Türkistan Tarihi 2021 Final Soruları

1- 1910’lardan beri hazırlıklarını yapan bir grup yenilikçi 1917 ihtilâlinden istifade ederek Buhara Emiri Mir Âlim Han’ı devirmek için harekete geçti. Fakat hareketleri Emir tarafından öğrenilip tesirsiz bırakıldı. Bunun üzerine yenilikçiler, Buhara’yı kontrollerine almak isteyen Sovyet komiserliğinden yardım istediler. Buharali yenilikçilerle Sovyetlerin müştereken giriştikleri darbe hareketi de Emir tarafından başarıyla önlendi.
Yukarıda faaliyetleri belirtilen yenilikçi grup aşağıdakilerden hangisidir?

A) Genç Semerkandlılar
B) Genç Özbekler
C) Genç Buharalılar
D) Genç Hiveliler
E) Genç Türkmenler

Cevap : C) Genç Buharalılar

2- 1916 Milli İsyanını kanla boğan Rus askerî ve sivil yöneticileri Çarlığın devrilmesinden sonra da işbaşında kalmışlardı. Yeni Rus Hükümetinin emriyle, Türkistan’ın idaresini yeniden düzenlemek üzere Türklerden Sadri Maksudi, Muhammedcan Tınışbay ve Ali Han Bökeyhan’ın içinde yer aldığı Rusların çoğunlukta bulunduğu “…………” kurulmuştu.
Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Türkistan Müslüman Kongresi
B) İşçi, Asker ve Köylü Şûrası
C) Geçici Hükümet Encümeni
D) Türkistan Müslüman Merkez Şûrası
E) Milli Merkez

Cevap : C) Geçici Hükümet Encümeni

3- Rus ordusunun Aşkabad’ı işgal ettikten sonra Türkmen topraklarında ilerlemesini durdurmasının en önemli sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Rusya’daki iç karışıklıklar
B) Türkmenlerin toparlanmaya başlaması
C) Rus çarının ölümü
D) Rus ordusunun kaynaklarının tükenmesi
E) İngilizlerin baskısı

Cevap : E) İngilizlerin baskısı

4- İstiklâlini ilân ettiği halkının refahı için çalışmalar yapan, kurduğu barajlar ve açtırdığı kanallarla ülkesinin topraklarını mümbit bir hale getiren Kuşid Han, aşağıdakilerin hangisinde hükümdarlık etmiştir?

A) Hive Hanlığı
B) Türkmenistan
C) Hokand Hanlığı
D) Buhara Hanlığı
E) Afganistan

Cevap : B) Türkmenistan

5- Türkistan’da “Özbek Devleti” adı verilen devletin kurucusu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ebu’l-Hayr Han
B) Batu Han
C) Özbek Han
D) Muhammed Şeybânî Han
E) Ebu Sa’id Han

Cevap : A) Ebu’l-Hayr Han

6- Rusların Türk memleketlerini kolonileştirme metotlarından biri de kalelerin inşa edilmesi idi. Kale yapmak bahanesiyle on binlerce kilometre karelik Kazak toprakları halktan zorla alınıyor ve kale inşası bittikten sonra etrafa Kossaklar iskân ediliyordu. Fakat bu iskân faaliyeti büyük tepkilere yol açmış ve halk bunu vesile ederek istiklal için ayaklanmaya başlamıştır. Bu isyanı başlatan ve kısa zamanda isyanı yayarak Kazak Türklerinin milli istiklal savaşı haline dönüştüren mill önder aşağıdakilerden hangisidir?

