İşletme Yönetimi 2024-2025 Vize Soruları (Güz)

Cevap: A) Kapalı sistemler

Açıklama: Kapalı sistemler çevrelerinden bağımsızdır ve dış etkilerden izole bir şekilde çalışır.

Sorunun Analizi:
Çevrelerinden bağımsız hareket eden, diğer sistemlerden etkilenmeyen ve diğer sistemleri de etkilemeyen sistemler, kapalı sistemler olarak tanımlanır. Bu tür sistemler, dış ortamla hiçbir bilgi, enerji veya madde alışverişinde bulunmazlar. Örneğin, tamamen yalıtılmış bir fiziksel sistem kapalı bir sistemin ideal bir örneğidir.

Doğru Cevap:
A) Kapalı sistemler

Cevap: B) Hukuksal sorumluluk

Açıklama: Hukuksal sorumluluk, işletmelerin faaliyetlerini yasalara uygun olarak yürütme yükümlülüğüdür.

Sorunun Analizi:
İşletmenin faaliyetlerini yasa ve yönetmelikler çerçevesinde yürütmesi, yasalara uyma zorunluluğuna işaret eder. Bu, işletmenin kanunlara uygun şekilde hareket etmesiyle ilgilidir ve bu tür bir sorumluluğa hukuksal sorumluluk denir. Bu sorumluluk, işletmenin faaliyetlerini yasal sınırlar içinde sürdürmesini ve bu çerçevede düzenlenen yönetmeliklere uymasını gerektirir.

Doğru Cevap:
B) Hukuksal sorumluluk

Cevap: B) Henri Fayol

Açıklama: Henri Fayol’un “Genel ve Sınai Yönetim” adlı eseri, yönetim süreci ve işlevlerini sistematik bir şekilde ele alan ilk çalışmalardan biridir.
“Genel ve Sınai Yönetim” adlı eser, modern yönetim teorisinin kurucularından biri olan Henri Fayol tarafından yazılmıştır. Bu eser, yönetim süreçlerini tanımlayan ve yönetimin temel ilkelerini ortaya koyan önemli bir çalışmadır.

Doğru Cevap:
B) Henri Fayol

Cevap : E) Ayırımcılık

Bu ifade, işgörenlerin hiçbir şekilde ırk, cinsiyet, etnik köken, özürlülük, cinsel tercih gibi nedenlerle farklı muameleye tabi tutulamayacağını belirtmektedir. Bu durum, ayrımcılık yapılmasını yasaklayan ve eşitlik ilkesine vurgu yapan bir standardı ifade eder.

Doğru Cevap:
E) Ayırımcılık

—

Cevap: E) P

Açıklama:
Verilen Bilgiler:
Toplam maliyet: 15.000 TL
Üretilen mal miktarı: 3.000 adet
Birim satış fiyatı: 8 TL
Kullanılan sermaye: 18.000 TL

Adım 1: Toplam Gelirin Hesaplanması

Toplam gelir, üretilen mal miktarı ile birim satış fiyatının çarpılmasıyla bulunur:

Toplam Gelir = Üretilen Miktar
× Birim Satış  Fiyatı
Toplam Gelir=3.000×8=24.000TL

Adım 2: Toplam Kârın Hesaplanması

Toplam kâr, toplam gelirden toplam maliyetin çıkarılmasıyla elde edilir:

Toplam Kar = Toplam Gelir−Toplam Maliyet
Toplam Kar=24.000−15.000=9.000TL

Adım 3: Özsermayenin Kârlılık Oranının Hesaplanması

Özsermayenin kârlılığı, toplam kârın kullanılan sermayeye oranı olarak ifade edilir ve yüzdeyle belirtilir:

Karlılık Oranı (%) = Toplam Kar/Kullanılan Sermaye​)×100

Karlılık Oranı (%)=(9.000/18.000​)×100=50%

Sonuç:

İşletmenin kârlılık oranı P olarak hesaplanır. Bu oran, işletmenin kullandığı sermayeye göre ne kadar kâr elde ettiğini göstermektedir. Doğru cevap E) P’dir

Cevap: B) Hukuk

Açıklama: Hukuk, toplumda düzeni sağlamak için yürürlükte bulunan yazılı ve yazısız kurallar bütünüdür ve toplumsal yaşamı düzenler.

Sorunun Analizi:
Bir toplumda düzeni sağlamak amacıyla yürürlükte bulunan yasalar, tüzükler, yönetmelikler ve diğer yazılı veya yazısız kurallar bütünü, toplumun hukuk sistemini ifade eder. Bu kurallar, bireylerin hak ve yükümlülüklerini belirler ve toplumsal düzenin korunmasında temel rol oynar.

