1- İş ahlakının gelişimi ile ilgili olarak cümlelerden hangisi yanlıştır?
A) İş ahlakının gelişiminde şirketlerin daha fazla kar elde etme istediği gibi ekonomik nedenler bulunmaktadır.
B) Ekonomik ve sosyal gelişim düzeyi arttıkça toplumların iş ahlakı düzeyi de artmaktadır.
C) Günümüzde, iş ahlakı kurallarının neredeyse tümü yasal düzenleme yoluyla hukuk kurallarına dönüştürülmüştür.
D) Toplumların şirketler üzerindeki baskısı da iş ahlakının gelişimini olumlu yönde etkilemiştir.
E) İş ahlakının gelişiminde şirketlerin sosyal sorumluluk duygularının payı vardır
Cevap : E) İş ahlakının gelişiminde şirketlerin sosyal sorumluluk duygularının payı vardır
|
2- İş ahlakına aykırı uygulamalardan biri olan “ürünlerin değerinin çok üstünde satılması” hangisinin altında yer alır?
A) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumlar
B) Çalışanların birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
C) İş ahlakına aykırı genel tutumlar
D) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
E) Çalışanların işletmelerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
Cevap : A) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumlar
|
3- Hangisi işletmenin topluma karşı sorumlulukları arasında yer almaz?
A) Sosyal sorumluluk uygulamaları gerçekleştirme
B) Vergi ödeme
C) Hileli mal ve hizmet üretmeme
D) Yasa ve yönetmeliklere uygun davranma
E) Topluma yönelik sosyal-kültürel-sportif faaliyetlerde bulunma
Cevap : C) Hileli mal ve hizmet üretmeme
NOT: İşletmelerin Topluma Karşı Sorumlulukları:
– “İyi vatandaş” gibi devletin yasa ve yönetmeliklerine uymalı,
– Vergisini ödemeli,
– Toplumsal yaşamı zenginleştirecek sosyal-kültürel-sportif etkinliklere katkıda bulunmalıdır.
|
4- İş ahlakına aykırı uygulamalardan biri olan “işletme sırlarının korunmaması” aşağıdaki başlıklardan hangisinde yer alır?
A) İş ahlakına aykırı genel tutumlar
B) Çalışanların işletmelerine karşı iş ahlakına aykırı tutumlar
C) Çalışanların birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
D) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
E) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumlar
Cevap : B) Çalışanların işletmelerine karşı iş ahlakına aykırı tutumlar
|
5- İş ahlakına aykırı uygulamalardan biri olan “Yalan söyleme ve verilen sözleri tutmama” hangi başlıkta yer alır?
A) Çalışanların birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
B) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
C) Çalışanların birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
D) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumlar
E) İş ahlakına aykırı genel tutumlar
Cevap : E) İş ahlakına aykırı genel tutumlar
|
6- Aşağıda sıralanan iş ahlakına aykırı tutum ve davranış örneklerinin hangisi “Çalışanların birbirine karşı iş ahlakına aykırı tutumlarından” biri değildir?
A) Emek / fikir hırsızlığı yapılması
B) Rakip firmaların ürünlerinin kötülenmesi
C) Mesai arkadaşlarının dışlanılması
D) Mesai arkadaşlarına karşı psikolojik tacizde bulunulması
E) Hatanın başkasına yüklenilmesi
Cevap : B) Rakip firmaların ürünlerinin kötülenmesi
|
7- İş ahlakına aykırı uygulamalardan biri olan aldatıcı reklamlara başvurulması hangi başlıkta yer alır?
A) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumlar
B) İş ahlakına aykırı genel tutumlar
C) Çalışanların işletmelerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
D) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
E) Çalışanların birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
Cevap : A) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumlar
Sosyal Hizmet Etiği
|
8- İş ahlakına aykırı uygulamalardan biri olan ‘mesai arkadaşlarının dışlanılması’ aşağıdaki başlıklardan hangisinin altında yer alır?
A) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
B) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
C) Çalışanların birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
D) İş ahlakına aykırı genel tutumlar
E) Çalışanların işletmelerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
Cevap : C) Çalışanların birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
NOT: Çalışanların Birbirlerine Karşı İş Ahlâkına Aykırı Tutumları:
1. Mesai arkadaşlarının dışlanılması
2. Emek / fikir hırsızlığı yapılması
3. Hatanın başkasına yüklenilmesi
|
9- Hangisi günümüzde iş ahlakı ilkelerine duyarlı olmayan kamu ya da Özel sektör işletmelerinin toplum tarafından cezalandırma biçimlerinden biri değildir?
