Diplomasi Ve Kriz Yönetimi

Giriş

Diplomasi, tarih boyunca devletler arasında iletişimi ve ilişkileri düzenleyen temel bir araç olmuştur. Bu makale, diplomasinin tarihsel gelişimini ve kriz yönetimindeki rolünü incelemektedir. Diplomasi, askeri güç kullanmadan sorunları çözme sanatıdır ve devletler arası ilişkilerin en kritik bileşenlerinden biridir.

Birleşmiş Milletler ve Kuruluş Süreci

Birleşmiş Milletler (BM), 1945 yılında kurulan ve küresel barış ve güvenliği sağlamayı amaçlayan bir uluslararası örgüttür. SSCB, BM’nin kurucu üyelerinden biridir. BM’nin kuruluşu, II. Dünya Savaşı sonrası uluslararası sistemde barış ve istikrarı sağlama çabalarının bir parçasıdır. Bu çaba, modern diplomasinin önemli bir adımı olarak kabul edilir.

Modern Diplomasinin Kökenleri ve Gelişimi

Modern diplomasinin erken versiyonu 15. yüzyılda İtalya’da ortaya çıkmıştır. Bu dönemde, İtalya’daki şehir devletleri arasındaki ilişkiler, diplomasinin gelişiminde kritik bir rol oynamıştır. 1795’te imzalanan Basel Barışı, Fransız Cumhuriyeti’nin tanınmasını sağlayan ilk barış antlaşmasıdır ve modern diplomasinin gelişiminde önemli bir adımdır.

Yumuşama ve Helsinki Nihai Senedi

1975 yılında kabul edilen Helsinki Nihai Senedi, yumuşama döneminin en önemli belgelerinden biridir. Bu belge, Soğuk Savaş’ın gergin atmosferinde Doğu ve Batı Blokları arasında işbirliği ve güven artırıcı önlemler alınmasını sağlamıştır. Helsinki Nihai Senedi, uluslararası ilişkilerde yumuşama ve diyalog sürecinin bir sembolüdür.

Bismarck ve Alman Birliği

Otto von Bismarck, Alman Birliği’nin mimarı olarak anılır ve Prusya Şansölyesi olarak görev yapmıştır. Bismarck, 1871 sonrasında Avrupa sistemi içinde Fransa’yı izole edecek ittifaklar kurarak ve Avusturya-Macaristan ile Rusya’yı kontrol altında tutarak Almanya’nın güçlenmesini sağlamıştır. Bismarck’ın diplomatik manevraları, Avrupa’da güç dengesi politikalarının önemli bir örneğidir.

Viyana Kongresi ve Sonuçları

Viyana Kongresi, Eylül 1814’te çalışmalarına başlamış ve Avrupa’da Napolyon Savaşları sonrası düzenin yeniden tesis edilmesini amaçlamıştır. Kongre sonrası, Fransa’da monarşinin restorasyonu ile 18. Louis’nin tahta çıkması, Avrupa’da güç dengesinin yeniden kurulmasında önemli bir adım olmuştur.

Bağlantısızlık Hareketi ve Ortak Değerler

Bağlantısızlık Hareketi, Soğuk Savaş döneminde Batı ve Doğu bloklarına katılmayan ülkelerin bir araya gelerek oluşturduğu bir hareket olup, karşılıklı saldırmazlık, egemenliğe saygı ve barış içinde bir arada yaşama gibi değerleri benimsemiştir. Bu hareket, özellikle gelişmekte olan ülkeler arasında işbirliği ve dayanışmanın artırılmasını hedeflemiştir.

Diplomasi ve Kriz Yönetiminde Talleyrand’ın Rolü

Charles Maurice Talleyrand, Fransız diplomasisinin önemli figürlerinden biridir ve Napolyon dönemi ile monarşi rejimleri arasında köprü kurmayı başarmıştır. Talleyrand, 1807’de Tilsit’te Rus Çarı I. Aleksander ile Napolyon’un görüşmesini sağlayarak, diplomasi tarihinde kritik bir rol oynamıştır.

Sonuç

Diplomasi, uluslararası ilişkilerde barış ve istikrarı sağlama açısından kritik bir öneme sahiptir. Tarih boyunca diplomasi, devletler arasındaki ilişkileri düzenleyerek savaşları önleme ve krizleri yönetme konusunda hayati bir rol oynamıştır. Günümüzde de diplomasi, küresel barış ve güvenliği sağlamak için vazgeçilmez bir araç olmaya devam etmektedir.

1. Aşağıdakilerden hangisi Birleşmiş Milletler’in kurucu üyelerinden biridir?

A) Japonya
B) Almanya
C) İtalya
D) Avusturya
E) SSCB

Cevap: E) SSCB

Açıklama: SSCB, Birleşmiş Milletler’in kurucu üyelerinden biridir.

