Madde Bağımlılığı ve Sosyal Hizmet 2024 Üç Ders Soruları

1. Sosyal çalışmacı, aileyle sosyal çalışma sürecinde aşağıdakilerden hangisine destek vermez?

A) Bireylerin konuyla ilgili farkındalıklarını geliştirme
B) Sonuçta eşler arasında boşanma kararlarına destek olma
C) Sorunları ve nasıl çözülebilecekleri konusunda aile üyelerinin kabullerini sağlama
D) Sorunların kaynaklarını bulma
E) Gerçek sorunları ortaya çıkartma

Cevap: B) Sonuçta eşler arasında boşanma kararlarına destek olma

Açıklama: Sosyal çalışmacıların boşanma kararlarına direkt destek vermek gibi bir görevleri yoktur. Destekleyici rolü genellikle sorunun çözümüne yöneliktir.

2. Türü belirtilmemişse kişinin bağımlı olduğu aşağıdakilerden hangisiyle ifade edilmelidir?

A) Uyuşturucu bağımlılığı
B) Bağımlılık
C) Alışveriş bağımlılığı
D) Madde bağımlılığı
E) Dijital bağımlılık

Cevap: B) Bağımlılık

Açıklama: Tür belirtilmemişse genel olarak “bağımlılık” terimi kullanılır.

3. Aşağıdaki ifadelerden hangisi bilişsel yaklaşımı en doğru şekilde ifade etmektedir?

A) Zihnin nasıl çalıştığı üzerine düşünce üreten yaklaşımdır.
B) Bilginin beynin içindeki yerini arayan yaklaşımdır.
C) Bilişsel yaklaşım, bilimin tek yaklaşımıdır.
D) Bilişsel yaklaşım, konuya bilerek yaklaşmaktır.
E) Beyin hücrelerini inceleyen bilim dalının yaklaşımıdır.

Cevap: A) Zihnin nasıl çalıştığı üzerine düşünce üreten yaklaşımdır.

Açıklama: Bilişsel yaklaşım, zihinsel süreçlerin nasıl çalıştığını inceleyen bir yaklaşımdır.

4. Mal sahiplerinin kendilerini korumak için yanlarında dolaştırdıkları silahlı adamlara bağımlılık argosunda ne ad verilir?

A) Ağa
B) Çakal
C) Efe
D) Bodygard
E) Koruma

Cevap: B) Çakal

Açıklama: “Çakal” terimi, argoda silahlı koruma anlamında kullanılmaktadır.

5. Toplumu alkol ve diğer zararlı maddelerin kullanımından korumak amacıyla 1920 yılında Türkiye’de bu alanda kurulan ilk sivil toplum örgütü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kızılay
B) Himaye-i Etfal Cemiyeti
C) Hilal-i Ahdar (Yeşilay)
D) Selinay
E) Darülaceze

Cevap: C) Hilal-i Ahdar (Yeşilay)

Açıklama: 1920 yılında Hilal-i Ahdar Cemiyeti (Yeşilay) kurulmuştur ve amacı zararlı alışkanlıklarla mücadele etmektir.

6. Aşağıdakilerden hangisi mesleğin özelliklerinden biri değildir?

A) Bilimsel bilgilere dayalıdır.
B) Gönüllü yapılır.
C) Uygulanabilir yöntemlere sahiptir.
D) Çalışanın yaşamını maddi anlamda sürdürebilmesi için yapılır.
E) Düzenli ve süreklidir.

Cevap: B) Gönüllü yapılır.

Açıklama: Meslekler genellikle maddi geçim kaynağı sağlar, gönüllülük esası mesleklerde geçerli değildir.

7. Temel mesleki hedefinde kişinin, grubun, ailenin ve toplumun sosyal sağlığı olan meslek aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tıp hekimi
B) Psikolog
C) Sosyolog
D) Ruh hekimi (psikiyatr)
E) Sosyal çalışmacı

Cevap: E) Sosyal çalışmacı

Açıklama: Sosyal çalışmacılar, bireylerin ve toplulukların sosyal sağlığını geliştirmeyi hedefler.

