Temel Biyoloji

Temel Biyoloji: İş Sağlığı ve Güvenliği Perspektifinden Bir Bakış

Temel biyoloji, yaşam bilimlerinin temelini oluşturur ve insan sağlığı ile çevresel faktörlerin anlaşılmasında kritik bir role sahiptir. Açıköğretim öğrencileri ve meslek sınavlarına hazırlananlar için, bu disiplinin iş sağlığı ve güvenliği (İSG) ile olan ilişkisini kavramak, sadece akademik başarı değil, aynı zamanda iş ve çevre güvenliği açısından da önemlidir. İşte lolonolo.com olarak, temel biyoloji ve İSG’nin kesişim noktalarına dair bir rehber.

Kök Hücreler ve İSG

Kök hücrelerin vücudun tüm doku ve organlarını oluşturma yeteneği, tıpta yenilikçi tedavilerin kapısını aralamaktadır. Ancak, bu teknolojilerin iş yerinde güvenli bir şekilde kullanılması, potansiyel biyolojik risklerin yönetilmesini gerektirir. Biyogüvenlik ve etik standartlar, kök hücre araştırmalarının ve uygulamalarının temelini oluşturmalıdır.

Hücresel Solunum ve İş Yerinde Enerji

Hücresel solunumun toplam net ATP kazancı olan 38 ATP, hücrelerin enerji üretim sürecini gösterir. Bu bilgi, iş yerlerinde enerji verimliliği ve çalışanların fiziksel performansı üzerine doğrudan etkileri olan metabolik süreçlerin anlaşılmasına katkı sağlar. Enerji yönetimi ve ergonomi, iş güvenliğinin önemli unsurlarıdır.

Sinir Sistemi ve İş Güvenliği

Nöronlar ve dendritler gibi sinir sisteminin yapı taşları, iş yerinde güvenlik ve sağlık yönetiminde önemli bir yere sahiptir. Dendritlerin, bilgiyi nöron gövdesine taşıma işlevi, işçilerin eğitim ve bilgilendirme süreçlerinin önemini vurgular. İş yerindeki tehlikelere karşı farkındalık ve hızlı tepki, sinir sisteminin işleyişi ile benzerlik gösterir.

Biyolojik Çeşitlilik ve İSG

“Tür zenginliği” kavramı, bir alandaki tür sayısını ifade eder ve biyolojik çeşitliliğin korunması, sürdürülebilir iş uygulamaları için önemlidir. İSG açısından, biyolojik çeşitliliğin korunması, çalışma ortamlarının sağlıklı ve güvenli tutulması için gereklidir. Çevresel faktörler ve iş sağlığı arasındaki ilişki, biyolojik çeşitliliğin korunmasının önemini artırır.

İş Yerinde Kimyasallar ve Sağlık

İş yerlerinde kullanılan kimyasalların sağlık üzerine etkileri, temel biyoloji bilgisi ile doğrudan ilişkilidir. Örneğin, polisiklik aromatik hidrokarbonlara maruziyet ve bunların kanserojen etkileri, iş yerlerinde kimyasal güvenliğin sağlanmasının önemini göstermektedir. İSG yönetimi, çalışanları bu tür zararlı maddelere karşı korumak için etkili önlemler almalıdır.

Sonuç

Temel biyoloji, iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının bilimsel temelini oluşturur. Açıköğretim öğrencileri ve meslek sınavlarına hazırlanan bireyler, temel biyoloji bilgilerini iş yerindeki güvenlik ve sağlık yönetimi bağlamında uygulayarak, hem kendilerini hem de çevrelerini koruyabilirler. lolonolo.com olarak, temel biyolojinin iş sağlığı ve güvenliği ile olan ilişkisine dair bilgilendirme yaparak, öğrencilerin ve çalışanların bu alanda bilinçlenmelerine katkıda bulunmayı amaçlıyoruz.

@lolonolo_com

1. Kök hücreler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Farklılaşma yeteneği kazanmışlardır.
B) Bölünme yetenekleri sınırlıdır.
C) Kendini yenileme yeteneğine sahip değillerdir.
D) Monoklonal antikor üretiminde kullanılırlar.
E) Vücudun tüm doku ve organlarını oluşturma yeteneğine sahiptirler.

Cevap : E) Vücudun tüm doku ve organlarını oluşturma yeteneğine sahiptirler.

2. Hücresel solunumun farklı aşamalarından elde edilen toplam net ATP kazancı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 24 ATP
B) 6 ATP
C) 38 ATP
D) 18 ATP
E) 2 ATP

Cevap : C) 38 ATP

3. Nöron gövdesinden çıkan, sayıları bir veya daha fazla olan kısa uzantılara ne ad verilir?

A) Dendrit
B) İmpuls
C) Akson
D) Internöron
E) Sinaps

Cevap : A) Dendrit

4. “Tür zenginliği” kavramı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Biyolojik çeşitlilik değerlendirmesinin önemli bir bileşenidir.
B) Bir alandaki tür sayısını ifade eder.
C) Tür çeşitliliğinin eş anlamlısı olarak kullanılmaktadır.
D) “Tür bolluğu” ile aynı anlamda kullanılmaktadır.
E) Tür zenginliği verileri uygulamada en kolay elde edilen verilerdir.

Cevap : D) “Tür bolluğu” ile aynı anlamda kullanılmaktadır.

