Özel Eğitime Giriş 2023-2024 Vize Soruları

Aşağıdakilerden hangisi 07.07.2018 tarihinden yayımlanan Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde yer alan zihinsel yetersizliği olan çocukların sınıflandırma şekillerinden biridir?

Cevap: C) Ağır düzeyde zihinsel engelli birey

Yönetmeliğe göre, ağır düzeyde zihinsel engelli bireyler, özel eğitim hizmetlerinden daha yoğun bir şekilde faydalanmaları gereken bir kategoriyi ifade eder.

Cevap : D) Dizatri

Özel öğrenme güçlükleri, bireylerin belirli öğrenme alanlarında zorluk yaşamasına neden olan durumları ifade eder. Bu bağlamda, verilen seçenekler arasında yer alan “Dizatri” terimi, özel öğrenme güçlükleri arasında tanımlanan bir durum değildir. Diğer seçenekler, öğrenme güçlükleri olan bireylerin karşılaşabileceği sorunları temsil eder: Disgrafi yazma güçlüğünü, okuma güçlüğü okuma becerilerindeki zorlukları, disleksi harf ve kelime tanıma güçlüklerini, diskalkuli ise matematiksel konseptleri anlamada zorluk yaşanmasını ifade eder. Bu bağlamda, doğru cevap “D) Dizatri” olarak belirlenmiştir.

Cevap : A) Doğum sonrası nedenler

Soruda belirtilen nedenler arasında özel gereksinime yol açan faktörlerin sıralandığı bir liste bulunmaktadır. Bu nedenler arasında çeşitli zehirlenmeler, yaşanan travmalar, psikososyal etmenler, kazalar ve kafa çarpmaları gibi etkenler, genellikle doğum sonrası dönemde ortaya çıkan durumları içermektedir. Bu sebeple, doğum sonrası nedenlerin özel gereksinime yol açan faktörleri içerdiği söylenebilir. Bu bağlamda doğru cevap A seçeneği olarak belirlenmiştir.

Cevap : B) Eğitim olanaklarının ve tanılamanın yetersizliği

Türkiye’de özel öğrenme güçlüğünün görülme sıklığının tam olarak belirlenememesi karmaşık bir sorunun sonucudur ve bu durumu etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Ancak, seçenekler arasında en önemli etkenlerin başında, B) Eğitim olanaklarının ve tanılamanın yetersizliği gelmektedir.

Öğrencilerin özel öğrenme güçlükleri ile ilgili erken teşhis edilebilmesi ve uygun eğitim olanaklarının sağlanabilmesi için etkili bir tanılama süreci ve bu sürecin desteklenmesi gerekmektedir. Eğitim sistemine uygun kaynakların ayrılmaması ve eksik tanılama süreçleri, özel öğrenme güçlüklerinin gerçek sıklığının belirlenememesine ve dolayısıyla etkili müdahalelerin uygulanmasına engel olabilmektedir.

Cevap : C) Normal ya da normalin üstünde zekaya sahiptir.

Bu ifade doğru değildir. Özel öğrenme güçlüğü (learning disability), bireyin normal ya da normalin üstünde zekaya sahip olmasına rağmen belirli öğrenme alanlarında güçlük yaşadığı bir durumu ifade eder. Doğru ifade şu şekilde olmalı:

C) Normal ya da normalin üstünde zekaya sahip olmasına rağmen belirli öğrenme alanlarında güçlük yaşar.

Cevap : A) Yaşamın erken dönemlerinde 3 yaşından itibaren

Bu sorunun cevabı genellikle A) Yaşamın erken dönemlerinde 3 yaşından itibaren olarak kabul edilir. Otizm genellikle çocukluk döneminde fark edilebilir belirtiler göstermeye başlar ve tanı genellikle 3 yaş civarında konulabilir. Bu nedenle, doğru cevap A şıkkıdır.

Bu soruda “zihinsel yetersizliği olan çocukların özellikleri” ile ilgili bir seçim yapılması isteniyor. Verilen seçenekler arasında hangisi bu özelliklerden biri değildir sorulmuş.

Cevap: A) Güçlü bellek

Yorum: Zihinsel yetersizliği olan çocukların genellikle bellek konusunda zayıf oldukları bilinmektedir. Bu nedenle, bu özellikler arasında “güçlü bellek” yer almamaktadır. Diğer seçenekler, zihinsel yetersizliği olan çocukların genel özelliklerini yansıtmaktadır, örneğin soyut kavramları öğrenmede sınırlılık, sınırlı sözcük dağarcığı, geç konuşma ve dikkat/bellek güçlükleri gibi. Bu bağlamda, doğru cevap “A) Güçlü bellek” olarak belirlenebilir.