Doğru Cevap:
B) Hukuk

Cevap: E) Zaman değişikliği ile fayda yaratma

Açıklama: Yaz meyvelerinin muhafaza edilerek yıl boyunca tüketilmesi zaman değişikliği ile fayda yaratmaya örnektir.

Sorunun Analizi:
Yazın üretilen bir meyvenin, yıl boyunca tüketilebilmesi için genellikle meyve işlenir, saklanır veya muhafaza edilir. Bu işlem, ürünün kullanılabilirliğini farklı bir zaman dilimine taşımakla ilgilidir. Bu tür bir fayda, zaman değişikliği ile fayda yaratma olarak tanımlanır.

Zaman değişikliği ile fayda yaratma, bir ürünün veya hizmetin daha sonraki bir zamanda kullanılabilir hale getirilmesini ifade eder.

Doğru Cevap:
E) Zaman değişikliği ile fayda yaratma

Cevap: D) 1,5

Açıklama: Ekonomik verimlilik = Toplam gelir / Toplam maliyet = (150 × 10.000) / (100 × 10.000) = 1,5.

Bir işletmenin ekonomik verimliliği, birim satış fiyatının birim maliyete oranı olarak hesaplanır. Bu durumda:

Ekonomik Verimlilik =
Birim Satış Fiyatı/Birim Maliyet =150/100 = 1.5
Doğru Cevap: D) 1,5 ​

Cevap: E) 250.000 TL

Açıklama:
Verilen Bilgiler:
Toplam maliyet: 200.000 TL
Üretilen mal miktarı: 3.000 adet
Birim satış fiyatı: 150 T

1. Toplam Gelir Hesaplaması:

Toplam gelir, üretilen mal miktarı ile birim satış fiyatının çarpımıyla bulunur:

Toplam Gelir = Üretilen Miktar x Birim Satış Fiyatı

Toplam Gelir=3.000×150=450.000TL

2. Toplam Kâr Hesaplaması:

Toplam kâr, toplam gelirden toplam maliyetin çıkarılmasıyla hesaplanır:

Toplam Kar=Toplam Gelir−Toplam Maliyet

Toplam Kar=450.000−200.000=250.000TL

Sonuç:

C işletmesinin 2023 yılında elde ettiği kâr 250.000 TL olarak hesaplanır. Bu kâr, işletmenin toplam gelirleriyle toplam maliyetleri arasındaki farkı ifade eder.

Doğru cevap: E) 250.000 TL.

Cevap: A) İşletme kâr amacı gütmez.

Açıklama: İşletmelerin temel amacı genellikle kâr elde etmektir. Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar işletmeden farklı bir yapı sergiler.

Sorunun Analizi:
İşletmelerin özelliklerini değerlendirdiğimizde, işletmeler genellikle şu unsurları taşır:

Ekonomik bir birimdir: İşletmeler, mal veya hizmet üreterek ekonomik faaliyetlerde bulunur.
Teknik bir birimdir: İşletme, üretim süreçlerinde teknolojik ve teknik yöntemleri kullanır.
Toplumsal bir işbirliği sistemidir: İşletmeler, çalışanlar, tedarikçiler, müşteriler ve diğer paydaşlar arasındaki bir işbirliği sistemini ifade eder.
Amacı, insanların ihtiyaçlarını karşılayacak mal ve/veya hizmetler üretmek veya satmaktır: Bu, işletmelerin temel fonksiyonlarından biridir.
Ancak, “İşletme kâr amacı gütmez” ifadesi yanlıştır. İşletmelerin çoğu, sürdürülebilirlik ve büyüme sağlamak amacıyla kâr elde etmeyi hedefler. Kâr amacı gütmeyen organizasyonlar (örneğin, dernekler veya vakıflar) işletme kategorisinden farklıdır.

Doğru Cevap:
A) İşletme kâr amacı gütmez

Cevap: C) Popülasyon ekolojisi yaklaşımı

Açıklama: Popülasyon ekolojisi yaklaşımı, dış çevre ile uyum sağlayabilen organizasyonların ayakta kalacağını savunur.

Sorunun Analizi:
Soruda belirtilen, dış çevrenin özellikleri ile organizasyon yapısı arasındaki uyum üzerine odaklanan ve bu uyumun işletmelerin hayatta kalma ya da yok olma durumlarını etkilediğini savunan yaklaşım, Popülasyon Ekolojisi Yaklaşımıdır. Bu yaklaşım, işletmelerin çevresel faktörlere uyum sağlama yeteneğini ve doğal seçilim süreci gibi bir mekanizma ile hangi işletmelerin varlığını sürdürebileceğini inceler.

Diğer Şıkların Açıklamaları:
A) Klasik yaklaşım: Yönetim süreçlerinin planlama, örgütleme, yönlendirme gibi işlevlerine odaklanır.
B) Vekalet yaklaşımı: Yöneticiler ile hissedarlar arasındaki ilişkiyi ve çıkar çatışmalarını ele alır.
D) Kaynak bağımlılığı yaklaşımı: Organizasyonların dış çevredeki kaynaklara bağımlılığını ve bu bağımlılığı yönetme yollarını inceler.
E) Bilgi işleme yaklaşımı: Organizasyonların bilgi toplama, işleme ve karar verme süreçlerine odaklanır.
Doğru Cevap:
C) Popülasyon ekolojisi yaklaşımı

Cevap: C) Ekonomik çevre

Açıklama: Ekonomik çevre, işletmenin ekonomik faaliyetlerini etkileyen unsurları kapsar.

Sorunun Analizi:
Faiz oranları, para arzı, işsizlik, dış ticaret, ödemeler, bütçe açığı, enerji kaynakları ve maliyetleri gibi konular, ekonomik çevrenin unsurlarıdır. Ekonomik çevre, işletmelerin faaliyetlerini etkileyen ekonomik koşulları ve faktörleri kapsar. Bu faktörler, işletmenin maliyet yapısını, talebi ve genel olarak ekonomik sürdürülebilirliği doğrudan etkiler.

Diğer Şıkların Açıklamaları:
A) Sosyal çevre: Toplumun demografik yapısı, sosyal değerleri ve yaşam tarzlarıyla ilgilidir.
B) Teknolojik çevre: Teknolojik gelişmeler ve yeniliklerin işletmelere etkisini içerir.
D) Kültürel çevre: Toplumun kültürel değerleri, inançları ve gelenekleriyle ilgilidir.
E) Politik çevre: Hükümet politikaları, yasalar ve düzenlemeleri kapsar.
Doğru Cevap:
C) Ekonomik çevre

Cevap: A) Demografik çevre

Açıklama: Demografik çevre, nüfusun özelliklerini kapsar ve işletmelerin pazarlama ve stratejik kararlarını doğrudan etkiler.

Sorunun Analizi:
Soruda belirtilen unsurlar şunlardır:

Nüfusun miktarı ve yoğunluğu
Yaş yapısı
Coğrafi dağılım
Gelir dağılımı
Eğitim düzeyi
Bu unsurlar, toplumun demografik yapısını yansıtan özelliklerdir. Demografik çevre, işletmenin hedef kitlesini ve pazarını etkileyen nüfus temelli özellikleri içerir. Bu nedenle, belirtilen özellikler işletmenin demografik çevre koşulları içinde değerlendirilir.

Doğru Cevap:
A) Demografik çevre

Cevap: A) 5

Açıklama: Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi, fizyolojik, güvenlik, sosyal, saygınlık ve kendini gerçekleştirme olmak üzere 5 temel kategoriye ayrılır.
Sorunun Cevabı:
Abraham Maslow, insan ihtiyaçlarını 5 kategoriye ayırmıştır. Bu ihtiyaçlar, Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi teorisinde piramit şeklinde düzenlenmiştir. En temel fizyolojik ihtiyaçlardan başlayarak en üstteki kendini gerçekleştirme ihtiyacına kadar uzanır.

Maslow’un 5 İhtiyaç Kategorisi:
Fizyolojik İhtiyaçlar: Yeme, içme, barınma gibi temel yaşam ihtiyaçları.
Güvenlik İhtiyaçları: Fiziksel ve ekonomik güvenlik, istikrar arayışı.
Sosyal İhtiyaçlar: Sevgi, aidiyet, arkadaşlık gibi sosyal bağlar kurma ihtiyacı.
Saygı İhtiyaçları: Kendine saygı ve başkalarının saygısını kazanma isteği.
Kendini Gerçekleştirme İhtiyaçları: Potansiyelini ortaya çıkarma, yaratıcılık gibi en üst düzeydeki ihtiyaçlar.
Doğru Cevap:
A) 5

Cevap: D) Denge

Açıklama: İşletmeler, faaliyetlerini sürdürebilmek için ekonomik, teknik ve toplumsal alanlarda bir denge arayışında olurlar.
Sorunun Analizi:
İşletmenin genel amaçları arasında, iç ve dış çevreyle ilişkilerinde bir denge arayışı söz konusudur. İşletmeler, faaliyetlerini sürdürebilmek için kaynaklarını verimli kullanmalı, paydaşlarla ilişkilerini dengeli bir şekilde yönetmeli ve çevresel faktörlere uyum sağlamalıdır. Bu, hem işletmenin sürekliliğini hem de başarısını sağlayan temel bir unsurdur.

Doğru Cevap:
D) Denge

Cevap: C) Bilimsel yönetim yaklaşımı

Açıklama: Frederick Taylor, bilimsel yönetim yaklaşımı ile iş süreçlerinin bilimsel yöntemlerle düzenlenmesini savunmuştur.

Bilimsel Yönetim Yaklaşımının Temel İlkeleri:

Bilimsel yöntem kullanımı: İşlerin geleneksel yöntemlerle değil, bilimsel analizle planlanması.
İş bölümü ve uzmanlaşma: Her çalışanın belirli bir işte uzmanlaşmasını sağlamak.
Zaman ve hareket etüdü: Çalışmaların süresini ve gereksiz hareketleri ortadan kaldırmayı hedefleyen analizler.
Standartlaşma: İş süreçlerinde standart yöntemlerin uygulanması.
İşçi ve yönetici ayrımı: İşçilerin fiziksel işleri, yöneticilerin ise planlama ve karar verme görevlerini üstlenmesi.
Doğru Cevap:
C) Bilimsel yönetim yaklaşımı

Cevap: B) Neoklasik yaklaşım

Açıklama: Neoklasik yaklaşım, insan faktörünü ön plana çıkarır ve işletmeyi sosyal bir sistem olarak ele alır.

Sorunun Analizi:
İşletme organizasyonunun bir sosyal sistem olduğu ve bu sistemin en önemli unsurunun insan olduğu bulgusuna dayanan yönetim yaklaşımı, Neoklasik Yaklaşımdır. Bu yaklaşım, insan ilişkileri ve motivasyon unsurlarına vurgu yapar. Neoklasik yaklaşım, klasik yönetim teorisinin mekanik bakış açısını eleştirerek, insan unsurunun işletme başarısındaki önemini ön plana çıkarmıştır.

Doğru Cevap:
B) Neoklasik yaklaşım

Cevap: D) Malın fiyatı arttığı zaman satmak üzere stoklamak

Açıklama: Fiyatları yükseltme amacıyla stok yapmak etik dışı bir davranış olarak kabul edilir, çünkü bu tür eylemler müşteri güvenini zedeler.

Sorunun Analizi:
Etik sorumluluğa aykırı hareketler, dürüstlük, adalet ve toplumun kabul ettiği ahlaki normlara aykırı davranışları içerir. Bu bağlamda:

Malın kötü yönlerini müşteriden gizlememek, malın niteliklerini tam olarak söylemek, anlaşmalara sadık kalmak, ve sözlere sadık kalmak etik sorumluluğa uygun davranışlardır.
Ancak, malın fiyatı arttığı zaman satmak üzere stok yapmak, özellikle piyasada yapay kıtlık yaratarak karı maksimize etmeye çalışmak etik açıdan sorgulanabilir bir davranıştır.
Bu tür bir davranış, işletmenin sosyal sorumluluk ve etik değerlerden uzaklaşmasına neden olabilir.

Doğru Cevap:
D) Malın fiyatı arttığı zaman satmak üzere stoklamak

Cevap: D) Bedensel emek

Açıklama: Bedensel emek, fiziksel çaba gerektiren işlerde çalışan işçilerin gerçekleştirdiği emeği ifade eder.

Sorunun Analizi:
Fabrikada işçi olarak çalışan bir kişi, fiziksel güç ve hareket gerektiren işleri yapar. Bu tür bir iş, doğrudan bedensel emek kategorisine girer. Bedensel emek, kas gücüne dayalı olarak gerçekleştirilen fiziksel çalışmaları ifade eder ve genellikle manuel işlerde görülür.

Doğru Cevap:
D) Bedensel emek

Cevap: C) Sosyoloji

Açıklama: Sosyoloji, toplumun yapısını, sosyal gruplar arasındaki ilişkileri ve toplumsal düzeni inceleyen bir bilim dalıdır.

Sorunun Analizi:

Sosyal davranışlar, sosyal gruplar arasındaki ilişkiler ve toplumsal düzen gibi konular, sosyoloji bilim dalının temel araştırma konularıdır. Sosyoloji, toplumların yapısını, işleyişini, bireyler ve gruplar arasındaki etkileşimleri inceleyen sosyal bir bilim dalıdır

Diğer Şıkların Açıklamaları:
A) Filoloji: Dilbilim ve yazılı metinlerin incelenmesiyle ilgilenir.
B) Psikoloji: Bireyin zihinsel süreçleri ve davranışlarını inceler.
D) Bilim felsefesi: Bilimin doğası ve yöntemlerini inceler.
E) Matematik: Sayılar ve şekillerle ilgilenen soyut bir bilimdir.
Doğru Cevap:
C) Sosyoloji