Risk Altında Bulunan Çocuklar ve Eğitimleri 2023-2024 Final Soruları

1- Pozitif psikoloji hareketini başlatan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Martin Seligman
B) Suniya Luthar
C) Norman Garmezy
D) Emmy Werner
E) Michael Rutter

Cevap: A) Martin Seligman

Açıklama: Pozitif psikoloji hareketi, insanların güçlü yönlerine ve olumlu deneyimlerine odaklanarak ruh sağlığını iyileştirmeyi amaçlayan bir yaklaşımdır. Bu hareketin öncüsü Martin Seligman’dır.

2- Aşağıdakilerden hangisi ‘‘kırılgan grup’’ kavramının tanımında yer almaz?

A) Direnme kapasitesi düşük
B) Zorluklarla başa çıkmakta zorlanan
C) Zorluklara ve baskıya karşı savunmasız
D) Kendilerine rahatlıkla bakabilen
E) Tahmin ve önlem becerileri düşük

Cevap: D) Kendilerine rahatlıkla bakabilen

Açıklama: “Kırılgan grup” kavramı, direnme kapasitesi düşük, zorluklarla başa çıkmakta zorlanan ve zorluklara karşı savunmasız olan bireyleri ifade eder. Kendilerine rahatlıkla bakabilen bireyler ise bu tanımın dışında kalır.

3- “Ülkenin içinde bulunduğu iç karışıklıklar, çatışma ve savaş durumları, yaşanılan terör eylemleri ülke ekonomisini doğrudan etkiler. Yoksulluk, ülkenin içinde bulunduğu istikrarsızlık ile tetiklenir.” Bu durum yoksulluğun hangi nedeni ile ilişkilidir?

A) Sosyal ve demografik durum
B) Ekonomi
C) Siyasal durum
D) İş gücü piyasası
E) Coğrafik konum

Cevap: C) Siyasal durum

Açıklama: Yoksulluk, ülkedeki siyasal istikrarsızlık, iç karışıklıklar ve savaş gibi durumlar nedeniyle artabilir. Siyasal durum, ekonomik koşulları doğrudan etkileyerek yoksulluğun artmasına neden olabilir.

4- “…… beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan durumların ulusal ya da uluslararası seviyede ekonomiyi etkilemesidir.” Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Vergi adaletsizliği
B) Ekonomik kriz
C) Beşeri sermaye
D) Gelir düzensizliği
E) İşsizlik

Cevap: B) Ekonomik kriz

Açıklama: Ekonomik kriz, beklenmedik durumların ulusal ya da uluslararası düzeyde ekonomiyi olumsuz etkilemesi durumudur.

5- Dijital yerli ve dijital göçmen ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Dijital yerli ve dijital göçmen kavramları Prensky tarafından ilk kez 2001 yılında ifade edilmiştir.
B) Dijital yerlilerin öğrenme süreçlerine teknolojinin katılması, dijital oyun tabanlı öğrenmenin işe koşulmasının faydası ve gerekliliği üzerinde durulmaktadır.
C) İnternet, bilgisayar oyunları, cep telefonları ve diğer birçok araçla donatılmış bir dijital dünyaya doğan jenerasyon dijital yerli olarak tanımlanmaktadır.
D) Dijital dünyaya doğmamış ancak adapte olan/olmaya çalışan üst jenerasyon ise dijital göçmen olarak tanımlanmaktadır.
E) Dijital yerlilerin dijital göçmenlere göre daha yavaş, modası geçmiş biçimleri tercih etme eğiliminde oldukları açıklanmaktadır.

Cevap: E) Dijital yerlilerin dijital göçmenlere göre daha yavaş, modası geçmiş biçimleri tercih etme eğiliminde oldukları açıklanmaktadır.

Açıklama: Dijital yerliler, dijital dünyaya doğmuş ve teknolojiyi hızla benimsemiş bireylerdir. Dijital göçmenler ise dijital dünyaya sonradan adapte olmuş bireylerdir. Dijital yerliler genellikle daha hızlı ve güncel yöntemleri tercih ederler.

6- Çocuğun gelişmekte olan kişiliğini güçlü bir şekilde şekillendirmek için ebeveynlerin pekiştirme kalıplarını ve belirli davranışları modellemenin rolünü vurgulayan teori/kuram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bağlanma Teorisi
B) Psikososyal Kuram
C) Öğrenme Teorisi
D) Ayrılma Bireyleşme Kuramı
E) Psikoseksüel Kuram

Cevap: C) Öğrenme Teorisi

Açıklama: Öğrenme teorisi, çocukların ebeveynlerinden ve çevrelerindeki diğer yetişkinlerden öğrendikleri davranış ve pekiştirme kalıplarının kişilik gelişiminde önemli olduğunu vurgular.

7- Zihinsel yeterlilikleri, iletişim becerileri, duygu ve davranış gelişimi ve fiziksel özellikleri bakımından tipik gelişim gösteren bireylerden farklı olan birey için kullanılan terim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bakıma muhtaç birey
B) Tipik gelişim gösteren birey
C) Özel gereksinimli birey
D) İhmale uğramış birey
E) Suça sürüklenmiş birey

Cevap: C) Özel gereksinimli birey

Açıklama: Özel gereksinimli birey, zihinsel, duygusal, iletişimsel veya fiziksel özellikleri bakımından tipik gelişim gösteren bireylerden farklılık gösteren bireylerdir.

8- “….. yaşa kadar olan çocukların, gelişim düzeylerinden bağımsız olarak, işlenen fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını kavrama ve davranışlarını yönlendirebilme yeteneğinin yeterli düzeyde gelişmediği kabul edilmiştir.” Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) 12
B) 14
C) 16
D) 13
E) 15

Cevap: A) 12

Açıklama: ?

9- “Çocuğunu reddeden ailelerin soğuk davrandığı, çocuğunu sevgiden mahrum bıraktığı görülebilir. Çocuğunu düşmanca ve saldırganca davranışlara maruz bırakabilir. Çocuğuna ilgisiz ve ihmalkar tavırlar sergileyebilir, kötü davranışlar sergileyebilir.“ Bu tutuma sahip ailelerin çocuklarının suça sürüklenmesi aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilidir?

A) Okul-arkadaş çevresi ve suç ilişkisi
B) Parçalanmış aileye sahip olmak ve suç ilişkisi
C) İstenmeyen çocuk olmak ve suç ilişkisi
D) Ailenin sosyoekonomik durumu ve suç ilişkisi
E) Çocuk ve ruh sağlığı ilişkisi

Cevap: C) İstenmeyen çocuk olmak ve suç ilişkisi

Açıklama: İstenmeyen çocuk olmak, aile tarafından reddedilmek ve ihmalkar davranışlara maruz kalmak, çocuğun suça sürüklenme riskini artırabilir.

10- Türk Medeni Kanunu’na göre hangi durum boşanma nedenleri arasında yer almaz?

A) Şiddetli geçimsizlik
B) Aldatma
C) Ağır derecede ruh hastalığı
D) Terk
E) İletişim bozuklukları

Cevap: E) İletişim bozuklukları

Açıklama: Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma nedenleri arasında şiddetli geçimsizlik, aldatma, ağır derecede ruh hastalığı ve terk gibi durumlar yer alır. İletişim bozuklukları ise boşanma nedeni olarak belirtilmemiştir.

11- Çocuk ihmal ve istismarı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Çocuğun gelişimine, sağlığına, refahına, haklarına ve güvenliğine zarar verecek koşulların oluşması durumunda çocuk ihmal ve istismarı söz konusudur.
B) Çocuk ihmal ve istismarı, çocukların güven duygusunu artırıcı bir durumdur.
C) İhmal ve istismara maruz kalan savunmasız çocukların duygusal yaralanma, fiziksel zedelenme dahil olmak üzere hayati riskler taşıması mümkündür.
D) Çocuk ihmal ve istismarına tüm meslek gruplarında, sosyo- ekonomik ve kültürel kesimlerde rastlanabilmektedir.
E) Çocuk istismarı en geniş anlamda, belli bir zaman dilimi içerisinde bir yetişkin tarafından çocuğun o kültürde kabul edilmeyen bir davranışa maruz kalması şeklinde tanımlanmaktadır.

