Siyasal Düşünceler Tarihi 2023-2024 Final Soruları

Ekim 1, 2024

1. Aşağıdakilerden hangisi aydınlanma felsefesinin dayandığı temel ilkelerden biri değildir?

A) Evrensel akıl
B) Hoşgörü
C) Dünyevi mutluluk
D) Faydacılık
E) Bilim-Doğa

Cevap: B) Hoşgörü

Açıklama:

2. İbn Haldun’un tarih kuramını niteleyen en uygun terim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ereksel
B) Tek biçimsel
C) Döngüsel
D) Materyalist
E) İlerlemeci

Cevap: C) Döngüsel

Açıklama: İbn Haldun, tarihin döngüsel bir süreç olduğunu ve devletlerin yükselip düşüşlerinin sürekli tekrarlandığını savunur.

3. Tanrı veya tanrıların varlığı ve yokluğu konusunda kesin bir hükümde bulunmanın imkânsızlığını savunan Sofistler, bu düşünceleriyle aşağıdaki teolojik-felsefi akımlardan hangisinin öncülüğünü yapmışlardır?

A) Deizm
B) Tevhit
C) Teslis
D) Ateizm
E) Agnostisizm

Cevap: E) Agnostisizm

Açıklama: Sofistler, Tanrı’nın varlığı ya da yokluğu konusunda bir kesinlik olmadığı düşüncesiyle Agnostisizm’in öncüleridir.

4. Roma siyasi düşüncesinde “Pax Romana” kavramının anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Roma İmparatorluğu’nun hâkimiyet kurduğu bölgelerde kurmayı hedeflediği barış düzenidir.
B) Antik Yunan düşüncesinden esinlenen siyasi içerikli bir edebiyat akımıdır.
C) Roma İmparatorluğu’nda gelişen hukuk sistemine verilen addır.
D) Roma imparatorlarının ortak unvanıdır.
E) Roma İmparatorluğu’nun zafer kazandığı savaşları konu alan şiirsel metinlerdir.

Cevap: A) Roma İmparatorluğu’nun hâkimiyet kurduğu bölgelerde kurmayı hedeflediği barış düzenidir.

Açıklama: “Pax Romana”, Roma’nın fethettiği topraklarda kurmaya çalıştığı barış ve istikrar dönemini ifade eder.

5. Jean-Jacques Rousseau’ya göre egemenliğin kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Halk
B) Aristokrasi
C) Ulus
D) Proletarya
E) Tanrı

Cevap: C) Ulus

Açıklama:

6. Jean-Jacques Rousseau’nun Fransız Devrimi öncesinde sözcülüğünü yaptığı toplumsal kesim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Aristokrasi
B) Ruhban sınıfı
C) Küçük burjuvazi
D) Köylüler
E) Proletarya

Cevap: C) Küçük burjuvazi

Açıklama: Rousseau, Fransız Devrimi öncesinde küçük burjuvazi kesiminin sözcüsü konumundaydı.

7. I. Çiftçiler, zanaatkârlar ve tüccarlar
II. Filozof-krallar
III. Askerler
Platon’un savunduğu toplumsal düzene göre yukarıda verilen sınıfların en önemli olandan daha az önemli olana doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?

A) II – I – III
B) I – III – II
C) II – III – I
D) III – II – I
E) I – II – III

Cevap: C) II – III – I

Açıklama: Platon’a göre en önemli sınıf filozof-krallardır, ardından askerler ve çiftçiler gelir.

8. Emmanuel-Joseph Sieyès’in savunduğu temsil anlayışına göre yasama yetkisi somut olarak kime aittir?

A) Burjuvazinin çoğunluğuna
B) Seçmenlerin seçtiği temsilcilerin çoğunluğuna
C) Halkın çoğunluğuna
D) Seçmenlerin çoğunluğuna
E) İmtiyazlı sınıfın çoğunluğuna

Cevap: B) Seçmenlerin seçtiği temsilcilerin çoğunluğuna

Açıklama: Sieyès’e göre, yasama yetkisi halkın seçtiği temsilciler aracılığıyla kullanılır.

9. İki İngiliz düşünür olan Thomas Hobbes ve John Locke hakkında aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yanlıştır?

A) Her ikisinin de devlet ve toplumla ilgili düşüncelerinde “doğal yaşam” ve “toplum sözleşmesi” kavramları önemli bir yer tutar.
B) Hobbes mutlak monarşiyi, Locke parlamenter monarşiyi savunur.
C) Hobbes’un düşünceleri kralın mutlak hâkimiyetine, Locke’un görüşleri ise burjuvanın siyasi taleplerine hizmet etmeye yöneliktir.
D) Her ikisi de devletin özel mülkiyete müdahale etmesine karşıdır.
E) Hobbes, doğal yaşam koşullarında “insan insanın kurdudur” düşüncesini savunurken, Locke buna karşı çıkar.

Cevap: D) Her ikisi de devletin özel mülkiyete müdahale etmesine karşıdır.

Açıklama: Locke, devletin özel mülkiyete müdahale etmemesi gerektiğini savunurken, Hobbes bu konuda daha farklı bir yaklaşım sergiler.

10. Osmanlı millet sistemine göre, imparatorluğu oluşturan topluluklar (milletler) özellikle hangi temel esasa göre ayrılmıştır?

A) Bölge
B) Dil
C) Zenginlik
D) Din
E) Irk

Cevap: D) Din

Açıklama: Osmanlı millet sistemi, toplulukları din temelinde ayıran bir sistemdir.

11. Aşağıdakilerden hangisi Auguste Comte’un savunduğu fikirlerden değildir?

A) Modern toplum, sosyolojinin rehberliğinde yeniden örgütlenmelidir.
B) Modern dünyada insanlık yeni bir maneviyata ihtiyaç duymaktadır.
C) Devlet, toplumun maddi ve manevi birliğini sağlamalıdır.
D) Sosyal ve siyasal alandaki bunalımın nedeni entelektüel bunalımdır.
E) Özel mülkiyet devletin hiçbir koşulda müdahale etmemesi gereken bir alandır.

Cevap: E) Özel mülkiyet devletin hiçbir koşulda müdahale etmemesi gereken bir alandır.

Açıklama: Comte’a göre, devlet toplumun yeniden örgütlenmesinde aktif bir rol oynamalıdır ve bu nedenle özel mülkiyete de gerektiğinde müdahale edebilir.

12. Fransız Devrimi’yle birlikte gelişen ve imparatorlukların parçalanmasına neden olan düşünce akımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Pozitivizm
B) Anayasacılık
C) Liberalizm
D) Milliyetçilik
E) Laiklik

Cevap: D) Milliyetçilik

Açıklama: Milliyetçilik, Fransız Devrimi’yle birlikte yayılmış ve birçok imparatorluğun parçalanmasına yol açmıştır.

13. En ayırt edici özelliği geçmişe duyulan özlem olan, bugünü geçmiş tecrübeler ışığında inşa etmek gerektiğini savunan, ani ve sert değişimlere karşı çıkan modern siyasal düşünce sistemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Muhafazakârlık
B) Liberalizm
C) Faydacılık
D) Sosyalizm
E) Milliyetçilik

Cevap: A) Muhafazakârlık

Açıklama: Muhafazakârlık, toplumda ani değişimlere karşı çıkan ve geçmişin tecrübelerine değer veren bir siyasal düşünce sistemidir.

14. I. Krala vergi vermekle yükümlüydüler.
II. Üzerinde yaşadıkları ve işledikleri toprakla birlikte alınıp satılabilirlerdi.
III. Siyasal haklara ve istedikleri zaman başka topraklara göç etme hakkına sahip değildiler.
IV. Hristiyan olmaları durumunda özgürlüklerine kavuşurlardı.
Serflerin statüleriyle ilgili yukarıda verilen açıklamalardan hangileri doğrudur?

A) II ve IV
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I ve IV

Cevap: D) II ve III

Açıklama: Serfler, toprağa bağlıydılar ve siyasal haklara sahip değildiler. Üzerinde çalıştıkları toprakla birlikte alınıp satılabilirlerdi.

