Bakım ve Sosyal Hizmet Ünite-8

Bakıma ihtiyaç duyan bireylerin bakım hizmetleri, çeşitli hizmet türleri ve organizasyon yapılarıyla sağlanmaktadır. Bu hizmetler, bireylerin ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş olup, çeşitli kurumlar ve organizasyonlar tarafından sunulmaktadır. Bu makalede, vaka örnekleriyle bakım hizmet türleri ve organizasyon yapıları ele alınacaktır.

Bakım Hizmet Türleri

Bakım hizmetleri, bireylerin yaş, sağlık durumu ve sosyal ihtiyaçlarına göre çeşitli türlerde sunulmaktadır. Bu hizmet türleri, bireylerin yaşam kalitesini artırmayı ve günlük yaşam aktivitelerini sürdürmelerini sağlamayı amaçlar. İşte bazı temel bakım hizmet türleri:

1. Evde Bakım Hizmetleri

Evde bakım hizmetleri, bireylerin kendi evlerinde bakım ve destek hizmetleri almasını sağlayan bir modeldir. Bu hizmetler, profesyonel bakım elemanları tarafından sunulur ve bireylerin bağımsız yaşamlarını sürdürmelerine yardımcı olur. Evde bakım hizmetleri, yaşlılar, kronik hastalar ve engelli bireyler için önemlidir.

2. Kurumda Bakım Hizmetleri

Kurumda bakım hizmetleri, bireylerin bakım kurumlarında konaklayarak bakım ve destek hizmetleri almasını sağlayan bir modeldir. Bu hizmetler, genellikle ciddi sağlık sorunları olan veya sürekli gözetim ve bakıma ihtiyaç duyan bireyler için uygundur. Kurumda bakım hizmetleri, huzurevleri, bakım merkezleri ve rehabilitasyon merkezlerinde sunulur.

3. Gündüz Bakım Hizmetleri

Gündüz bakım hizmetleri, bireylerin gün içerisinde belirli saatlerde bakım ve destek hizmetleri aldığı bir modeldir. Bu hizmetler, bireylerin sosyal etkileşimde bulunmalarına ve çeşitli aktivitelerle meşgul olmalarına olanak tanır. Gündüz bakım hizmetleri, genellikle evde bakım hizmetleriyle kombinasyon halinde sunulur.

4. Palyatif Bakım Hizmetleri

Palyatif bakım hizmetleri, yaşamı tehdit eden hastalıklara sahip bireylerin yaşam kalitesini artırmayı amaçlayan bir modeldir. Bu hizmetler, bireylerin fiziksel, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamayı hedefler. Palyatif bakım, bireylerin ağrı yönetimi, semptom kontrolü ve manevi destek almalarını sağlar.

5. Geçici Bakım Hizmetleri

Geçici bakım hizmetleri, aile üyelerinin geçici olarak bakım sağlayamayacağı durumlarda devreye giren ve bireylerin kısa bir süre için bakım kurumlarında veya evde bakım hizmeti aldığı bir modeldir. Bu hizmet, aile üyelerinin dinlenme veya seyahat gibi nedenlerle bakım görevlerini geçici olarak devretmelerini sağlar.

Bakım Hizmetlerinin Organizasyonu

Bakım hizmetlerinin organizasyonu, bireylerin ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş bakım planları ve hizmet sunum süreçlerini içerir. Bu organizasyon yapıları, bireylerin bakım hizmetlerinden en iyi şekilde yararlanmalarını sağlamayı amaçlar. İşte bakım hizmetlerinin organizasyon yapıları:

1. Bakım Planlaması

Bakım planlaması, bireylerin bakım ihtiyaçlarının belirlenmesi ve bu ihtiyaçlara uygun bakım hizmetlerinin planlanmasını içerir. Bu süreçte, bireylerin sağlık durumu, sosyal ihtiyaçları ve yaşam koşulları dikkate alınarak özelleştirilmiş bakım planları oluşturulur.

2. Hizmet Koordinasyonu

Hizmet koordinasyonu, bakım hizmetlerinin etkin bir şekilde sunulmasını sağlamak amacıyla çeşitli bakım hizmeti sağlayıcıları arasında koordinasyon sağlamayı içerir. Bu süreçte, sağlık hizmetleri, sosyal hizmetler ve diğer destek hizmetleri arasında işbirliği yapılır.

3. İzleme ve Değerlendirme

İzleme ve değerlendirme, bireylerin bakım hizmetlerinden ne derece faydalandığını ve bakım hizmetlerinin etkinliğini değerlendirmek amacıyla yürütülen süreçlerdir. Bu süreçte, bakım hizmetlerinin kalitesi ve bireylerin memnuniyeti düzenli olarak değerlendirilir ve gerekli iyileştirmeler yapılır.