A) Bu kuruluşların kalifiye insan gücü açısından cazip bir işletme olmaktan çıkması
B) Bu kuruluşların Uluslararası ticaret örgütüne şikayet edilmesi
C) Bu kuruluşların hisse senetlerinin değeri düşmesi
D) Bu kuruluşların devletin ilgili birimlerince kara listeye alınması
E) Bu kuruluşların ürettiği mal ve hizmetlere olan talebin azalması
Cevap : B) Bu kuruluşların Uluslararası ticaret örgütüne şikayet edilmesi
NOT: İş ahlâkına uygun davranmayan işletmelerin karşı karşıya kalmış olduğu tehlikeler:
– Bu kuruluşların ürettiği mal ve hizmetlere olan talep azalmakta,
– Hisse senetlerinin değeri düşmekte, kalifiye
– İnsan gücü açısından cazip bir işyeri olmaktan çıkmakta,
– Devletin ilgili birimlerince kara listeye alınmakta,
– Medyanın hedefi haline gelmektedirler.
|
10- İş ahlakına aykırı uygulamalardan biri olan işe alma ve yükselmede ehliyet ve Liyakat yerine ayrımcılığa kayırmacılığı ve torpil önem verilmesi başlıklardan hangisinde yer alır?
A) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
B) İşletmelerin rakiplerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
C) Çalışanların işletmelerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
D) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
E) Çalışanlarının birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
Cevap : A) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
|
11- “İş ahlakı” ve “yasa” arasındaki ilişkiye dair aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Bazı yasal düzenlemelerde, iş yaşamında neyin iyi neyin doğru olduğunu bize gösterir.
B) Genel olarak iş ahlakı kurallarına uymak gönüllülük esasına dayalıdır; vicdani bir sorumluluktur.
C) Bazı durumlarda iş ahlakı kurallarına uymak yasal bir zorunluluktur. Uyulmadığı takdirde cezai müeyyidesi vardır.
D) Yasal düzenlemelerin bir kısmı, aynı zamanda iş ahlakı ile ilgili konuları da düzenler.
E) Yasal düzenlemeler ve iş ahlakı kuralları, birbirinden tamamen farklı iki ayrı konudur.
Cevap : E) Yasal düzenlemeler ve iş ahlakı kuralları, birbirinden tamamen farklı iki ayrı konudur.
|
12- İş ahlakına aykırı uygulamalardan biri olan ‘ücret verilmeden çalışanlara fazla mesai yaptırılması’ hangi başlıkta yer alır?
A) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
B) Çalışanların işletmelerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
C) İşletmelerin rakiplerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
D) Çalışanlarının birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
E) İş ahlakına aykırı genel tutumlar
Cevap : A) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
NOT: İşletmelerin Çalışanlarına Karşı İş Ahlâkına Aykırı Tutumları:
1. İşletmelerde çalışanlarını sigortasız olarak istihdam edilmesi
2. Adil bir ücret sistemi oluşturulmaması
3. Ücret verilmeden çalışanlara fazla mesai yaptırılması
4. Ücretlerin zamanında ödenmemesi
5. Çalışma çağında olmayan çocukların çalıştırılması
6. Çalışanlara cinsiyet, ırk, din, mezhep vb. açılardan eşit muamelede bulunulmaması
7. İşe alma ve yükseltmede ehliyet ve liyakat yerine ayrımcılığa, kayırmacılığa ve torpile önem verilmesi
8. Cinsel ve psikolojik tacize başvurulması
9. İşçi çıkarımının (tenkisat) usulünce yapılmaması
10. İş sağlığı ve güvenliği kurallarına dikkat edilmemesi
11. Özürlü ve eski hükümlü istihdam edilmemesi
|
13- Hangisi “işletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumlardan” biri değildir?
A) Hatanın başkasına yüklenmesi
B) İstenilen kalitede mal ve hizmetin teslim edilmemesi
C) Yanıltıcı ambalajların kullanılması
D) Borcun zamanında ödenmemesi
E) Satış sonrasında, garanti ve hizmetlerin aksatılması
Cevap : A) Hatanın başkasına yüklenmesi
NOT: İşletmelerin Müşterilerine ve Tedarikçilerine Karşı İş Ahlâkına Aykırı Tutumları:
1. İstenilen kalitede mal ve hizmetin teslim edilmemesi
2. Satış sonrasında, garanti ve hizmetlerin aksatılması
3. Borcun zamanında ödenmemesi
4. Ürünlerin değerinin çok üzerinde satılması
5. Aldatıcı reklamlara başvurulması
6. Yanıltıcı ambalajların kullanılması
7. Hileli mal ve hizmet üretilmesi
8. Aynı ürünün farklı fiyatlarla satışa sunulması
9. Rakip firmaların ürünlerinin kötülenmesi
10. Kamu ihalelerinde kayırmacılık ve içeriden bilgi alınması
|
14- İş ahlakına aykırı uygulamalardan biri olan “işyerindeki araç ve gereçlerin dikkatli kullanılmaması” hangi başlıkta yer alır?
A) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
B) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
C) Çalışanların işletmelerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
D) İş ahlakına aykırı genel tutumlar
E) Çalışanların birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
Cevap : C) Çalışanların işletmelerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
|
15- İş ahlakına aykırı uygulamalardan biri olan “Emek /fikir hırsızlığı” hangi başlıkta yer alır?
A) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
B) İş ahlakına aykırı genel tutumlar
C) Çalışanların birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
D) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
E) Çalışanların işletmelere karşı iş ahlakına aykırı tutumlar
Cevap : C) Çalışanların birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
|
16- ABD’de iş ahlakı ile ilgili sorunları ilk kez dile getiren kesim hangisidir?