8. Sosyal çalışma mesleğinin toplulukla çalışma yöntemini en etkili ve verimli kullanabileceği ortamlar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bakanlıklar
B) Sosyal hizmet merkezleri
C) Yerel yönetimler
D) Kreşler
E) Huzurevleri

Cevap: C) Yerel yönetimler

Açıklama: Yerel yönetimler, topluluklarla çalışmanın en etkili yürütüldüğü alanlardan biridir.

9. İnsanın madde bağımlılığına ilgi duymaya başladığı ilk yaşam evresi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ergenlik
B) Erginlik
C) Orta yaşlılık
D) Gençlik
E) Yeni yetmelik

Cevap: A) Ergenlik

Açıklama: Madde bağımlılığına ilgi genellikle ergenlik döneminde başlamaktadır.

10. Terimle kavram arasındaki fark aşağıdakilerden hangisidir?

A) Terim daha derinliği olan sözcüklerdir.
B) Kavramlar gündelik dilde kullanılır.
C) Terimler mesleksel kavramlar bilimsel içerikli sözcüklerdir.
D) Aralarında aslında fark yoktur.
E) Terimler daha bilimsel içerik taşır.

Cevap: C) Terimler mesleksel kavramlar bilimsel içerikli sözcüklerdir.

Açıklama: Terimler genellikle bilimsel veya mesleki anlamda kullanılan sözcüklerdir.

11. Madde bağımlılığının çocuk ve gençlerden başlayarak zaman içinde tüm topluma yayılan, ekonomik ve sosyal yaşamı saran genel olumsuz etkisi için aşağıdaki kavramlardan hangisi kullanılır?

A) Çarpan etkisi
B) Duyusal etki
C) Yıkım etkisi
D) Hastalık etkisi
E) Antisosyal etki

Cevap: C) Yıkım etkisi

Açıklama: Madde bağımlılığının topluma yayılma etkisi “yıkım etkisi” olarak tanımlanır.

12. 1981’de yapılan bir araştırmaya göre uyuşturucu bağımlılarının aşağıda yer alan hastalıklardan hangisine yakalanma riski daha yüksek çıkmıştır?

A) Kanser
B) Covid
C) Tüberkloz
D) Grip
E) AIDS

Cevap: E) AIDS

Açıklama: Uyuşturucu bağımlılarında en yaygın görülen hastalıklardan biri AIDS’tir.

13. Bağımlılarla çalışan sosyal çalışmacı bağımlıyla ya da yakınlarından biriyle teke tek görüşmeler yapmayı planladıysa bu çalışmanın mesleksel ve dilbilimsel olarak doğru kavramı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Başabaş çalışma
B) Kişisel çalışma
C) Bireysel çalışma
D) Bireyle çalışma
E) Birebir çalışma

Cevap: D) Bireyle çalışma

Açıklama: Sosyal çalışmada “bireyle çalışma” terimi kullanılır.

14. Türkiye’de hastanelerdeki bağımlıların tedavi edildiği klinikler dışında sadece çocuk ve genç bağımlıların tedavileri için düzenlenmiş ve görevlendirilmiş sağlık merkezi aşağıdakilerden hangisidir?

A) GEMATEM
B) Özel Balıklı Rum Hastanesi
C) AMATEM
D) ÇEMATEM
E) Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezi

Cevap: D) ÇEMATEM

Açıklama: ÇEMATEM, çocuk ve genç bağımlıların tedavi edildiği bir merkezdir.

