Coğrafya : Geçmiş Kavramlar – Coğrafyacılar 2022-2023 Vize Soruları

1. Gerardus Mercator’un 1569 yılında çizdiği dünya haritasını çağdaşlarından ayıran özellik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Silindirik projeksiyon sisteminin kullanılması
B) Hint Okyanusu’nu göstermesi
C) Kuzey Amerika’yı göstermesi
D) Bilgi notları ve açıklamalar içermesi
E) Avrupa’yı bir kıta olarak göstermesi

Cevap : A) Silindirik projeksiyon sisteminin kullanılması

2. Savaş dönemlerinde bilimsel çalışmaların hızlanmasının sebepleri arasında aşağıdaki askerî amaçlardan hangisi gösterilebilir?

A) Etkili saldırı olanaklarının araştırılması
B) Yeni yerlerin tarıma açılması
C) Savaş esnasında müttefik kuvvetlerin vurulması
D) Müzakere imkânlarının araştırılması
E) Doğal afetlerin ortadan kalkması

Cevap : A) Etkili saldırı olanaklarının araştırılması

3. Bilinen en yakın iki galaksi olan Magellan Bulutsuları’nın keşfedilmesini sağlayan olay aşağıdakilerden hangisidir?

A) Magellan’ın Filipinler’de öldürülmesi
B) Ferdinand Magellan’ın seyahati
C) Kuzeybatı geçidinin keşfi
D) İspanyol kolonilerindeki gözlemler
E) İngilizlerin İspanyollarla ortak bilimsel çalışmalara başlaması

Cevap : B) Ferdinand Magellan’ın seyahati

4. Mekânsal problemlerin çözümünde bilgisayar teknolojisini, bilimsel metotları ve istatistiği etkin bir şekilde kullanan William Garrison’un öncüsü olduğu akım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Egzistansiyalizm
B) Mekânsal coğrafya
C) Bölgesel coğrafya
D) Coğrafyada sayısal devrim
E) Teknolojik yaklaşım

Cevap : D) Coğrafyada sayısal devrim

5. Aşağıdakilerden hangisi modern dönemdeki doğa bilimleri arasında yer almaz?

A) Paleontoloji
B) Matematik
C) Jeoloji
D) Klimatoloji
E) Mineraloji

Cevap : B) Matematik

6. Orta Çağ’da bilimsel gelişmelerin ve önemli buluşların genellikle İslam dünyasında olmasının sebepleri arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A) Arapçanın bilime daha uygun bir dil olması
B) Müslüman bilim adamlarının Allah’ın emri olduğu için bilimsel faaliyetlere daha fazla ağırlık vermeleri
C) Avrupa’da skolastik düşüncenin hüküm sürmesi
D) İslam’daki yaratıcının ve yaratıkların sırlarını kavrama gayesi
E) Müslümanların İslam dinini tüm dünyaya yayma istekleri

Cevap : A) Arapçanın bilime daha uygun bir dil olması

7. Falkland Adaları’nı bulduğu düşünülen kâşif aşağıdakilerden hangisidir?

A) Christopher Columbus
B) Marco Polo
C) John Davis
D) Ferdinand Magellan
E) Vasco de Gama

Cevap : C) John Davis

8. Aşağıdakilerden hangisi Alexander von Humboldt’un özellikleri arasında yer almaz?

A) Volkanların kırık hatlar boyunca sıralandığını keşfetmesi
B) Yerin manyetik etkisinin ekvatordan kutuplara doğru arttığını keşfetmesi
C) Fiziki coğrafya ve klimatolojinin temellerini atması
D) Kosmos adlı eseri kaleme alması
E) Doğal olayları birbirinden bağımsız hadiseler şeklinde düşünmesi

Cevap : E) Doğal olayları birbirinden bağımsız hadiseler şeklinde düşünmesi

9. Karl Grove Gilbert’ın bilim dünyasına en büyük katkısı olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?

A) Nivelman aletini yapması
B) Aydaki kraterleri sebepleriyle birlikte açıklaması
C) İlk ahşap usturlabı icat etmesi
D) Volkanların dağılışını sistematik olarak açıklaması
E) Paleontoloji çalışmaları ile fosillerin açıklamasını

Cevap : B) Aydaki kraterleri sebepleriyle birlikte açıklaması

10. Bilim; bilen, anlayan, değerlendiren ve ifade eden ilk insanla birlikte başlamıştır. İnsanın ilk kafa yorduğu meseleler ise şüphesiz varlığını sürdürebilmenin gerekleri, yani doğal ortam koşulları içerisinde ayakta kalabilmek için nelerin lazım geldiği ile ilgilidir. Dolayısıyla insanın doğal ortam ile ilişkisi üzerinde kavrama ve yorumlamaya yönelik çalışmalar, yani bugünkü anlamıyla coğrafya (adı konulmamış da olsa) ilk insan ile birlikte ortaya çıkmış bir bilimdir.
Buna göre coğrafya biliminin ortaya çıkışı hangi olaya dayanmaktadır?

A) İlk insanın dünyadaki yerini almasına
B) İnsanların mağara duvarlarına resimler yapmalarına
C) Yazının icadına
D) Eratosthenes’in “geography” kelimesini kullanmasına
E) Felsefenin bir bilim olarak ortaya çıkmasına

Cevap : A) İlk insanın dünyadaki yerini almasına

11. Sebep-sonuç analizi, gezi-gözlem metodolojisi, izohips, izobat, izoterm, grafik, profil ve kesit çıkarma gibi teknikleri coğrafyada kullanmaya başlayan bilim adamı ve yaşadığı ülke aşağıdakilerden hangisidir?

