Çocuklukta Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi 2023-2024 Bütünleme Soruları

Giriş
Çocukluk döneminde yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, dil ediniminin en kritik süreçlerinden biri olarak kabul edilir. Bu süreçte, çocukların kavram gelişimi, dil becerileri ve bilişsel gelişimleri dikkate alınarak, etkili ve kalıcı bir dil öğretimi sağlanması amaçlanır. Okul öncesi dönemde başlayan bu eğitim süreci, çocuğun dilsel, sosyal ve kültürel kimliğini şekillendirmede önemli bir rol oynar.

Kavram Gelişimi ve Dil Becerileri
Okul öncesi dönemde kavram geliştirme çalışmaları, çocukların dil becerilerini geliştirmede temel bir rol oynar. Çocukların sayı, şekil ve nesneler arasındaki farklılıkları ayırt edebilme yeteneği, dil öğretiminde önemli bir yer tutar. Kavram geliştirme çalışmaları için gruplama, eşleştirme ve farklılıkları belirleme gibi etkinlikler kullanılabilir. Bu tür çalışmalar, çocukların dil öğreniminde gerekli olan bilişsel temelleri atar.

Dinleme ve Anlama Becerileri
Dil öğretiminde anlama ve anlatma becerileri, dinleme ve okuma etkinlikleri ile geliştirilebilir. Dinleme etkinliklerinde, etkinliğin zorluk düzeyini ayarlamak için kullanılan materyaller ve dilsel özellikler, öğrencinin dildeki ilerlemesine katkı sağlar. Dinleme becerilerini geliştirmek amacıyla kullanılan materyallerin çeşitliliği, öğrenmenin kalıcılığını arttırır.

Diksiyon ve Konuşma Becerileri
Konuşmada seslerin, kelimelerin ve vurguların doğru kullanımı, düzgün söz söyleme sanatı olarak bilinen diksiyonun önemini ortaya koyar. Diksiyon eğitimi, çocukların dil öğrenimi sürecinde özgüven kazanmalarına ve dil becerilerini etkili bir şekilde kullanmalarına yardımcı olur. Telaffuz ve tonlama gibi öğeler, dil öğretiminde doğru ve etkili bir iletişimi destekler.

Tema Ağırlıklı Öğretim Yöntemleri
Okul öncesi dönemde yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde tema ağırlıklı öğretim yöntemleri, çocukların gerçek yaşamla kolayca bağ kurabilecekleri bir çerçevede gerçekleştirilmelidir. Tema seçimi, çocuğun ilgi alanları ve günlük yaşantısı göz önünde bulundurularak yapılmalıdır. Bu sayede, dil öğretimi daha anlamlı ve bağlamsal hale gelir.

İkidillilik ve Ara Dil
İkidillilik sürecinde, bir çocuğun iki dili aynı anda öğrenmesi, eş zamanlı ikidillilik olarak adlandırılır. Ara dil, dil öğrenme sürecinde bireyin kendi geliştirdiği ve iki dil arasında köprü kuran bir sistem olarak kabul edilir. Ara dil, sürekli gelişen ve hedef dile doğru evrilen dinamik bir yapıdır. Bu süreçte, çocukların iki dilde de başarılı olabilmesi için doğru yönlendirmeler ve destekleyici öğretim materyalleri kullanılmalıdır.

Sonuç
Çocukluk döneminde yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, çok yönlü bir süreçtir ve kavram gelişimi, dil becerileri, dinleme ve konuşma etkinlikleri gibi birçok unsuru içerir. Bu unsurların etkin bir şekilde kullanılması, çocukların dil öğreniminde başarılı olmalarını sağlar. Ayrıca, ikidillilik ve ara dil gibi kavramlar, çocukların dilsel gelişimlerinde önemli bir yer tutar. Bu nedenle, çocuklara yönelik dil öğretiminde kullanılan yöntemlerin ve materyallerin özenle seçilmesi gerekmektedir.

1. Okuma becerisine hazırlık yapmak için kullanılan temel materyaller ve faaliyetlerden kavram geliştirme çalışmaları ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Okul öncesi dönemdeki çocuklar geometrik materyalleri tanıma dönemini tamamlamıştır.
B) Çocuklarda sayı gelişimi; sayısal farklılıklara dikkat etme, çok ve azı ayırt etme, yetişkini taklit ederek sayma, ezbere gelişigüzel ve ritmik sayma, sayma ile ilgili kuralları öğrenme, nesnelerle sayı sözcüklerini eşleyerek sayma şeklinde gerçekleşir.
C) Okul öncesi dönemde kavram geliştirme çalışmaları için gruplama çalışmaları yapılabilir.
D) Okul öncesi dönemdeki çocuklar bir grup nesne içindeki benzerlikler ve farklılıkları ayırt edebilir.
E) Okul öncesi dönemdeki çocuklar nesneleri kişilerle eşleştirebilir.

