Modernliğin Sosyolojisi 2022-2023 Final Soruları

1. Liberal bireyciliğin kültür anlayışı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Okul, hastane, hapishane gibi kurumları açmışlardır.
B) Kamusal alanda kişisel duygu ve arzuların bastırılmasını savunurlar.
C) Piyasa dışı alanda bütünüyle muhafazakar bir zihniyete sahiptir.
D) Kamusal alanın bireysel duygu ve özel ilişkilere dayanması gerektiğini savunurlar.
E) İlişkileri toplumsal işbölümü temelinde örgütlemeyi amaçlarlar.

Cevap : D) Kamusal alanın bireysel duygu ve özel ilişkilere dayanması gerektiğini savunurlar.

Liberal bireyciliğin kültür anlayışı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
D) Kamusal alanın bireysel duygu ve özel ilişkilere dayanması gerektiğini savunurlar.
Liberal bireycilik, kamusal alanın daha çok rasyonel, objektif ve evrensel değerlere dayanması gerektiğini savunur. Bireysel duygular ve özel ilişkiler daha çok özel alanın konusu olarak görülür. Bu nedenle bu ifade, liberal bireyciliğin kültür anlayışı için söylenemez.

2. I-Fizik
II-Metafizik
III-Matematik
Yukarıda verilen modern öncesi dönemdeki bilgilerin doğru sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?

A) III-II-I
B) I-III-II
C) II-III-I
D) II-I-III
E) I-II-III

Cevap : B) I-III-II

Tanrısal bilginin fizik, matematik ve metafizik üzerinden anlamlandırılması ile yapılmaktadır. Bu, tanrı ile somuttan soyuta doğru bir kuramsal hiyerarşi içinde yer aldığı belirtilmektedir.

3. Aşağıdakilerden hangisi Machiavelli’nin siyaset felsefesi için söylenemez?

A) Hükümdarın hem tilki hem de aslan gibi olması gerektiğini belirtir.
B) Modern siyasetin cogitosu olarak değerlendirilebilir.
C) İtalya’nın siyasal açıdan karışık olduğu bir dönemde yaşamıştır.
D) Hükümdar kitabı VESPUCI ailesine verilen tavsiyelerden oluşur.
E) İktidar ideal olanı değil, bir ampirik olanı esas almalıdır.

Cevap : D) Hükümdar kitabı VESPUCI ailesine verilen tavsiyelerden oluşur.

Machiavelli’nin siyaset felsefesi için söylenemeyecek olan seçenek:
D) Hükümdar kitabı VESPUCI ailesine verilen tavsiyelerden oluşur.
Machiavelli’nin “Hükümdar” (Il Principe) kitabı, Medici ailesine ithaf edilmiştir, özellikle Lorenzo de’ Medici’ye. Vespucci ailesi ile ilgili değildir. Diğer seçenekler Machiavelli’nin siyaset felsefesi ve dönemi hakkında doğrudur.

4. I- Değerli maden birikimini amaçlar.
II- İhracat ithalattan daha önemlidir.
III- Cromwell döneminde zirve noktasına çıkmıştır.
IV- Üretimin kaynağı tarımdır.
Fizyokrasi rejimi için yukarıdaki maddelerden hangisi veya hangileri söylenebilir?

A) Yalnız IV
B) III-IV
C) II-III
D) I-II-III
E) Yalnız III

Cevap : A) Yalnız IV

Fizyokrasi, 18. yüzyılda Fransa’da ortaya çıkan ve tarımın ekonomik hayatın temel kaynağı olduğunu savunan bir ekonomik teoridir. Fizyokratlar, ekonomide asıl üretken faaliyetin tarım olduğunu ve tarımın toplumun zenginliğinin temel kaynağı olduğunu öne sürerler.
Verilen maddeler:
I- Değerli maden birikimini amaçlar.
II- İhracat ithalattan daha önemlidir.
III- Cromwell döneminde zirve noktasına çıkmıştır.
IV- Üretimin kaynağı tarımdır.
Bu maddelerden fizyokrasi rejimi için yalnızca IV. madde geçerlidir:
A) Yalnız IV

5. Aşağıdakilerden hangisi roman türünün özellikleri arasında yer almaz?

A) Kahramanları sıradan insanlardan seçilir.
B) Sade bir üslupla kaleme alınır.
C) Kendi temsil evreni ile dış dünya arasında bir koşutluk öngörür.
D) Kahramanları doğaüstü veya aristokratik tiplerden oluşur.
E) Farklı dillere en çok çevrilmiş edebi türdür.