2. 15. yüzyılda modern diplomasinin erken versiyonunun ortaya çıktığı ilk bölge aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anadolu
B) Kuzey Avrupa
C) Çin
D) Latin Amerika
E) İtalya

Cevap: E) İtalya

Açıklama: Modern diplomasinin erken versiyonu 15. yüzyılda İtalya’da ortaya çıkmıştır.

3. 1795’te Fransız Cumhuriyeti’nin tanınmasını sağlayan ilk barış antlaşması aşağıdakilerden hangisidir?

A) Luneville Barışı
B) Amiens Barışı
C) Tilsit Barışı
D) Basel Barışı
E) Campo Formio Barışı

Cevap: D) Basel Barışı

Açıklama: 1795’te Basel Barışı, Fransız Cumhuriyeti’nin tanınmasını sağlayan ilk barış antlaşmasıdır.

4. Yumuşamanın en önemli belgesi kabul edilen Helsinki Nihai Senedi hangi yıl kabul edilmiştir?

A) 1969
B) 1979
C) 1975
D) 1982
E) 1971

Cevap: C) 1975

Açıklama: Helsinki Nihai Senedi, 1975 yılında kabul edilmiştir.

5. Aşağıdakilerden hangisi Alman Birliğinin mimarı olarak anılan ve birliğin kuruluş sürecinde Prusya Şansölyesi olarak görev yapmış kişidir?

A) I. Wilhelm
B) Alexander Humbolt
C) Otto von Bismarck
D) Helmuth von Moltke
E) Herbert von Roon

Cevap: C) Otto von Bismarck

Açıklama: Otto von Bismarck, Alman Birliğinin mimarı olarak anılır ve Prusya Şansölyesi olarak görev yapmıştır.

6. Diplomasinin tanımı açısından aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Diplomasi kimi zaman devletin güç unsurları ile desteklenerek zorlayıcılık içerse de şiddet kullanılan bir iletişim biçimi değildir.
B) Diplomasi askeri güç unsurlarının aktif kullanımını gerektirir.
C) Diplomasi siyasi olarak bir toprak alanı üzerinde egemen olan birimlerin aralarında kullandıkları bir iletişim biçimidir.
D) Bir iletişim biçimi olarak diplomasi kendine has ama genel kabul gören biçim ve normlar bütünü içinde icra olmaktadır.
E) Diplomasi müzakere ve pazarlık üzerine kurulu iletişim ve ilişki biçimlerini içerir.

Cevap: B) Diplomasi askeri güç unsurlarının aktif kullanımını gerektirir.

Açıklama: Diplomasi, askeri güç unsurlarının aktif kullanımını gerektirmez.

7. Aşağıdakilerden hangisi Bismarck’ın oluşturduğu Avrupa güvenlik sistemindeki anlaşmalardan biri değildir?

A) 1894 Fransız-Rus İttifakı
B) 1884 Almanya-Rusya Garanti Anlaşması
C) 1881 İkinci Üç İmparatorlar Ligi
D) 1879 Almanya-Avusturya-Macaristan İttifakı
E) 1882 Üçlü İttifak

Cevap: A) 1894 Fransız-Rus İttifakı

Açıklama: 1894 Fransız-Rus İttifakı, Bismarck’ın oluşturduğu Avrupa güvenlik sistemindeki anlaşmalardan biri değildir.

8. Aşağıdakilerden hangisi Bismarck’ın 1871 sonrasında Avrupa sistemi içinde yaptığı düzenlemelerden biri değildir?

A) Fransa’yı izole edecek ittifaklar kurmak
B) Avusturya-Macaristan ve Rusya’yı kontrol altında bulundurmak
C) Almanya, Avusturya-Macaristan ve İtalya ile üçlü blok oluşturmak
D) İngiltere ile ittifak yapmak
E) Fransa’nın sömürge politikalarını desteklemek

Cevap: D) İngiltere ile ittifak yapmak

Açıklama: Bismarck, İngiltere ile ittifak yapmamıştır.

9. Viyana Kongresi sonrası kısa vadedeki siyasi süreç için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Bağımsız Polonya kurulmuştur.
B) Alman birliği kurulmuştur.
C) İtalyan birliği sağlanmıştır.
D) Bağımsız Belçika kurulmuştur.
E) 18. Louis’nin restorasyonu ile Fransa monarşi ailesine geri dönmüştür.

Cevap: E) 18. Louis’nin restorasyonu ile Fransa monarşi ailesine geri dönmüştür.

Açıklama: Viyana Kongresi sonrası, 18. Louis’nin restorasyonu ile Fransa monarşi ailesine geri dönmüştür.

