerinin etki derecesini ve gelecekteki sonuçlarını dikkate alan rasyonel, araççı hesaplamalar içine girdiklerini iddia etmekteydi. Kapitalizme egemen olan şeyin bilim ve bürokrasinin gelişimi olduğu kanaatindeydi.”
Yukarıdaki paragrafta modern topluma dair düşüncelerinden özetle bahsedilen sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ferdinand Tönnies
B) Max Weber
C) Auguste Comte
D) Karl Marx
E) Emile Durkheim

Cevap : B) Max Weber

15. Ziya Gökalp’in, ‘dinî, ahlaki ve bedii duyguların toplamı’ olarak tarif ettiği ve milli bir özelliğe sahip olduğunu ifade ettiği kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Medeniyet
B) Millet şuuru
C) Hars
D) Milliyetçilik
E) Ahlak

Cevap : C) Hars

16. Ülkemizde sosyolojiye ilgi duyan ilk isimlerden biri olan Ahmet Rıza, hangi Avrupalı sosyologun düşüncelerinin takipçisi olmuştur?

A) A. Comte
B) F. Le Play
C) G. Simmel
D) H. Spencer
E) E. Durkheim

Cevap : A) A. Comte

17. Auguste Comte’un Üç Hal Kanunu’na göre toplumların geçireceği gelişim aşamaları aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru sıra ile verilmiştir?

A) Teolojik toplum – Pozitif toplum – Metafizik toplum
B) Teolojik toplum – Metafizik toplum – Pozitif toplum
C) Negatif toplum – Pozitif toplum – Endüstri toplumu
D) Metafizik toplum – Pozitif toplum – Teolojik toplum
E) Köleci toplum – Feodal toplum – Kapitalist toplum

Cevap : B) Teolojik toplum – Metafizik toplum – Pozitif toplum

18. “İnsanın başka insanlarla karşılıklı etkileşimi sonucunda belli bir toplumun ‘yapma’, ‘duyma’ ve ‘düşünme’ biçimlerini öğrenmesi ve içselleştirmesi sürecidir.”
Yukarıda tanımı verilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sosyal Benlik
B) Akıllanma
C) Sosyalleşme
D) Bireyselleşme
E) Terbiye

Cevap : C) Sosyalleşme

19. “İdeal tip” kavramsallaştırması aşağıdaki sosyologlardan hangisine aittir?

A) Max Weber
B) Emile Durkheim
C) Alfred Weber
D) Vilfredo Pareto
E) Karl Marx

Cevap : A) Max Weber

20. Toplumsal ve dinsel tüm oluşumları nihai tahlilde, toplumsal – ekonomik alt yapıya dayandıran düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Herbert Spencer
B) William Graham Sumner
C) Auguste Comte
D) Max Weber
E) Karl Marx

Cevap : E) Karl Marx