Cevap : D) Kahramanları doğaüstü veya aristokratik tiplerden oluşur.

Roman türünün özellikleri arasında yer almayan seçenek:
D) Kahramanları doğaüstü veya aristokratik tiplerden oluşur.
Roman türü genellikle sıradan insanların yaşamlarını ve deneyimlerini anlatır. Doğaüstü ya da aristokratik kahramanlar, roman türünün temel özellikleri arasında yer almaz ve daha çok destan, efsane veya romantizm gibi türlerle ilişkilendirilir.

6. Güçlü programını koruyucu kuşağı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Aykırılıkları açıklamakta yardımcı hipotezlere başvurulur.
B) Farklı örneklerle katı çekirdeğin doğruluğu ispatlanır.
C) Katı çekirdek ile çelişen bulgular örtbas edilir ya da geçiştirilir.
D) Yeni bulgular katı çekirdeğin kabul veya ilkelerine uygun hale getirilir.
E) Aykırılıklar koruyucu kuşağın değişmesini ve karmaşıklaşmasına sebep olur.

Cevap :

7. Anthony Giddens’e göre sosyolojinin tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kültür-bilim.
B) Tarih-bilim.
C) Modern toplumun bilimi
D) Antikite bilimi.
E) Modernliğin bilimi

Cevap : E) Modernliğin bilimi

8. Michel Foucault’nun toplumsal analizleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Toplumsal ilişkilerin aktörlerin öznel tutumlarınca oluştuğuna inanır.
B) 16. yüzyılı makro-mikro evren arasındaki benzerlik ilişkisinin koptuğu bir dönüm noktası olarak değerlendirir.
C) Modern insanın biyoloji, linguistik ve biyoloji yasalarının bir ürünü olduğunu ileri sürer.
D) Hastane, hapishane gibi modern kurumların tarihine yönelik eserler vardır.
E) Çalışmalarında bilgi-iktidar ilişkileri önemli bir yer tutar.

Cevap : A) Toplumsal ilişkilerin aktörlerin öznel tutumlarınca oluştuğuna inanır.

Michel Foucault’nun toplumsal analizleri ile ilgili söylenemeyecek olan ifade şudur:
A) Toplumsal ilişkilerin aktörlerin öznel tutumlarınca oluştuğuna inanır.
Foucault’nun çalışmalarında, toplumsal ilişkiler daha çok bilgi-iktidar ilişkileri bağlamında ele alınır ve bireylerin öznel tutumlarından ziyade, bu iktidar ilişkilerinin toplumsal yapılar ve kurumlar üzerindeki etkilerine odaklanır. Diğer seçenekler, Foucault’nun analizleri ve teorileri ile uyumludur.

9. I- Ücret artışı
II- Sivil hakların genişletilmesi
III- Cinsel özgürlük yanlısı bir politik anlayış
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri 19. yüzyıl kadın hareketlerin ilgi ve talepleri arasında yer almaz?

A) I-II
B) Yalnız II
C) Yalnız I
D) II-III
E) Yalnız III

Cevap : E) Yalnız III

19. yüzyıl kadın hareketleri genellikle kadınların oy hakkı, eğitim hakkı, mülkiyet hakkı gibi temel sivil hakların genişletilmesi ve iş gücünde daha eşit bir konum elde etmeye yönelik taleplere odaklanmıştır. Cinsel özgürlük ve daha geniş anlamda cinsel haklar ise 20. yüzyılın ikinci yarısında, özellikle 1960’ların ve 1970’lerin ikinci dalga feminizmi ile daha belirgin hale gelmiştir.
Dolayısıyla, 19. yüzyıl kadın hareketlerinin ilgi ve talepleri arasında yer almayan seçenek:
E) Yalnız III

10. I- 50’li yıllar tek parti iktidarını ve uluslararası sistemden uzaklaşılan bir politikayı esas alır.
II- 60’lı yıllar ideolojik çeşitlenme ve ağır sanayi hamlesine dayanır.
III- 70’li yıllar tüketim ve rekabetin farklı düşünceleri ve yaşam tarzlarını toplumun kılcallarına kadar genişletmesine sahne olur.
IV- 80’li yıllar Siyasal radikalizm ve şiddetin yükselişine tanıklık eder.
Yukarıda ilgili dönemler hakkında yapılan değerlendirmelerden hangisi veya hangileri doğrudur?