A) Âlim kul
B) Zeki Velidi Togan
C) Abdurrahman Abtabad
D) Sırrım Batur
E) Sultan Kenesarı Bey

Cevap : E) Sultan Kenesarı Bey

7- Rus kuvvetlerinin işgal etmek için 4 Ekim 1864 tarihinde saldırıya geçtiği şehir aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çimkent
B) Hive
C) Türkistan
D) Evliya-Ata
E) Buhara

Cevap : A) Çimkent

8- Batı Türkistan’da yaşayan Türk topluluklarına bazı isimler verilmiştir. Bu topluluklara ilâveten Türk – Fars karışımı ve fakat uzun süre Türk kültürünü benimsemiş olan ayrı bir topluluk olarak bu bölgede yaşayan topluluk aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kazaklar
B) Tacikler
C) Karakalpaklar
D) Özbekler
E) Kırgızlar

Cevap : B) Tacikler

9- Aşağıdakilerden hangisi Türkmen şair ve ediplerinden biri değildir?

A) Ak – Molla
B) Allah – Verdi
C) Şeydaî, Kâtibi
D) Kullah – Verdi
E) Hıra – Beğ

Cevap : D) Kullah – Verdi

10- Türkistan’daki hâkimiyet kavgasından sonra Hindistan’a çekilerek orada Hindistan Türk Devleti’ni kuran hükümdar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ekber şah
B) Muhammed Şeybani
C) Emin Timur
D) Babür Şah
E) Şah İsmail

Cevap : D) Babür Şah

11- 1961’de toplanan 22. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Kongresinde, Sovyet siyasetini: “Elbette millî ayrılıkların ortadan silinmesinden şikâyetçi olan kimselere de rastlanmaktadır. Onlara cevabımız şudur: Komünistler milli ayrılıkları muhafaza etmeyecek ve ebedîleştirmeyeceklerdir. Hatta milli kalıntıların en ufak belirtisinin bile kökü tam bir Bolşevik uzlaşmazlığı ile kurutulacaktır” şeklinde ifade eden Sovyet devlet adamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) M. Gorbaçov
B) Lenin
C) B. Yeltsin
D) C. Kruşçev
E) Stalin

Cevap : D) C. Kruşçev

12- Ruslar, 1869 sonbaharında Hokand ve Buhara’yı hâkimiyetlerine alır almaz Kafkaslardan getirdikleri kuvvetlerle Türkmen topraklarında harekâta başladıklarında Türkmenler aşağıdakilerin hangisini yapmıştır?

A) Haberleri bile olmamıştır.
B) Dağlara kaçmışlardır.
C) Karşı hücumlar yaparak ülkelerini savunmaya çalışmışlardır.
D) İyi karşılamışlar ve memnuniyetlerini belirtmişlerdir.
E) Antlaşma yaparak barış ve huzura kavuşmuşlardır.

Cevap : C) Karşı hücumlar yaparak ülkelerini savunmaya çalışmışlardır.

13- Türkmenistan’daki milli ayaklanma hangi ordu tarafından bastırıldı?

A) Kızılordu
B) İran ordusu
C) İngiliz ordusu
D) Hive ordusu
E) Beyazordu

Cevap : A) Kızılordu

14- Ekonomi, eğitim ve bilhassa askerî alanlarda köklü reformlara girişen Çar II. Aleksandır’ın yakın arkadaşı ve Çarlık hanedanının ileri gelenlerinden biri olarak tam yetkiyle Kafkas ordusu komutanlığına tayin edilen ve buradaki Rus ordusunda köklü reformlar gerçekleştiren komutan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kaufman
B) Çernyayev
C) A.İ. Baryatinskiy
D) A. Romanovskiy
E) D. A. Milyutin

Cevap : C) A.İ. Baryatinskiy

15- Rusya’nın kurduğu Türkistan Genel Valiliği hangi Türk hanlıklarını kapsamaktadır?

A) Hokand, Buhara, Hive
B) Buhara, Gence, Bakü
C) Hive, Revan, Nahçıvan
D) Buhara, Şeki, Revan
E) Hokand, Gence, Baku

Cevap : A) Hokand, Buhara, Hive

16- Aşağıdakilerden hangisi Özbek Devleti’nin kuruluş yıllarında Özbek Türklerinin karşılaştığı güçlükler arasında gösterilemez?