Cevap : D) Kurumsal bakım

Verilen seçenekler arasından seçilen cevap, hizmetin verildiği yere göre olan bakım hizmetlerini değerlendiren bir soruda doğru bir seçimdir. “Kurumsal bakım,” genellikle belirli bir kurum veya kuruluş tarafından sunulan bakım hizmetini ifade eder. Bu tür bakım genellikle uzmanlık gerektiren durumları kapsar ve belirli standartlara uygun olarak sağlanır. Diğer seçenekler arasında bulunan “erken dönemde bakım,” “profesyonel bakım,” “uzun süreli bakım,” ve “engelli bireyler için bakım” da farklı bağlamlarda kullanılan bakım türlerini temsil edebilir, ancak soru hizmetin verildiği yere odaklandığı için “kurumsal bakım” en uygun seçenek olarak öne çıkmaktadır.

Cevap : E) Çocuğun ailesinden alınan bilgi

Türkiye’de çocukların uyumsal işlevlerini değerlendirmede en çok kullanılan yöntemler arasında, çocuğun ailesinden alınan bilgilerin önemli bir yer tuttuğunu söyleyebiliriz. Çocuğun ailesi, onun günlük davranışları, sosyal etkileşimleri ve duygusal durumu hakkında kapsamlı bir perspektife sahiptir. Bu nedenle, çocuğun ailesinden alınan bilgiler, çocuğun genel uyum düzeyini değerlendirmek ve gerekli müdahaleleri planlamak için değerli bir kaynak olabilir. Bu bağlamda, seçenekler arasında en uygun olanı, çocuğun ailesinden alınan bilgileri içeren “E) Çocuğun ailesinden alınan bilgi”dir.

Cevap : E) Çocukluk Artriti

Bu soruda merkezi sinir sistemindeki yetersizliklerden kaynaklanan bedensel yetersizliği belirlemek amaçlanmıştır. Seçenekler arasında Multiple Sklerozis, Spina Bifida, Çocuk Felci ve Serebral Palsi gibi durumlar, merkezi sinir sistemi üzerinde etkili olan durumlar olarak bilinir. Ancak, Çocukluk Artriti (E seçeneği), doğrudan merkezi sinir sistemiyle ilişkili bir durum değildir. Bu nedenle, doğru cevap E) Çocukluk Artriti olarak belirlenmiştir. Bu seçenek, sorunun merkezi sinir sistemi yetersizlikleriyle ilgili olduğunu vurgulayarak diğer seçenekleri ayırt etmeyi sağlar.

Cevap : E) İnsanlarla düşüncesini ve bilgisini paylaşabilmektedir.

İletişim, bireyin hayatında çok önemli bir rol oynar ve birçok farklı ihtiyacını karşılayabilir. Bu bağlamda, iletişimin sunduğu faydalardan biri, bireyin düşünce ve bilgilerini başkalarıyla paylaşma yeteneğidir. Bu durum, insanların sosyal bağlantılar kurmalarına, duygusal zenginlik yaşamalarına ve kendilerini anlatmalarına yardımcı olur.

Eşit derecede önemli bir diğer yarar da, iletişim vasıtasıyla insanların birbirlerini anlama ve anlaşılmak ihtiyacını karşılamasıdır. Dolayısıyla, iletişim, bireyin hem sosyal hem de bilişsel ihtiyaçlarını karşılamak adına kilit bir araçtır. Bu bağlamda, verilen seçenekler arasında en uygun olanı E seçeneğidir, çünkü insanlarla düşüncelerini ve bilgilerini paylaşabilme yetisi, iletişimin temel fonksiyonlarından biridir.

Cevap : B) Samuel Kirk

Özel öğrenme güçlüğü terimi, ilk defa Samuel Kirk tarafından kullanılmış ve onaylanmıştır. Kirk, öğrenme zorluklarına sahip öğrencileri tanımlamak ve desteklemek amacıyla bu terimi 1963 yılında kullanmıştır. Bu bağlamda, doğru cevap B) Samuel Kirk’tir.

Cevap : A) Vygotsky

Bu ifadeyi doğru bir şekilde tanımlamak için, dil edinimi ve bilişsel gelişim arasındaki ilişkiyi vurgulayan psikolog Lev Vygotsky’dir. Vygotsky, sosyal çevrenin dil gelişiminde kilit bir rol oynadığını ve dilin bireyin düşünme süreçleri üzerinde etkisi olduğunu savunmuştur. Dolayısıyla, doğru cevap A) Vygotsky’dir.

Cevap : D) Sosyal etkinliklere katılması için refakat edilmesi

Bu soruda kişisel bakım hizmetlerinden birinin seçilmesi isteniyor. Verilen seçenekler arasında, bireyin fiziksel bakımıyla doğrudan ilgili olan ve genellikle kişisel yaşam alanlarına odaklanan hizmetler bulunmaktadır. “Sosyal etkinliklere katılması için refakat edilmesi” ise daha çok sosyal destek ve aktivitelerle ilgili bir hizmettir. Bu nedenle, doğru cevap D seçeneğidir. Bu hizmet, bireyin günlük yaşam aktivitelerine odaklanan diğer seçeneklerle karşılaştırıldığında, daha çok sosyal ve duygusal destekle ilgilidir.