A) Yalnız III
B) II-III
C) III-IV
D) Yalnız II
E) I-III-IV

Cevap : D) Yalnız II

I- 50’li yıllar tek parti iktidarını ve uluslararası sistemden uzaklaşılan bir politikayı esas alır.
Bu ifade yanlıştır. 1950’li yıllar Türkiye’de çok partili hayata geçişin ve küresel siyasal sisteme eklemlenişin dönemidir.
II- 60’lı yıllar ideolojik çeşitlenme ve ağır sanayi hamlesine dayanır.
Bu ifade doğrudur. 1960’lı yıllar ideolojik çeşitlilik ve ağır sanayi hamlesinin dönemi olarak tanımlanır.
III- 70’li yıllar tüketim ve rekabetin farklı düşünceleri ve yaşam tarzlarını toplumun kılcallarına kadar genişletmesine sahne olur.
Bu ifade yanlıştır. 70’li yıllar siyasal radikalizm ve şiddetin yükseldiği yıllardır.
IV- 80’li yıllar Siyasal radikalizm ve şiddetin yükselişine tanıklık eder.
Bu ifade yanlıştır. 80’li yıllar tüketim ve rekabetin farklı meta, düşünce ve yaşam pratiklerini toplumun kılcallarına kadar genişlettiği yıllar olarak tanımlanır.
Doğru cevap:
D) Yalnız II

11. Aşağıdakilerden hangisi AGİL modelinin basamakları doğru şekilde sıralanmıştır?

A) Bütünleşme – uyum – örtük kalıbı sürdürme – hedefe ulaşma
B) Uyum – hedefe ulaşma – bütünleşme – örtük kalıbı sürdürme
C) Örtük kalıbı sürdürme – bütünleşme – hedefe ulaşma – uyum
D) Uyum – bütünleşme – örtük kalıbı sürdürme – hedefe ulaşma
E) Hedefe ulaşma – bütünleşme – uyum – örtük kalıbı sürdürme

Cevap : B) Uyum – hedefe ulaşma – bütünleşme – örtük kalıbı sürdürme

AGİL modeli, Talcott Parsons tarafından geliştirilmiş bir sosyal sistem teorisidir. Bu modelde dört temel işlev sırasıyla şu şekilde tanımlanır:
Adaptation (Uyum): Sistemin çevresine uyum sağlaması ve kaynakları elde etme ve dağıtma yeteneği.
Goal Attainment (Hedefe Ulaşma): Sistemin belirli hedeflere ulaşma kapasitesi.
Integration (Bütünleşme): Sistemin içsel düzeni ve parçalarının birbiriyle uyumu.
Latency (Örtük Kalıbı Sürdürme): Sistemin kültürel kalıpları ve değerleri sürdürme kapasitesi.
Doğru sıralama şu şekildedir:
B) Uyum – hedefe ulaşma – bütünleşme – örtük kalıbı sürdürme

12. Birmingham kültürel çalışmalar okulunun kültür anlayışı hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Bütünlüklü bir kültür tasarısı yerine kültür içindeki özerkliklere odaklanmışlardır.
B) Sınıfsal ayrımları dikkate almayan bir kültürel gelenek inşa etmeye çalışmışlardır.
C) Popüler kültürdeki motiflerin ve temsillerin anlamını soruşturmuşlardır.
D) İşçi sınıfının yanında göçmen ve etnik kültürlerin anlam haritalarını açığa çıkarmaya çalışmışlardır.
E) Gramsci’nin analizlerinden ve postyapısalcılıktan etkilenmişlerdir.

Cevap : B) Sınıfsal ayrımları dikkate almayan bir kültürel gelenek inşa etmeye çalışmışlardır.

Birmingham Kültürel Çalışmalar Okulu’nun kültür anlayışı hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
B) Sınıfsal ayrımları dikkate almayan bir kültürel gelenek inşa etmeye çalışmışlardır.
Birmingham Kültürel Çalışmalar Okulu, kültürel analizlerinde sınıfsal ayrımları önemli bir şekilde dikkate almıştır. Özellikle işçi sınıfı kültürü, popüler kültür ve hegemonya kavramlarına odaklanarak bu ayrımları incelemişlerdir. Diğer seçenekler Birmingham Kültürel Çalışmalar Okulu’nun kültür anlayışı ile uyumludur.

