Çocuklarda Beyin Gelişimi

Çocuklukta Beyin Gelişimi

Öğrenci Dostu
Öğrenme Yönetim Sistemi-LOLONOLO

Çocuklukta Beyin Gelişimi Vize Deneme-1

Serebrum (ön beyin) kaç lobdan oluşmaktadır?

A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5

Cevap : D) 4
NOT: Serebrum ön beyin olarak da adlandırılır ve beynin en büyük parçasıdır. İki yarımküreden oluşmaktadır. Sağ yarımküre vücudun sol tarafını, sol yarımküre ise vücudun sağ tarafını kontrol eder. Her bir yarımküre dört lobdan oluşmaktadır. Bu loblar; frontal, pariyetal, temporal ve oksipital olmak dört lobdur.

Serebrum kaç yarım küreden oluşmaktadır?

A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5

Cevap : B) 2
NOT: Serebrum ön beyin olarak da adlandırılır ve beynin en büyük parçasıdır. İki yarımküreden oluşmaktadır. Sağ yarımküre vücudun sol tarafını, sol yarımküre ise vücudun sağ tarafını kontrol eder.

Serebrum’un önde yer alan en büyük kısmını hangi lob oluşturur?

A) Frontal lob
B) Pariyetal lob
C) Oksipital lob
D) Temporal lob
E) Omurilik

Cevap : A) Frontal lob
NOT: Serebrum içerisindeki frontal lob da, serebrumun ön tarafında yer alır ve serebrumun en büyük parçasını oluşturur. Frontal lobda önemli yapılar bulunmaktadır. Bu yapılar içerisinde en önemlisi prefrontal korteksdir.

Hafıza ile ilgili önemli görevleri olan beynin bölgesi neresidir?

A) Hipotalamus
B) Hipokampüs
C) Mide
D) Dil
E) Oksipital lob

Cevap : B) Hipokampüs
NOT: Hipokampüs denizatı şeklinde kavisli bir yapıya sahiptir. Temporal lobda yer alır. Hipokampüsü hafızadan sorumlu bakan olarak adlandırırsak yanlış söylemiş olmayız. Hipokampüsün zarar görmesi durumunda hafıza ile ilgili sorunlar ortaya çıkmaktadır. Alzheimer hastalığında hipokampüs zarar görebilmektedir.

Korku ve duygular ile ilgili önemli görevleri olan beynin bölgesi neresidir?

A) Hipotalamus
B) Hipokampüs
C) Mide
D) Dil
E) Amigdala

Cevap : E) Amigdala
NOT: Amigdala badem büyüklüğünde, her iki temporal lobun iç tarafındadır. Hipokampüse komşudur. Amigdala duygusal beynin en önemli parçasıdır. Yapılan çalışmalarda amigdalası olmayan veya zarar gören insanlarda duygusal körlük olduğu saptanmıştır. Bu insanlar olaylar karşısında korku, üzüntü gibi duygusal tepkileri verememektedirler. İnsana özgü bir duygusal tepki olan gözyaşının dökülmesinde, üzülme, ağlama, korku gibi duyguların ortaya çıkmasında amigdalanın önemli görevleri bulunmaktadır.

Aşağıdakilerden hangisinin beyinciğin görevlerinden biridir?

A) Hareket ve denge
B) Kan şekerinin düzenlenmesi
C) İdrar miktarının düzenlenmesi
D) Vücut sıcaklığı
E) Açlık, tokluk

Cevap : A) Hareket ve denge
NOT: Serebellum, beyincik ya da küçük beyin olarak da bilinen yapıdır. Serebrumun yani beynin kabaca arka alt tarafındadır. Oksipital ve temporal lobun arkasında beyin sapının üstündedir. Beyin gibi iki yarım küreden oluşur. Serebellum’un görevleri istemli kas hareketlerini koordine etmek, postür (duruş) ve dengeyi sağlamaktır.

