Halk Sağlığı 2023-2024 Final Soruları (İSG)

Giriş

Halk sağlığı, toplumların sağlık seviyelerini artırmak ve hastalıkları önlemek için yapılan çalışmaları kapsar. Bu alanda iş sağlığı ve güvenliği (İSG) önemli bir yere sahiptir. İş kazaları, toksik maruziyetler ve stresle ilişkili hastalıklar, iş sağlığı ve güvenliği politikalarının odaklandığı temel konulardır. Bu makalede, halk sağlığı ve iş sağlığı güvenliği konularında 2023-2024 döneminde çıkan final sınav soruları incelenerek, bu konulara dair önemli noktalar ele alınacaktır.

Temel Besinler ve Vitaminler

İnsan vücudu için gerekli olan temel besinler arasında vitaminler önemli bir yer tutar. D, E, A ve K vitaminleri bu gruba girerken, proteinler vitamin kategorisinde yer almaz. Vitaminler, vücudun çeşitli fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için hayati öneme sahiptir, ancak proteinler, kas ve dokuların yapımında kullanıldıkları için ayrı bir besin grubunu oluşturur.

İş Sağlığının Temel Görevleri

İş kazaları, toksisite ve stresle ilgili hastalıkların tazmin edilmesi, iş sağlığının tazminat görevi kapsamına girer. Bu görev, işçilerin maruz kaldıkları risklerin ve zararların karşılanmasını içerir. Bu tür tazminatlar, çalışanların güvenli ve sağlıklı bir ortamda çalışmasını teşvik etmek amacıyla önemli bir rol oynar.

Osteoporoz Riskinin Azaltılması

Osteoporoz, kemik yoğunluğunun azalması ve kırılma riskinin artmasıyla karakterize bir hastalıktır. Bu riskin azaltılması için uygun egzersiz yapmak, sigara kullanımından kaçınmak, yeterli kalsiyum ve D vitamini almak gibi önlemler alınmalıdır. Riskli davranışlar yapmak ise osteoporoz riskini artırabileceği için bu tür davranışlardan kaçınılmalıdır.

Çevresel Hedefler ve İşçi Eğitimi

Çevresel hedefler içerisinde, işle ilgili risklere karşı koruma amacıyla işçilerin eğitilmesi önemli bir yere sahiptir. Eğitim, işçilerin karşılaştıkları riskleri tanımalarını ve bu risklere karşı nasıl korunacaklarını öğrenmelerini sağlar. Bu, iş güvenliğinin sağlanması ve iş kazalarının önlenmesi açısından kritik bir adımdır.

Anne Ölümleri ve Gelişmişlik Düzeyi

En az gelişmiş ülkelerde anne ölümleri, sanayileşmiş ülkelere göre 60 kat daha yüksektir. Bu fark, sağlık hizmetlerine erişim, eğitim seviyeleri ve genel yaşam koşulları gibi faktörlerden kaynaklanmaktadır. Anne ölümlerinin azaltılması için bu alanlarda iyileştirmeler yapılması gerekmektedir.

Metil Civanın Neden Olduğu Hastalıklar

Metil civa maruziyeti, Minimata hastalığı olarak bilinen kronik nörolojik bir hastalığa neden olabilir. Bu hastalık, sinir sistemini etkileyerek ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Metil civadan korunmak için maruziyetin minimize edilmesi ve uygun koruyucu önlemlerin alınması gereklidir.

Bulaşıcı Hastalıkların Evreleri

Bulaşıcı hastalıklar, maruziyet ve enfeksiyon evresi ile başlar. Bu aşama, patojenlerin vücuda girdiği ve çoğalmaya başladığı evredir. Sonraki aşamalar, hastalığın belirtilerinin ortaya çıktığı ve ilerlediği dönemleri kapsar. Uzun vadeli sekeller ise bulaşıcı hastalığın son evresidir.

Minerallerin Vücut Ağırlığı İçindeki Payı

İnsan vücudunun ağırlıkça yaklaşık %6’sı minerallerden oluşur. Mineraller, kemik ve diş sağlığı, sinir fonksiyonları ve kas kasılması gibi birçok biyolojik süreçte önemli rol oynar. Yeterli mineral alımı, genel sağlık açısından hayati öneme sahiptir.

Sağlık Göstergeleri ve Ölçüm Yöntemleri

Kişi-zaman insidans, bireylerin “risk altında” olduğu veya farklı zaman aralıklarında takip edilebildiği çalışmalarda kullanılan bir sağlık göstergesidir. Bu gösterge, belirli bir dönemde ortaya çıkan yeni hastalık vakalarının oranını hesaplamada kullanılır.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 1948 yılında kurulmuştur ve merkezi Cenevre’dedir. WHO, küresel sağlık politikalarının belirlenmesi ve uygulanması, hastalıkların önlenmesi ve sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi konularında çalışmalar yürütmektedir.