Cevap : C) Orta derecede

Bu soru, bireyin sosyal ortamlara adaptasyonu, özbakım ve akademik destek ihtiyaçları ile bedensel yetersizliği arasındaki ilişkiyi değerlendirmektedir. Soruda belirtilen yardımcı araçların kullanılması, bireyin yaşadığı bedensel yetersizliği hafifletmeye yönelik bir çaba olduğunu göstermektedir. Ancak, bu yardımcı araçlar kullanılsa dahi, bireyin ihtiyaç duyduğu sosyal, özbakım ve akademik destek miktarı önemlidir.

Verilen seçenekler arasında en uygun olanı C seçeneği olan “Orta derecede” olarak belirlenmiştir. Bu, bireyin bedensel yetersizliğinin belirli bir seviyede olduğunu, ancak kullanılan yardımcı araçlar sayesinde orta düzeyde bir adaptasyon sağlanabildiğini göstermektedir. Bu derece, bireyin günlük yaşam aktivitelerini sürdürebilmesine rağmen belirli alanlarda destek ihtiyacı olduğunu işaret eder.

Sonuç olarak, bu değerlendirme bireyin yaşadığı durumu daha iyi anlamamıza yardımcı olur ve ona uygun destek sağlanabilir.

Cevap : B) İlk gramer süreci

Bu soru dil gelişimi süreçlerine dair temel bir bilgiyi sorgulamaktadır. Çocukların cümle yapısı, gramer kuralları ve dil bilgisi kurallarını öğrenmeye başladığı dönem, genellikle “İlk gramer süreci” olarak adlandırılır. Bu aşamada çocuklar, basit cümle yapılarına ve temel dil kurallarına aşina olmaya başlarlar. Doğru cevap olan B seçeneği, çocukların dil gelişimindeki önemli bir kilometre taşını ifade etmektedir.

Cevap : D) Sosyal etkileşim, sözel iletişim güçlükleri ve tekrarlayan davranışlar

Otizm spektrum bozukluğu olan bireyler, genellikle sosyal etkileşim, sözel iletişim güçlükleri ve tekrarlayan davranışlar konularında çeşitli sınırlılıklar ve zorluklar yaşarlar. Bu bireyler, tipik olarak diğer insanlarla doğal ve anlamlı bir şekilde etkileşim kurma, duygusal ifadeyi anlama ve paylaşma konularında sıkıntı yaşayabilirler. Ayrıca, sözel iletişimde güçlükler çekebilirler ve dil becerilerinde gelişim geriliği gösterebilirler. Tekrarlayan davranışlar ise belirli hareket veya rutinleri sürekli tekrar etme eğiliminde olmayı içerir. Bu durumlar, otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin günlük yaşamda etkileşimde bulunmalarını ve çeşitli aktivitelerde yer almalarını kısıtlayabilir.

Cevap : C) Spina Bifida

Bu soruda, hamileliğin ilk ayında omuriliği saran omurganın yeteri kadar kapanmaması durumunun sonucu olarak ortaya çıkan bir durum sorulmaktadır. Doğru cevap C seçeneği olan Spina Bifida’dır. Spina Bifida, nöral tüp defekti olarak bilinen bir durumdur ve hamilelik sırasında omuriliği saran omurganın kapanmaması nedeniyle ortaya çıkar. Bu durum, merkezi sinir sistemi gelişiminde bir bozukluğa işaret eder ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, bu soruyla ilgili doğru cevabın Spina Bifida olduğunu söyleyebiliriz.

Cevap : E) Dil bozukluğu

Bu durum, çocuğun zihinsel, fiziksel, sosyal, ruhsal ve duyusal açıdan bir problem yaşamamasına rağmen dil becerilerinde yaşadığı zorlukları ifade eder. Bu bağlamda, doğru tanımlamayı yapabilmek için dil bozukluğu terimi kullanılmıştır. Dil bozukluğu, bireyin dil becerilerindeki anlama ve ifade etme yeteneklerindeki güçlükleri kapsayan genel bir terimdir. Bu durumda, çocuğun dil gelişimindeki zorluklarına odaklanarak dil bozukluğu terimi doğru bir şekilde kullanılmıştır.

Cevap : B) Otizm çevresel ve genetik sorunların neden olduğu nöro-gelişimsel bir bozukluktur.

Bu soruda doğru cevap, otizm spektrum bozukluğu hakkında geniş bir perspektifi yansıtan seçenek B’dir. Otizm, hem genetik faktörlerin etkisi altında gelişen bir nöro-gelişimsel bozukluk olarak kabul edilmekte, hem de çevresel etmenlerin rol oynayabileceği belirtilmektedir. Bu çok yönlü yaklaşım, otizmin karmaşık etiyolojisi konusundaki bilimsel anlayışı yansıtmaktadır.