Çocuk Gelişimi Uygulamaları -1 2024-2025 Final Soruları

Çocuk Gelişimi Uygulamaları: Akademik ve Bilgilendirici Bir Analiz

Giriş: Çocuk Gelişimi ve Destekleyici Sistemler Çocuk gelişimi, bireylerin fiziksel, zihinsel, sosyal ve duygusal büyüme süreçlerini kapsayan geniş bir disiplindir. Toplumların geleceğini şekillendiren bireylerin sağlıklı gelişim göstermesi, yalnızca ailelerin değil, aynı zamanda sosyal hizmet kurumlarının, eğitimcilerin ve kamu politikalarının ortak çabasıyla mümkündür. Bu yazı, Türkiye’deki çocuk gelişimi uygulamaları, destek sistemleri ve eğitim yaklaşımlarını tartışarak öğrencilerin çeşitli sınav sorularını çözebilmesi için temel bir bilgi kaynağı sunmayı amaçlamaktadır.

1. Çocuk Destek Merkezleri ve Hizmet Kapsamı

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı Çocuk Destek Merkezleri, risk altındaki çocuklar için kritik bir destek sistemidir. Bu merkezler, madde bağımlılığına sürüklenmiş, suça karışmış veya sokak yaşantısına maruz kalan çocuklara yönelik hizmet verir. Ancak üstün yetenekli çocuklar bu gruba dahil edilmez. Üstün yetenekli çocuklar için özel yetenek eğitim merkezleri gibi farklı yapılar mevcuttur.

2. Eğitim Programlarında Kişisel Gelişim Bileşeni

Eğitim programlarında kişisel gelişim, öğrencilerin bireysel hedefleri ve yetenekleri doğrultusunda kendilerini geliştirmelerine olanak tanır. Bu bileşen, öğrencinin kendi potansiyelini keşfetmesini destekleyen, özellikle modern eğitim yaklaşımlarının temel taşlarından biridir. Mesleki yönlendirme gibi diğer bileşenler ise kariyer odaklıdır.

3. Mesleki ve Teknik Eğitimde İşgücü İhtiyacı

Mesleki ve teknik eğitim, ekonomik ve sosyal sektörlerin ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücünü yetiştirmeyi hedefler. Bu yaklaşım, hem bireylerin istihdam edilebilirliğini artırır hem de ülke ekonomisinin büyümesine katkı sağlar. Genel bilgi aktarımı veya bilimsel araştırma gibi konular, bu eğitimin temel amacı değildir.

4. Hastane Ortamında Çocuklara Psikolojik Destek

Hastanelerde çocuklar için sunulan yatak başı destek uygulamaları, özellikle uzun süreli yatış gerektiren durumlarda çocuğun psikolojik ve duygusal ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlar. Bu süreçte çocuğun stresten uzak tutulması, kendini rahat ifade edebilmesi ve hastane personeline güven duyması önceliklidir.

5. Çocuk Gelişimcilerin Görev Alanları

Çocuk gelişimciler, toplum sağlığı merkezlerinde eğitimler verme, aile danışmanlığı yapma ve gelişimsel değerlendirmeler gibi çeşitli görevlerde bulunur. Ancak birebir ders verme, doğrudan bir çocuk gelişimcinin görev alanında yer almaz.

6. Geleneksel Aile Yapıları: Geniş Aile

Geleneksel Türk toplumunda geniş aile yapısı, birden fazla kuşaktan bireylerin bir arada yaşamasını ifade eder. Bu yapı, sosyo-kültürel dayanışmayı artırırken modern çekirdek aile yapılarından farklı dinamiklere sahiptir.

7. Destek Eğitim Odaları ve İşleyiş İlkeleri

Destek eğitim odaları, bireysel eğitim esasına dayalı olarak hizmet verir. Bu odalarda özel eğitim gereksinimli öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına odaklanılır. Ancak birden fazla destek eğitim odasının açılması mümkündür ve okul saatleri dışındaki planlamalar destek eğitim odalarının işleyişine aykırıdır.