5. Elastik kıkırdak dokusu aşağıdaki yapıların hangisinde bulunur?

A) Omurlar arasındaki disklerde
B) Epifiziyal diskte
C) Çene ekleminde
D) Kaburga kemiklerinin uç kısımlarında
E) Kulak kepçesinde

Cevap : E) Kulak kepçesinde

6. Difüzyon olayı hücrenin hangi kısmında gerçekleşir?

A) Sitoplazmada
B) Ribozomlarda
C) Hücre çekirdeğinde
D) Endoplazmik retikulumda
E) Hücre zarında

Cevap : E) Hücre zarında

7. Aşağıdakilerden hangisi proteinlerin yapı taşıdır?

A) Kolesterol
B) Fosfolipid
C) Glikojen
D) Nükleotid
E) Aminoasit

Cevap : E) Aminoasit

8. I. Sekonder meristemden oluşur.
II. Dikotil bitkilerin gövdelerinde bulunur.
III. Bitki gövdesinin enine büyüyerek kalınlaşmasını sağlar.
IV. Bölünme sonucunda içe doğru ksilemi, dışa doğru ise floemi vermektedir.
Yukarıdaki tanımlamalar aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?

A) Hücre çeperi
B) Epidermis
C) İnterkalar meristem
D) Vasküler kambiyum
E) Apikal meristem

Cevap : D) Vasküler kambiyum

9. Sürüngenlerin bulundukları ortama göre kendilerini kamufle edebilmelerini ve avcılardan saklanabilmelerini sağlayan özellik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kabuklarına yeni katmanlar eklemeleri
B) Deri değiştirmeleri
C) Jacobson organına sahip olmaları
D) Derilerinin onlara renk veren çok sayıda renk hücresi (kromatofor) içermesi
E) Derilerinin parlak yapıda olması

Cevap : D) Derilerinin onlara renk veren çok sayıda renk hücresi (kromatofor) içermesi

10. Kas kasılma mekanizması aşağıdaki modellerin hangisi ile açıklanır?

A) Dokunma-çekme-bırakma modeli
B) Kayan filament modeli
C) Aksiyon potansiyeli
D) Üst üste geçme modeli
E) Filamentlerin çapraz köprü modeli

Cevap : B) Kayan filament modeli

11. Aşağıdakilerden hangisi epidermisin (üst deri) fonksiyonlarından biri değildir?

A) Güneş ışığına karşı koruma
B) Salgı maddelerinin salgılanması
C) Üremede yardımcı olma
D) Bölünmeler sonucunda ksilem ve floemi vermek
E) Su regülasyonu

Cevap : D) Bölünmeler sonucunda ksilem ve floemi vermek

12. Aşağıdakilerden hangisi sitokininlerin etkilerinden değildir?

A) Senesensi teşvik ederler.
B) Hücre bölünmesini teşvik ederler.
C) Hücre ve organ genişlemesini sağlarlar.
D) Hücre siklusunu kontrol ederler.
E) Çiçeklenmeyi teşvik ederler.

Cevap : A) Senesensi teşvik ederler.

13. Kontrolsüz çoğalan hücrelerin bulundukları bölgeden vücudun diğer bölgelerine yayılmalarını tanımlayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Metastaz
B) Malign
C) Sarkom
D) Bazal lamina
E) Karsinom

Cevap : A) Metastaz

14. Kıkırdak dokusunun esas hücresi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fibroblastlar
B) Adipositler
C) Kondrositler
D) Osteositler
E) Mast hücreleri

Cevap : C) Kondrositler

15. Gibberellinler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Çiçeklenmeyi hızlandırırlar.
B) Çimlenmeyi teşvik ederler.
C) Büyümeyi inhibe ederler.
D) Bitkilerde kalıtsal cüceliği ortadan kaldırırlar.
E) Meyvelenmeyi hızlandırırlar.

Cevap : C) Büyümeyi inhibe ederler.

16. Aşağıdakilerden hangisi polisiklik aromatik hidrokarbonlara maruziyet sonucunda artış gösteren kanserler arasında yer almaz?

A) Solunum yolları kanseri
B) Mide kanseri
C) Cilt kanseri
D) Mesane kanseri
E) Akciğer kanseri

Cevap : B) Mide kanseri

17. Biyogüvenlik terimi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Modern biyoteknolojinin insan sağlığı ve çevreye zarar vermeden uygulanmasını sağlanmasına yönelik gereken politik ve işlevsel önlemlerin alınmasıdır.
B) Transgenik ürünlerin sınır ötesi hareketliliğinin düzenlenmesidir.
C) Transgenik ürünlerin olası risklerinin değerlendirilmesi ve kontrol altına alınmasıdır.
D) Bilimdeki hızlı değişimlerin evrensel etik değerlere uygun olarak gerçekleşmesidir.
E) Transgenik organizmalardan çevredeki diğer biyolojik organizmalara gen kaçışının önlenmesi için gerekli korunma tedbirlerinin alınmasıdır.

Cevap : A) Modern biyoteknolojinin insan sağlığı ve çevreye zarar vermeden uygulanmasını sağlanmasına yönelik gereken politik ve işlevsel önlemlerin alınmasıdır.

18. Ökaryot kromozomların yapısında aşağıdakilerden hangisi bulunmaz?

A) Az miktarda RNA
B) Sentromer
C) Sentrozom
D) DNA iplikçiği
E) Histon proteinleri

Cevap : C) Sentrozom

19. Bazı bakteriler topraktaki nitratin atmosfere serbest azot olarak salınmasını sağlar. Bu olaya ne ad verilir?

A) Nitrifikasyon
B) Denitrifikasyon
C) Kemosentez
D) Amonifikasyon
E) Fiksasyon

Cevap : B) Denitrifikasyon

20. Bitki örtüsünün tahrip edilmesi sonucu yağışlarla beraber toprağın verimli tabakasının akarsu ve denizlere taşınmasına ne ad verilir?

A) Çığ
B) Erozyon
C) Biyoakümülasyon
D) Tsunami
E) Kirlilik

Cevap : B) Erozyon