Çocuklukta Beyin Gelişimi 2023-2024 Vize Soruları

Disleksi

Disleksi, okuma becerilerindeki güçlüklerle karakterize bir öğrenme bozukluğudur. Diğer seçenekler olan diskinezi (hareket bozukluğu), disgrafi (yazma güçlüğü), disfori (genel bir huzursuzluk ve memnuniyetsizlik hali), ve diskalküli (matematik öğrenme güçlüğü) disleksi ile ilişkili değildir. Bu nedenle doğru cevap D) Disleksi’dir.

Ayrılık ve Yabancı Kaygısı

Bebeklerin gelişiminde ayrılık ve yabancı kaygısı, genellikle altıncı aydan itibaren görülür. Bu dönemde bebekler, tanıdıkları kişilerle tanımadıkları kişiler arasında farkı ayırt etmeye başlarlar. Bu, sağlıklı bir bağlanma sürecinin ve bilişsel gelişimin bir parçasıdır, dolayısıyla normal bir gelişim evresidir. Bu nedenle doğru cevap A) Bebeklerde ayrılık ve yabancı kaygısı 6-7. aydan itibaren görülür.

Amigdala

Amigdala, beynin temporal lobunda bulunan ve özellikle duygusal tepkiler ve korku işleme ile ilgili olan bir yapıdır. Diğer seçenekler olan hipofiz (hormon salgılayan bir bez), prefrontal korteks (karar verme ve sosyal davranışları düzenleyen bölge), hipotalamus (homeostazı ve temel duygusal tepkileri düzenleyen bölüm) ve oksipital lob (görsel işlemeyi yapan bölüm) yoğun duygusal işlemeyle doğrudan ilişkili değildir. Bu nedenle doğru cevap D) Amigdala’dır.

Oligodendrosit

Oligodendrositler, merkezi sinir sisteminde miyelin kılıfları üreten glial hücrelerdir. Miyelin, aksonları kaplayarak sinirsel iletimi hızlandırır ve etkinleştirir. Gebelik sürecinin sonlarına doğru başlayan miyelinizasyon, doğumdan sonra da devam eder. Diğer seçeneklerdeki hücreler miyelinizasyon süreciyle doğrudan ilişkili değildir. Bu nedenle doğru cevap A) Oligodentrosit’tir.

Beyin Gelişimi

Beyin, doğum sonrası da gelişimini sürdüren bir organdır. Özellikle erken çocukluk dönemi, adolesans ve genç yetişkinlik dönemleri beyin gelişimi için kritik öneme sahiptir. Diğer ifadeler beyin sağlığı ve işleyişi ile ilgili doğru bilgiler içerirken, D seçeneği yanlış bilgi vermektedir. Bu nedenle yanlış ifade D) Beyin vücutta gelişimini tamamlayan ilk organdır. Doğum sonrasında gelişimi tamamlanmıştır.

1. Okuma bozukluğu aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak ifade edilmiştir?

A) Diskinezi
B) Disgrafi
C) Disfori
D) Disleksi
E) Diskalküli

Cevap : D) Disleksi

2. Bebeklerde görülen ayrılık ve yabancı kaygısı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Bebeklerde ayrılık ve yabancı kaygısı 6-7. aydan itibaren görülür.
B) Bebeklerde ayrılık ve yabancı kaygısı hiçbir zaman olmaz.
C) Bebeklikte görülen ayrılık ve yabancı kaygısı, ergenlik dönemine kadar devam eder.
D) Bebeklerde görülen ayrılık ve yabancı kaygısı ruhsal açıdan önemli bir sorundur.
E) Ayrılık ve yabancı kaygısı bebek doğar doğmaz görülür.

Cevap : A) Bebeklerde ayrılık ve yabancı kaygısı 6-7. aydan itibaren görülür.

Bebeklerde görülen ayrılık ve yabancı kaygısı, bebeklerin gelişim sürecinde normal ve beklenen bir durumdur. Bu kaygılar genellikle bebek 6-7 aylık olduğunda ortaya çıkmaya başlar. İşte neden doğru cevabın A) Bebeklerde ayrılık ve yabancı kaygısı 6-7. aydan itibaren görülür olduğunu açıklayan sebepler:
-Gelişim Süreci: Bebekler, 6-7 aylık olduklarında etraflarındaki dünyayı daha fazla fark etmeye başlarlar. Bu dönemde bebekler, bakım veren kişiden ayrılma ya da yabancı biriyle karşılaşma durumunda kaygı duyabilirler.
-Bağlanma: Bu dönem, bebeklerin anne veya ana bakım veren kişiye güvenli bağlanma geliştirdiği dönemdir. Bu nedenle, bu kişiden ayrıldıklarında ya da tanımadıkları biriyle karşılaştıklarında kaygı yaşamaları doğal bir tepkidir.
-Bilişsel Gelişim: 6-7 aylık bebekler, objelerin ve insanların varlığını sürdürebileceğini anlamaya başlarlar (nesne devamlılığı kavramı). Bu da ayrılık ve yabancı kaygısının temelini oluşturur.