15. Sosyal çalışmacı bir bağımlının yaşadığı içsel ve sosyal sıkıntıları en etkili olarak nasıl anlayabilir?

A) Gereken her mesleki yöntemi deneyerek
B) Sosyal ilişkiler içinde olduklarıyla konuşarak
C) Aile bireylerine sorarak
D) Empati yaparak
E) Mahalle arkadaşlarına sorarak

Cevap: A) Gereken her mesleki yöntemi deneyerek

Açıklama:

16. Aşağıdaki aile terapisi modellerinden hangisi Samsha tarafından belirlenmiş dört aile terapisi içinde değildir?

A) Çok boyutlu aile terapisi modeli
B) Bilişci davranışsal model
C) Aile sistemi modeli
D) Aile dinamiği modeli
E) Aile hastalığı modeli

Cevap: D) Aile dinamiği modeli

Açıklama: Samsha tarafından belirlenen dört temel aile terapisi modelinden biri değildir.

17. Aşağıdaki özelliklerden hangisi sosyal bağımlılığın belirtileri arasında olamaz?

A) İnsanlarla etkileşim kuramama
B) Sosyal ilişkilerde bozulma
C) Aile ilişkilerinde bozulma
D) İlgi grupları oluşturmaya başlama
E) Mahallede yalnızlaşma

Cevap: D) İlgi grupları oluşturmaya başlama

Açıklama: İlgi grupları oluşturmaya başlama sosyal bağımlılığın değil, sosyal etkileşimin bir belirtisidir.

18. Sosyal çalışma bilim dalı üretilecek ve uygulamaya aktarılacak bilimsel bilgileri üretmek için ne yapmalıdır?

A) Kuram uygulamadan çıkar. Sosyal çalışma kendi bilgilerini üretmelidir.
B) Sosyal çalışmanın evrensel meslek bilgileri Türkiye için de yeterlidir.
C) Sosyal çalışma bilimcileri meslek bilgilerini üretmek için bilimciler masabaşında düşünüp tartarak yazmaları gerekir.
D) Diğer bilim dallarının (disiplinlerin) kuramsal bilgileri uygulamaya aktarılmalıdır.
E) Yabancı kitaplardan alınan kuramlar uygulamada kullanılmalıdır.

Cevap: A) Kuram uygulamadan çıkar. Sosyal çalışma kendi bilgilerini üretmelidir.

Açıklama: Sosyal çalışma kuramlarını, uygulamadan çıkartarak kendi bilgilerini üretmelidir.

19. Aşağıdakilerden hangisi bilimsel anlamda doğru değildir?

A) Sevincinizi, üzüntülerinizi aile büyükleriyle paylaşınız.
B) Çevrenizdeki arkadaşlarınızı da uyuşturucu kullanımına zemin hazırlayan ortamlardan uzak tutmalısınız.
C) Sizin en yakın dostunuz sizin için her şeyini fedaya hazır aile büyüklerinizdir. Onlara karşı dürüst olunuz. Onlardan hiçbir şeyinizi gizlemeyiniz. Onlara güveniniz.
D) Size bedava uyuşturucu teklif edenlere, “bir kere kullanmaktan bir şey olmaz” diyenlere kanmamalısınız.
E) Bağımlılıktan kurtulmak için sadece kendi gücünüze dayanınız. Tek başınıza daha kolay başarırsınız.

Cevap: E) Bağımlılıktan kurtulmak için sadece kendi gücünüze dayanınız. Tek başınıza daha kolay başarırsınız.

Açıklama: Bağımlılıktan kurtulmak genellikle sosyal ve profesyonel destek gerektirir.

20. 1943 yılında Albert Hofmann’ın laboratuvarda kendi bedeninde denediği ve daha sonra Amerikan Gizli İstihbarat Örgütü olan CIA’nın gençler ve hayat kadınlarına kullandırarak deneyler yaptığı bağımlılık yapan yapay madde aşağıdakilerden hangisidir?

A) Crack
B) Bonzai
C) THC
D) Ekstazi
E) LSD

Cevap: E) LSD

Açıklama: LSD, Albert Hofmann tarafından 1943’te keşfedilen bir halüsinojenik maddedir.