Aşağıdaki maddelerden hangisi beyinde üretilir?

A) Seratonin
B) Tiroid
C) Paratiroid
D) Östrojen
E) Aldosteron

Cevap : A) Seratonin
NOT: Seratonin merkezi sinir sisteminde üretilen bir nörotransmitterdir. Özellikle de beyin sapının içerisindeki rafe çekirdeklerinde üretilir. Beyindeki önemli kimyasal maddeler:
-Seratonin
-Dopamin
-Noradrenalin

Aşağıdaki hastalıklardan hangisinin ortaya çıkmasıyla dopamin sistemi ile ilişkilidir?

A) Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu
B) Guatr
C) Lösemi
D) Gut
E) Böbrek yetmezliği

Cevap : A) Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu
NOT: Hem prefrontal kortekste ödülle ilişkili olan dopamin yolağında hem de beyincik de üretilen önemli bir nörotransmitterdir. Dopamin en çok beyinde substansiya nigra adı verilen bir bölgede üretilir. Beyinde dopamin sistemi ile ilgili sorunlar Parkinson, Şizofreni, Depresyon, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Madde Kullanım Bozuklukları ile ilişkilendirilmiştir. Beyinde dopaminin hareket, duruş ve ruh hali ile ilgili önemli görevleri bulunmaktadır.

I. Beyin, böbrek üstü bezlerinde üretilir.
II. Sempatik sistemin kullandığı ana nörotransmitterdir.
III. Duygular, öğrenme ve uyku ile ilgili görevleri bulunmaktadır.
Noradrenalin ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I, II
E) I, II, III

Cevap : E) I, II, III
NOT: Noradrenalin, nörotransmitter olmasının yanı sıra aynı zamanda bir hormondur. Beyin, böbrek üstü bezlerinde üretilir. Sempatik sistemin kullandığı ana nörotransmitterdir. Duygular, öğrenme ve uyku ile ilgili görevleri bulunmaktadır. Beyinde pons içerisinde lokus seruleus denilen bir bölgede yoğun olarak üretilir. Antidepresanların bir kısmı depresyon tedavisinde presinaptik aralıkta noradrenalin miktarını arttırarak etki eder.

Beynimizin sağlık çalışması ve onun uzun vadede bakımı için aşağıdakilerden hangisinin yapılması önerilebilir?

A) Egzersiz
B) Düzensiz uyku
C) Aşırı beslenme
D) Sigar kullanımı
E) Yoğun stres

Cevap : A) Egzersiz
NOT: Beynin uzun vadede korunması çok önemlidir. Beynimizin sağlıklı olarak çalışabilmesi için uyku, diyet ve egzersiz yapılması çok önemlidir.

Fertilizasyonla (döllenme) zigotun oluşumundan 8. haftaya kadar olan gebelik dönemi hangisidir?

A) Fetal Dönem
B) Embriyonik Dönem
C) Fallik Dönem
D) Oral Dönem
E) Orta Gebelik Dönemi

Cevap : B) Embriyonik Dönem
NOT: İnsanlarda embriyonik dönem, fertilizasyon ile başlar ve gebeliğin 8. haftasına kadar uzanır. Fertilizasyonla zigotun oluşumundan 8. haftanın sonuna kadar olan yapıya embriyo, 9. haftadan doğuma kadar ise fetus denilmektedir.

Embriyonik dönemde nöroektodermden 3-4. Haftalar arasında oluşan öncül beyin yapısı hangisidir?

A) Blastula
B) Gastrula
C) Nöral Tüp
D) Merkezi Sinir Sistemi
E) Periferik Sinir Sistemi

Cevap : C) Nöral Tüp
NOT: Ektodermden gelişim aşamalarında öncelikli olarak nöroektoderm oluşur. Nöroektodermden ise 3-4. haftalar arasında nöral tüp oluşumu görülür.

Nöral tübün kapanması ile oluşan veziküllerden biri olan rombensefalondan (arka beyin) beynin hangi bölümü/bölümleri oluşur?