10. Aşağıdakilerden hangisi Bağlantısızlık Hareketi’nin deklare ederek benimsediği ortak değerlerden biri değildir?

A) Irklar arası eşitliğin kabulü
B) Karşılıklı olarak saldırmazlık ve egemenliğe saygı
C) Barış içinde bir arada yaşama
D) Batı gelişmişlik modelini hedef alma
E) Devletler arasında eşitlik ve ortak çıkar

Cevap: D) Batı gelişmişlik modelini hedef alma

Açıklama: Bağlantısızlık Hareketi, Batı gelişmişlik modelini hedef almamıştır.

11. “14. Louis döneminden başlayarak, cumhuriyet hükümetlerinde de dış işlerinin en önemli bürokratı haline gelmiş olan bu isim klasik rejim ile devrim dönemi anlayışını birleştirmeyi başararak Fransa’nın Avrupa diplomatik yapısı içinde kendine ayrıcalıklı bir yer edinmesini sağlamış ve Napolyon ile monarşi rejimleri arasındaki iletişimi kurmuştur. Nitekim 1807’de Tilsit’te Rus Çarı I. Aleksander ile Napolyon’un görüşebilmesi onun aracılığı sayesinde mümkün olabilmiştir.” Yukarıda bahsi geçen diplomatın adı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Emile Zola
B) Marquis Montcalm
C) Charles Monroe
D) Robert Pires
E) Charles Maurice Talleyrand

Cevap: E) Charles Maurice Talleyrand

Açıklama: Bahsi geçen diplomat Charles Maurice Talleyrand’dır.

12. Viyana Kongresi hangi tarihte çalışmalarına başlamıştır?

A) Eylül 1813
B) Eylül 1818
C) Eylül 1815
D) Eylül 1814
E) Eylül 1812

Cevap: D) Eylül 1814

Açıklama: Viyana Kongresi Eylül 1814’te çalışmalarına başlamıştır.

13. 1907’deki İkinci Hague (Lahey) Konferansına kaç devlet katılmıştır?

A) 64
B) 44
C) 28
D) 56
E) 32

Cevap: B) 44

Açıklama: İkinci Hague (Lahey) Konferansına 44 devlet katılmıştır.

14. Aşağıdakilerden hangisi revizyonist dış politika hamlesi sonucu ortaya çıkmış bir kriz değildir?

A) Mançurya Krizi
B) SSCB’nin Milletler Cemiyeti’ne Alınması
C) İtalya’nın Habeşistan’ı İşgali
D) Münih Düzenlemesi
E) Avusturya’nın İlhakı

Cevap: B) SSCB’nin Milletler Cemiyeti’ne Alınması

Açıklama: SSCB’nin Milletler Cemiyeti’ne Alınması revizyonist bir dış politika hamlesi sonucu ortaya çıkmış bir kriz değildir.

15. Aşağıdaki devletlerden hangisi deniz silahlanmasına limit getiren 1922 Washington Konferansı’nın imzacı taraflarından biri değildir?

A) Fransa
B) Almanya
C) ABD
D) İngiltere
E) Japonya

Cevap: B) Almanya

Açıklama: Almanya, 1922 Washington Konferansı’nın imzacı taraflarından biri değildir.

16. NATO hangi yıl kurulmuştur?

A) 1949
B) 1950
C) 1946
D) 1948
E) 1947

Cevap: A) 1949

Açıklama: NATO, 1949 yılında kurulmuştur.

17. Aşağıdakilerden hangisi Ocak 1918’de “barış için 14 ilke”yi açıklayan ABD başkanının adıdır?

A) Woodrow Wilson
B) Ronald Reagan
C) George W. Bush
D) George Washington
E) Abraham Lincoln

Cevap: A) Woodrow Wilson

Açıklama: Ocak 1918’de “barış için 14 ilke”yi açıklayan ABD başkanı Woodrow Wilson’dır.

18. Aşağıdaki devletlerden hangisi Avrupa Klasik güç dengesi içinde yer almamaktadır?

A) Osmanlı İmparatorluğu
B) İngiltere
C) Rus Çarlığı
D) Fransa
E) Avusturya

Cevap: A) Osmanlı İmparatorluğu

Açıklama: Osmanlı İmparatorluğu, Avrupa Klasik güç dengesi içinde yer almamaktadır.

19. Aşağıdakilerden hangisi 1648 sonrasında devletler arasında bir norm olarak ortaya çıkmıştır?

A) Saldırmazlık ilkesinin kabulü
B) Din temelli diplomasinin benimsenmesi
C) Egemenlik ilkesinin kabulü
D) Parlamenter diplomasinin benimsenmesi
E) Uluslararası örgütlerin kurulması

Cevap: C) Egemenlik ilkesinin kabulü

Açıklama: 1648 sonrasında egemenlik ilkesi, devletler arasında bir norm olarak ortaya çıkmıştır.

20. Aşağıdakilerden hangisi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesidir?

A) Türkiye
B) Mısır
C) Çin
D) Avustralya
E) Japonya

Cevap: C) Çin

Açıklama: Çin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesidir.