Sosyal Psikolojiye Giriş-2 Final Deneme Sınavı -8

Cevap : A) Olumsuz yoğun duygular

Engellenmenin saldırganlığa dönüşmesi sürecinde kesinlikle gerekli olan ögelerden biri “olumsuz yoğun duygular”dır. Engellenme teorisi, bir kişinin hedeflerine ulaşmasının engellenmesi sonucunda ortaya çıkan frustrasyonun saldırgan davranışlara yol açabileceğini öne sürer. Bu süreçte, frustrasyon olumsuz duygular yaratır ve bu duyguların yoğunluğu, saldırganlık eğilimini artırabilir. Bu nedenle, doğru seçenek:
A) Olumsuz yoğun duygular.

Cevap : B) Özdeşleşme, grup temelli duyguların oluşumunda etkili bir faktördür.

Cevap : B) Otel inşa etmek için orman yangını çıkaran bir şirket yöneticisinin diğer şirketlerin de bunu yaptığını düşünerek kendini rahatlatması.

Cevap : E) Biyopsikososyal yaklaşım

Biyopsikososyal yaklaşım, sağlık ve hastalık durumlarını sadece biyolojik faktörler üzerinden değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal (bağlamsal) faktörler üzerinden de değerlendiren bütüncül bir yaklaşımdır. Bu model, bireyin sağlık durumunu etkileyen tüm olası yönleri dikkate alır ve şu üç temel bileşeni içerir:
-Biyolojik Faktörler: Genetik yapısı, biyokimyasal süreçler, fizyolojik işleyişler gibi bireyin bedenine ait tüm unsurlar.
-Psikolojik Faktörler: Bireyin ruhsal durumu, duyguları, düşünceleri, davranışları, inançları ve psikolojik süreçleri.
-Sosyal Faktörler: Bireyin içinde bulunduğu sosyal çevre, kültürel bağlam, ekonomik durumu, aile yapısı, toplumsal ilişkiler ve sosyal destek sistemleri.
Biyopsikososyal yaklaşım, sağlık ve hastalık durumlarının karmaşık ve çok boyutlu olduğunu vurgular. Bu model, bireylerin sağlıklarını etkileyen faktörlerin birbiriyle etkileşimde olduğunu kabul eder ve bu nedenle tedavi ve bakım süreçlerinin de multidisipliner bir şekilde ele alınması gerektiğini savunur. Bu yaklaşım, tıbbi tedavilerle birlikte psikoterapi, sosyal destek, yaşam tarzı değişiklikleri gibi müdahaleleri de içerebilir.

Cevap : C) Ahlaki gerçeklik dönemi – niyetler dikkate alınır

Cevap : B) Albert Bandura

Sosyal öğrenme kuramının kurucusu B şıkkında verilen Albert Bandura’dır. Bandura, gözlem yoluyla öğrenmenin ve taklit etmenin insan davranışının şekillendirilmesindeki önemini vurgulamış ve bu teoriyi geliştirmiştir.

Cevap : B) Kalıpyargılar, belirli bir grup veya kültürün basitleştirilmiş temsilleridir ve dar bir anlayışa dayanır.

Cevap : B) Şiddeti kınayan toplumsal normun yokluğu- olumlu sosyal davranış

Saldırganlığı açıklayan kuramlarda terimlerin doğru eşleştirilmesi önemlidir. Bu eşleştirmelerin her biri, saldırganlıkla ilgili belirli bir teorik yaklaşım veya araştırma sonucunu yansıtmalıdır. Verilen terim çiftleri içerisinde yanlış olan şıkkı belirlemek için, her bir çiftin saldırganlıkla olan ilişkisini incelemek gerekir:
A) Sosyal karşılaştırma- grup üyeliği temelli saldırganlık: Sosyal karşılaştırma, bireylerin kendilerini diğerleriyle karşılaştırmasını içerir ve bu durum bazen gruplar arası rekabet veya çatışmaya yol açabilir. Ancak, bu terim genellikle bireysel değerlendirmelerle daha çok ilgilidir ve doğrudan grup üyeliği temelli saldırganlık ile bağlantılı değildir.
B) Şiddeti kınayan toplumsal normun yokluğu- olumlu sosyal davranış: Bu eşleştirme yanlıştır çünkü şiddeti kınamayan bir toplumsal normun yokluğu genellikle olumsuz sosyal davranışlarla ilişkilendirilir, olumlu sosyal davranışlarla değil.
C) Engellenmişlik algısı-öfke: Engellenmişlik, bir hedefe ulaşmada engel teşkil eden durumlar karşısında öfke hissi uyandırabilir. Bu doğru bir eşleştirme.
D) Saldırgan model- taklit etme: Sosyal öğrenme teorisi, gözlemlenen saldırgan davranışların taklit edilebileceğini öne sürer. Bu doğru bir eşleştirme.
E) MAOA geni-saldırgan davranma ihtimali: MAOA geni, bazen “savaşçı gen” olarak adlandırılır ve araştırmalar, bu genin bazı formlarının saldırgan davranışlarla ilişkili olabileceğini göstermiştir. Bu da doğru bir eşleştirme.
Dolayısıyla, yanlış olan terim çifti B şıkkı, “Şiddeti kınayan toplumsal normun yokluğu- olumlu sosyal davranış”tır.