A) Pons ve serebellum
B) Talamus ve hipotalamus
C) Serabral hemisfer
D) Putamen
E) Kaudat nucleus

Cevap : A) Pons ve serebellum
NOT: Kapanma sonrası nöral tüpte üç tane beyin vezikülü oluşur. Bu üç vezikülden prozensefalon (ön beyin), mezensefalon (orta beyin) ve rombensefalon (arka beyin) gelişir.
*Arka beyinden beyin sapı ve serebellum (beyincik) oluşur.
*Orta beyinden hipotalamus, amigdala ve hipokampüs gibi orta hattaki yapılar oluşacaktır.
*Ön beyinden ise neokorteks olarak adlandırılan serebral korteks ve talamus oluşacaktır.

Merkezi Sinir Sistemi’nin gelişim evrelerinden hangisi 3-4. gebelik haftaları arasında görülür?

A) Hemisferik oluşum
B) Miyelinizasyon
C) Anjiogenez
D) Nöroektoderm oluşumu
E) Apopitoz

Cevap : D) Nöroektoderm oluşumu
NOT: Merkezi Sinir Sistemi Gelişiminin Başlıca Evreleri:
*Nöroektoderm Oluşumu-3. gebelik haftası
*Nörulasyon-3-4. gebelik haftası
*Prozensefalik ve hemisferik oluşum-5-10. gebelik haftası
*Nöronların Çoğalması-10-20. gebelik haftası
*Nöronların Göçü-10-24. gebelik haftası
*Programlanmış hücre ölümü-28-41. gebelik haftası
*Nörogenez-15-20. gebelik haftasından postnatal ay/yıllara kadar
*Sinapsların Oluşumu-20. gebelik haftasından puberteye kadar
*Gliyal Hücrelerin Oluşumu-20-24. gebelik haftasından postnatal yıllara kadar
*Miyelinizasyon (Miyelin Oluşumu)-36-38. gebelik haftasından postnatal 2-3 yasına kadar hızlı
*Anjiyogenez (Damarların Oluşum)-5-10. gebelik haftasından postnatal yıllara kadar

Lolonolo.com

Merkezi Sinir Sistemi’nin gelişim evrelerinden hangisi 36-38. gebelik haftalarından başlayıp doğum sonrası (postnatal) 3 yaşına kadar devam eder?

A) Miyelinizasyon
B) Hemisferik oluşum
C) Apopitoz
D) Nörülasyon
E) Nöroektoderm oluşumu

Cevap : A) Miyelinizasyon
NOT: NOT: Merkezi Sinir Sistemi Gelişiminin Başlıca Evreleri:
*Nöroektoderm Oluşumu-3. gebelik haftası
*Nörulasyon-3-4. gebelik haftası
*Prozensefalik ve hemisferik oluşum-5-10. gebelik haftası
*Nöronların Çoğalması-10-20. gebelik haftası
*Nöronların Göçü-10-24. gebelik haftası
*Programlanmış hücre ölümü-28-41. gebelik haftası
*Nörogenez-15-20. gebelik haftasından postnatal ay/yıllara kadar
*Sinapsların Oluşumu-20. gebelik haftasından puberteye kadar
*Gliyal Hücrelerin Oluşumu-20-24. gebelik haftasından postnatal yıllara kadar
*Miyelinizasyon (Miyelin Oluşumu)-36-38. gebelik haftasından postnatal 2-3 yasına kadar hızlı
*Anjiyogenez (Damarların Oluşum)-5-10. gebelik haftasından postnatal yıllara kadar

Merkezi Sinir Sistemi’nin gelişim sürecinde sinir hücrelerinin (nöronlar) üretim yeri neresidir?