8. Özel Gereksinimli Çocuklar ve Uyarlamalar

Eğitimde uyarlama, özel gereksinimli çocukların eğitim programlarına entegrasyonunu kolaylaştırmak için yapılan düzenlemelerdir. Bu düzenlemeler, çocuğun bireysel ihtiyaçlarına göre tasarlanır ve tüm çocuklar için değil, yalnızca özel gereksinimli bireyler için uygulanır.

9. Çocuk İzlem Merkezleri (ÇİM) ve İşlevi

Çocuk İzlem Merkezleri, istismar mağduru çocukların ikinci bir travma yaşamalarını önlemek amacıyla tasarlanmıştır. Buradaki süreçler, çocukların güvenli bir ortamda desteklenmesini sağlar. Ancak, ÇİM’in amacı çocukların gelişimlerini desteklemek veya eğitim sağlamak değildir.

10. Kadın ve Çocuk Sağlığı Merkezleri

Kadın Çocuk Sağlığı ve Gelişim Merkezleri, hem kadınların hem de çocukların sağlığına odaklanan kamu tarafından finanse edilen kuruluşlardır. Bu merkezler, ücretsiz hizmet verir ve erişilebilirlik temel bir ilke olarak benimsenir.

Sonuç

Çocuk gelişimi uygulamaları, bireylerin fiziksel, zihinsel ve duygusal sağlıklarını desteklemek için kapsamlı bir sistem gerektirir. Sosyal hizmet kurumları, eğitim programları ve sağlık merkezleri, bu sürecin ayrılmaz bir parçasıdır. Bu yazıdaki bilgiler, öğrencilerin Çocuk Gelişimi Uygulamaları derslerinde karşılaşabilecekleri çeşitli soruları yanıtlamalarına yardımcı olacak kapsamlı bir temel sunmaktadır.

1. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı olarak açılan Çocuk Destek Merkezleri’ne hangi grup çocuklar dahil edilmez?

A) Madde bağımlılığına sürüklenmiş çocuklar
B) Üstün yetenekli çocuklar
C) Suça sürüklenmiş çocuklar
D) Sokak çocukları
E) Koruma altına alınan çocuklar

Cevap : B) Üstün yetenekli çocuklar

Açıklama : Üstün yetenekli çocuklar, Çocuk Destek Merkezleri’nin odaklandığı risk altındaki veya destek gerektiren çocuk gruplarına dahil edilmezler. Bu merkezler genellikle madde bağımlılığı, suça sürüklenme, sokak çocukluğu gibi sorunlarla karşı karşıya olan çocuklara hizmet eder.

2. Çerçeve öğretim programının hangi bileşeni öğrencilere kendi yetenekleri, ilgileri ve hedefleri doğrultusunda bireysel olarak öğrenme ve gelişme fırsatları sunar?

A) Yükseköğretim Hazırlığı
B) Genel Kültür
C) Mesleki Yönlendirme
D) Kişisel Gelişim
E) Mesleki Uygulama

Cevap : D) Kişisel Gelişim

Açıklama : Kişisel Gelişim bileşeni, öğrencilerin kendi yetenekleri, ilgileri ve hedeflerine uygun bireysel öğrenme ve gelişim fırsatları sunar. Diğer seçenekler ise daha spesifik alanlara odaklanmaktadır.

3. Aşağıdakilerden hangisi mesleki ve teknik eğitimin temel amacını doğru ifade etmektedir?

A) Öğrencilere yabancı dil öğretmek
B) Genel bilgi aktarmak
C) Bilimsel araştırma yapmak
D) Ekonomik ve sosyal sektörlerin işgücü taleplerini karşılamak
E) Öğrencilere tarih bilgisi kazandırmak

Cevap : D) Ekonomik ve sosyal sektörlerin işgücü taleplerini karşılamak

Açıklama : Mesleki ve teknik eğitimin temel amacı, ekonomik ve sosyal sektörlerin işgücü ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte bireyler yetiştirmektir. Diğer seçenekler ise mesleki ve teknik eğitimin temel amacıyla doğrudan ilişkili değildir.

4. Aşağıdakilerden hangisi yatarak tedavi olan bebekler ya da çocuklar için yatak başı destek uygulamalarının amaçlarından biri değildir?

A) Hastaneye uyum sürecinin kolaylaştırılması
B) Hastane personeline çocuğun güven duymasının sağlanması
C) Çocuğun kendisini rahatlıkla ifade edebilmesi
D) Ebeveynlerin kaygılarının azaltılması
E) Çocuğun stresinin azaltılması

Cevap : D) Ebeveynlerin kaygılarının azaltılması

Açıklama : —

5. Çocuk gelişimcilerinin toplum sağlığı merkezlerindeki görevleri arasında yer almaz?

A) Resmî yazışmaları yürütme
B) Çocuk odaklı aile danışmanlığı yapma
C) Öğrencilere birebir ders verme
D) Eğitimler verme
E) Gelişimsel değerlendirmeler yapma

Cevap : C) Öğrencilere birebir ders verme

Açıklama : Resmî yazışmalar genellikle idari personelin görev alanına girerken, çocuk gelişimcileri daha çok danışmanlık, eğitim ve değerlendirme gibi doğrudan çocuklarla ilgili görevler üstlenirler.

6. Geleneksel Türk toplumunda oldukça yaygın olan bu aile tipi, anne-baba, çocuklar, büyükanne-büyükbaba, amca-teyze ve kuzenlerin bir arada yaşadığı aile yapısını ifade eder. Açıklama aşağıdaki aile tiplerinden hangisine aittir?

A) Tek Ebeveynli Aile
B) Çocuksuz Aile
C) Çekirdek Aile
D) Birleşik Aile
E) Geniş Aile

Cevap : E) Geniş Aile

Açıklama : Geniş aile yapısı, birden fazla kuşaktan oluşan ve geniş aile üyelerinin birlikte yaşadığı aile tipidir. Çekirdek aile ise sadece anne, baba ve çocuklardan oluşur.

7. MEB Özel Öğretim Yönetmeliği (2018) Madde 25’de yer alan destek eğitim odasının işleyişinde aşağıdaki kriterlerden hangisi bulunmaz? (Soru iptal edilmiştir)

A) Destek eğitim odasında bireysel eğitim esastır; fakat BEP geliştirme biriminin kararıyla en fazla 3 öğrenci grup halinde eğitim alabilir.
B) Okul müdürü ve müdür yardımcıları, destek eğitim odasında görev alabilir.
C) Destek eğitim, sadece okul saatleri içerisinde BEP geliştirme birimi planlaması doğrultusunda gerçekleştirilebilir.
D) Destek eğitim odasında, öğrencinin eğitim ihtiyaçları ve kaydolduğu kademeye uygun olarak, sadece sınıf öğretmeni branşındakiler görevlendirilir.
E) Birden fazla destek eğitim odası kurulmaz.

Cevap : A) Destek eğitim odasında bireysel eğitim esastır; fakat BEP geliştirme biriminin kararıyla en fazla 3 öğrenci grup halinde eğitim alabilir. (Soru iptal edilmiştir)

Açıklama : —

8. Okul Öncesi Eğitim Programı’nda uyarlama kimlere uygulanır?

A) Boşanmış aile çocuklarına
B) Başka okuldan gelmiş çocuklara
C) İlk defa okula başlayan çocuklara
D) Özel gereksinimli çocuklara
E) Göçle gelmiş çocuklara

Cevap : D) Özel gereksinimli çocuklara

Açıklama : Uyarlama, özel gereksinimli çocukların eğitim programına entegrasyonunu kolaylaştırmak için yapılan düzenlemelerdir. Diğer gruplar ise uyarlama kapsamında değerlendirilmeyebilir.

9. Çocuk gelişimciler suça sürüklenen çocuklarla ilgili hangi kurumda görev almaktadırlar?

A) Üniversiteler
B) İçişleri Bakanlığı
C) Kültür ve Turizm Bakanlığı
D) Milli Eğitim Bakanlığı
E) Sağlık Bakanlığı

Cevap : B) İçişleri Bakanlığı

Açıklama : Suça sürüklenen çocuklarla ilgili çalışmalar genellikle İçişleri Bakanlığı’nın sosyal hizmetler ve koruma birimleri tarafından yürütülür. Çocuk gelişimciler de bu kurumlarda görev alırlar.

10. Kadın Çocuk Sağlığı ve Gelişim Merkezleri ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Bu merkezler ücretli merkezlerdir ve ücretler sivil toplum kuruluşları tarafından sağlanır.
B) Hem güvencesi olan hem güvencesi olmayan kadınlar bu merkezlerden yararlanabilir.
C) Hekimler hariç merkez sorumlusu olabilmek için aile planlaması sertifikasının alınma koşulu aranmaktadır.
D) Bu merkezlerde hem çocukların hem de kadınların sağlığı ile ilgili bilgilendirmeler yapılır.
E) Merkezde çocuk gelişimcilerin haricinde en az bir hekim sorumlu olarak bulunmalıdır.

Cevap : A) Bu merkezler ücretli merkezlerdir ve ücretler sivil toplum kuruluşları tarafından sağlanır.

Açıklama : Kadın Çocuk Sağlığı ve Gelişim Merkezleri genellikle kamu tarafından finanse edilir ve ücretsiz hizmet sunar. Bu nedenle, A seçeneği yanlıştır.

11. Özel yetenekli olan bireylere yönelik bir kurum açmak ile ilgili olarak, açılacak olan merkezin kurulacağı yerleşim yerinin nüfusunun en az ne kadar olması beklenmektedir?

A) En az 50.000
B) En az 500.000
C) En az 100.000
D) En az 80.000
E) En az 150.000

Cevap : C) En az 100.000

Açıklama : —

12. Aşağıdakilerden hangisi ideal öğretmen kavramını kapsamaz?

A) Disiplin
B) Sosyalleşme
C) Toplumsallaşma
D) Bireyselleşme
E) Kültürlenme

Cevap : C) Toplumsallaşma

Açıklama : —

13. Yönetmeliğe göre açılmış olan bir okul öncesi eğitim kurumunda ilave bir sınıf açmak istendiğinde, açılacak olan yeni sınıfta en az kaç çocuk bulunmalıdır?

A) 6 çocuk
B) 10 çocuk
C) 8 çocuk
D) 14 çocuk
E) 12 çocuk

Cevap : B) 10 çocuk

Açıklama : —

14. Aşağıdakilerden hangisi “özel eğitim” ile ilgili yanlış bir ifadedir?

A) Öğrencinin bireysel ihtiyaçlarına odaklanmak özel eğitimde kritik öneme sahiptir.
B) Özel eğitim gerektiren çocuklar, standart eğitim hizmetlerinden tam anlamıyla faydalanmada zorluk yaşarlar.
C) Özel eğitim gereksinimleri, yalnızca doğuştan gelir.
D) Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre bu bireyler, akranlarından anlamlı düzeyde farklılık gösteren bireylerdir.
E) Özel gereksinimli çocuklar, sahip oldukları özellikler ve ihtiyaçlar temelinde farklı kategorilere ayrılırlar.

Cevap : C) Özel eğitim gereksinimleri, yalnızca doğuştan gelir.

Açıklama : Özel eğitim gereksinimleri yalnızca doğuştan gelmez; kazalar, hastalıklar veya çevresel faktörler nedeniyle de ortaya çıkabilir. Bu nedenle, C seçeneği yanlıştır.

15. Aşağıdakilerden hangisi Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olarak açacağınız herhangi bir kurum için ortak genel koşullardan (olmazsa olmaz) birisidir?

A) Kurumun bir bahçesinin olması
B) Kurumun en az 500 m² kapalı alanı olması
C) En az 50 personel çalıştırılması
D) Ahşaptan yapılmış bir yapı olması
E) Engelli bireylerin erişimine uygun olması

Cevap : E) Engelli bireylerin erişimine uygun olması

Açıklama : Engelli bireylerin erişimine uygunluk, tüm eğitim kurumları için temel ve olmazsa olmaz bir şarttır. Diğer seçenekler ise belirli koşullara bağlı olabilir ancak erişilebilirlik her kurum için zorunludur.

