Lojistik Yönetimi 2024-2025 Vize Soruları

1. Aşağıdakilerden hangisi nicel tahmin yöntemleri arasında yer alan zaman serisi modellerinden biri değildir?

A) Hareketli ortalama
B) Trend analizi
C) Ağırlıklı ortalama
D) Regresyon analizi
E) Tekli üstel düzeltme

Cevap: D) Regresyon analizi

Açıklama: Regresyon analizi zaman serisi modellerinden değildir, değişkenler arasındaki ilişkiyi analiz etmek için kullanılır.

2. Aşağıdakilerden hangisi talep miktarını etkileyebilecek mikro iktisadi etkenlerden biri değildir?

A) Rakip Ürünlerin Fiyatı
B) Pazarlama Bütçesi
C) İşsizlik Oranı
D) Ürünün Fiyatı
E) Promosyon Stratejileri

Cevap: C) İşsizlik Oranı

Açıklama: İşsizlik oranı, talebi etkileyen makroekonomik bir faktördür, mikro iktisadi etken değildir.

3. I. Basit yöntem bir sonraki talebin bir öncekiyle aynı olacağını varsayar.
II. Hareketli ortalama, tahminde bulunmak için son birkaç dönemin ortalamasını kullanır.
III. Düzeltme katsayısı, üstel düzeltmede kullanılan bir tartma faktörüdür.
IV. Ortalama Mutlak Sapma (MAD) bir model için genel tahmin hatalarının bir ölçümüdür.
V. Trend projeksiyonu, tarihsel veriyi bir trend çizgisine uygun şekilde ifade eden bir zaman serisi tahmin yöntemidir.
VI. Korelasyon katsayısı iki değişken arasındaki ilişkinin gücünü ölçer.
VII. İzleme sinyalleri tahminin gerçek değerleri ne kadar isabetli bir şekilde tahmin ettiğini ölçer.
Yukarıdaki cümlelerden kaç tanesi yanlıştır?

A) 3
B) 0
C) 1
D) 4
E) 2

Cevap: B) 0

Açıklama: İfadeleri tek tek inceleyelim:
“Basit yöntem bir sonraki talebin bir öncekiyle aynı olacağını varsayar.“
Doğru. Bu ifade, basit tahmin yöntemini tanımlamaktadır.

“Hareketli ortalama, tahminde bulunmak için son birkaç dönemin ortalamasını kullanır.“
Doğru. Hareketli ortalama yöntemi, tahmin için geçmiş dönemlerin ortalamasını kullanır.

“Düzeltme katsayısı, üstel düzeltmede kullanılan bir tartma faktörüdür.“
Doğru. Üstel düzeltmede kullanılan düzeltme katsayısı, yeni verilere daha fazla ağırlık vermek için kullanılır.

“Ortalama Mutlak Sapma (MAD) bir model için genel tahmin hatalarının bir ölçümüdür.“
Doğru. MAD, bir modelin tahmin performansını değerlendirmek için kullanılan bir hata ölçüm yöntemidir.

“Trend projeksiyonu, tarihsel veriyi bir trend çizgisine uygun şekilde ifade eden bir zaman serisi tahmin yöntemidir.“
Doğru. Trend projeksiyonu, zaman serilerindeki trendleri tahmin etmek için kullanılan bir yöntemdir.

“Korelasyon katsayısı iki değişken arasındaki ilişkinin gücünü ölçer.“
Doğru. Korelasyon katsayısı, iki değişken arasındaki doğrusal ilişkinin gücünü ve yönünü ölçer.

“İzleme sinyalleri tahminin gerçek değerleri ne kadar isabetli bir şekilde tahmin ettiğini ölçer.“
Doğru. İzleme sinyalleri, tahmin performansını değerlendiren bir ölçüttür.
Sonuç:
Tüm ifadeler doğru. Yanlış ifade bulunmamaktadır.
Cevap: B) 0

4. Talebin elde bulundurmama sonucu karşılanamaması durumunda bir işletme için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle gerçekleşmez?

A) Hazırlık maliyeti artışı
B) Müşteri kaybı
C) Ek nakliye gideri
D) Arz fazlası
E) Karın kaybı

Cevap: D) Arz fazlası

Açıklama: Talebin karşılanamaması arz fazlasına değil, müşteri kaybı ve kar kaybına yol açar.

5. Bir ürüne ait ESM 400 birim olarak bulunmuştur, Talepte oluşacak yüzde 50 artış ile yeni ESM değeri için hangisi söylenir?

A) Değişmez.
B) yüzde 50’den az artar.
C) yüzde 50’den fazla artar.
D) yüzde 50 artar.
E) Tahmin edilemez.

Cevap: B) yüzde 50’den az artar.

Açıklama:

1.ESM Formülü:
Ekonomik Sipariş Miktarı, “2 çarpı talep miktarı çarpı sipariş başına sabit maliyet, bölü birim başına stok maliyetinin karekökü“ olarak hesaplanır.
Yani, ESM = karekök (2 * D * S / H).
Burada:

D: Talep miktarı
S: Sipariş başına sabit maliyet
H: Birim başına stok maliyeti.

2.Talepte Artış Durumu:
Talep miktarı (D), yüzde 50 artarsa, yeni talep miktarı 1.5 çarpı D olur. Yeni ESM, şu şekilde hesaplanır:
Yeni ESM = karekök (2 * 1.5 * D * S / H).

3.Eski ve Yeni ESM İlişkisi:
Yeni ESM, eski ESM’nin karekök (1.5) katı olacaktır.
Kareköklü ifadelerde, talepteki yüzde 50 artış ESM’yi yaklaşık yüzde 22 artırır (çünkü karekök (1.5), 1.22’ye eşittir).

4.Sonuç:
Yeni ESM, talepteki artış oranından daha az bir oranda artar. Yani, yüzde 50’den az artış gerçekleşir.
Cevap: B) Yüzde 50’den az artar.

6. Aşağıdaki düzeltme katsayılarından hangisinde, üstel düzeltmeye dayalı tahmin değeri basit yönteme dayalı tahmin değeriyle aynı olur?

A) 0,5
B) 0,9
C) 0
D) 1
E) 0,1

Cevap: D) 1

Açıklama: Üstel düzeltme formülü şu şekildedir:
T gelecek = alfa x D mevcut + (1 – alfa) x T mevcut

Burada:
T gelecek: Gelecek dönemin tahmini,
alfa: Düzeltme katsayısı,
D mevcut: Mevcut dönem talebi,
T mevcut: Mevcut dönem tahmini.
Basit Yöntem:
Bir sonraki dönemin tahmini, mevcut dönemin talebine eşittir.
Formül olarak:
T gelecek = D mevcut

Eğer alfa (düzeltme katsayısı) 1 seçilirse, üstel düzeltme formülü şu hale gelir:

T gelecek = 1 x D mevcut + (1 – 1) x T mevcut
T gelecek = D mevcut

Bu durumda, üstel düzeltme tahmini ile basit yöntem tahmini aynı olur.

Sonuç:
Düzeltme katsayısı 1 olduğunda üstel düzeltme, basit yöntemle aynı tahmini verir.
Doğru Cevap: D) 1

7. Aşağıdakilerden hangisi lojistik girdilerden değildir?

A) Taşıma Kaynağı
B) İnsan Kaynağı
C) Doğal Kaynaklar
D) Bilgi Kaynağı
E) Finansal Kaynaklar

Cevap: A) Taşıma Kaynağı

Açıklama:

8. İki değişken arasında mükemmel korelasyon ilişkisi varsa korelasyon değeri hangisine eşit olur?

A) r≤0
B) -1 veya 1
C) 0≤r
D) r>1
E) 0

Cevap: B) -1 veya 1

Açıklama: Korelasyon değeri -1 veya 1 olduğunda mükemmel ilişkiyi ifade eder.

9. Aşağıdakilerden hangisi Ürün Yaşam (Hayat) Eğrisi’nin aşamalarından biri değildir?

A) Büyüme
B) Düşüş
C) Geliştirme
D) Bebeklik
E) Olgunluk

Cevap: D) Bebeklik

Açıklama: Ürün Yaşam Eğrisi aşamaları arasında “Bebeklik” yer almaz.

10. Bir ürüne ait ESM 90 birim olarak bulunmuştur, 90 TL olan sipariş maliyetinin 10 TL’ye düşmesi ile yeni ESM değeri için hangisi söylenir?

A) Tahmin edilemez.
B) Dokuz katı artar.
C) 1/3 ‘ü olur.
D) 1/9 ‘u olur.
E) Üç katı artar.

Cevap: C) 1/3 ‘ü olur.

Açıklama: Sipariş maliyeti düşerse ESM formülüne göre sipariş miktarı azalır.

11. Belli bir malzemenin tedarik zinciri içerisinde, bir noktadan başka bir noktaya taşınması ile ilgili lojistik süreç hangisidir?

A) Satış
B) Dağıtım
C) Depolama
D) Üretim
E) Sipariş

Cevap: B) Dağıtım

Açıklama: Dağıtım, bir ürünün tedarik zincirindeki farklı noktalar arasında taşınmasını ifade eder.

12.

ABC stok sınıflandırması yapıldığında hangi parça kesinlikle A sınıfı stok kalemidir?

A) A004
B) A002
C) A003
D) A001
E) A006

Cevap: C) A003

Açıklama:

13.

Yukarıda detayı verilen stok maliyeti için neler söylenebilir?

A) Sipariş miktarı arttıkça toplam maliyet azalır.
B) Sigorta giderleri arttıkça toplam maliyet azalır.
C) Sipariş miktarı arttıkça toplam maliyet artar.
D) Birim maliyet hesaplamasında kullanılır.
E) Sipariş başına toplam maliyet sabittir.

