Sosyolojiye Giriş 2023-2024 Bütünleme Soruları

Sosyolojiye Giriş: Temel Kavramlar ve Toplumsal Dinamikler

Sosyoloji, insan topluluklarının yapıları, işleyiş mekanizmaları ve bu yapılar arasındaki etkileşimleri inceleyen bir bilim dalıdır. Bu disiplin, bireylerin sosyal davranışlarını, toplumsal norm ve değerleri, kurumları ve bu unsurların zaman içinde nasıl değiştiğini ele alır. Açıköğretim fakültesi öğrencileri için hazırlanan bu makale, sosyolojinin temel kavramlarını ve toplumsal dinamikleri, özellikle İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi (Auzef) bünyesinde sunulan Sosyolojiye Giriş dersi kapsamında ele alınan konuları kapsamaktadır.

Temel Psikolojik ve Toplumsal Teoriler

Freud ve Bilinçaltı: Freud’a göre, id, kişiliğin en temel düzeyini oluşturur ve biyolojik arzular ile dürtülerin kaynağıdır. Bu kavram, bireyin davranış ve düşünceleri üzerinde derin etkilere sahiptir ve sosyolojik analizlerde bireysel motivasyonların anlaşılmasında önemli bir yere sahiptir.

Marx ve Din Anlayışı: Marx, dinin toplumsal yapılar üzerindeki etkilerini ele alır ve onu “kalpsiz bir dünyanın kalbi” olarak tanımlar. Bu perspektif, dinin sosyal sınıflar ve eşitsizliklerle olan ilişkisini vurgular.

Toplumsal Hareketlilik ve Anomi

Toplumsal hareketlilik, bireylerin ve grupların sosyoekonomik statüsündeki yukarı veya aşağı yönlü değişiklikleri ifade eder. Durkheim’ın anomi kavramı ise, toplumda norm ve değerlerin kaybolması veya zayıflaması sonucu bireylerde ortaya çıkan yönsüzlük ve kuralsızlık durumunu tanımlar.

Evlilik Biçimleri ve Eğitim Hakkı

Monogami, dünya genelinde en yaygın evlilik biçimidir ve bir erkeğin bir kadınla evli olmasını ifade eder. Eğitim hakkı ise, her bireyin temel eğitim almasının temel bir insan hakkı olduğunu vurgular ve toplumsal adaletin sağlanmasında kritik bir role sahiptir.

Çalışma İlkeleri ve Rasyonel Otorite

Ford’un iş bölümü ve standartlaşmayı katı bir şekilde uygulaması, endüstriyel devrimin temel ilkelerinden biridir. Weber’in rasyonel otorite kavramı ise, bireylerin liderlere değil, kurallara itaat ettiği bir yönetim biçimini ifade eder.

Küreselleşme ve Teknoloji

Küreselleşme süreci, teknolojinin gelişimi ve bilgi iletişim teknolojilerinin yaygınlaşması ile hız kazanmıştır. Bu süreç, dünya çapında ekonomik, sosyal ve kültürel etkileşimleri artırmıştır.

Sekülerleşme ve İşin Geliştirilmesi

Bilimin yükselişi, sekülerleşmenin gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur. Taylor’un iş geliştirme önermeleri, işçinin performansı ile ücreti arasında yakın bir ilişki kurulmasını savunur ve verimliliğin artırılmasını hedefler.

Sonuç

Sosyolojiye giriş, öğrencilere toplumun nasıl işlediğini, sosyal değişim mekanizmalarını ve bireylerin toplumdaki yerini anlama fırsatı sunar. Bu makalede ele alınan temel kavramlar ve teoriler, öğrencilerin sosyolojik perspektifi geliştirmelerine ve toplumsal olayları daha derinlemesine anlamalarına yardımcı olacaktır. Auzef öğrencileri, sosyolojinin sunduğu bu geniş perspektif sayesinde, toplumsal olaylara karşı eleştirel bir yaklaşım geliştirebilir ve kendi toplumlarındaki yerlerini daha bilinçli bir şekilde değerlendirebilirler

@lolonolo_com

1. Freud’a göre biyolojik arzu ve dürtüleri içeren ve kişiliğin enerji deposu olarak da görülen bilinçaltı bölümüne ne ad verilir?

