Ceza Hukuku 2024-2025 Final Soruları

Cevap: C) Konusu suç teşkil eden emir, üst tarafından asta yazılı olarak tekrarlanmışsa bu hâlde emri yerine getiren ast sorumlu olmaz.

Cevap: C) Ceza hukukunda kural kusursuz sorumluluktur.

Açıklama: A) Failin haksızlık bilincine sahip olması gerekir.
Bu ifade doğrudur. Kusur kavramı, failin gerçekleştirdiği eylemin hukuka aykırı olduğunu bilmesi ya da bilmesi gerektiği varsayımına dayanır.
B) Failin iradi hareket yeteneğine sahip olması gerekir.
Bu ifade doğrudur. Failin iradi hareket yeteneği olmadan kusurdan bahsedilemez. Bu yetenek, failin eylemini bilinçli ve özgür iradesiyle gerçekleştirebilmesini ifade eder.
C) Ceza hukukunda kural kusursuz sorumluluktur.
Bu ifade yanlıştır. Ceza hukukunda kural, kusurlu sorumluluktur. Failin ceza sorumluluğundan söz edilebilmesi için kusurunun bulunması gerekir. Kusursuz sorumluluk prensibi, ceza hukukunda kabul edilmez; daha çok özel hukukta uygulanır.
D) Failin iradi hareket yeteneğinin var olup olmadığı somut olayın şartlarına göre belirlenmelidir.
Bu ifade doğrudur. Kusur yeteneği, failin yaşadığı psikolojik veya fiziksel durumlar da dahil olmak üzere somut olayın şartlarına göre değerlendirilir.
E) Kusur ve kusur yeteneği farklı kavramlardır.
Bu ifade doğrudur. Kusur, failin hukuka aykırı bir davranış gerçekleştirdiği bilinciyle hareket etmesini ifade ederken, kusur yeteneği, failin bu bilince sahip olma kapasitesidir.
Yanlış olan ifade C) Ceza hukukunda kural kusursuz sorumluluktur

Cevap: C) Tehdit altında suç işleyen kişi kasten hareket etmiş olmaz.

Açıklama: Tehdit altında suç işleyen kişi yine kasten hareket etmiş kabul edilir.

Cevap: D) Kural olarak hazırlık hareketleri cezalandırılır.

Açıklama: A) İcra hareketlerine başlanması hâlinde ceza sorumluluğu gündeme gelir.
Bu ifade doğrudur. Suç yolunda icra hareketlerinin başlaması ile fail cezai sorumluluk altına girer.
B) Düşünce aşaması hiçbir surette cezalandırılmaz.
Bu ifade doğrudur. Sadece bir suçu düşünmek ya da niyet etmek, cezalandırılmayı gerektirmez; hukuka aykırı fiil gerçekleştirilmediği sürece ceza sorumluluğu doğmaz.
C) Hazırlık hareketlerinin bitişi ile icra hareketlerinin başlangıcının tespiti, ceza sorumluluğunun tespiti bakımından kritiktir.
Bu ifade doğrudur. Hazırlık ve icra hareketleri arasındaki ayrım, failin hangi aşamada cezai sorumluluğa tabi tutulacağını belirlemek için önemlidir.
D) Kural olarak hazırlık hareketleri cezalandırılır.
Bu ifade yanlıştır. Ceza hukuku prensiplerine göre hazırlık hareketleri genellikle cezalandırılmaz; sadece icra hareketlerine başlanması durumunda ceza sorumluluğu doğar. Hazırlık hareketleri, doğrudan suçun icrasına yönelik olmadığından, kural olarak cezalandırma konusu yapılmaz.
E) İcra hareketleri tamamlanan suç, tamamlanmayabilir.
Bu ifade doğrudur. Fail, icra hareketlerini tamamlamış olsa bile, dışsal faktörler veya başka nedenlerle suç tamamlanmayabilir. Bu durumda teşebbüs hükümleri uygulanır.
Yanlış olan ifade D) Kural olarak hazırlık hareketleri cezalandırılır.

Cevap: D) Sağlık kurumunda tedavi altına alınan akıl hastası, suç için verilecek ceza oranında tedaviye tabi tutulur.

Açıklama: Akıl hastalarının tedavi süreleri cezalarla eşleştirilmez.

Cevap: E) Müşterek faillik durumunda faile verilecek ceza, asıl faile verilecek cezanın yarısı kadardır.

Açıklama: Müşterek faillikte failler aynı şekilde sorumlu tutulur.

Cevap: A) Sınır dışı etme

Açıklama: Sınır dışı etme, güvenlik tedbiri niteliği taşır.

Cevap: B) Ağırlaştırılmış müebbet, müebbet hapis cezasından farklı infaz rejimine ilişkindir.

Açıklama: Ağırlaştırılmış müebbet, daha ağır koşullarda infaz edilen bir cezadır.

Cevap: D) Kanunla düzenlenmiş suç tiplerinin içeriğinin, sonradan tüzük ve yönetmelikle doldurulması mümkündür.

Açıklama: Suç ve cezalar yalnızca kanunla düzenlenir.

Cevap: E) İştirak edenlerin işlenen fiilden sorumlu tutulabilmeleri için işlenen fiile, fiziki hareketlerle bizzat katılmaları gerekir.