Cevap: C) Sipariş miktarı arttıkça toplam maliyet artar.

Açıklama: Sipariş miktarının artması stok bulundurma maliyetini artırır ve toplam maliyet üzerinde etkili olur.

14. İzleme Sinyali (TS, Tracking Signal) aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) Tahmin Hataları Toplamı (CFE, Cummulative Forecast Error)
B) Hareketli Tahmin Hataları Toplamı (RSFE, Running Sum of the Forecast Errors)
C) Ortalama Mutlak Yüzde Hata (MAPE, Mean Absolute Percentage Error)
D) Ortalama Mutlak Sapma (MAD, Mean Absolute Deviation)
E) RSFE/MAD oranı

Cevap: E) RSFE/MAD oranı

Açıklama: İzleme sinyali, RSFE’nin MAD’ye oranı ile hesaplanır ve tahmin performansını izlemek için kullanılır.

15. Ekmek üreten bir fırın bir sonraki günün üretim miktarını belirlerken, yaklaşık olarak bir önceki gün satılan ekmek adetini dikkate almakta ve malzemeyi buna göre planlamaktadır.
Buna göre, aşağıdaki üstel düzeltme katsayılarından hangisi, bu model için en uygunudur?

A) 0,50
B) 0,10
C) 0,75
D) 0
E) 0,9

Cevap: E) 0,9

Açıklama: Yüksek düzeltme katsayısı (örneğin 0,9), son gözlemlere daha fazla ağırlık verilmesini sağlar, bu da fırının modeline uygundur.

16.

ABC stok sınıflandırması yapıldığında aşağıdakilerden hangi stok biriminin “yıllık kullanım yüzdesi“ yüzde 4’ün altındadır?

A) A006
B) A004
C) A010
D) A008
E) A003

Cevap: A) A006

Açıklama:

ABC Stok sınıflandırması yapıldığında “yıllık kullanım kümülatif yüzdesi” olarak yüzde 83’e denk gelen stok birimi hangisidir?

A) A001
B) A003
C) A005
D) A010
E) A009

Cevap: A) A001

Açıklama:

18. Malzemenin yapısından dolayı sürekli sayılıp, sipariş verilen stok modeli için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Sürekli gözden geçirmeye dayalı stok modelidir.
B) Talep kesikli dağılımla ifade edilir.
C) Yenileme (ikmal) çok hızlı gerçekleşmektedir.
D) Periyodik gözden geçirmeye dayalı stok modelidir.
E) Talep deterministiktir.

Cevap: A) Sürekli gözden geçirmeye dayalı stok modelidir.

Açıklama: Sürekli gözden geçirme modeli, stok seviyesi azaldığında hemen sipariş verilmesini gerektirir.

19. Aşağıdakilerden hangisi lojistik yönetimi için kullanılan diğer isimlerden değildir?

A) Tedarik Zinciri Yönetimi
B) Endüstriyel Lojistik
C) Malzeme Yönetimi
D) Kanal Yönetimi
E) Hizmetler Yönetimi

Cevap: E) Hizmetler Yönetimi

Açıklama: Hizmetler Yönetimi, lojistik yönetimi için kullanılan bir terim değildir.

20. Kısa, orta ve uzun vadeli tahminlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Üretim planlama için kısa-orta-uzun vadeli tahminler kullanılabilir.
B) Orta vadeli tahmin 3 yıldan kısa bir süre için yapılır.
C) Kısa vadeli tahmin genelde 3 aydan kısa bir süre için yapılır.
D) Yeni tesis kurma kararı uzun vadeli tahmin gerektirir.
E) AR-GE çalışmalarında kısa vadeli tahminlere başvurulur.

Cevap: E) AR-GE çalışmalarında kısa vadeli tahminlere başvurulur.

Açıklama: Seçenek A: Üretim planlama için kısa-orta-uzun vadeli tahminler kullanılabilir.
Doğru. Üretim planlama, farklı zaman dilimlerinde yapılır ve bu tahminlerin her biri planlamada kullanılır.

Seçenek B: Orta vadeli tahmin 3 yıldan kısa bir süre için yapılır.
Doğru. Orta vadeli tahminler genellikle 1-3 yıl aralığını kapsar.

Seçenek C: Kısa vadeli tahmin genelde 3 aydan kısa bir süre için yapılır.
Doğru. Kısa vadeli tahminler genellikle haftalar veya birkaç aylık süreçler için yapılır.

Seçenek D: Yeni tesis kurma kararı uzun vadeli tahmin gerektirir.
Doğru. Yeni tesis kurma gibi stratejik kararlar uzun vadeli tahminler üzerine inşa edilir.

Seçenek E: AR-GE çalışmalarında kısa vadeli tahminlere başvurulur.
Yanlış. AR-GE genellikle uzun vadeli bir süreçtir ve bu alanda uzun vadeli tahminler daha önemlidir.