İş Sağlığı ve Güvenliği

İş sağlığı ve güvenliği, işçilerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve işle ilgili hastalıkların önlenmesi amacıyla önemli bir alandır. İnşaat sektörü, işle ilgili hastalıklardan kaynaklanan ölümlerin en yüksek olduğu sektördür. Bu alanda alınacak önlemler, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının azaltılmasına katkı sağlar.

Sonuç

Halk sağlığı ve iş sağlığı güvenliği, bireylerin ve toplumların sağlığını koruma ve iyileştirme hedefi doğrultusunda önemli çalışmalar yapar. Eğitim, koruyucu önlemler ve uygun tazminat politikaları, işçilerin sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamına sahip olmalarını sağlar. Halk sağlığı alanında yapılan bu çalışmalar, toplumun genel sağlık seviyesinin yükseltilmesine ve yaşam kalitesinin artırılmasına katkı sağlar

1- Aşağıdakilerden hangisi insan vücudundaki temel besinler içerisinde yer alan “vitaminler” arasında değildir?

A) Proteinler
B) D vitamini
C) E vitamini
D) A vitamini
E) K vitamini

Cevap: A) Proteinler

Açıklama: Proteinler, temel besinler arasında yer alsa da vitamin değildir.

2- İş kazaları, toksisite ve stresle ilgili hastalık ve can kaybının tazmin edilmesi, iş sağlığının temel görevlerinden hangisi ile ilgilidir?

A) Tazminat
B) Farkındalık
C) Bilme hakkı
D) Epidemiyolojik analiz
E) İkame

Cevap: A) Tazminat

Açıklama: İş kazaları, toksisite ve stresle ilgili hastalık ve can kaybının tazmin edilmesi, iş sağlığının tazminat görevi ile ilgilidir.

3- Aşağıdakilerden hangisi “osteoporoz” riskini azaltmak için alınması gereken önlemler arasında yer almaz?

A) Uygun egzersiz yapmak
B) Sigara kullanımından kaçınmak
C) Yeterli kalsiyum almak
D) D vitamini almak
E) Riskli davranışlar yapmak

Cevap: E) Riskli davranışlar yapmak

Açıklama: Riskli davranışlar yapmak, osteoporoz riskini azaltmak için alınması gereken önlemler arasında yer almaz.

4- Aşağıdakilerden hangisi çevresel hedefler içerisinde “işle ilgili risklere karşı koruma” amacıyla yapılacaklar arasında yer alır?

A) Atmosferdeki sera etkilerini azaltmak
B) Üretimde alternatif yakıtlar kullanmak
C) Ürünlerin depolama alanlarını değiştirmek
D) Tarım politikalarını teşvik etmek
E) İşçiyi eğitmek

Cevap: E) İşçiyi eğitmek

Açıklama: İşçiyi eğitmek, işle ilgili risklere karşı koruma amacıyla yapılacak çevresel hedefler arasında yer alır.

5- En az gelişmiş durumda olan ülkelerde anne ölümleri, sanayileşmiş ülkelere göre kaç kat daha yüksektir?

A) 30
B) 45
C) 18
D) 25
E) 60

Cevap: E) 60

Açıklama: En az gelişmiş ülkelerde anne ölümleri, sanayileşmiş ülkelere göre 60 kat daha yüksektir.

6- Aşağıdakilerden hangisi metil civanm neden olduğu kronik nörolojik bir hastalıktır?

A) Bronşit
B) Hasta bina sendromu
C) Tüberkuloz
D) Minimata
E) Astım

Cevap: D) Minimata

Açıklama: Minimata hastalığı, metil civanm neden olduğu kronik nörolojik bir hastalıktır.

7- Bulaşıcı hastalığın ilk evresi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Uzun vadeli sekeller
B) Klinik olarak ortaya çıkan hastalık ve ilerlemesi
C) Maruziyet ve enfeksiyon
D) Presemptomatik / prodromal aşama
E) Tezahür etmemiş veya subklinik hastalık

Cevap: C) Maruziyet ve enfeksiyon

Açıklama: Bulaşıcı hastalığın ilk evresi maruziyet ve enfeksiyon aşamasıdır.

8- İnsan vücudunun ağırlıkça yaklaşık yüzde kaçı minerallerden oluşmaktadır?

A) %6
B) %13
C) %2
D) %62
E) %17

Cevap: A) %6

Açıklama: İnsan vücudunun ağırlıkça yaklaşık %6’sı minerallerden oluşmaktadır.