Modernliğin Sosyolojisi 2022-2023 Final Soruları

13. Aşağıdakilerden hangisi erken Cumhuriyet döneminde yaşanan gelişmeler arasında gösterilemez?

A) Hilafetin kaldırılması.
B) Demokrat Partinin iktidara gelmesi.
C) Modern düşünce ve değerlerin eğitim yolu ile geniş kitlelere yayılması.
D) Osmanlı’dan kalan kurumsal ikiliklerin kaldırılması.
E) Tevhid-i Tedrisat Kanununun kabul edilmesi.

Cevap : B) Demokrat Partinin iktidara gelmesi.

Erken Cumhuriyet döneminde yaşanan gelişmeler arasında gösterilemeyecek olan seçenek şudur:
B) Demokrat Partinin iktidara gelmesi.
Demokrat Parti, 1950 yılında iktidara gelmiştir, bu ise erken Cumhuriyet dönemi olarak kabul edilen 1923-1945 yılları sonrasına tekabül eder. Diğer seçenekler ise erken Cumhuriyet döneminde gerçekleşen gelişmelerdir.

14. I- Devlet toplumsal alanı bürokratik mekanizmalarla denetim altında tutar.
II- Nazizm ve New Deal dönemindeki uygulamalar ilk tarihsel örnekleridir.
III- Bireylerin piyasa içindeki serbest rekabetine dayanır.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri geç kapitalizm için söylenebilir?

A) Yalnız III
B) I-II
C) II-III
D) Yalnız I
E) Yalnız II

Cevap : B) I-II

Geç kapitalizm hakkında doğru olan ifadeleri belirleyelim:
I- Devlet toplumsal alanı bürokratik mekanizmalarla denetim altında tutar.
II- Nazizm ve New Deal dönemindeki uygulamalar ilk tarihsel örnekleridir.
III- Bireylerin piyasa içindeki serbest rekabetine dayanır.
Geç kapitalizmin özellikleri arasında, devletin toplumsal alanı bürokratik mekanizmalarla denetim altında tutması ve bu süreçlerin ilk tarihsel örneklerinin Nazizm ve New Deal dönemindeki uygulamalarda görülmesi bulunur. Ancak, geç kapitalizm, genellikle devlet müdahalesi ve düzenlemeleriyle karakterize edilir ve bireylerin piyasa içindeki serbest rekabetine dayanmaktan ziyade karma ekonomi modellerine yönelir.
Dolayısıyla doğru cevap:
B) I-II

15. Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun amacı doğru şekilde belirtilmiştir?

A) Eğitimdeki farklı müfredat ve idari yapılanmaların birleştirilmesi.
B) Tekke ve medreselerin kaldırılması.
C) Arap harflerinin kaldırılması.
D) Medeni hukukun muhasır medeniyet seviyesine göre düzenlenmesi.
E) Halifeliğin kaldırılması.

Cevap : A) Eğitimdeki farklı müfredat ve idari yapılanmaların birleştirilmesi.

Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun amacı, Türkiye’deki eğitim sisteminde birliği sağlamaktır. Bu kanunla eğitimdeki farklı müfredat ve idari yapılanmalar birleştirilmiştir. Dolayısıyla doğru seçenek:
A) Eğitimdeki farklı müfredat ve idari yapılanmaların birleştirilmesi.

16. I- Raymond Williams – Kültür ve Toplum
II- E.P. Thompson – Edebiyatın Kullanımları
III- Richard Hoggart – İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu
Yukarıdaki verilen yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi veya hangileri doğrudur?

A) II-III
B) I-II
C) Yalnız II
D) Yalnız I
E) I-III

Cevap : D) Yalnız I

Yukarıda verilen yazar-eser eşleştirmelerinden doğru olanları belirleyelim:
I- Raymond Williams – Kültür ve Toplum
II- E.P. Thompson – Edebiyatın Kullanımları
III- Richard Hoggart – İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu
Doğru eşleştirmeler:
Raymond Williams – Kültür ve Toplum (Doğru)
E.P. Thompson – Edebiyatın Kullanımları (Yanlış, doğru eser “İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu”)
Richard Hoggart – İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu (Yanlış, doğru eser “The Uses of Literacy” yani “Edebiyatın Kullanımları”)
Doğru seçenek:
D) Yalnız I

17. Stuart Hall’un tablonun kültür kuramı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Gramsci’nin hegemonya kuramı ve postyapısalcılıktan etkilenmiştir.
B) Çalışmalarında alt kültür araştırmalarını bütünüyle ihmal etmiştir.
C) Kültürel çalışmaları işçi kültürü analizinin ötesine taşımıştır.
D) Thatcherizm ve onun örtük ırkçı söylemini eleştirmiştir.
E) Kitle iletişimi ve popüler kültür başlıca araştırma konuları arasındadır.