A) Moğol kabilelerine karşı gösterilen başarısızlıklar üzerine, sonradan Kazaklar adı verilen Türk grupları Ebu’l-Hayr Han’ın gevşek siyasetini tasvip etmediklerini söyleyerek kuzeye doğru göç etmişlerdir.
B) Ebu’l-Hayr Han 1468’de Moğollarla yaptığı harbi kaybedip ölmüştür.
C) Özbek – Moğol rekabeti, Moğol saldırganlığı yüzünden yatışacağı yerde daha da hızlanarak yarım asra yakın devam etmiş ve Özbeklerin son derece yıpranmalarına sebep olmuştur.
D) Şah Budak Han’ın hükümdarlığı
E) 1456’da Kalmukların, bir sene sonra da Oyratların hücumlarına uğradılar ve büyük zayiat verdiler.

Cevap : D) Şah Budak Han’ın hükümdarlığı

17- Rusya’daki Bolşevik ihtilâlinden sonra Hive’de kurulan “Genç Hîveliler Meclisi”ni dağıtan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hive Hanı
B) Türkmenler
C) Ruslar
D) Özbekler
E) Tacikler

Cevap : C) Ruslar

18- Aşağıdakilerden hangisi Özbeklerin çoğunlukla yaşadığı Afganistan şehirlerinden biri değildir?

A) Meymene
B) Şibergan
C) Kunduz
D) Mezar-ı Şerif
E) Tebriz

Cevap : E) Tebriz

19- Sovyetler, bir ilmî komisyon vasıtasıyla Türk lehçelerine, güya ayrı bir dil olarak kullanılabilmeleri için Rusça istilahlar ve bazı teknik terimler de sokmuşlardır. Sovyetlerin bunu yapmaktaki esas gayesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Türk lehçelerinin ortak yönlerini tespit etmek
B) Türk boylarının ayrı milletler ve bunların şivelerinin de müstakil diller olduğunu delilleriyle ortaya koymaya çalışmak
C) Türk boylarının birbirleri ile kültür münasebetlerini geliştirmek
D) Türk lehçelerinin gelişmesini sağlamak
E) Türk lehçelerinin değişmesini sağlamak

Cevap : B) Türk boylarının ayrı milletler ve bunların şivelerinin de müstakil diller olduğunu delilleriyle ortaya koymaya çalışmak

20- İsmail Gaspıralı’nın öncülüğünü yaptığı kültür alanındaki milli uyanışın tesiriyle de başarılı bir eğitim hayatı sürdüren Yeni Metot okullarından Türkistan Türklerinin yalnız kültür alanında değil, hürriyet ve istiklâl mücadelelerinde kalemleri ve fikirleri ile büyük roller oynayan fikir adamları, edip ve şairler yetişmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu ilim adamlarından biri değildir?

A) Hamid Alimcan
B) Musa Taşmuhammed-oğlu Aybek
C) Abdulhamid Süleyman Yunus Çolpan
D) Muhammed Munis Mirab
E) Abdurrauf Fıtrat

Cevap : D) Muhammed Munis Mirab

Türkistan Tarihi 2021 Final Soruları

21- 1754’te Kalmukları yenen ve akabinde Doğu Türkistan’daki karışıklıkları fırsat bilip 1759’da Kaşgar civarını işgal ederek ülkenin yarıya yakınını ellerine geçiren, 1756 – 1760 yılları arasında Hokand ve Kazakistan’a kadar hâkimiyetini yayan millet aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çinliler
B) Özbekler
C) Yakut Türkleri
D) Ruslar
E) Türkmenler

Cevap : A) Çinliler

22- Doğu Türkistan’da Yakub Han tarafından kurulan Kaşgar Devleti hangi devletin işgali ile ortadan kaldırıldı?