9- Bireylerin “risk altında” olduğu veya farklı zaman aralıklarında takip edilebildiği çalışmalarda ölçülen sağlık göstergesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Morbidite
B) Kişi-zaman insidans
C) Mortalite
D) Kümülatif insidans
E) Genel kestirim oranı

Cevap: B) Kişi-zaman insidans

Açıklama: Bireylerin “risk altında” olduğu veya farklı zaman aralıklarında takip edilebildiği çalışmalarda ölçülen sağlık göstergesi kişi-zaman insidanstır.

10- Dünya Sağlık Örgütü (WHO) hangi tarihte kurulmuştur?

A) 1960
B) 1943
C) 1950
D) 1942
E) 1948

Cevap: E) 1948

Açıklama: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 1948 yılında kurulmuştur.

11- Bulaşıcı hastalığın son evresi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Klinik olarak ortaya çıkan hastalık ve ilerlemesi
B) Uzun vadeli sekeller
C) Tezahür etmemiş veya subklinik hastalık
D) Presemptomatik / prodromal aşama
E) Maruziyet ve enfeksiyon

Cevap: B) Uzun vadeli sekeller

Açıklama: Bulaşıcı hastalığın son evresi uzun vadeli sekeller aşamasıdır.

12- Koruyucu hekimliğin ilk dönemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sosyal dönemi
B) Tedavi dönemi
C) Semptomatik dönemi
D) Klinik dönemi
E) Laboratuvar dönemi

Cevap: C) Semptomatik dönemi

Açıklama: ?

13- Aşağıdaki hangi gaz yan ürün olarak zararlı alfa parçacıkları üretir ve çok ağır bir gazdır?

A) Formaldehit
B) Kükürt oksitler
C) Radon
D) Karbon monoksit
E) Azot oksitler

Cevap: C) Radon

Açıklama: Radon, yan ürün olarak zararlı alfa parçacıkları üreten ve çok ağır bir gazdır.

14- Dünyadaki en yaygın beslenme yetersizliği hastalığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Alzheimer
B) Bronşit
C) Anemi
D) KOAH
E) Astım

Cevap: C) Anemi

Açıklama: Dünyadaki en yaygın beslenme yetersizliği hastalığı anemidir.

15- Aşağıdakilerden hangisi gelişmiş ülkelerde işçilerin sağlık durumlarının iyileştirilmesi için uygulanan yöntemlerden biri değildir?

A) Riskli üretim ile gelirin arttırılması
B) Beslenme takibi
C) Kantinlerin koşullarının iyileştirilmesi
D) Fiziksel aktivite uygulaması
E) Sigara içmeyi önleme

Cevap: A) Riskli üretim ile gelirin arttırılması

Açıklama: Riskli üretim ile gelirin arttırılması, işçilerin sağlık durumlarının iyileştirilmesi için bir yöntem değildir.

16- Kristalin silikanın kronik solunmasından kaynaklanan bulaşıcı olmayan hastalık aşağıdakilerden hangisidir?

A) Osteoporoz
B) Silikoz
C) Kanser
D) Diyabet
E) Hepatit B

Cevap: B) Silikoz

Açıklama: Kristalin silikanın kronik solunmasından kaynaklanan bulaşıcı olmayan hastalık silikozdur.

17- Aşağıdakilerden hangisi insan vücudundaki temel besinler arasında yer alan “karbonhidratların” işlevlerinden biri değildir?

A) Kolayca taşınabilir.
B) Sinir ve immünolojik sistemler için gereklidir.
C) Doku sıvılarında bulunur.
D) Verimli enerji kaynağı sağlar.
E) Suda çözünür.

Cevap: B) Sinir ve immünolojik sistemler için gereklidir.

Açıklama: ?

18- İşle ilgili hastalıklardan kaynaklanan ölümlerin en yüksek olduğu sektör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kamu hizmetleri
B) İletişim
C) İmalat
D) İnşaat
E) Ulaşım

Cevap: D) İnşaat

Açıklama: İnşaat sektörü, işle ilgili hastalıklardan kaynaklanan ölümlerin en yüksek olduğu sektördür.

19- “Bir çalışmayı seçenler veya istemeyenler arasındaki farklılıklar nedeniyle sistematik hata ortaya çıkması aşağıdaki hangi ön yargı türünü ifade eder?

A) Örnekleme yanlılığı hatası
B) Tasarım hatası
C) Gözlemci ön yargı hatası
D) Yanıt yanlılığı hatası
E) Bilgi yanlılığı hatası

Cevap: D) Yanıt yanlılığı hatası

Açıklama: ?

20- Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) genel merkezi aşağıdakilerden hangisinde bulunmaktadır?

A) Roma
B) Londra
C) Paris
D) Cenevre
E) Brüksel

Cevap: D) Cenevre

Açıklama: Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) genel merkezi Cenevre’de bulunmaktadır.