3. Temporal lob içerisinde yer alan, yoğun korku ve yoğun duygu anlarında aktif olan beynin derin yapısı aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Hipofiz
B) Prefrontal Korteks
C) Hipotalamus
D) Amigdala
E) Oksipital lob

Cevap : D) Amigdala

-Amigdala: Temporal lob içerisinde yer alır ve özellikle korku, öfke, ve diğer yoğun duygusal durumların işlenmesinde önemli bir rol oynar. Beyindeki tehdit algısı ve buna verilen tepkilerde merkezi bir role sahiptir.
-Hipofiz: Hormon salgılayan bir bez olup, beynin tabanında hipotalamusun hemen altında bulunur ve duygusal işlevlerle doğrudan ilgili değildir.
-Prefrontal Korteks: Beynin ön kısmında yer alır ve karar verme, planlama ve sosyal davranışların düzenlenmesinde rol oynar, ancak doğrudan yoğun duygusal tepkilerle ilişkili değildir.
-Hipotalamus: Beynin merkezinde yer alır ve temel vücut işlevlerinin düzenlenmesinde, hormonal aktivitelerde ve bazı duygu durumlarının düzenlenmesinde rol oynar, ancak amigdala kadar spesifik olarak korku ve yoğun duygularla ilişkilendirilmez.
-Oksipital lob: Beynin arka kısmında yer alır ve görsel bilgilerin işlenmesinde rol oynar, duygusal tepkilerle ilgili değildir.
Bu nedenle, yoğun korku ve yoğun duygu anlarında aktif olan yapı amigdala olduğundan doğru cevap D) Amigdaladır.

4. Gebelik sürecinin sonuna doğru miyelinizasyon başlar. Beyinde miyelinizasyonu yapan glial hücre grubu aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) Oligodentrosit
B) Astrosit
C) Makrofaj
D) Eritrosit
E) Endotel

Cevap : A) Oligodentrosit

-Oligodendrosit: Beyinde ve merkezi sinir sisteminde miyelin kılıflarını oluşturan glial hücrelerdir. Miyelin, nöronların aksonları etrafında yalıtım sağlar ve sinir iletimini hızlandırır. Bu hücreler, gebelik sürecinin sonlarına doğru ve doğum sonrası dönemde miyelinizasyonu başlatır ve devam ettirir.
-Astrosit: Beyinde destek ve besleme işlevi gören glial hücrelerdir, ancak miyelinizasyondan sorumlu değildirler.
-Makrofaj: Bağışıklık sistemi hücreleridir ve doku hasarını ve enfeksiyonları temizlerler, sinir sisteminde miyelinizasyonla doğrudan ilgileri yoktur.
-Eritrosit: Oksijen taşıyan kırmızı kan hücreleridir ve miyelinizasyonla ilgileri yoktur.
-Endotel: Kan damarlarının iç yüzeyini kaplayan hücrelerdir, sinir sistemi miyelinizasyonunda rol oynamazlar.
Bu nedenle, doğru cevap A) Oligodendrosittir.

5. Beyin gelişimi ve işleyişi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Beynin sağlıklı ve iyi çalışabilmesi için sağ beyin ve sol beynin birlikte çalışması gerekmektedir.
B) Beynin işlevini sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmesi için beyne bakım yapılması çok önemlidir.
C) Sağlam bir beyin yapısına sahip olmak için nöronlar (sinir hücreleri) arasındaki bağlantı yapılarının kaliteli ve yeterli sayıda olması çok önemlidir.
D) Beyin vücutta gelişimini tamamlayan ilk organdır. Doğum sonrasında gelişimi tamamlanmıştır.
E) Ergenlik döneminde duygusal tepkilerle ilgili olan memeli beyin gelişimini daha erken tamamlarken; karar verme, planlama ve düşünme gibi görevleri yerine getiren neokorteks gelişimini daha sonra tamamlar.

Cevap : D) Beyin vücutta gelişimini tamamlayan ilk organdır. Doğum sonrasında gelişimi tamamlanmıştır.

A) Beynin sağlıklı ve iyi çalışabilmesi için sağ beyin ve sol beynin birlikte çalışması gerekmektedir: Bu doğru bir ifadedir. Beynin sağ ve sol yarım küreleri birlikte çalışarak koordineli bir şekilde işlevlerini yerine getirir.
B) Beynin işlevini sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmesi için beyne bakım yapılması çok önemlidir: Bu doğru bir ifadedir. Sağlıklı bir yaşam tarzı, beslenme, uyku ve zihinsel aktiviteler beyin sağlığı için önemlidir.
C) Sağlam bir beyin yapısına sahip olmak için nöronlar (sinir hücreleri) arasındaki bağlantı yapılarının kaliteli ve yeterli sayıda olması çok önemlidir: Bu doğru bir ifadedir. Sinaptik bağlantılar ve sinir hücreleri arasındaki iletişim beyin fonksiyonları için kritiktir.
D) Beyin vücutta gelişimini tamamlayan ilk organdır. Doğum sonrasında gelişimi tamamlanmıştır: Bu yanlış bir ifadedir. Beyin doğumdan sonra da gelişmeye devam eder. Özellikle beyin gelişimi çocukluk, ergenlik ve hatta erken yetişkinlik dönemlerinde devam eder.
E) Ergenlik döneminde duygusal tepkilerle ilgili olan memeli beyin gelişimini daha erken tamamlarken; karar verme, planlama ve düşünme gibi görevleri yerine getiren neokorteks gelişimini daha sonra tamamlar: Bu doğru bir ifadedir. Limbik sistem gibi duygusal merkezler daha erken olgunlaşırken, prefrontal korteks gibi karar verme ve planlama ile ilgili bölgeler daha geç olgunlaşır.

6. 6 yaşındaki Selin’in 2 yaşında bir erkek kardeşi bulunmaktadır. Selin’in kardeşi sürekli hastalanmakta ve bu nedenle Selin’in anne ve babası kardeşini sürekli hastaneye götürmektedir. Selin bir gün annesine “Anne kardeşim ben ona bazen kızdığım için mi hastalanıyor?” diye sorar.
Yukarıdaki duruma kaynaklık eden 2­7 yaş aralığının düşünce özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Animizm (Canlıcılık)
B) Paralel Oyun
C) Yapaycılık (Artifikalizm)
D) Bireyselleşme
E) Benmerkezcilik (Egosentrizm)

Cevap : E) Benmerkezcilik (Egosentrizm)

7. I. Endoderm (iç katman)
II. Mezoderm (orta katman)
III. Ektoderm (dış katman)
Zigotu farklılaşmasıyla oluşan gastrula üç tabakalı bir yapı oluşturmaktadır. Bu yapılardan hangisi veya hangileri ilerleyen dönemde sinir sistemini oluşturmaktadır?

A) Yalnız I
B) I ve III
C) Yalnız III
D) I ve II
E) Yalnız II

Cevap : C) Yalnız III

8. Erikson’un psikososyal kuramına göre 3­6 yaş arası dönemde birbirine karşıt gelen iki öge aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Girişimciliğe karşı suçluluk
B) Kimlik kazanımı karşısında kimlik karmaşası
C) Bağımsızlık karşısında utanç ve şüphe
D) Üretkenlik karşısında küçük görülme
E) Temel güven karşısında güvensizlik

Cevap : A) Girişimciliğe karşı suçluluk

9. I. Protein­enerji
II. Demir
III. Esansiyel yağ asitleri
IV. Civa
Yukarıdaki besin ve maddelerden hangisi/hangileri gebelik sürecinde anne karnındaki bebeğin beyin gelişimi için gereklidir?

A) I, II ve III
B) Yalnız III
C) I ve II
D) II, III ve IV
E) I ve III

Cevap : A) I, II ve III

I. Protein-enerji: Proteinler ve yeterli enerji, bebeğin genel büyüme ve gelişimi için çok önemlidir. Özellikle beyin gelişiminde proteinler yapı taşları olarak rol oynar.
II. Demir: Demir, kan hücrelerinin üretimi ve oksijen taşınması için gereklidir. Beyin gelişiminde demir eksikliği, nörogelişimsel problemlerle ilişkilidir.
III. Esansiyel yağ asitleri: Özellikle omega-3 ve omega-6 yağ asitleri, beyin ve sinir hücrelerinin gelişimi için kritik öneme sahiptir.
IV. Civa: Civa, toksik bir maddedir ve beyin gelişimi üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Gebelik sürecinde civa alımı önerilmez.
Bu nedenle, gebelik sürecinde bebeğin beyin gelişimi için gerekli olan besin ve maddeler I, II ve III numaralı seçeneklerde belirtilenlerdir. Civa, bu süreçte kesinlikle kaçınılması gereken bir maddedir.

10. I. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu
II. Lenfoma
III. Haşimato Tiroiditi
Yukarıdaki hastalıklardan hangisinde veya hangilerinde dopamin sistemi ile ilişkili bir sorun bulunmaktadır?

A) Yalnız II
B) Yalnız III
C) I ve III
D) I ve II
E) Yalnız I

Cevap : E) Yalnız I

Çocuklukta Beyin Gelişimi 2023-2024 Vize Soruları

11. İşlem öncesi dönemde çocuklar ben merkezcildirler. Aynı anda bir arada olmalarına rağmen birbirlerinden bağımsız olarak aynı oyunu yan yana oynarlar, bu şekilde oynarken herkes kendini grubun lideri ilan edebilir.
Bu durum aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanır?

A) Bireyselleşme
B) Yapaycılık (artifikalizm)
C) Yüzeyellik
D) Animizm (canlıcılık)
E) Paralel Oyun

Cevap : E) Paralel Oyun

12. Çocuklar, birçok şeyi yaşadığı tecrübeler sayesinde öğrenmektedirler. Her tecrübe beyinde yeni devreler oluşumunu sağlarken ihmal ise yeni devrelerin oluşumunu engeller ve beyin gelişimini olumsuz yönde etkiler.
Buna göre aşağıdaki durumlardan hangisi beyin gelişim sürecine olumlu katkıda bulunmaz?

A) Çocuğun fonolojik farkındalığını artırmak için farklı sesleri içeren işitsel etkinliklerde bulunmak
B) Çocuğun farklı duyusal uyaranlar karşılaşmasını ve bunu tecrübe etmesini sağlamak
C) Çocukla birlikte sportif etkinliklerde bulunmak
D) Çocuğu uzun süre ekran başında bırakarak farklı görsel uyaranları tecrübe etmesini sağlamak
E) Çocukla birlikte oyun oynamak

Cevap : D) Çocuğu uzun süre ekran başında bırakarak farklı görsel uyaranları tecrübe etmesini sağlamak

13. I. Sinaptogenezis
II. Miyelinizasyon
III. Sinaptik Budama
IV. Nöronal Göç
Beyin gelişimi ile ilgili yukarıdaki süreçlerden hangisi veya hangileri orta çocukluk döneminde devam eder?

A) Yalnız II
B) I, II ve III
C) Yalnız IV
D) Yalnız I
E) III ve IV

Cevap : B) I, II ve III

I. Sinaptogenezis: Sinaptogenezis, nöronlar arasındaki sinapsların oluşumu ve çoğalması sürecidir. Bu süreç, erken çocukluktan itibaren yoğun olarak devam eder ve orta çocukluk döneminde de sürer.
II. Miyelinizasyon: Miyelinizasyon, nöronların aksonlarının miyelin kılıfı ile kaplanması sürecidir. Bu süreç, doğumdan itibaren başlar ve ergenlik dönemine kadar devam edebilir. Orta çocukluk döneminde de aktif olarak devam eder.
III. Sinaptik Budama: Sinaptik budama, kullanılmayan sinapsların elimine edilmesi sürecidir. Bu süreç, beyin gelişiminin optimize edilmesi ve verimliliğin arttırılması açısından önemlidir ve orta çocukluk döneminde de devam eder.
IV. Nöronal Göç: Nöronal göç, embriyonik gelişim sırasında nöronların oluştuğu yerden beyin içindeki hedef yerlerine doğru hareket etme sürecidir. Bu süreç, büyük ölçüde doğum öncesinde ve hemen sonrasında tamamlanır ve orta çocukluk döneminde belirgin bir şekilde devam etmez.
Bu nedenle, beyin gelişimi ile ilgili süreçlerden I. Sinaptogenezis, II. Miyelinizasyon ve III. Sinaptik Budama orta çocukluk döneminde devam eder. Doğru cevap B) I, II ve III.

14. I. Alkol, madde ve bağımlılık karşıtı bilinç
II. Baş etme ve etkin problem çözme becerisi
III. Sorumluluk sahibi olma becerisi
IV. Mesleki beceriler
Yukarıdakilerden hangileri orta çocukluk döneminde kazanılması gereken önemli becerilerdendir?

A) II ve III
B) II, III ve IV
C) I, II ve IV
D) I, II ve III
E) I ve IV

Cevap : D) I, II ve III

15. 1­3 yaş dönemindeki çocuk aşağıda belirtilen gelişimsel kazanımlardan hangisini bu dönemde elde edemez?

A) Sembolik oyun oynayabilme
B) Tek basamaklı sayıları toplayabilme
C) Dengeli yürüyebilme
D) Lastikli bir pijamayı çıkarabilme
E) Döke saça da olsa çatal kaşık kullanabilme

Cevap : B) Tek basamaklı sayıları toplayabilme

16. Gri madde ve beyaz madde ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Beyaz madde miyelinli aksonlar tarafından oluşturulur.
B) Gri madde beynin dış tarafında bulunurken beyaz madde beynin iç tarafında bulunur.
C) Gri madde nöronların hücre gövdesi tarafından oluşturulur.
D) Gri madde omuriliğin iç tarafında bulunurken beyaz madde omuriliğin dış tarafında bulunur.
E) Beyinde sadece gri madde vardır. Beyaz madde yoktur.

Cevap : E) Beyinde sadece gri madde vardır. Beyaz madde yoktur.

A) Beyaz madde miyelinli aksonlar tarafından oluşturulur: Bu doğru bir ifadedir. Beyaz madde, çoğunlukla nöronların miyelinli aksonlarından oluşur.
B) Gri madde beynin dış tarafında bulunurken beyaz madde beynin iç tarafında bulunur: Bu doğru bir ifadedir. Beynin korteksi (gri madde) dışta, beyaz madde ise içte bulunur.
C) Gri madde nöronların hücre gövdesi tarafından oluşturulur: Bu doğru bir ifadedir. Gri madde, nöronların hücre gövdeleri, dendritleri ve bazı glial hücrelerden oluşur.
D) Gri madde omuriliğin iç tarafında bulunurken beyaz madde omuriliğin dış tarafında bulunur: Bu doğru bir ifadedir. Omurilikte gri madde içte, beyaz madde ise dışta bulunur.
E) Beyinde sadece gri madde vardır. Beyaz madde yoktur: Bu yanlış bir ifadedir. Beyinde hem gri madde hem de beyaz madde bulunur. Gri madde nöronların hücre gövdelerinden, beyaz madde ise miyelinli aksonlardan oluşur.
Bu nedenle, doğru cevap E) Beyinde sadece gri madde vardır. Beyaz madde yoktur.

17. 5 yaşında Selin parkta tahterevalliden düşmüş ve sonrasında ağlamaya başlamıştır. Babası Selin’in ağladığını görünce düştüğü yere bakarak “Yaramaz tahterevalli” diyerek tahterevalliye kızmıştır ve sonrasında Selin ağlamayı bırakmıştır.
Yukarıdaki durum 2­7 yaş aralığının hangi düşünce özelliğinden kaynaklanmaktadır?

A) Paralel Oyun
B) Animizm (canlıcılık)
C) Yüzeyellik
D) Yapaycılık (artifikalizm)
E) Bireyselleşme

Cevap : B) Animizm (canlıcılık)

18. Anne karnındaki bebeğin gelişim sürecinde 9. haftadan doğuma kadar olan gebelik dönemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fallik Dönem
B) Fetal Dönem
C) Embriyonik Dönem
D) Oral Dönem
E) Orta Gebelik Dönemi

Cevap : B) Fetal Dönem

19. Aşağıdaki yapılardan hangisi okuma süreci içerisinde aktif görev yapan beyin bölgelerinden biri değildir?

A) Görsel (vizüel) korteks
B) Görsel kelime tanıma alanı
C) Hipofiz bezi
D) İşitsel korteks
E) Broca alanı

Cevap : C) Hipofiz bezi

20. I. Gelişim kuramları, gelişim dönemlerini ve bu dönemlerde insanın nasıl düşündüğünü farklı bakış açılarıyla açıklamaya çalışır.
II. Psikanalitik kuramlardan Freud’un psikoseksüel kuramı ile Erikson’un psikososyal kuramı birbirlerinin aynısıdır.
III. Freud, psikoseksüel dönemleri oluştururken o gelişim dönemi içerisinde dürtünün kaynaklandığı beden kısımlarına öncelik vermiştir.
IV. Erikson’un psikososyal kuramına göre her dönem birbirine karşıt iki temel öge ile adlandırılır.
Çocuk gelişimini açıklamaya çalışan temel gelişim kuramları ile ilgili yukarıda verilen ifadelerden hangileri doğrudur?

A) I, II ve III
B) I, II ve IV
C) II ve III
D) I, III ve IV
E) II, III ve IV

Cevap : D) I, III ve IV