A) Paul Vidal de la Blache – Fransa
B) Carl Ritter – Almanya
C) Immanuel Kant – Almanya
D) George Perkins Marsh – Amerika Birleşik Devletleri
E) Alexander van Humboldt – Almanya

Cevap : E) Alexander van Humboldt – Almanya

12. Bernhardus Varenius’un coğrafi çalışmalardaki hangi tutumu bugünkü sistematik coğrafyanın temellerinin atılması şeklinde değerlendirilebilir?

A) Konum bilgilerine yer vermesi
B) Matematiksel ölçüm ve hesaplamalara yer vermesi
C) Sadece dünyanın bütününü değil farklı bölümlerini de ele alması
D) Bir standardizasyon oluşturarak genel ilke ve prensipler ortaya koymaya çalışması
E) Zaman farkı ve gün uzunluğu gibi konulardan bahsetmesi

Cevap : D) Bir standardizasyon oluşturarak genel ilke ve prensipler ortaya koymaya çalışması

13. Eski Yunan bilginleri fiziki ortam ve astronomi gibi konular hakkında bazı yeni görüşler ortaya atmışlardır. Bunların bir kısmı günümüzde de kabul edilen görüşlerle örtüşürken bir kısmı özellikle Eski Yunan kültüründeki doğaüstü güçler ve sayıları binleri bulan Yunan tanrılarına olan inanç sebebiyle gerçeklikten uzak ifadeler şeklindedir.
Buna göre Eski Yunan bilginlerinin daha gerçekçi bilgiler üretmek için aşağıdakilerden hangisini yapmaları gerektiği söylenebilir?

A) Araştırmalarında deney ve gözleme ağırlık vermeleri
B) Eski Mısır’daki gelişmeleri yakından takip etmeleri
C) Felsefe okullarından ayrılmaları
D) Mitolojiden beslenen görüşlerden soyutlanmaları
E) Ölçme ve hesaplamaları daha titiz bir şekilde yapmaları

Cevap : D) Mitolojiden beslenen görüşlerden soyutlanmaları

14. Aşağıdakilerden hangisi Avrupa’da İlk Çağ’da gelişen bilimin Orta Çağ’da geri kalmasının nedenleri arasında gösterilemez?

A) Yunan Bilim Akademisi’nin kapatılması
B) İskenderiye Kütüphanesi’nin yakılması
C) İspanya’da Endülüs Emevi Devleti’nin kurulması
D) Kilisenin düşünce dünyası üzerindeki etkisinin artması
E) Skolastik düşüncenin yaygınlaşması

Cevap : C) İspanya’da Endülüs Emevi Devleti’nin kurulması

15. Astronominin kurucusu olarak kabul edilen ve yeryüzünün boşlukta durduğunu savunan bu bilim adamına göre sonsuz sayıda dünya olup bunlar sonsuz bir evrenden kopmuştur ve bir gün bu evren ile tekrar birleşeceklerdir.
Yukarıda özellikleri vurgulanan İlk Çağ bilgini aşağıdakilerden hangisidir?

A) Seneca
B) Anaximander
C) Aristotle
D) Strabo
E) Hipparchus

Cevap : B) Anaximander

16. Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ İslam dünyasında bilime destek veren devlet başkanları arasında gösterilemez?

A) Uluğ Bey
B) Halife Memun
C) Fatih Sultan Mehmed
D) Halife Harun Reşid
E) Yavuz Sultan Selim

Cevap : E) Yavuz Sultan Selim

17. Genç yaşlarda astronomi dersleri almıştır. Usturlabı kullanarak gök cisimleri ile ilgili hesaplamalar yapmış, denizde kullanılabilecek ahşap bir usturlap üretmiştir. Afrika kıyılarına seyahat etmiş, bu seyahatten dönüşünde ressam bir arkadaşı ile beraber bir dünya haritası oluşturmak üzere çalışmalara başlamış, 1492 yılında doğu ve batı yarım küreleri gösterecek şekilde düzenlediği haritasını tamamlamıştır.
Yukarıda sözü edilen coğrafyacı ve denizci aşağıdakilerden hangisidir?

A) John Davis
B) Sebastian Cabot
C) Jacques Cartier
D) Christopher Columbus
E) Martin Behaim

Cevap : E) Martin Behaim

18. Aşağıdakilerden hangisi dünya haritacılık tarihindeki önemli şahsiyetler arasında gösterilemez?

A) Ptolemaios
B) İstahrî
C) Pîrî Reis
D) William D. Pattison
E) Gerardus Mercator

Cevap : D) William D. Pattison

19. Aşağıdaki bilim adamlarından hangi ikisi Alman ekolüne mensup değildir?

A) George Perkins Marsh – Immanuel Kant
B) Alexander van Humboldt – Carl Ritter
C) Giraud Soulavie – George Perkins Marsh
D) Immanuel Kant – Paul Vidal de la Blache
E) Carl Ritter – George Perkins Marsh

Cevap : C) Giraud Soulavie – George Perkins Marsh

20. Aşağıdakilerden hangisi Sputnik sonrası olaylardan değildir?

A) Otomatik fotoğraf makineleri ile dünyanın ilk fotoğraflarının çekilmesi
B) İlk GPS’in tasarlanması
C) ENIAC adlı ilk bilgisayarın yapılması
D) Atlas roketi ile 1.120 km yükseklikten hava fotoğrafı çekilmesi
E) Uzaya ilk jeodezik uydunun gönderilmesi

Cevap : C) ENIAC adlı ilk bilgisayarın yapılması