Cevap : D) Transteoretik model

Transteoretik model (Stages of Change Model), sigara, alkol ve madde bağımlılığı gibi davranış değişikliklerinde yaygın olarak kullanılan bir modeldir. Bu model, bireylerin değişim sürecinde farklı aşamalardan geçtiğini ve bu aşamaların her birinde farklı stratejilerin etkili olabileceğini öne sürer. Transteoretik modelin aşamaları şunlardır:
-Farkında olmama (Precontemplation): Birey değişiklik yapmayı düşünmemektedir.
-Farkında olma (Contemplation): Birey değişiklik yapmayı düşünmektedir, ancak henüz karar vermemiştir.
-Hazırlık (Preparation): Birey değişiklik yapmaya hazırlanmaktadır ve yakında eyleme geçmeyi planlamaktadır.
-Eylem (Action): Birey aktif olarak davranış değişikliğine yönelik adımlar atmaktadır.
-Sürdürme (Maintenance): Birey değişikliği sürdürmek için çalışmaktadır.
-Sonlandırma (Termination): Birey eski alışkanlığı tamamen bırakmış ve yeni davranışı kalıcı hale getirmiştir.
Bu model, bireyin karar verme süreçlerine ve değişim aşamalarına odaklanarak, kişiye özel müdahalelerin geliştirilmesine olanak tanır.

Cevap : D) Sosyal kimlik kuramı

Sosyal Kimlik Kuramı (Social Identity Theory), insanların kimliklerinin ve benlik algılarının büyük ölçüde ait oldukları sosyal gruplar üzerinden inşa edildiğini ve tanımlandığını öne sürer. Bu kuram, bireylerin sosyal gruplarının özelliklerini benimsediğini ve bu gruplarla olan aidiyetlerinin benlik algılarını şekillendirdiğini açıklar.

Cevap : B) İlk yerleşen olma, coğrafi bir alanda sahipliğin meşrulaştırma unsurlarındandır.

Cevap : A) Yenidoğan ölümleri

Gelişmemiş ülkelerde, yenidoğan ölümleri başlıca ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer almaktadır. Bu ülkelerde sağlık hizmetlerine erişim, doğum öncesi ve sonrası bakım eksiklikleri, hijyen ve beslenme yetersizlikleri gibi faktörler, yenidoğan ölümlerinin yüksek olmasına katkıda bulunur.

Cevap : C) Birlik modeli

Fiske’in ilişki modelleri dört tanedir ve şunlardır:
Müşterek paylaşım düzeni (Communal Sharing)
Otorite düzeni (Authority Ranking)
Eşit ilişki modeli (Equality Matching)
Orana dayalı ilişki modeli (Market Pricing)
“Birlik modeli” bu dört model arasında yer almaz.

Cevap : C) Bir eğitim kurumunda arkadaşına şiddet uygulayan bir çocuğa ne olursa olsun tolerans göstermeme

Cevap : B) Sosyal kimlik algısının değersizleştirildiği durumlarda, göçmenin kendi etnik grubundan uzaklaşarak sosyal mesafe almasıdır.

Cevap : D) Bir boksörün müsabaka sırasında rakibine yumruk atması

Araçsal saldırganlık, bir hedefe ulaşmak için bilinçli ve planlı bir şekilde kullanılan saldırgan davranışı ifade eder. Bu tür saldırganlık, genellikle öz savunma, rekabet, veya belirli bir sonuç elde etme amacı taşır ve genellikle önceden planlanmıştır.
Seçeneklerden D, “Bir boksörün müsabaka sırasında rakibine yumruk atması,” araçsal saldırganlığın bir örneğidir. Bu durumda, boksörün rakibine yumruk atması, sporun kuralları çerçevesinde ve müsabakayı kazanma amacıyla gerçekleştirilen bir eylemdir. Bu nedenle, bu eylem araçsal saldırganlık kategorisine girer.

Cevap : D) Kohlberg’in kadınları üçüncü basamağa yerleştirdiğini iddia ederek

Cevap : E) Hem kendi kültürünü hem de egemen kültürü reddeder.

Cevap : C) Sağlık inanç modeli

Sağlık İnanç Modeli (Health Belief Model), bireylerin sağlık davranışlarını belirlemede önemli olan kişisel inançlara odaklanır. Bu modele göre, bir kişinin hastalık durumunun ciddiyetine ve bu hastalıktan korunma ya da tedavi olma yollarının etkinliğine olan inançları, o kişinin sağlık davranışlarına uyum sağlamasında belirleyicidir.

Cevap : A) Uzlaşım sonrası şeması 5 ve 6 basamaklara karşılık gelir. Bu şemada ideal toplum, adil dağılım, paylaşılan idealler söz konusudur

Yeni Kohlbergci Yaklaşımda, “Uzlaşım sonrası şeması” Kohlberg’in 5. ve 6. basamaklarına karşılık gelir ve bu şemada adil bir toplum ideali, paylaşılan idealler ve adil dağılım gibi kavramlar vurgulanır.