4. Eğitim ve Destek

Bakım hizmetleri sunan profesyonellerin eğitimi ve desteklenmesi, bakım hizmetlerinin kalitesini artırmak için önemlidir. Bu süreçte, bakım elemanlarına yönelik eğitim programları ve destek hizmetleri sunularak, onların mesleki becerileri ve bilgi düzeyleri geliştirilir.

Vaka Örnekleriyle Bakım Hizmetleri

Vaka örnekleri, bakım hizmetlerinin nasıl uygulandığını ve bireylerin bu hizmetlerden nasıl yararlandığını göstermede önemli bir araçtır. İşte bazı vaka örnekleri:

1. Yaşlı Bakım Vaka Örneği

Mehmet Bey, 80 yaşında ve yalnız yaşayan bir bireydir. Kronik sağlık sorunları nedeniyle günlük yaşam aktivitelerinde zorluk yaşamaktadır. Evde bakım hizmetleri kapsamında, Mehmet Bey’e günlük yaşam aktivitelerinde yardımcı olacak bir bakım elemanı atanmıştır. Bakım elemanı, Mehmet Bey’in ilaçlarını düzenli olarak almasını sağlar, kişisel bakımını yapmasına yardımcı olur ve ev işlerini yapar. Ayrıca, sosyal etkileşimde bulunmasını sağlamak için çeşitli aktiviteler düzenler.

2. Engelli Bakım Vaka Örneği

Ayşe Hanım, doğuştan engelli bir bireydir ve günlük yaşam aktivitelerinde sürekli yardıma ihtiyaç duymaktadır. Ayşe Hanım, bir bakım merkezinde kalmaktadır ve burada gerekli tüm bakım hizmetlerini almaktadır. Bakım merkezi, Ayşe Hanım’ın fiziksel, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için çeşitli hizmetler sunar. Ayrıca, Ayşe Hanım’ın rehabilitasyon sürecine destek olmak için fizik tedavi ve terapi hizmetleri de sağlanmaktadır.

3. Palyatif Bakım Vaka Örneği

Ahmet Bey, ileri evre kanser hastasıdır ve hastalığın ilerlemesi nedeniyle evde palyatif bakım hizmeti almaktadır. Palyatif bakım ekibi, Ahmet Bey’in ağrı yönetimi, semptom kontrolü ve manevi destek ihtiyaçlarını karşılar. Ahmet Bey’in ailesine de bakım sürecinde destek ve eğitim verilmektedir. Bu hizmetler, Ahmet Bey’in yaşam kalitesini artırmayı ve hastalık sürecinde rahat etmesini sağlamayı amaçlar.

Sonuç

Vaka örnekleriyle bakım hizmet türleri ve organizasyonu, bireylerin ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş hizmetler sunarak yaşam kalitelerini artırmayı hedefler. Evde bakım, kurumda bakım, gündüz bakım, palyatif bakım ve geçici bakım gibi farklı hizmet türleri, bireylerin fiziksel, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmıştır. Bu hizmetler, bireylerin bağımsızlıklarını korumalarına, sağlıklarını iyileştirmelerine ve sosyal etkileşimde bulunmalarına olanak tanır. Bakım hizmetlerinin etkin bir şekilde sunulması, bireylerin daha sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmelerini sağlar.

1- Gereksinimlerini bağımsız olarak karşılama olanağından yoksun olup sürekli olarak başkalarının desteğine ihtiyaç duyan kişilere ne ad verilir?

a) Kimsesiz
b) Bakım gerektiren birey
c) Risk altındaki birey
d) Özel olarak korunması gereken birey
e) Düşkün

Cevap : b) Bakım gerektiren birey

Açıklama : Bakım gerektiren birey, sürekli olarak başkalarının desteğine ihtiyaç duyan kişilere verilen addır.

2- …………..yaygın olarak tedavi edici yaklaşımların yetersiz kaldığı ölümcül hastalarda, hasta ve yakınlarına verilen destekleyici bakım türüdür. Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?

a) Kurum bakımı
b) Evde Bakım
c) Palyatif Bakım
d) Spontane Bakım
e) Acil Bakım

Cevap : c) Palyatif Bakım

Açıklama : Palyatif Bakım, yaygın olarak tedavi edici yaklaşımların yetersiz kaldığı ölümcül hastalarda, hasta ve yakınlarına verilen destekleyici bakım türüdür.

