Genel İktisat 2024-2025 Vize Soruları

1. Üretim fonksiyonu aşağıdakilerden hangisini ifade etmektedir?

A) Girdi maliyeti
B) Faktörlerin teknik zorunluluğunu
C) Faktör miktarı
D) Faktör fiyatı
E) Çıktı maliyeti

Cevap: B) Faktörlerin teknik zorunluluğunu

Açıklama: Üretim fonksiyonu, belirli bir çıktıyı elde etmek için kullanılan girdilerin en uygun bileşimini gösteren matematiksel bir ifadedir. Faktörlerin (girdilerin) teknik zorunluluğu, üretim fonksiyonunun temelini oluşturur. Üretim fonksiyonu, kullanılan girdilerin miktarı ile elde edilen çıktı arasındaki teknik ilişkiyi tanımlar. Bu nedenle, üretim fonksiyonu faktörlerin teknik zorunluluğunu ifade eder.

2. Özel mülkiyetin yanında kamu mülkiyetini, piyasa mekanizması yanında müdahaleyi, fiyat mekanizması yanında merkezî planlamayı kabul eden iktisadi yapılanma aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fizyokratik sistem
B) Karma ekonomik sistem
C) Sosyalist sistem
D) Merkantilist sistem
E) Kapitalist sistem

Cevap: B) Karma ekonomik sistem

Açıklama: Karma ekonomik sistem, hem piyasa hem de kamu mülkiyetini ve müdahaleyi içerir.

3. Aşağıdakilerden hangisi ikame mala örnektir?

A) Bilgisayar – masa
B) Tavuk – koyun
C) Reçel – peynir
D) Çay – şeker
E) Araba – benzin

Cevap: B) Tavuk – koyun

Açıklama: İkame mallar, birbirinin yerine kullanılabilen mallardır. Bir malın fiyatı yükseldiğinde tüketiciler benzer ihtiyaçları karşılayan başka bir mala yönelebilir. Tavuk ve koyun, et tüketimi açısından birbirinin yerine geçebilecek, ikame mal olarak kabul edilir. Diğer seçeneklerdeki ürünler birbirini tamamlayıcı nitelikte olup, ikame mal özelliği taşımamaktadır.

4. Vergilerdeki bir değişimin arz eğrisi üzerindeki etkisi aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?

A) Arz kayması
B) Arz fiyatı
C) Arz kanunu
D) Arz miktarı
E) Arz esnekliği

Cevap: A) Arz kayması

Açıklama: Vergi değişiklikleri arz eğrisinin kaymasına yol açar.

5. Yatay eksene paralel bir talep eğrisinin esneklik derecesi kaçtır?

A) ed: 0
B) ed: ∞
C) ed: 1
D) ed: >1
E) ed: <1

Cevap: B) ed: ∞

Açıklama: Yatay eksene paralel bir talep eğrisi, tam esnek talebi gösterir. Bu durumda, fiyat ne olursa olsun talep miktarı sınırsız bir şekilde değişebilir. Esneklik derecesi sonsuz (∞) olarak ifade edilir. Yani, küçük bir fiyat değişikliği dahi talep edilen miktarın sonsuz değişmesine yol açar. Bu özellik yalnızca yatay eksene paralel talep eğrilerinde görülür.

6. Bir endüstrideki bütün firmaların arz eğrilerinin yatay toplamına ne ad verilmektedir?

A) Sanayi talep eğrisi
B) Talep eğrisi
C) Firma arz eğrisi
D) Piyasa arz eğrisi
E) Arz eğrisi

Cevap: D) Piyasa arz eğrisi

Açıklama: Piyasa arz eğrisi, bir endüstrideki tüm firmaların arz eğrilerinin toplamıdır.

7. Diğer faktörlerin değişmeyip sabit olduğu bir ortamda bir malın fiyatının yükselmesi hâlinde aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir?

A) Talep edilen mal miktarında düşüş olur.
B) Malın talebinde artış olur.
C) Malın talebinde düşüş olur.
D) Malın arz edilen miktarı azalır.
E) Talep edilen mal miktarında artış olur.

Cevap: A) Talep edilen mal miktarında düşüş olur.