A) Çin
B) Rusya
C) Hindistan
D) Hive Hanlığı
E) Hokand Hanlığı

Cevap : A) Çin

23- Harezm ve Buhara Halk Cumhuriyeti başta olmak üzere Türkistan’da kurulan diğer komünist partilerde çalışan Türkler bu partilerin tam manasıyla Sovyet kontrolüne geçmesi ve mümkün olduğu kadar millî hak ve menfaatlerin muhafazası için uğraşmaya başladılar. Bu hareketin öncülüğünü yapan ve aynı maksatla Moskova’da çalışan şahıs aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sultan Galiyev
B) Münever Kaari
C) Zeki Velidi
D) Feyzullah Hoca
E) Turar Riskul

Cevap : A) Sultan Galiyev

24- Hindistan’daki Türk Devleti, Avrupalılar ile ilk resmî temaslarını hangi hükümdar döneminde yapmıştır?

A) Şah Cihan
B) Babür
C) Ekber
D) Hümayun
E) Cihangir

Cevap : E) Cihangir

25- Bilhassa Kırımlı İsmail Gaspıralı’nın öncülüğünü yaptığı kültür alanındaki milli uyanışın tesiriyle de başarılı bir eğitim hayatı sürdüren Yeni Metot okullarından Türkistan Türklerinin yalnız kültür alanında değil, hürriyet ve istiklal mücadelelerinde kalemleri ve fikirleri ile büyük roller oynayan fikir adamları, edip ve şairler yetişmiştir. Aşağıdakilerden hangisi Yeni Metot okullarından yetişen vatanperver şair ve ediplerden biri değildir?

A) Abdulhamid Suleyman Yunus Çolpan
B) Begali Kasımov
C) Hamid Alimcan
D) Ahmed Baytursun
E) Abdurrauf Fıtrat

Cevap : B) Begali Kasımov

26- Düşünür, edib ve şairlerin gayretleriyle Türkistan’da modern eğitimle çalışan 500’ü aşkın Usûl-i Cedid (Yeni Metot) okulları açılmış ve bu okullarda gençler iyi bir eğitim görmeğe başlamıştır. Yeni metot eğitimin başarıyla yürütülmesinde aşağıdaki isimlerden hangisinin emeği bulunmamaktadır?

A) Münevver Kaarî Abdürreşid Hanoğlu
B) Sadreddin Ayni
C) Mirza Abdul Vâhid Munzim
D) Mufti Mahmud Hoca Behbudi
E) Abdullah Burhanoğlu

Cevap : E) Abdullah Burhanoğlu

27- IV. Murat döneminde Osmanlı İmparatorluğu ile gayet iyi ilişkiler kuran devrin Babür hükümdarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şah Mirza
B) Şah İbrahim
C) Şah Muhammed
D) Şah Cihan
E) Şah Süleyman

Cevap : D) Şah Cihan

28- Birinci Göktepe Savaşı 9 Eylül 1879’da nasıl başladı?

A) Türkmenler ve Ruslar aynı anda saldırmıştır.
B) Rusların saldırısıyla
C) Saldırı olmamıştır.
D) Türkmenlerin saldırısıyla
E) İranlıların saldırısıyla

Cevap : B) Rusların saldırısıyla

29- 1880 – 1881 yıllarında Türkmenler üzerine yapılan seferde geniş yetkilerle göreve getirilmiş olan Rus ordu kumandanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) General Markazov
B) General Lazaryev
C) General Kaufman
D) General Skobelev
E) General Lomakin

Cevap : D) General Skobelev

30- Ekim 1924’te Türkistan ayrı ayrı Sovyet cumhuriyetlerine bölündü. Aşağıdakilerden hangisi Türkistan’da o zaman kurulan cumhuriyetlerden değildir?