A) Ego
B) Süper ego
C) Ben
D) Yüksek benlik
E) İd

Cevap : E) İd

2. Aşağıdakilerden hangisi Marx’ın din anlayışının özelliklerinden birisidir?

A) Bilgilerin büyük bir kısmını dinden almakla kalmadıklarını, aynı zamanda bu bilgilerin düzenlenme biçimini de dinden aldıklarını iddia eder.
B) Dinin bir toplumsal bütünleşme aracı olduğunu düşünmektedir.
C) Din, kolektif düşüncenin en uç şeklidir.
D) Din, kalpsiz bir dünyanın kalbidir.
E) Din insanları ilk ve en sıkı bir şekilde bütünleştiren güçtür.

Cevap : D) Din, kalpsiz bir dünyanın kalbidir.

3. Toplumsal hareketliliğin yüksek olması insanların düşüncelerini nasıl etkiler?

A) Atalarının kaderini paylaşacaklarına inanırlar.
B) Çok çalışmaya gerek olmadığına inanırlar.
C) Zenginlerin daha zengin, fakirlerin daha fakir olacağına inanırlar.
D) Zenginliğin kötü olduğuna inanırlar.
E) Üst sınıflara çıkmak için eşit şansa sahip olduklarına inanırlar.

Cevap : E) Üst sınıflara çıkmak için eşit şansa sahip olduklarına inanırlar.

4. Bir tür kuralsızlığı, insanların doğruyu yanlıştan ayırmaya yarayan ölçütlerinin kaybedilmesini ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bütünleşme
B) Dayanışma
C) Yozlaşma
D) Değişme
E) Anomi

Cevap : E) Anomi

5. Aşağıdakilerden hangisi en yaygın evlilik şeklidir?

A) Poligami
B) Monogami
C) Endogami
D) Polijini
E) Poliandri

Cevap : B) Monogami

6. Aşağıdakilerden hangisi Millî Eğitim Temel Kanunu’nda yer alan “eğitim hakkı” ilkesini anlatmaktadır?

A) Millî eğitim hizmeti, Türk vatandaşlarının istek ve kabiliyetleri ile Türk toplumunun ihtiyaçlarına göre düzenlenir.
B) Fertlerin genel ve mesleki eğitimlerinin hayat boyunca devam etmesi esastır.
C) Millî eğitimin amaçları yalnız resmî ve özel eğitim kurumlarında değil, aynı zamanda evde, çevrede, iş yerlerinde, her yerde ve her fırsatta gerçekleştirilmeye çalışılır.
D) İlköğretim görmek her Türk vatandaşının hakkıdır.
E) Başarılı öğrencilere ayrıcalıklar sunulur.

Cevap : D) İlköğretim görmek her Türk vatandaşının hakkıdır.

7. Aşağıdakilerden hangisi ailenin toplumsal adaletsizliğe katkıda bulunduğunu iddia etmektedir?

A) Dönüşümcüler
B) Sembolik Etkileşimciler
C) Fonksiyonalistler
D) Çatışmacılar
E) Liberaller

Cevap : D) Çatışmacılar

8. Aşağıdakilerden hangisi Ford’un çalışma ilkeleri arasında yer alır?

A) Sipariş usulü üretim yapar.
B) İş bölümü ve standartlaşmayı katı bir biçimde uygular.
C) İşçi yaptığı işin kalite kontrolünü de yapar.
D) Bir işçi birkaç işi yapabilecek yeterlilikte eğitilir.
E) İşçi işe başlamadan kapsamlı bir eğitimden geçer.

Cevap : B) İş bölümü ve standartlaşmayı katı bir biçimde uygular.

9. Weber’e göre aşağıdakilerden hangisi rasyonel otoritenin özelliklerinden birisidir?

A) Otoriteyi elinde bulunduranların kutsal olduklarına inanılır.
B) Onun idari görevlileri resmî görevliler olmayıp, kişisel hizmetçilerdir.
C) Bireyler liderlere değil, kurallara itaat ederler.
D) Otoriteyi elinde bulunduran kişi bir üst değil, bir efendidir.
E) Memurlarını uzmanlık bilgilerine veya sosyal statülerine göre değil, kendilerine bağlılık derecesine göre seçerler.

Cevap : C) Bireyler liderlere değil, kurallara itaat ederler.

10. Üç hal kanununa göre aşağıdakilerden hangisinde “toplumda doğaüstü güçler ve dinî figürlerin her şeyin temelini oluşturduğu”na yönelik inanç ön plana geçmiştir?

A) Post modernist aşama
B) Doğa ötesi aşama
C) Teolojik aşama
D) Metafizik aşama
E) Pozitivist aşama

Cevap : C) Teolojik aşama

11. Aşağıdakilerden hangisi Gemeinschaft’ın özelliklerinden birisidir?

A) Özel yaşam değerli hâle gelir.
B) Mekâna bağlılık azalır.
C) Kişisel çıkar öncelik kazanır.
D) Hukuk, sözleşme, kamuoyu, para ekonomisi ve rasyonellik öne geçer.
E) “Dayanışma ruhu” ve “ortak bir irade”nin mevcudiyeti söz konusudur.

Cevap : E) “Dayanışma ruhu” ve “ortak bir irade”nin mevcudiyeti söz konusudur.

12. Aşağıdakilerden hangisi küreselleşme sürecini ortaya çıkartan ekonomik faktörlerden birisidir?

A) Almanya’nın ekonomik gücü
B) Teknolojinin gelişmiş ülkeler tarafından kontrol edilmesi
C) Gelişmiş ülkelerde iç piyasaların doyması
D) İç piyasalarda üretim yetersizliği
E) Sovyet ekonomisinin yükselişi

Cevap : C) Gelişmiş ülkelerde iç piyasaların doyması

13. Aşağıdaki teknolojilerden hangisi küreselleşme sürecini hızlandırmıştır?

A) İplik eğirme makinesinin gelişimi
B) Enformasyon teknolojilerinin yaygınlaşması
C) Kimyasal teknolojiler
D) Kıtalararası atılabilen füzelerin yaygınlaşması
E) Atom silahının keşfi

Cevap : B) Enformasyon teknolojilerinin yaygınlaşması

14. Aşağıdakilerden hangisi sekülerleşmenin gelişimine katkıda bulunan faktörlerden birisidir?

A) Bilimin yükselişi
B) Ahirete olan inancın artması
C) Katolik kilisesinin otoritesinin artması
D) Azgelişmişlik
E) Yoksulluk

Cevap : A) Bilimin yükselişi

15. Aşağıdakilerden hangisi Taylor’un işin geliştirilmesi ile ilgili önermelerinden birisidir?

A) İş aletlerinin yerleri değişken olabilir.
B) Sınırlı alanlarda hareket edebilir olmalıdırlar.
C) İşçiye verilen ücret ile onun performansı arasında yakın ilişki olmalıdır.
D) İşçi performansa göre değil sabit ücret almalıdır.
E) İşçilerin fazla zorlanmaması gerekir.

Cevap : C) İşçiye verilen ücret ile onun performansı arasında yakın ilişki olmalıdır.

16. Küreselleşmenin en çok eleştirilen toplumsal sonuçlarından birisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilgi sermayesinin yükselişi
B) Yukarı doğru toplumsal hareketlilik
C) Statü
D) Toplumsal eşitsizlik
E) Orta sınıfların yükselişi

Cevap : D) Toplumsal eşitsizlik

17. D. Bell için “Hizmet sektörünün gelişmesi, eğitim, idare ve büro işlerinin artışı ve beyaz yakalı işçilerin yapacakları işlerin sayısındaki artış” ne anlama gelir?

A) Yeni sınıfların yükselişi
B) Ara sınıfların ortadan kalkması
C) Endüstriyel imalat işçilerin yükselişi
D) Proletaryanın yükselişi
E) Burjuvazinin güç kazanması

Cevap : A) Yeni sınıfların yükselişi

18. Bağnazlığın en önemli panzehiri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sorgulamayı öğrenmek
B) Zararlı fikirlerden kendini korumak
C) Spor karşılaşmalarında güvenliği artırmak
D) Bağnaz futbol taraftarlarını sahalara almamak
E) Sorgulamayı durdurmak

Cevap : A) Sorgulamayı öğrenmek

19. Sosyolojik araştırma sürecinde ilk aşama aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hipotezlerin test edilmesi
B) Problemin tanımlanması
C) Verilerin toplanması
D) Araştırma raporunun yazılması
E) Verilerin analizi

Cevap : B) Problemin tanımlanması

20. Halkın ve sivil toplumun siyasetçilerle ortak olarak sorumluluğu paylaşmalarına ne ad verilir?

A) Katılımcı demokrasi
B) Diktatörlük
C) Totaliter yönetim
D) Monarşi
E) Temsili demokrasi

Cevap : A) Katılımcı demokrasi