Açıklama: Diğer faktörler sabitken bir malın fiyatı yükseldiğinde, o malı satın almak ekonomik olarak daha maliyetli hale gelir. Bu durum, tüketicilerin bu maldan daha az talep etmesine neden olur, dolayısıyla talep edilen mal miktarında bir düşüş olur. Bu olay, talep yasasına uygun olarak, fiyat ve talep miktarı arasında ters yönlü bir ilişki olduğunu gösterir.

8. İkame mallar ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Esneklik katsayısı sıfırdır.
B) Esneklik katsayısı birden büyüktür.
C) Esneklik katsayısı daima pozitiftir.
D) Esneklik katsayısı daima negatiftir.
E) Esneklik katsayısı birden küçüktür.

Cevap: D) Esneklik katsayısı daima negatiftir.

Açıklama:

9. Marjinal ürünün sıfır olduğu noktada toplam ürün nasıldır?

A) Sıfırdır.
B) Azalmaktadır.
C) Negatiftir.
D) Minimumdur.
E) Maksimumdur.

Cevap: E) Maksimumdur.

Açıklama: Marjinal ürün sıfır olduğunda toplam ürün maksimuma ulaşır.

10. Toplam fayda ilk etapta azalarak artar ve toplam fayda maksimuma ulaştıktan sonra azalmaya başlar. Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Artan toplam fayda kanunu
B) Artan marjinal fayda kanunu
C) Değişen marjinal fayda kanunu
D) Azalan marjinal fayda kanunu
E) Azalan toplam fayda kanunu

Cevap: D) Azalan marjinal fayda kanunu

Açıklama: Azalan marjinal fayda kanunu toplam faydanın bu şekilde davranmasına neden olur.

11. Aşağıdakilerden hangisi mal darlığından yararlanarak kanun otoritesinin koyduğu ya da kontrol ettiği fiyatlardan daha yüksek fiyata satış yapılan durumu ifade etmektedir?

A) King kanunu
B) Tüketici rantı
C) Örümcek ağı
D) Üretici rantı
E) Karaborsa

Cevap: E) Karaborsa

Açıklama: Mal darlığı sonucu yüksek fiyatla satış yapılan durum karaborsadır.

12. Geniş bir üretim aralığında ölçeğe göre artan getiriye sahip bir firmanın uzun dönem ortalama maliyetleri bu aralıkta nasıl değişir?

A) Önce minimum bir değere kadar azalır sonra artar.
B) Artar.
C) Önce maksimum bir değere kadar artar sonra azalır.
D) Azalır.
E) Sabit kalır.

Cevap: D) Azalır.

Açıklama: Ölçeğe göre artan getiri, firmanın üretim ölçeğini artırdıkça verimliliğin arttığını ve birim başına ortalama maliyetlerin düştüğünü ifade eder. Bu durumda, geniş bir üretim aralığında, firmanın uzun dönem ortalama maliyetleri sürekli olarak azalır. Üretim ölçeği büyüdükçe, kaynaklar daha verimli kullanılır ve maliyet avantajları elde edilir, dolayısıyla uzun dönem ortalama maliyetler düşüş gösterir.

13. Aşağıdakilerden hangisinde marjinal fayda yaklaşımına göre toplam fayda (TU) ve marjinal fayda (MU) ilişkisi tam ve doğru olarak verilmiştir?

A) TU’nun maksimum olduğu noktada MU sıfıra eşittir.
B) MU ve TU eğrileri birlikte artış gösterirler.
C) MU’nun maksimum olduğu noktada TU sıfıra eşittir.
D) MU artarken TU önce azalan sonra artan bir eğridir.
E) MU ve TU eğrilerinin ikisinde de her noktada eğimi negatiftir.

Cevap: A) TU’nun maksimum olduğu noktada MU sıfıra eşittir.

Açıklama: Marjinal fayda sıfır olduğunda toplam fayda maksimum olur.

14. Aşağıdakilerden hangisi örümcek ağı teoreminin uygulandığı ürünlere en iyi örnektir?

A) Tarım
B) Bilişim
C) Teknoloji
D) İmalat üretimi
E) Hizmet

Cevap: A) Tarım

Açıklama: Tarım ürünleri örümcek ağı teoremi uygulanan ürünlere örnektir.

15. Arz eğrisi üzerindeki iki nokta arasında kalan kısmının esnekliğine ne ad verilmektedir?

A) Nokta esnekliği
B) Gelir esnekliği
C) Çapraz esneklik
D) Fiyat esnekliği
E) Yay esnekliği

Cevap: E) Yay esnekliği

Açıklama: Yay esnekliği, bir arz veya talep eğrisi üzerinde iki nokta arasındaki esnekliği ölçmek için kullanılan bir kavramdır. Nokta esnekliği, belirli bir noktadaki esnekliği ifade ederken, yay esnekliği iki nokta arasında ortalama bir esneklik değerini hesaplar. Bu, fiyat veya miktar değişiklikleri arasındaki esnekliğin daha geniş bir perspektiften değerlendirilmesini sağlar.

16. Arz eğrisindeki sola kaymanın talep eğrisindeki kayma ile eşit ancak ters yönlü olduğu durumda aşağıdakilerden hangisi olur?

A) Piyasa dengededir.
B) Piyasa denge miktarı azalır.
C) Piyasa fiyatı değişmez.
D) Piyasa denge miktarı azalırken piyasa fiyatı değişmez.
E) Piyasa denge miktarı değişmezken piyasa fiyatı yükselir.

Cevap: E) Piyasa denge miktarı değişmezken piyasa fiyatı yükselir.

Açıklama: Arz eğrisinin sola kayması arzın azalması anlamına gelirken, talep eğrisinin sağa kayması talebin artması anlamına gelir. Bu durumda, arz azaldığı için fiyat artış eğilimindedir, ancak talep de arttığı için denge miktarında bir değişim olmaz. Arz ve talep eğrilerindeki bu zıt yönlü, eşit kaymalar denge miktarını sabit tutarken, piyasa fiyatını yukarıya çeker.

17. Kayıtsızlık eğrilerinin orijine dış bükey olmalarının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tercihlerin tamamlanmışlığı varsayımı
B) Tüketici tercihlerinin değişmesi
C) Azalan marjinal ikame oranı varsayımı
D) Daha az malın daha çok mala tercih edileceği varsayımı
E) Daha çok malın daha az mala tercih edileceği varsayımı

Cevap: C) Azalan marjinal ikame oranı varsayımı

Açıklama: Azalan marjinal ikame oranı, kayıtsızlık eğrisinin dış bükey olmasını sağlar.

18. Firmanın birim üretim başına düşen maliyetine ne ad verilir?

A) Ortalama sabit maliyet
B) Marjinal maliyet
C) Ortalama toplam maliyet
D) Ortalama değişken maliyet
E) Toplam maliyet

Cevap: C) Ortalama toplam maliyet

Açıklama: Ortalama toplam maliyet, birim üretim başına düşen maliyeti ifade eder.

19. Et fiyatı % 20 artica et talep miktarı değişmiyor ise et talep esnekliği ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Esneklik birden küçüktür.
B) Esneklik birden büyüktür.
C) Esneklik sıfırdır.
D) Esneklik bire eşittir.
E) Esneklik sonsuzdur.

Cevap: C) Esneklik sıfırdır.

Açıklama: Talep esnekliği, fiyat değiştiğinde talep edilen miktarın ne kadar değiştiğini gösterir. Eğer etin fiyatı %20 artmasına rağmen talep miktarında bir değişiklik olmuyorsa, talep tamamen esnek değildir, yani talep esnekliği sıfırdır. Bu durumda, et talebi fiyattan bağımsız olarak sabit kalmaktadır.

20. Aynı eş-ürün eğrisi üzerinde kalmak koşulu ile herhangi bir üretim faktöründen bir birim vazgeçilmesi karşısında arttırılan üretim faktörü miktarı oranı aşağıdakilerden hangisini ifade etmektedir?

A) Üretimde kullanılan girdi miktarlarını oranı
B) Faktörlerin ikame oranı
C) Marjinal teknik ikame oranı
D) Faktörlerin fiyat oranı
E) Faktörlerin esneklik oranı

Cevap: C) Marjinal teknik ikame oranı

Açıklama: Marjinal teknik ikame oranı (MTİO), aynı üretim düzeyinde kalabilmek için bir üretim faktöründen vazgeçilen birim miktar karşısında diğer üretim faktöründen ne kadar artırılması gerektiğini gösterir. Bu oran, faktörlerin birbirini ne derece ikame edebileceğini ve verimlilik koşullarında üretimi sürdürebilmek için faktörler arasındaki dengeyi ifade eder. Bu özellik, eş-ürün eğrisi üzerinde sabit kalan bir üretim seviyesinde gözlemlenir.