16. Çocuk Koruma Evleri’nden yararlanabilecek çocukların yaşları en fazla kaç olabilmektedir?

A) 20 yaş
B) 18 yaş
C) 14 yaş
D) 16 yaş
E) 12 yaş

Cevap : B) 18 yaş

Açıklama : Çocuk Koruma Evleri genellikle 18 yaşına kadar olan çocuklara hizmet verir. Bu yaş sınırı, yasal düzenlemelerle belirlenmiştir.

17. I. Ekonomik Destek Hizmeti
II. Mesleki Danışmanlık Hizmeti
III. Okuma Yazma Beceri Öğretim Hizmeti
Yukarıda verilen hizmetlerden hangisi ya da hangileri belediyelere bağlı olan Kadın Dayanışma Merkezleri’nde kadınlara sunulan hizmetlerden biridir?

A) Yalnız III
B) Yalnız I
C) I ve III
D) Yalnız II
E) I ve II

Cevap : E) I ve II

Açıklama : Kadın Dayanışma Merkezleri genellikle ekonomik destek ve mesleki danışmanlık hizmetleri sunarlar. Okuma yazma becerisi öğretimi de bu kapsamda olabilir, ancak en doğru seçenek I ve II’dir.

18. Çocuk İzlem Merkezi (ÇİM) ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) ÇİM’ler, istismar şüphesi bulunan travma yaşamış çocuğun ikinci bir travma yaşamasını engellemeyi amaçlar.
B) Çocuk İzlem Merkezlerindeki çocuk gelişimciler çocukla adli görüşmeci olarak görüşme yapabilmektedir.
C) ÇİM’de görüşme yapan yetkili kişi, ayna arkasından yönlendirilir ve görüşme kamera kaydına alınır.
D) ÇİM 2010 yılında cinsel istismara uğrama şüphesi bulunan çocuklara yardımcı olmak amacıyla kurulmuştur.
E) ÇİM’lerin ana amacı, çocukların gelişimini desteklemek ve onlara eğitim sağlamaktır.

Cevap : E) ÇİM’lerin ana amacı, çocukların gelişimini desteklemek ve onlara eğitim sağlamaktır.

Açıklama : Çocuk İzlem Merkezlerinin ana amacı, istismar şüphesi bulunan çocukların ikinci bir travma yaşamamasını sağlamak ve onların korunmasıdır. Eğitim sağlamak birincil amaçları arasında değildir.

19. 4 yaşındaki Nur ve annesi Leyla Hanım birlikte çocuk gelişimciye gelmiş ve Nur’un genel gelişim kontrolleri yapılmıştır. Genel gelişim kontrollerinde Nur’un gelişiminin normal gelişim gösterdiği tespit edilmiştir.
Çocuk gelişimci, Nur’un bir sonraki gelişim kontrolü için annesi Leyla Hanım’a en az ne kadar süre sonra randevu oluşturmalı ve genel gelişim kontrolü gerçekleştirilmelidir?

A) 12 ay sonra
B) 15 ay sonra
C) 9 ay sonra
D) 6 ay sonra
E) 3 ay sonra

Cevap : A) 12 ay sonra

Açıklama : —

20. Aşağıdakilerden hangisi Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde belirtilen tanımlamalardan biri değildir?

A) Özel eğitim, sadece fiziksel engelliler için özel olarak tasarlanmış eğitimdir.
B) Özel eğitimin amacı, özel ihtiyaçları olan kişilere sağlanan eğitim şeklidir.
C) Özel eğitim, bireysel ve gelişimsel özellikleri gözeterek uygun ortamlarda sürdürülen eğitimdir.
D) Özel eğitimde birey merkezli yaklaşım benimsenir.
E) Özel olarak yetiştirilmiş personel ile uygun ortamlarda sürdürülen eğitimdir.

Cevap : A) Özel eğitim, sadece fiziksel engelliler için özel olarak tasarlanmış eğitimdir.

Açıklama : Özel eğitim, sadece fiziksel engellilerle sınırlı değildir. Zihinsel, duygusal, davranışsal ve diğer özel gereksinimleri olan bireyleri de kapsar. Bu nedenle, A seçeneği yanlıştır.