A) Türkmenistan
B) Azerbaycan
C) Kazakistan
D) Özbekistan
E) Kırgızistan

Cevap : B) Azerbaycan

31- Rusya hükümetinin geniş yetkilerle Türkistan’a gönderdiği Kont K.K. Pahlen başkanlığındaki heyetin görevi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yolsuzlukları soruşturmak
B) Ticareti geliştirmek
C) Ekonomiyi geliştirmek
D) İdareyi düzenlemek
E) Madenleri araştırmak

Cevap : D) İdareyi düzenlemek

32- Aşağıdakilerden hangisi 1911’deki Çin ihtilalinin Doğu Türkistan için sonuçlarından biridir?

A) Bölge şehirlerinin canlı birer kültür merkezi haline gelmesi
B) Türklerin bağımsızlığa kavuşması
C) Bölgeye sınırlı muhtariyet verilmesi
D) Bölge halkının zenginleşmesi
E) Uzun süreli barış döneminin başlaması

Cevap : C) Bölgeye sınırlı muhtariyet verilmesi

33- Doğu Türkistan’daki Kaşgar Devleti’nin 16 Aralık 1877’de Çin tarafından işgalinin en temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Doğal afetler
B) İç savaş ve parçalanma
C) Stratejik konumu
D) Coğrafi şartlar
E) Uluslararası ilişkileri

Cevap : B) İç savaş ve parçalanma

34- Hindistan Türk Devleti’nin son hükümdarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) II. Bahadur Şah
B) Çin Kılıç Han
C) Ahmed Şah Dürranî
D) Nadir Şah
E) I. Mahmud

Cevap : A) II. Bahadur Şah

Türkistan Tarihi 2021 Final Soruları

35- Rusların “Merkezî Toprak Komitesi”nin Eylül 1924’te aldığı kararla Türk Cumhuriyetlerin sınırları belirlenmiştir. Eski Buhara Cumhuriyeti topraklarını (Buhara, Kermin, Nur – Ata, Karşi. Şehribaz, Baysun ve Sarı – Asi), Semerkant ve Taşkent bölgelerini içine alacak şekilde sınırları belirlenen Cumhuriyet aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kırgız Cumhuriyeti
B) Kazak Cumhuriyeti
C) Tacik Cumhuriyeti
D) Türkmen Cumhuriyeti
E) Özbek Cumhuriyeti

Cevap : E) Özbek Cumhuriyeti

36- Türkistanlı ve Azerbaycanlı dil bilginleri, edebiyatçılar ve şairler tertip ettikleri ilmî kongrelerde, eski müşterek edebî dil an’anelerine yabancı kelimeler yerine Türkçe kelimeler kullanmak ve Türkçe terimler yaratmak suretiyle bir ortak ilim dili meydana getirmek istediklerini ortaya atmışlardır. Onların bu tabii istekleri, Sovyetlerce tepkiyle karşılanmış ve bu aydınlar “……. ……….” damgasıyla tasfiye edilmişlerdir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Gerici – Ceditci
B) Gerici – Pantürkist – Panturanist
C) Panslavist – Pantürkist
D) Panslavist – Panislamist
E) Pantürkist – İhtilalci

Cevap : B) Gerici – Pantürkist – Panturanist

37- Çin kuvvetlerinin 16 Aralık 1877’de Kaşgar’ı ele geçirdiğini, 16 Mart 1878’de bütün Doğu Türkistan’ın Çin işgali altında olduğunu resmen açıklayan gazete aşağıdakilerden hangisidir?

A) Peking Gazette
B) Juang Gazette
C) English Gazette
D) Young Gazette
E) Turkestane Gazette

Cevap : A) Peking Gazette

38- Ak-Hunlar devrinden beri Afganistan’da yaşayan, umumiyetle Kandehâr ve kuzeyinde yerleşik, Türk boyu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Halaç (Gılzay)’lar
B) Kazaklar
C) Karakalpaklar
D) Kırgızlar
E) Türkmenler