Cevap: B) Çocuk ihmal ve istismarı, çocukların güven duygusunu artırıcı bir durumdur.

Açıklama: Çocuk ihmal ve istismarı, çocukların güven duygusunu artırmak yerine, güven duygusunu zedeler ve çocukta duygusal ve fiziksel yaralanmalara neden olabilir.

12- Teknolojideki hızlı değişim ve sosyal medyanın aşırı kullanımının aile içi ilişkilere nasıl bir etkisi olmuştur?

A) Aile üyelerini daha fazla bir araya getirmiştir.
B) Aile üyeleri arasındaki iletişimi olumlu yönde etkilemiştir.
C) Aile üyelerinin birbirlerine olan bağlılığını artırmıştır.
D) Aile üyeleri arasında sadece maddi konularda iletişim kurulmasını sağlamıştır.
E) Aile üyelerini bireyselleştirmiştir ve iletişim becerileri zarar görmüştür.

Cevap: E) Aile üyelerini bireyselleştirmiştir ve iletişim becerileri zarar görmüştür.

Açıklama: Teknolojideki hızlı değişim ve sosyal medyanın aşırı kullanımı, aile üyelerini bireyselleştirerek aralarındaki iletişim becerilerini olumsuz yönde etkileyebilir.

13- Aşağıdakilerden hangisi ergenlik dönemindeki stresli deneyimlerin çevresel kaynaklarından biri değildir?

A) Ebeveynlerle ilişkilerdeki değişiklikler
B) Akran ilişkilerindeki değişiklikler
C) Romantik ilişkilerin keşfi
D) Yaklaşan kariyer kararları ile akademik talepler
E) Cinsiyet steroid seviyeleri

Cevap: E) Cinsiyet steroid seviyeleri

Açıklama: Cinsiyet steroid seviyeleri, ergenlik döneminde biyolojik bir faktör olarak stres kaynağı olabilir, ancak çevresel bir kaynak olarak değerlendirilmez. Çevresel stres kaynakları arasında ebeveyn ve akran ilişkileri ile kariyer kararları yer alır.

14- Aşağıdakilerden hangisi teknoloji bağımlılığının oluşmasına etki edebilecek içsel faktörlerden biri değildir?

A) Aile içi ilişkiler
B) Problemlerden uzaklaşma
C) Boş zamanı değerlendirme
D) Stres atma
E) Para kazanma

Cevap: A) Aile içi ilişkiler

Açıklama: Aile içi ilişkiler, teknoloji bağımlılığının oluşmasına etki edebilecek içsel faktörlerden biri değildir. İçsel faktörler arasında problemlerden uzaklaşma, boş zamanı değerlendirme ve stres atma gibi kişisel nedenler bulunur.

15- I. Gelişme
II. Yaşamda olma
III. Hayatta kalma
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesinin 6. Maddesinde çocukların hangi haklarından bahsedilmiştir?

A) I ve II
B) I, II ve III
C) I ve III
D) Yalnız I
E) II ve III

Cevap: B) I, II ve III

Açıklama: Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesi, çocukların gelişme, yaşamda olma ve hayatta kalma haklarını içerir.

16- ‘….. yoksulluk, refahtan yoksunluk anlamına gelir.’ demiştir. Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) UNICEF
B) Dünya Sağlık Örgütü
C) UNESCO
D) Dünya Bankası
E) OECD

Cevap: D) Dünya Bankası

Açıklama: Dünya Bankası, yoksulluğu refahtan yoksunluk olarak tanımlamaktadır.

17- Aşağıdakilerden hangisi özel eğitimin ilkeleri arasında yer almaz?

A) Ailelerin, özel eğitim süreçlerine dahil edilmeden, çocuğa sadece uzmanların eğitim vermesi
B) Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin ilgi, istek, yeterlilik ve yetenekleri doğrultusunda özel eğitim hizmetlerinden yararlandırılması
C) Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin bireysel farklılıkları, gelişim özellikleri ve eğitim ihtiyaçları dikkate alınarak eğitim hizmeti sunulması
D) Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin eğitsel performansları doğrultusunda amaç, içerik ve öğretim süreçlerinde uyarlamalar yapılarak diğer bireylerle birlikte eğitim görmelerine öncelik verilmesi
E) Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin her tür ve kademedeki eğitimlerini sürdürebilmeleri için kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapılması

Cevap: A) Ailelerin, özel eğitim süreçlerine dahil edilmeden, çocuğa sadece uzmanların eğitim vermesi

Açıklama: Özel eğitimin ilkeleri arasında, ailelerin özel eğitim süreçlerine dahil edilmesi ve çocukların eğitimine katkıda bulunması önemli bir yere sahiptir.

18- I. Çocuğun bağımsız olarak başarabilecekleri ile daha yetkin başka bir kişiyle iş birliği içinde başarabilecekleri arasındaki farktır.
II. Çocukların kendi başlarına yapamayacakları işleri başarmaları için aile bireyleri, öğretmenler ve akranları tarafından sağlanan destektir.
III. Zorlu görevlerin veya etkinliklerin üstesinden gelmedeki ısrar- zor olan bir şeyi yapmak veya yapmaya çalışmaya devam etmektir.
Yukarıda verilen kavramlar sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) I. Yakınsal gelişim alanı/II. Ustalık motivasyonu/III. Yapı iskele kurma
B) I. Yakınsal gelişim alanı/II. Yapı iskele kurma/III. Ustalık motivasyonu
C) I. Yapı iskele kurma/II. Ustalık motivasyonu/ III. Yakınsal gelişim alanı
D) I. Ustalık motivasyonu/ II. Yakınsal gelişim alanı/III. Yapı iskele kurma
E) I. Yapı iskele kurma /II. Yakınsal gelişim alanı/III. Ustalık motivasyonu

Cevap: B) I. Yakınsal gelişim alanı/II. Yapı iskele kurma/III. Ustalık motivasyonu

Açıklama: Yakınsal gelişim alanı, çocuğun bağımsız olarak başarabilecekleri ile daha yetkin bir kişiyle iş birliği içinde başarabilecekleri arasındaki farkı ifade eder. Yapı iskele kurma, çocuklara verilen destekle ilgilidir. Ustalık motivasyonu ise zorlu görevlerin üstesinden gelmedeki ısrarı ifade eder.

19- Aşağıdakilerden hangisi korunmaya muhtaç çocukların özelliklerinden biri değildir?

A) Anne-babası tarafından ihmal edilmiş çocuk/çocuklar
B) Aile içi şiddete maruz kalmış çocuk/çocuklar
C) Suça sürüklenme ihtimali yüksek olan çocuk/çocuklar
D) Eğitimi için yurtta barınan çocuk/çocuklar
E) Anne veya babasını kaybetmiş olan çocuk/çocuklar

Cevap: D) Eğitimi için yurtta barınan çocuk/çocuklar

Açıklama: Korunmaya muhtaç çocuklar, ihmal edilmiş, aile içi şiddete maruz kalmış veya anne-babasını kaybetmiş çocuklardır. Eğitimi için yurtta barınan çocuklar ise bu tanımın dışındadır.

20- “Özel gereksinimli bireylerin toplumda tipik gelişim gösteren bireylerle aynı fırsatlara sahip olması özel eğitimin ….. amacıdır.” Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) tam katılım sağlanması
B) ekonomik olarak kendine yeten birey olma
C) bağımsız yaşam
D) fırsat eşitliği
E) bireylere uyarlama yapılması

Cevap: D) fırsat eşitliği

Açıklama: Özel eğitimin temel amacı, özel gereksinimli bireylerin toplumda tipik gelişim gösteren bireylerle aynı fırsatlara sahip olmasını sağlamaktır.