A) Germinal matriks: Ventriküler zon
B) Germinal matriks: Medial zon
C) Neokorteks
D) Gri tabaka
E) Beyaz tabaka

Cevap : A) Germinal matriks: Ventriküler zon

Sinir hücrelerinin (nöronlar) göçü ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Nöronların çoğu ventriküler zonda (VZ) üretilir.
B) Beynin merkezindeki ventriküler zondan gelişen neokortekse doğru radyal olarak göç eder.
C) Nöronların göç sırası korteksin dışından içine doğrudur.
D) Nöronların gelişen neokortekse göçü, düzenli 6 katmanlı bir yapının oluşmasıyla sonuçlanır.
E) Gelişim ilerledikçe nöronların göçü ile beyin büyür.

Cevap : C) Nöronların göç sırası korteksin dışından içine doğrudur.
NOT: Nöronların göç sırası içten dışa doğru olduğu görülmektedir.

Beyin gelişiminde miyelinizasyonu yapan glial hücre grubu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Astrosit
B) Nörosit
C) Mikroglia
D) Sfingomiyelin
E) Oligodentrosit

Cevap : E) Oligodentrosit

Gebelikte annenin hangi besin kaynağını yetersiz alması fetüsün beyin gelişiminde özellikle miyelinizasyon aşamasını olumsuz etkiler?

A) Çinko
B) Protein
C) Karbonhidrat
D) Esansiyel yağ asitleri
E) Demir

Cevap : D) Esansiyel yağ asitleri

Gebelik öncesi ve gebeliğin ilk 3 aylık döneminde hangi vitaminin gebelere verilmesi nöral tüp defektlerini önler?

A) Demir
B) 12
C) C vitamin
D) Folik asit
E) Çinko

Cevap : D) Folik asit
NOT: Spina bifida durumunda, nöral tüpün tamamen kapanmaması bazen omuriliğin omurgadan dışarı çıkmasına yol açar. Annede folik asit eksikliği varsa bu tarz defektlerin oluşma riski artmaktadır. Bu yüzden hamile kalma ihtimali olan kadınların hergün 400 mikrogram folik asit almaları gerekir. Folik asit alımına gebelik öncesi bir aylık süreçte başlanmalı ve 3. gebelik ayına kadar devam edilmelidir. Çünkü çoğu kadın nöral tüp kapanışının sona erdiği gebeliğin 4. haftasına kadar gebe olduğunun farkına varmaz.

lolonolo

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) tanısı gelişen bir bireyde görülebilecek belirtiler:

II. Olayla ilgili anıların sık sık hatırlanması
III. İsmine seslenilince irkilme
IV. Olayla ilişkili durumlardan, kişilerden ve mekanlardan kaçınma
V. Travmatik olayın önemli bir yönünü anımsayamama

Bu belirtiler TSSB’nin yaygın belirtileri arasında yer alır. Sürekli eşya biriktirme (I) ise genellikle TSSB belirtileri arasında sayılmaz, daha çok başka psikiyatrik durumlarla ilişkilendirilebilir.
Bu nedenle, doğru cevap:

D) II, III, IV ve V

Travma Sonrası Stres Bozukluğu ve Çocuklukta Beyin Gelişimi

Giriş

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), kişinin travmatik bir olay yaşamasının ardından ortaya çıkan ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen bir psikolojik durumdur. Bu durum, hem yetişkinlerde hem de çocuklarda görülebilir. Çocuklarda yaşanan travmalar, beyin gelişimi üzerinde kalıcı etkiler bırakabilir. Bu makalede, TSSB belirtileri ve çocuklukta beyin gelişimi üzerindeki etkileri ele alınacaktır.