Cevap : A) Halaç (Gılzay)’lar

39- 1738’de Nâdir Şah’ın Kabil’i terk ederken, arkadan bir saldırıya uğramamak için Herat ile Kabil arasına emniyet tedbiri olarak bıraktığı Türk grubu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karakalpaklar
B) Kazaklar
C) Kızılbaş Türkleri
D) Kırgızlar
E) Türkmenler

Cevap : C) Kızılbaş Türkleri

40- 1927’de Ruslarla yaptığı son muharebeyi de kaybeden, Türkmenistan’ı terk etmek mecburiyetinde kalan; Türkmenistan’dan, önce İran’a sonra da Afganistan’a geçen oradan Rus birliklerine karşı yaptığı akınlar ile Ruslara karşı mücadelesini 1938 yılında ölümüne kadar devam ettiren Türkmen beyi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kuşid Han
B) Oraz Serdar Han
C) Türkmen Han
D) Alim Han
E) Cüneyd Han

Cevap : E) Cüneyd Han

41- Bolşevik ihtilalinden sonra Hive civarında Ruslara karşı mücadele eden Türkmen hanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tıkma serdar
B) Nur Verdi han
C) Cüneyd Han
D) Kuşid Han
E) Berdi Murad Han

Cevap : C) Cüneyd Han

42- Türkmenlerin kumandanı Berdi Murad Han Ruslara karşı hangi savaşi kazandı?

A) Hazar Savaşı
B) Kızılsu Savaşı
C) Merv Savaşı
D) İkinci Göktepe Savaşı
E) Birinci Göktepe Savaşı

Cevap : E) Birinci Göktepe Savaşı

43- 1927’de “Şark inkılabı” mecmuasında Rusların ve Türklerin dilleri üzerine ve bilhassa Türk dilinin Rusçanın tesirinde nasıl kalabileceği hakkında yazılar yazan şahıs aşağıdakilerden hangisidir?

A) Prof. Yarneyaf
B) Prof. İlminski
C) Petrov Dimitri
D) Prof. Khun
E) Polevinov

Cevap : E) Polevinov

44- 1451’e kadar Türkistan’ın yarısına hâkim olan Özbeklerin gösterdiği bu başarı, bazı kuvvetli Moğol kabilelerini kıskandırmıştır. 1456 ve 1457’de Özbek Türkleri üzerine hücum ederek büyük zayiatlar veren Moğol kabileleri aşağıdakilerden hangileridir?

A) Karmuklar – Sungarlar
B) Kossaklar – Karmuklar
C) Kossaklar – Sungarlar
D) Oyratlar – Sungarlar
E) Karmuklar – Oyratlar

Cevap : E) Karmuklar – Oyratlar

45- Özbek Devleti’nin 1428’de kurulması ile Özbek adı verilen Fergana vadisindeki Türk grupları için aşağıdaki seçeneklerden hangisi söylenemez?

A) Moğol İmparatorluğu’nun dağılmasından sonra varlıklarını daha da kuvvetlendirerek devam ettirmişlerdir.
B) Timurlular devrinin en küçük halk kitlesini teşkil etmekte idiler.
C) Cengiz Han zamanında Moğol hâkimiyetine girmelerine ve hatta bazı Moğol unsurlarla iç içe yaşamalarına rağmen kendi milli karakterlerini ve kültürlerini muhafaza ettiler
D) XV. yüzyılın ortalarına doğru Orta Asya’da bir kuvvet haline gelmeye başlamışlardır.
E) Türkler, Timurlular devrinde taht mücadelelerine mümkün olduğu kadar az karışmış ve Moğol kabilelerinin tasallutundan da kendilerini korumuşlardır.

Cevap : B) Timurlular devrinin en küçük halk kitlesini teşkil etmekte idiler.

46- Türklerin Hindistan’a yerleşmeleri XI. asrin başlarında hangi devlet döneminde başlamıştır?

A) Gazneliler
B) Ugurlar
C) Harezmsahlar
D) TolunOgulları
E) Karahanliar

Cevap : A) Gazneliler