Açıklama: İştirak fiili sadece fiziksel değil, manevi katkılarla da gerçekleşebilir.

Cevap: E) Hata durumunda faile hiçbir şekilde ceza verilmesi mümkün değildir.

Açıklama: Hata, kastı kaldırır ancak taksir durumunda ceza verilmesi mümkündür.

Cevap: A) Kişinin yaşam hakkı mutlak surette tasarrufta bulunabileceği bir hak olduğundan burada rıza geçerlidir.

Açıklama: Yaşam hakkı mutlak surette tasarruf edilemez bir haktır.

Cevap: C) Failin kendi iradesi ile suçu tamamlamaması hâli, eksik teşebbüs olarak adlandırılır.

Açıklama: A şıkkı doğru: Elverişli hareketler, suçun amaçlanan neticeyi gerçekleştirme potansiyeline sahip olmasını ifade eder ve teşebbüs için gereklidir.
B şıkkı doğru: Ceza hukuku kural olarak hazırlık hareketlerini cezalandırmaz; sadece doğrudan suçun icrasına başlanması durumunda teşebbüsten bahsedilir.
C şıkkı yanlış: Failin kendi iradesi ile suçu tamamlamaktan vazgeçmesi, gönüllü vazgeçme olarak adlandırılır ve ceza sorumluluğunu ortadan kaldırır. Eksik teşebbüs ise failin elinde olmayan nedenlerle suçu tamamlayamaması durumudur.
D şıkkı doğru: Suça teşebbüsün gerçekleşmesi için doğrudan doğruya icrai hareketlere başlanmış olması gerekir.
E şıkkı doğru: Suça teşebbüs, ceza sorumluluğunun kapsamını genişletir ve teşebbüs edilen suçtan dolayı indirimli de olsa bir ceza uygulanır.

Cevap: B) Bir kişinin yaptığı hareketin netice ile illî olması, yani sebep-sonuç ilişkisi bulunması, kişinin neticeden sorumlu tutulmasına yeterlidir.

Açıklama: A ifadesi doğrudur. Neticenin aranmadığı (formel) suçlarda nedensellik bağı tartışması yapılmaz.
B ifadesi yanlıştır. Ceza hukukunda salt nedensellik (sebep-sonuç ilişkisi) tek başına failin neticeden sorumlu tutulmasına yetmez. Nedensellik yanında objektif isnat, hukuka aykırılık, kusur gibi diğer koşulların da sağlanması gerekir.
C ifadesi doğrudur. Tehlike suçlarında, netice olarak yalnızca tehlikenin meydana gelmesi aranır.
D ifadesi doğrudur. Suçun maddi unsuru olan “hareket“ hem icraî (yapma) hem de ihmali (yapmama) davranışla gerçekleşebilir.
E ifadesi doğrudur. Bazı suçlarda netice gösterilmiş olmasına rağmen, suçun işleniş şekli (hangi hareketle gerçekleştiği) kanunda ayrıntılı şekilde tarif edilmemiş olabilir.

Cevap: B) Zincirleme suç

Açıklama: Zincirleme suç (TCK m.43) kural olarak, bir kişinin birden fazla fiille aynı suçu işlemesi hâlinde tek ceza verilip cezanın belli bir oranda artırılmasını ifade eder. Ancak aynı maddenin 2. fıkrası uyarınca, birden fazla kişiye karşı tek fiil ile aynı suçun işlenmesi hâlinde de zincirleme suç hükümleri uygulanır.
Tek bir sözle (tek fiil) birden fazla kişiye hakaret etmek, “birden fazla mağdur“a karşı “aynı suç“un (hakaret suçunun) işlenmesi anlamına gelir. Bu durumda zincirleme suç kuralları devreye girer.

Cevap: E) Cezalar kanunilik ilkesine tabi iken güvenlik tedbirleri bakımından kanunilik ilkesi geçerli değildir.

Açıklama: Güvenlik tedbirleri de kanunilik ilkesine tabidir.

Cevap: D) İade kararını nihai olarak ağır ceza mahkemesi verir.

Açıklama: Geri vermeye ilişkin kararlar, idari ve adli makamların iş birliğiyle sonuçlanır.

Cevap: B) Şikâyetten vazgeçme

Cevap: A) Aynı suçun farklı fiillerle birden çok kez farklı kişilere karşı işlenmesi gerekir.

Açıklama: Zincirleme suç aynı suça yönelik farklı fiilleri içerir, farklı kişilere yönelik olması gerekmez.

Cevap: A) Dava konusu suçun özel affa uğraması

Açıklama: Özel af, ceza davasını ortadan kaldırmaz; sadece infazı etkileyerek cezayı hafifletir veya ortadan kaldırabilir.
Sanığın ölümü (B) hâlinde ceza davası düşer (cezaların şahsiliği ilkesi).
Dava zaman aşımı (C) dolduğunda kamu davası düşer.
Genel af (D), suçla ilgili kamu davasını ve cezayı bütün sonuçlarıyla birlikte ortadan kaldırır.
Şikâyete bağlı suçlarda şikâyetin geri alınması (E) da davayı düşürür.