TSSB Belirtileri

TSSB, çeşitli belirtilerle kendini gösterir ve bu belirtiler genellikle birkaç ana başlık altında toplanabilir:

1. Yeniden Yaşama (Hatırlama) Belirtileri:

•Olayla ilgili anıların sık sık hatırlanması

•Travmatik olayın tekrarlandığı kabuslar ve rüyalar

•Olayı hatırlatan durumlardan huzursuz olma ve bu durumlardan kaçınma

2. Kaçınma Belirtileri:

•Travmatik olayla ilişkili durumlardan, kişilerden ve mekanlardan kaçınma

•Travmatik olay hakkında konuşmaktan veya düşünmekten kaçınma

3. Aşırı Uyarılma (Tepkisellik) Belirtileri:

•Kolayca ürkmek veya irkilmek

•Sürekli olarak tetikte olmak

•Uyku problemleri

•Öfke patlamaları ve sinirlilik

4. Bilişsel ve Ruh Hali Bozuklukları:

•Travmatik olayın önemli bir yönünü anımsayamama

•Kendine veya dünyaya dair olumsuz duygu ve düşünceler geliştirme

•Keyif veren aktivitelere ilgi kaybı

•Aile ve yakın çevreye yabancılaşma hissetme

Bu belirtiler, TSSB tanısı konulan bireylerde yaygın olarak görülür   .

Çocuklukta Beyin Gelişimi Üzerindeki Etkileri

Erken çocukluk döneminde yaşanan travmalar, beyin gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir. Çocukların beyinleri, bu dönemde oldukça plastiktir ve travmatik olaylar bu plastik yapıyı kalıcı şekilde değiştirebilir. Bu durum, çeşitli nörobiyolojik ve psikolojik değişimlere yol açar:

1. Nörobiyolojik Etkiler:

•Hipokampus: Stres hormonları, hipokampusun boyutunu ve işlevini olumsuz etkileyebilir. Bu durum, hafıza ve öğrenme süreçlerinde bozulmalara yol açar.

•Amigdala: Amigdala, duygusal tepkilerin düzenlenmesinde rol oynar. Travma, amigdalanın aşırı aktif hale gelmesine ve sürekli bir korku ve tetikte olma hali yaratmasına neden olabilir.

2. Psikolojik ve Bilişsel Etkiler:

•Dikkat ve Konsantrasyon: Travma yaşayan çocuklar, dikkat ve konsantrasyon sorunları yaşayabilir. Bu durum, okul performansını ve genel bilişsel işlevleri olumsuz etkiler.

•Duygusal Düzenleme: Travma, çocukların duygusal düzenleme kapasitelerini zayıflatır. Bu, öfke patlamaları, ani sinirlilik ve duygusal dalgalanmalar gibi belirtilerle kendini gösterir.

3. Sosyal ve Duygusal Gelişim:

•Sosyal İlişkiler: Travma, çocukların sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyebilir. Çocuklar, yaşıtlarıyla veya aile üyeleriyle olan ilişkilerinde sorunlar yaşayabilir.

•Davranışsal Sorunlar: Travma sonrası gelişen davranışsal sorunlar, çocukların sosyal uyumunu ve genel davranışlarını olumsuz etkileyebilir.

Sonuç

TSSB, çocukların beyin gelişimi üzerinde derin ve kalıcı etkiler bırakabilir. Travmatik olayların ardından çocuklarda görülen belirtilerin erken tespiti ve uygun müdahalelerle yönetilmesi, bu etkilerin en aza indirilmesine yardımcı olabilir. Eğitimciler, ebeveynler ve sağlık profesyonelleri, çocukların bu süreçte ihtiyaç duydukları desteği alabilmeleri için işbirliği içinde çalışmalıdır.

Bu bilgiler, AUZEF Çocuk Gelişimi 4. sınıf dersinde “Çocuklukta Beyin Gelişimi” konusunun işlenişi sırasında ele alınabilir ve öğrencilerin TSSB’nin çocuklar üzerindeki etkilerini anlamalarına yardımcı olabilir.

Kaynakça

1.Medikal Rehber: Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)

2.Güven Hastanesi: Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri

3.The Relate App: Travma Sonrası Stres Bozukluğu

Bu kaynaklar, konunun daha ayrıntılı incelenmesi ve güvenilir bilgilere erişim için kullanılabilir.