15. XVIII. yüzyıl ortalarında Fransa’da doğan, adını Yunanca “tabiat” ve “yönetim/iktidar” kelimelerinin bileşiminden alan iktisadi ve siyasi düşünce okulu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fizyokrasi
B) Merkantilizm
C) Demokrasi
D) Natüralizm
E) Liberalizm

Cevap: A) Fizyokrasi

Açıklama: Fizyokrasi, doğayı ve doğal düzeni esas alarak ekonomiyi açıklayan bir düşünce okuludur.

16. Aşağıdaki düşünürlerden hangisi Alman milliyetçilik düşüncesinin kurucuları arasında yer alır?

A) Rousseau
B) Marx
C) Weber
D) Durkheim
E) Fichte

Cevap: E) Fichte

Açıklama: Fichte, Alman milliyetçiliğinin önemli bir düşünsel temsilcisidir.

17. I. Monarşi tanrısal bir iktidara dayanmalıdır.
II. Monark gücünü toplumdan almalıdır.
III. Bireyin güven ve huzuru ancak mutlak monarşiyle sağlanabilir.
Yukarıdaki önermelerden hangisi veya hangileri Hobbes’un monarşi hakkındaki görüşlerini yansıtır?

A) I ve III
B) I ve II
C) Yalnız I
D) Yalnız II
E) II ve III

Cevap: E) II ve III

Açıklama: Thomas Hobbes’a göre, monark (mutlak hükümdar) gücünü toplumdan almalıdır, çünkü insanlar doğal durumda sürekli bir güvensizlik ve kaos içinde yaşarlar. Bu nedenle, bireyler güvenlik ve huzur sağlamak amacıyla, egemen bir güce yani monarka itaat etmek için kendi haklarından vazgeçerler. Hobbes, toplum sözleşmesi kuramını savunur ve bireylerin, düzen ve güvenlik karşılığında tüm güçlerini mutlak bir egemene devretmeleri gerektiğini öne sürer. Hobbes’un monarşi anlayışında, bireyin güvenliği ancak mutlak monarşi ile sağlanabilir. Ancak Hobbes, monarşinin tanrısal bir kaynağa dayanması gerektiğini savunmaz; egemenliğin kaynağı insanlardır. Bu nedenle doğru seçenek II ve III’tür.

18. Aşağıdakilerden hangisi Marksizme göre farklı tarihsel üretim biçimlerinde ortaya çıkan sınıfsal karşıtlıklardan değildir?

A) Aristokrat – Burjuva
B) Burjuva – Kapitalist
C) Köle – Efendi
D) Kapitalist – Proleter
E) Serf – Senyör

Cevap: B) Burjuva – Kapitalist

Açıklama: Marksist düşüncede Burjuva ve Kapitalist aynı sınıftadır ve bir sınıfsal karşıtlık oluşturmazlar.

19. Burjuvazinin, İngiltere ve Fransa’daki iktidar mücadeleleri hakkında aşağıdaki saptamalardan hangisi yanlıştır?

A) İngiltere’de burjuvazi Fransa’ya göre daha geç bir tarihte doğmuştur.
B) İngiltere’de burjuvazi küçük toprak sahibi soylularla iş birliği yapmıştır.
C) Fransız burjuvazisi köylülerin desteğini almayı başarmıştır.
D) İngiliz burjuvazisi iktidarı parlamentoda yürüttüğü mücadeleyle aşamalı olarak ele geçirmiştir.
E) Fransa’da burjuvazi aristokrasiye karşı topyekûn bir mücadele yürütmüştür.

Cevap: A) İngiltere’de burjuvazi Fransa’ya göre daha geç bir tarihte doğmuştur.

Açıklama: İngiltere’de burjuvazi Fransa’dan daha erken bir tarihte gelişmiştir.

20. Toplumun maddi gücünün sanayicilere, manevi gücünün ise bilim adamlarına ait olması gerektiğini savunan Fransız düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tocqueville
B) Saint-Simon
C) Rousseau
D) Proudhon
E) Sieyès

Cevap: B) Saint-Simon

Açıklama: Saint-Simon, toplumun hem maddi hem de manevi gücünün sanayici ve bilim insanlarına ait olması gerektiğini savunur.