3- Aşağıdakilerden hangisi evde sağlık hizmetleri kapsamında verilen bir hizmet değildir?

a) Ameliyat
b) Enjeksiyon
c) Rapor yazma
d) Diş sağlığı
e) Mama raporu verme

Cevap : a) Ameliyat

Açıklama : Ameliyat, evde sağlık hizmetleri kapsamında verilen bir hizmet değildir.

4- Engelli bireylerin aileleri düğün, hac gibi bir sebeple bir yere gittiğinde kısa süreli olarak engelli bireye verilen bakım hizmeti hangisidir?

a) Bakım Tedbiri
b) Uzun Süreli Bakım
c) Kreş Bakımı
d) Geçici ve Misafir Bakım
e) Gündüz Bakım

Cevap : d) Geçici ve Misafir Bakım

Açıklama : Geçici ve Misafir Bakım, engelli bireylerin aileleri düğün, hac gibi bir sebeple bir yere gittiğinde kısa süreli olarak engelli bireye verilen bakım hizmetidir.

5- Evde bakım merkezi/biriminde çalışan hekim dışı sağlık personeli tarafından hazırlanan ve evde bakım hekimi tarafından onaylanan, hastaya verilecek bakım içeriği ve sıklığını detaylı anlatan yazılı planı ifade eden terim hangisidir?

a) Kısa süreli bakım
b) Bakım elemanı
c) Tedavi planı
d) Rapor
e) Bakım planı

Cevap : e) Bakım planı

Açıklama : Bakım planı, evde bakım merkezi/biriminde çalışan hekim dışı sağlık personeli tarafından hazırlanan ve evde bakım hekimi tarafından onaylanan, hastaya verilecek bakım içeriği ve sıklığını detaylı anlatan yazılı plandır.

6- ……….evde verilecek desteğe rağmen bakılamayacak derecede yardıma gereksinim duyan veya aile yanında bakılması mümkün olmayan bireylerin bireysel, sosyal, psikolojik ihtiyaçlarının giderildiği, boş zamanlarını değerlendirecek etkinliklerin yapıldığı, sosyal ilişkilerinin ve aktivitelerinin artırıldığı bakım türüdür. Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

a) Huzurevi
b) Çocuk Evi
c) Kurum Bakımı
d) Islahevi
e) Hasta Bakım

Cevap : c) Kurum Bakımı

Açıklama : Kurum Bakımı, evde verilecek desteğe rağmen bakılamayacak derecede yardıma gereksinim duyan veya aile yanında bakılması mümkün olmayan bireylerin bireysel, sosyal, psikolojik ihtiyaçlarının giderildiği bakım türüdür.

7- 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu ile aşağıdakilerden hangisi bakım hizmetlerinden sorumlu tutulmuştur?

a) Darülaceze
b) Çocuk Esirgeme Kurumu
c) İçişleri Bakanlığı
d) Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü
e) Sağlık Bakanlığı

Cevap : d) Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Açıklama : 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu ile Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü bakım hizmetlerinden sorumlu tutulmuştur.

8- Aşağıdakilerden hangisi bakım elemanının fiziksel olarak yaşadığı sorunlara örnek teşkil etmez?

a) Anksiyete
b) Enfeksiyon
c) Kas hastalıkları
d) Bulaşıcı hastalık
e) Bel ağrısı

Cevap : a) Anksiyete

Açıklama : Anksiyete, bakım elemanının fiziksel olarak yaşadığı sorunlara örnek teşkil etmez.

9- ………….; kendi ihtiyaçlarını karşılamakta zorluk çeken, kendi başına yaşamını sürdürmekte zorlanan, tıbbi, sosyal, psikolojik, eğitsel anlamda başkalarının bakım ve yardımına ihtiyaç duyan çocuk, yaşlı, engelli, hasta gibi kişilere, bir plana göre evde veya kurumda verilen bakım ve destektir. Boşluğa hangisi getirilmelidir?

a) Bakım planı
b) Bakım elemanı
c) Bakıma ihtiyaç duyan birey
d) Bakım ekibi
e) Bakım hizmeti

Cevap : e) Bakım hizmeti

Açıklama : Bakım hizmeti, kendi ihtiyaçlarını karşılamakta zorluk çeken, kendi başına yaşamını sürdürmekte zorlanan, tıbbi, sosyal, psikolojik, eğitsel anlamda başkalarının bakım ve yardımına ihtiyaç duyan kişilere verilen bakım ve destektir.

10- 5378 sayılı kanun hangi grup için çıkarılmıştır?

a) Engelliler
b) Yaşlılar
c) Kadınlar
d) Çocuklar
e) Hastalar

Cevap : a) Engelliler

Açıklama : 5378 sayılı kanun, engelliler için çıkarılmıştır.