Tıbbi Dokümantasyon Ünite -12

Başlangıçta sadece doğru faturalama ihtiyacını karşılamak için geliştirilen HBS, hastanelerin tüm fonksiyonlarını kapsayan bir süreç yönetim sistemine dönüşmüştür. Bu süreçlerin temel işlevi, hastanenin ihtiyaç duyduğu verilerin zamanında, eksiksiz ve doğru bir şekilde karşılanmasını sağlamaktır. Bu amaçla HBS, hasta başvurusu, kabulü, tıbbi işlemler, sevk ve taburcu süreçlerini; klinik, laboratuvar, radyoloji ve ameliyathane hizmetlerini; finansal işlemleri ve yönetimsel kararları destekleyen çeşitli modüllerden oluşur.

Hastane Bilgi Sistemlerinin Temel Modülleri

Hastane Bilgi Sistemleri çeşitli modüllerden oluşur ve her biri belirli bir fonksiyonu yerine getirir. Bu modüller arasında en önemlileri şunlardır:

1- Hasta Kayıt ve Kabul Modülü: Hastaların ilk başvurusundan itibaren genel bilgilerini kaydeder, hasta için gerekli sosyal güvenlik ve sevk bilgilerini sağlar. Daha önceden kaydı bulunan hastalar için geliş kaydı açar ve ilgili poliklinik ya da kliniklere yönlendirme işlemlerini yürütür.

2- Randevu İşlemleri Modülü: Poliklinik ve klinik randevularının düzenlenmesini sağlar. MHRS ile entegre çalışarak, hastaların poliklinik ve diğer sağlık hizmetlerine randevu almasını kolaylaştırır.

3- Poliklinik Modülü: Hastaların başvurusundan muayeneye kadar olan tüm süreçleri elektronik ortamda kaydeder. Bu modül, tıbbi ve mali işlemlerin takibini sağlayarak hastane süreçlerini optimize eder.

4- Hasta Yatış ve Taburcu Modülü: Hastaların yatış işlemlerinden itibaren tüm takip süreçlerini yönetir ve taburcu olma aşamasına kadar işlemlerini takip eder.

5- Eczane Modülü: Hastaların ilaç taleplerini, ilaç stoklarını ve eczane işlemlerini düzenler. Ayaktan ve yatan hasta reçeteleri bu modülden yönetilir.

6- Laboratuvar Modülü: Hastalar için yapılan laboratuvar testlerinin kaydedilmesini, sonuçların analiz edilmesini ve raporlanmasını sağlar. Test sonuçları elektronik ortamda doktorlara iletilir ve hastanın sağlık durumuna ilişkin veriler güvenilir bir şekilde arşivlenir.

7- Radyoloji Modülü: Radyolojik görüntüleme işlemlerini kaydeder, yönetir ve PACS (Görüntü Arşivleme ve İletişim Sistemi) ile entegre çalışarak görüntülerin arşivlenmesini ve tekrar çağrılmasını sağlar.

Klinik Karar Destek Sistemleri (KKDS)

Sağlık hizmetlerinde verimliliği artırmak ve doğru klinik kararlar almak amacıyla Klinik Karar Destek Sistemleri (KKDS) kullanılır. KKDS, hekimlere hastaların teşhis, tedavi ve takip süreçlerinde rehberlik eden bilgisayar tabanlı programlardır. Bu sistemler, sağlık kuruluşlarında hasta verilerini değerlendirerek teşhis, tedavi planlaması ve tedavi seçenekleri gibi önemli süreçlerde hekimlerin yanında olur.

KKDS’nin temel işlevlerinden bazıları şunlardır:

– Tanı desteği sağlamak

– Tedavi planlama önerileri sunmak

– İlaç etkileşimleri konusunda uyarılarda bulunmak

– Laboratuvar sonuçlarını değerlendirmek

Bu sistemler, sağlık hizmetlerinde verimliliği artırırken aynı zamanda maliyetlerin düşürülmesine yardımcı olur. KKDS’nin sunduğu rehberlik ve otomatik uyarılar, hatalı kararların önüne geçilmesine katkı sağlar.

Medula Sistemi ve Entegrasyonlar

Medula, Türkiye’de sağlık hizmetleri sunucuları ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) arasında verilerin doğru ve hızlı bir şekilde paylaşılmasını sağlayan bir sistemdir. Bu sistem, sağlık kuruluşları ile SGK arasında elektronik veri alışverişini düzenler ve sağlık harcamalarının kontrol edilmesine katkıda bulunur.

PACS (Görüntü Arşivleme ve İletişim Sistemi)

Tıpta görüntüleme teknolojilerinin gelişimiyle birlikte, görüntülerin arşivlenmesi ve erişimi de büyük önem kazanmıştır. PACS, hastanelerde tıbbi görüntülerin güvenli bir şekilde saklanmasını ve gerekli durumlarda kolayca erişilmesini sağlar. PACS sayesinde, hastaların tıbbi geçmişine ait görüntüler elektronik ortamda depolanır ve ihtiyaç duyulduğunda doktorlar tarafından incelenebilir.

Sonuç

Hastane Bilgi Sistemleri, modern sağlık yönetiminin en önemli unsurlarından biridir. Tıbbi, mali ve idari süreçlerin elektronik ortamda yürütülmesi, hastanelerin verimli bir şekilde yönetilmesine olanak tanır. Bu sistemler, sağlık kuruluşlarının doğru ve hızlı kararlar almasını, hasta hizmetlerinin iyileştirilmesini ve maliyetlerin düşürülmesini sağlar. HBS, sağlık hizmetlerinin gelecekteki yapısının temel taşlarından biri olmaya devam edecektir

1- Hastane bilgi sistemleri aşağıdakilerden hangisi için kullanılmaz? (Çoktan Seçmeli)

A) Hasta başvurusu
B) Sevk
C) Eğitim
D) Muhasebe
E) Cihaz ve malzeme durumu

Cevap: C) Eğitim

Açıklama: Hastane bilgi sistemleri tıbbi, finansal ve idari işlemleri yönetmek için kullanılır. Eğitim bu sistemin ana fonksiyonları arasında değildir.

2- Hasta kayıt/kabul modülünün alt modülü olan randevu işlemleri modülü poliklinik muayene randevu işlemlerinin yürütülebilmesi için aşağıdakilerden hangisiyle entegre edilmelidir? (Çoktan Seçmeli)

A) MHRS
B) E-şikayet
C) E-devlet
D) SGK
E) PACS

Cevap: A) MHRS

Açıklama: Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS), poliklinik randevularını yönetmek için entegre edilmesi gereken sistemdir.

3- Hastaların yatış kaydı aşağıdaki modüllerden hangisiyle onaylanır? (Çoktan Seçmeli)

A) Hasta taburcu
B) Vezne
C) Hasta tıbbi bilgi girişi
D) Yatan hasta takip işlemleri
E) Faturalama

Cevap: D) Yatan hasta takip işlemleri

Açıklama: Yatan hasta takip işlemleri, hastaların yatış kayıtlarının onaylandığı modüldür.

4- Hekimlere veya diğer sağlık personeline alacağı klinik kararlarda destek sağlayan bilgisayar programlarına ne ad verilir? (Çoktan Seçmeli)

A) Klinik karar destek sistemleri
B) Hastane bilgi sistemleri
C) Tıbbi görüntüleme sistemleri
D) Laboratuvar bilgi sistemleri
E) E-sağlık

Cevap: A) Klinik karar destek sistemleri

Açıklama: Klinik karar destek sistemleri, klinik kararların alınmasına yardımcı olan bilgisayar programlarıdır.

5- E-reçete uygulaması hangi tarihte başlamıştır? (Çoktan Seçmeli)

A) 2001
B) 2005
C) 2010
D) 2012
E) 2002

Cevap: D) 2012

Açıklama: E-reçete uygulaması, 2012 yılında başlatılan elektronik reçete yazılım sistemidir.

6- Manyetik Rezonans (MR), Bilgisayarlı Tomografi (CT veya BT), Mamografi gibi görüntüleme cihazlarının sağladığı görüntülerin arşivlenmesini, yönetilmesini ve tekrar çağrılmasına imkan veren sisteme ne ad verilir? (Çoktan Seçmeli)

A) PACS
B) E-nabız
C) MEDULA
D) MHRS
E) E-reçete

Cevap: A) PACS

Açıklama: PACS, tıbbi görüntülerin dijital ortamda arşivlenmesini ve tekrar erişilmesini sağlayan bir sistemdir.

7- E-reçete uygulamasının sağladığı yararlardan hangisi doğrudur? (Çoktan Seçmeli)

A) İlaç kullanımını izlemeyi zorlaştırır
B) Hataları artırır
C) Sağlık sisteminde verimliliği artırır
D) Eczanelerin kapanmasını sağlar
E) Reçete yazımını yavaşlatır

Cevap: C) Sağlık sisteminde verimliliği artırır

Açıklama: E-reçete uygulaması, ilaç kullanımını izlemeyi kolaylaştırır, hataları azaltır ve sağlık sisteminde verimliliği artırır.

8- Sağlık hizmetleri sunucuları ile SGK arasında doğru ve pratik iletişim sağlamak için kurulan sistem aşağıdakilerden hangisidir? (Çoktan Seçmeli)

A) MEDULA
B) MHRS
C) E-reçete
D) E-nabız
E) E-eczane

Cevap: A) MEDULA

Açıklama: MEDULA, SGK ile sağlık hizmet sunucuları arasında veri alışverişini sağlamak amacıyla kullanılan sistemdir.

9- Aşağıdakilerden hangisi klinik karar destek sistemlerinin kullanıldığı alanlardan değildir? (Çoktan Seçmeli)

A) Tanı desteği
B) Müstehaklık sorgulama
C) Tedavi planlama
D) Maliyet hesaplama
E) Hatırlatma

Cevap: B) Müstehaklık sorgulama

Açıklama: Müstehaklık sorgulama, klinik karar destek sistemleriyle değil, sağlık sigortası ve sosyal güvenlik işlemleriyle ilgilidir.

10- Hastane bilgi sistemleri aşağıdakilerden hangisi için kullanılmaz? (Çoktan Seçmeli)

A) Tanı-tedavi uygulamaları
B) Mali işlemler
C) Genel yönetim işlemleri
D) Günlük işlemler
E) Kriz yönetimi uygulamaları

Cevap: E) Kriz yönetimi uygulamaları

Açıklama: Hastane bilgi sistemleri genellikle rutin işlemler ve yönetim süreçleri için kullanılır, kriz yönetimi sistemlerin temel fonksiyonları arasında yer almaz.