Türk Dili 2 Ünite-2
1- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde iyelik ekinin gereksiz kullanımından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?
B) Usta, ‘Bana oradan birisini çağırın!’ diye seslendi. NOT:“Usta, ‘Bana oradan birisini çağırın!’ diye seslendi.” Cümledeki “birisini” sözcüğündeki iyelik eki gereksiz kullanılmaktadır. İyelik eki kaldırılarak “birini” şeklinde kullanmak cümledeki anlatım bozukluğunu giderecektir: “Usta, ‘Bana oradan birini çağırın!’ diye seslendi.”
2- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde ek-fiil eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Huyları birbirini tutmazdı, ikizlerden biri çalışkan diğeri değildi. NOT:“Huyları birbirini tutmazdı, ikizlerden biri çalışkan diğeri değildi.” cümledeki ek-fiil eksikliği “çalışkan idi” veya “çalışkandı” şeklinde düzeltilerek cümle anlam bakımından daha düzgün hale getirilebilir: “Huyları birbirini tutmazdı, ikizlerden biri çalışkandı diğeri değildi.”
3- "Sözcüğün yanlış yerde kullanılması cümlenin anlamında bir belirsizliğe neden olur." Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde bu tanıma uyan bir anlatım bozukluğu vardır?
B) Yeni açılan müessesenin tanıtılması amacıyla bir yıldır ücretsiz araba yıkıyorlar. NOT:“Yeni açılan müessesenin tanıtılması amacıyla bir yıldır ücretsiz araba yıkıyorlar.” cümlesindeki “ücretsiz” sözcüğü “araba” kelimesinin bir sıfatı değil, “yıkamak” fiilinin zarfıdır. Cümle “Yeni açılan müessesenin tanıtılması amacıyla bir yıldır arabaları ücretsiz yıkıyorlar.” şeklinde düzeltilebilir.
4- "Daha çok anlamca birbirine zıt sözcüklerin bir arada kullanılmasıyla meydana gelir. Bu durumda cümlenin anlamında bir çelişki oluşur."Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde bu tanıma uyan bir anlatım bozukluğu vardır?
B) Yarına bu iş tamamen bitti sayılır. NOT: “Yarına bu iş tamamen bitti sayılır.” cümledeki “tamamen” sözcüğü kesinlik ifade ederken “sayılır” sözcüğü ihtimal anlamı içermektedir. Birbirleri ile çelişen bu iki sözcükten birisi cümleden çıkarılırsa cümledeki anlatım bozukluğu giderilmiş olur.
5- “Maalesef müşteriler, iki ürün arasındaki ayrıntıyı fark edemiyor.” Cümlesinde hangi kelime yanlış anlamda kullanılmıştır?
B) Ayrıntı NOT: Cümledeki “ayrıntı” sözcüğü yerine “ayrım” sözcüğü kullanılmalıydı. Cümlenin doğrusu “Maalesef müşteriler, iki ürün arasındaki ayrımı fark edemiyor.” şeklinde olmalıdır.
6- “Deyimler ve atasözleri kalıplaşmış ifadelerdir. Sözcüklerin yerleri değiştirilemez, yerlerine başka sözcükler kullanılamaz.” Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bu kurala uyulmamasından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
A) İç geçirerek “El elin eşeğini şarkı çağırarak ararmış.” diye mırıldandı.
7- “Anlatım sırasında yapılan mantık hataları anlatım bozukluğuna neden olur.” Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bunun bir örneği bulunmaktadır?
E) Liseyi bitirmek şöyle dursun üniversiteyi bile kazanamadı.
8- “Cümlede, birbiri ile çelişen sözcüklerin bir arada kullanılması anlatım bozukluğuna sebep olur.” açıklamasındaki anlatım bozukluğunun bir örneği aşağıdaki seçeneklerden hangisinde vardır?
A) Onunla kesinlikle bir hafta sonu tanışmış olabiliriz.
9- “Cümlede, gereksiz kelime kullanımı anlatım bozukluğuna neden olur.” Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde bu tanıma uyan bir anlatım bozukluğu vardır?
D) Annnem bu konuda çok hassastı, kılı kırk yarardı.
10- “Bundan böyle artık tek başınasın!” cümlesindeki anlatım bozukluğu aşağıdaki işlemlerden hangisi gerçekleştirilirse düzelir?
C) “Artık” sözcüğü cümleden çıkarılırsa
11- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde çatı uyumsuzluğu’ndan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
E) Çok çalışıp bu güne kadar gelindi.
12- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde dolaylı tümleç eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Defteri dikkatle inceliyor, birşeyler yazıyordu.
13- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde özne-yüklem uyumsuzluğundan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
E) Odunlar şöminenin üstüne dizildiler.
14- “Deyimlerin yanlış kullanılması anlatım bozukluğuna neden olur.” Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde deyim, anlatım bozukluğuna neden olmayacak şekilde doğru kullanılmıştır?
D) Ağzına geleni söylüyordu, çok kızmıştı.
15- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
D) Annesini sevmesine rağmen, sık sık tartışıyordu.