Cevap : A) Okul öncesi dönemdeki çocuklar geometrik materyalleri tanıma dönemini tamamlamıştır.

Açıklama : Okul öncesi dönemdeki çocuklar geometrik materyalleri tam olarak tanıma döneminde olmayabilirler. Bu dönem hala gelişim aşamasında olabilir.

2. Dil, anlama ve anlatma becerilerinden oluşur. Buna göre aşağıdaki dil becerileri ve alt başlıkları eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Anlatma – Konuşma
B) Anlama – Okuma
C) Anlatma – Yazma
D) Anlama – Yazma
E) Anlama – Dinleme

Cevap : D) Anlama – Yazma

Açıklama : Yazma becerisi, anlatma becerisi altında sınıflandırılır, anlama becerisi altında yer almaz.

3. Aşağıdakilerden hangisi bir dinleme etkinliğinde etkinliğin zorluk düzeyini ayarlamak için düzenlenebilecek unsurlardan biri değildir?

A) Resim gibi yardımcı unsurlar
B) Metnin içeriği
C) Konuşucunun bilişsel yapısı
D) Metnin dil özelliği
E) Konuşma hızı

Cevap : C) Konuşucunun bilişsel yapısı

Açıklama : Konuşucunun bilişsel yapısı, dinleme etkinliğinin zorluk düzeyini doğrudan etkileyen bir unsur değildir.

4. Konuşmada ve okumada seslerin, kelimelerin, vurguların, anlam ve heyecan duraklarının açık ve anlaşılır olmasına dikkat eden konuşma biçimi; düzgün söz söyleme sanatına verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Telaffuz
B) Nutuk
C) Ses birim
D) Tonlama
E) Diksiyon

Cevap : E) Diksiyon

Açıklama : Diksiyon, düzgün ve anlaşılır konuşma sanatıdır. Bu, seslerin, kelimelerin ve vurgu noktalarının doğru kullanımını içerir.

5. Okul öncesi dönemde tema ağırlıklı bir izlence ile öğretim yapılacağından temanın içinde yer alan kavram alanına uygun sözcüklere yer verilmesi gerekecektir. Buna göre okul öncesi dönemde yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde temalar belirlenirken aşağıdakilerden hangisine dikkat edilmelidir?

A) Öğrencinin gerçek yaşamda kolaylıkla bağ kurabileceği bir çerçeve içerisinde temalar belirlenmelidir.
B) Temalar sadece soyut konularda olmalıdır.
C) Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde temalar belirlenirken ailenin görüşü alınmalıdır.
D) Temalar rastgele belirlenmelidir.
E) Okul öncesi dönemde tema belirlenirken öncelik zor temalara verilmelidir.

Cevap : A) Öğrencinin gerçek yaşamda kolaylıkla bağ kurabileceği bir çerçeve içerisinde temalar belirlenmelidir.

Açıklama : Öğrencinin günlük yaşamında karşılaşabileceği konulara yönelik temalar belirlemek, dil öğretimini daha anlamlı ve etkili kılar.

6. Etkileşim varsayımı ikinci dil edinimi sürecinin büyük oranda bireyler arasında hedef dilde kurulan etkileşim ile sağlandığını belirtmektedir. Bununla birlikte, anlamda uzlaşma sürecinin de oldukça önemli olduğu belirtilmektedir. Anlamda uzlaşma sürecinde bir konuşucunun ürettiği ve etkileşim sürecindeki diğer bireyler için sorun oluşturan dilsel yapılara verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tetik
B) Tepki
C) Sinyal
D) Onarım
E) Yanıt

Cevap : A) Tetik

Açıklama : Tetik, anlamda uzlaşma sürecinde karşı taraf için problem oluşturan dilsel yapılara verilen addır.

7. “İki dilli eğitim kurumlarında uygulanan kimi daldırma programlarında çocuklar zamanının yarısını (%50’si) hedef dil ile geçirmektedir.” Bu tür bir daldırmaya verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yapılandırılmış daldırma
B) Tam zamanlı daldırma
C) Kısmi zamanlı daldırma
D) Yerli dillere daldırma
E) Tek yönlü daldırma

Cevap : C) Kısmi zamanlı daldırma

Açıklama : Kısmi zamanlı daldırma, öğrencilerin hedef dili sadece belirli bir süre boyunca öğrendiği programlardır.

8. Aşağıdakilerden hangisi çocukların alfabe bilgisini arttırabilmek için okul öncesi öğretmenlerinin düzenleyebilecekleri çalışmalardan biri değildir?

A) Havada ve kum üzerinde harf şekillerini çizebilmelerini istemek
B) Birbirleriyle belirli bir konuda münazara yapmalarını sağlamak
C) Alfabe harflerini sayıların asıldığı gibi sınıflarına asmak
D) Kabartma harflerin üzerinden parmakla gitmelerini istemek
E) Harflerin seslerini tanıtmak ve oyun hamurlarından harf şekilleri yapmalarını istemek

Cevap : B) Birbirleriyle belirli bir konuda münazara yapmalarını sağlamak

Açıklama : Münazara, daha gelişmiş dil becerileri gerektiren bir etkinliktir ve alfabe bilgisini arttırmaya yönelik doğrudan bir etkinlik değildir.

9. “Duygu ve düşüncelerimizi iletirken sesimizin taşıdığı sertlik, yumuşaklık, alçalma, yükselme, perde değişikliği gibi başkalıklar hâline …. denir.” Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) armoni
B) ton
C) imla
D) melodi
E) ses

Cevap : B) ton

Açıklama : Ton, sesin sertlik, yumuşaklık, alçalma ve yükselme gibi özelliklerini ifade eder.

10. “Okulöncesi eğitim kurumlarının hedef kitlesi sebebiyle dinleme ortamı bazen istenilen seviyede olmayabilir. Bu sebeple öncelikle fiziksel ortam gözden geçirilmeli ve eksiklikler giderilmelidir.” Bu ifadeye göre bir eğitici dinleme öncesinde aşağıdakilerden hangisini yapmalıdır?

A) Dinleme materyali hazırlamalı
B) Dinleme yöntemini belirlemeli
C) Dinleme ortamını incelemeli
D) İlgi oluşturmalı
E) Bağlam oluşturmalı

Cevap : C) Dinleme ortamını incelemeli

Açıklama : Dinleme ortamının uygun olup olmadığını kontrol etmek, etkin bir dinleme deneyimi sağlamak için önemlidir.

11. “Ara dil, gerek ana dille gerekse hedef dille karşılaştırıldığında bozuk bir dil olarak görülse de kendi içerisinde kural yönetimli olduğu ve dahası bu kuralların oldukça tutarlı olduğu görülmektedir.” Yukarıdaki ifadelerle ara dilin hangi özelliği vurgulanmaktadır?

A) Bilişsel olması
B) Geçirgen olması
C) Dinamik olması
D) Sistematik olması
E) Davranışsal olması

Cevap : D) Sistematik olması

Açıklama : Ara dil, kendi kuralları olan ve bu kuralların tutarlılığını koruyan bir dil sistemidir.

12. İkidillilik sürecinde yeni edinilen ikinci dilin birinci dile herhangi bir olumsuz etkisinin olmaması mümkündür. Sözgelimi Türkiye’de yaşayan bir çocuğun Fransızca eğitim almaya başlaması anadiline herhangi bir olumsuz etkiye neden olmayabilir. Yukarıdaki açıklanan yeni edinilen dilin diğer dili olumsuz etkilemeden gelişim gösterdiği durum aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çıkartmalı ikidillilik
B) Yerlileştirme
C) Anadilleştirme
D) Karmalaştırma
E) Eklemeli ikidillilik

Cevap : E) Eklemeli ikidillilik

Açıklama : Eklemeli ikidillilik, yeni bir dilin öğrenilmesi sırasında diğer dilin olumsuz etkilenmediği durumu ifade eder.

13. “….. konuşma organının belirli hareketleri ile oluşan ve belli bir biçimde sıralanarak aynı dili konuşanlar arasında bir kavram ifadesi için kullanılan kelimeleri oluşturan anlam ayırt edici sestir.” Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Ses birim
B) Durak
C) Ses
D) Ses bilim
E) Tonlama

Cevap : A) Ses birim

Açıklama : Ses birim, dilde anlam ayırt edici özellik taşıyan en küçük ses birimidir.

14. “Gerçek yaşamdaki durumlara benzetme kaygısı güdülmeden yazar tarafından öğretim amacıyla oluşturulan girdi biçimidir. Bu girdi biçimi daha çok alıştırma çalışmalarında kullanılmaktadır.” Yukarıda ifade edilen girdi biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kısmen değiştirilmiş özgün girdi
B) Uyarlanmış girdi
C) Tamamen özgün girdi
D) Özgün olmayan girdi
E) Benzetilmiş girdi

Cevap : D) Özgün olmayan girdi

Açıklama : Özgün olmayan girdi, öğretim amacıyla yazar tarafından oluşturulan ve gerçek yaşamdan ziyade eğitim amaçlı kullanılan içeriktir.