Cevap : B) Çalışmalarında alt kültür araştırmalarını bütünüyle ihmal etmiştir.

Stuart Hall’un kültür kuramı için söylenemeyecek olan seçenek şudur:
B) Çalışmalarında alt kültür araştırmalarını bütünüyle ihmal etmiştir.
Stuart Hall, kültürel çalışmalar alanında önemli bir figürdür ve alt kültür araştırmalarını ihmal etmemiştir. Aksine, kültürel çalışmalarının önemli bir parçası olarak alt kültürlere ve onların toplumsal ve kültürel dinamiklerine yoğun ilgi göstermiştir. Diğer seçenekler ise Stuart Hall’un çalışmaları ve yaklaşımları hakkında doğru bilgilerdir.

18. Aşağıdakilerden hangisi bilgi sosyolojisinin amaçları arasında gösterilemez?

A) Yabancılaşma kavramı bağlamında gerçekliğin tahrifini göstermek.
B) Doğru bilgiye ulaşmadaki araç ve yordamları düzenlemek.
C) Bilginin grup içi ve gruplar arası mücadelede değişen içeriğini tanımlamak.
D) Bilgi ve kuramların ardındaki iktidar ilişkilerini göstermek.
E) Bireylerin gündelik hayatta kullandıkları anlam dağarcıklarını (sağduyu) keşfetmek.

Cevap : E) Bireylerin gündelik hayatta kullandıkları anlam dağarcıklarını (sağduyu) keşfetmek.

19. Aşağıdakilerden hangisi klasik Siyasal hareketlere ait bir özellik değildir?

A) Toplumsal güvenlik, ulusal bağımsızlık, adil bölüşüm gibi problemlere odaklanır.
B) Siyasal parti ve sendikalar temelinde örgütlenir.
C) Topluluk bağları güçlü olup lider figürü baskındır.
D) Kimlik inşaası, cinsel haklar ve etnik hoşgörü gibi problemlere odaklanır.
E) Siyasal iktidarı elde etmek başlıca amaçları arasındadır.

Cevap : D) Kimlik inşaası, cinsel haklar ve etnik hoşgörü gibi problemlere odaklanır.

Klasik siyasal hareketlere ait olmayan özellik şudur:
D) Kimlik inşaası, cinsel haklar ve etnik hoşgörü gibi problemlere odaklanır.
Klasik siyasal hareketler genellikle toplumsal güvenlik, ulusal bağımsızlık, adil bölüşüm gibi problemlere odaklanır ve siyasal parti ve sendikalar temelinde örgütlenirler. Kimlik inşası, cinsel haklar ve etnik hoşgörü gibi konular ise daha çok yeni sosyal hareketlerin odaklandığı alanlardır.

20. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi 1960 sonrasında yaşanan ekonomik gelişmeler arasında gösterilemez?

A) Seri üretim aracılığında meta arzının yaygınlaşması.
B) İşçi ücretlerinin düşük bir yaşam standardına göre düzenlenmesi.
C) Yüksek enflasyon nedeniyle sıkı bir para politikasının izlenmesi.
D) Enerji ve otomotiv sektöründe ulus ötesi bir örgütlenmenin yaygınlaşması.
E) Körfez krizi ile enerji politikalarının değişmesi.

Cevap : B) İşçi ücretlerinin düşük bir yaşam standardına göre düzenlenmesi.

21. Aşağıdakilerden hangisi sosyolojinin doğuşuna zemin hazırlayan toplumsal ikilemlerden biridir?

A) Dayanışma – kıtlık.
B) Nostalji – güncel.
C) Cemaat – cemiyet
D) Ahlak – anomi.
E) Kar – ücret

Cevap : C) Cemaat – cemiyet

Sosyolojinin doğuşuna zemin hazırlayan toplumsal ikilemlerden biri, Ferdinand Tönnies’in kavramsallaştırdığı “Cemaat – Cemiyet” (Gemeinschaft – Gesellschaft) ikilemidir. Bu ikilem, geleneksel, yakın ilişkilere dayanan toplum yapısından (cemaat) modern, bireyci ve işbölümüne dayanan toplum yapısına (cemiyet) geçişi ifade eder.
Bu nedenle, doğru cevap C) Cemaat – cemiyet.