15. Bir çocuğun doğumundan itibaren babası ile Fransızca, annesi ile İngilizce etkileşime girmesi durumunda oluşacak iki dillilik aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanabilir?

A) Yarım iki dillilik
B) Sıralı iki dillilik
C) Azınlık iki dilliliği
D) Geç iki dillilik
E) Eş zamanlı iki dillilik

Cevap : E) Eş zamanlı iki dillilik

Açıklama : Eş zamanlı iki dillilik, bir çocuğun doğumundan itibaren iki farklı dili aynı anda öğrenmesi durumudur.

16. “….. insanoğlunun düşünce, duygu, durum ve çeşitli taleplerini birtakım sembollerle ifade etme eylemidir.” Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Okuryazar
B) Yazma
C) Konuşma
D) Okuma
E) Dinleme

Cevap : B) Yazma

Açıklama : Yazma, insanın düşüncelerini ve duygularını sembollerle ifade etme eylemidir.

17. “Kavramlar zihinde gruplanırken, genellenirken, farklı özellikleriyle diğer kavramlardan ayrılırken ve tanımlanırken kendi içinde yatay ve dikey bir alan oluşturur. Dil biliminde bu alana kavram alanı denir.” Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Bir kelimenin anlamının öğrenilmesinde ve öğretilmesinde kavram alanının rolü büyüktür.
B) Birbirine yakın olan, aralarında ortak bir bağ bulunan ve anlam yönüyle birbirlerini tamamlayan kelimelerin oluşturduğu dilsel alana kavram alanı denilebilir.
C) Hedef söz varlığı unsurları, kavram alanına göre sınıflandırılarak sunulabilir.
D) Kavram alanlarına sadece Başlangıç I ve Başlangıç II aşamasında yer verilmelidir.
E) Kavram alanı, o kavrama yakın, komşu kelimelerle kendisini oluşturan alt anlamlı kelimelerin toplamından oluşur.

Cevap : D) Kavram alanlarına sadece Başlangıç I ve Başlangıç II aşamasında yer verilmelidir.

Açıklama : Kavram alanları sadece başlangıç aşamalarında değil, her seviyede dil öğretiminde kullanılabilir.

18. “Birey hedef dil ile etkileşime girdikçe sahip olduğu ara dil hedef dile doğru sürekli gelişim gösterir.” Yukarıda ara dilin hangi özelliği vurgulanmaktadır?

A) Dinamik olması
B) Davranışsal olması
C) Sistematik olması
D) Bilişsel olması
E) Geçirgen olması

Cevap : E) Geçirgen olması

Açıklama : ?

19. “Gerçek yaşam için üretilmiş girdilerin üzerinde yabancı dil öğrencilerinin düzeyine uygun olarak kısaltmalar yapma, kimi sözcükleri çıkartarak bunların yerine eş anlamlı sözcükler kullanma, dilbilgisel yapıda bazı değişlikler yapma, anlam bütünlüğünü bozmadan bazı bölümleri çıkarma gibi değişiklikler yapılarak oluşturulan girdi biçimidir.” Yukarıda ifade edilen girdi biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Zorlayıcı girdi
B) Tamamen özgün girdi
C) Uyarlanmış girdi
D) Benzetilmiş girdi
E) Özgün olmayan girdi

Cevap : C) Uyarlanmış girdi

Açıklama : Uyarlanmış girdi, gerçek yaşamdan alınan materyallerin öğrencilerin dil seviyesine uygun hale getirilmiş halidir.

20. Cree dili Kanada’da 117.000 kişi tarafından konuşulan bir dildir. Yine de ülkedeki İngilizce ve Fransızca konuşurlarıyla kıyaslandığında Cree dili konuşanların sayısı oldukça az kalmaktadır. Cree dilini ve kültürünü korumak amacıyla bir okulda yoğun olarak bu dilin kullanıldığı bir eğitim verilmesi durumunda ne tür daldırma yöntemi uygulanmış olur?

A) Geç tam zamanlı daldırma
B) Yerli dillere daldırma
C) Geç kısmi zamanlı daldırma
D) Erken tam zamanlı daldırma
E) Kısmi zamanlı daldırma

Cevap : B) Yerli dillere daldırma

Açıklama : Yerli dillere daldırma, yerli bir dilin korunması amacıyla kullanılan bir daldırma yöntemidir.