A) İşletme sahipleri-yöneticiler
B) Bilim adamları-üniversiteler
C) Askerler
D) Din adamları- ilahiyatçılar
E) Siyasetçiler-bürokratlar
Cevap : D) Din adamları- ilahiyatçılar
|
17- Aşağıdakilerden hangisi iş ahlakının evrensel ilkelerinden biri değildir?
A) Tüketicilerin, çalışanların ve paydaşların haklarına saygılı olmak
B) Yolsuzluk, rüşvet, torpil ve kayırmacılık gibi uygulamalardan kaçınmak
C) Sanayi ve ticari faaliyetlerde verimlilik ilkesini ahlaki sınırları aşmadan gerçekleştirmek
D) Kişileri fiziksel, ruhsal ya da cinsel olarak taciz etmemek
E) İşletmede çalışanların sigortasız olarak istihdam etme
Cevap : E) İşletmede çalışanların sigortasız olarak istihdam etme
NOT: İş Ahlâkının Evrensel İlkeleri:
– Mevcut ve potansiyel müşterileri, çalışanları, ilişkili olunan diğer firma ve kurumları ve toplumu aldatmamak,
– Kişileri fiziksel, ruhsal ya da cinsel olarak taciz etmemek,
– Doğruluk, dürüstlük ve adalet ilkelerine uymak,
– Çevreye zarar vermemek,
– Tüketicilerin, çalışanların ve paydaşların haklarına saygılı olmak,
– Yolsuzluk, rüşvet, torpil ve kayırmacılık gibi uygulamalardan kaçınmak,
– Sanayi ve ticari faaliyetlerde verimlilik ilkesini ahlaki sınırları aşmadan gerçekleştirmek.
|
18- Aşağıdakilerden hangisi 4 şık ile kıyaslandığında farklıdır?
A) Ücret verilmeden çalışanlara fazla mesai yaptırılması
B) Ücretlerin zamanında ödenmemesi
C) Çalışma çağında olmayan çocukların çalıştırılması
D) Çalışanlara cinsiyet, ırk, din, mezhep vb. açılardan eşit muamelede bulunulmaması
E) Kişisel sorunların işletmeye yansıtılmaması
Cevap : E) Kişisel sorunların işletmeye yansıtılmaması
|
19- Hangisi “çalışanların işletmelerine /yöneticilere karşı iş ahlakına aykırı tutumlarından” biri değildir?
A) Görevlerin eksiksiz olarak yerine getirilmemesi
B) İşletmeye sadakat gösterilmemesi
C) İşletme sırlarının korunmaması
D) İş çıkarımının (tenkisat) usulünce yapılmaması
E) Kişisel sorunların işletmeye yansıtılmaması
Cevap : D) İş çıkarımının (tenkisat) usulünce yapılmaması
NOT: Çalışanların İşletmelerine Karşı İş Ahlâkına Aykırı Tutumları:
1. Görevlerin eksiksiz olarak yerine getirilmemesi
2. İşletme sırlarının korunmaması
3. İşletmeye sadakat gösterilmemesi
4. İşyerindeki insanlara karşı davranışlarda dikkatli olunmaması
5. İşe zamanında gelinmemesi
6. İşyerindeki araç ve gereçlerin dikkatli kullanılmaması
7. Kişisel sorunların işletmeye yansıtılmaması
|
20- Aşağıdakilerden hangisinde çalışma ahlakının tanımı verilmiştir?
A) Ahlak normu ve kurallarının iş yaşamında işletmelerde uygulanması
B) Tutum ve davranışlarımızda bize rehberlik eden ilke ya da kurallar bütünü
C) İşletme olarak kurumun sahip olduğu ahlak ilkeleridir
D) Bir toplumda yaşayan bireylerin çalışmaya ve işe karşı sahip oldukları tutum ve davranışlar
E) Bir mesleğin mensuplarının izlemesi gereken ahlaki ilkeler
Cevap : D) Bir toplumda yaşayan bireylerin çalışmaya ve işe karşı sahip oldukları tutum ve davranışlar
|
21- İş ahlakına aykırı uygulamalardan biri olan “iş sağlığı ve güvenliği kurallarına dikkat edilmemesi” hangi başlıkta yer alır?
A) İş ahlakına aykırı genel tutumlar
B) Çalışanların birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
C) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
D) Çalışanların işletmelere karşı iş ahlakına aykırı tutumlar
E) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
Cevap : A) İş ahlakına aykırı genel tutumlar
|
22- Aşağıdakilerden hangisi “Nepotizm” teriminin anlamını ifade etmektedir?
A) Rüşvet almak
B) Eş, dost, akraba kayırmacılığı
C) Yolsuzluk yapmak
D) Çek-senet gibi belgelerde tahrifat yapmak
E) İşyerinde ayrımcılık yapmak
Cevap : B) Eş, dost, akraba kayırmacılığı
|
23- Hangisi iş ahlakının paydaşları arasında yer almaz?
A) Tüm kamu kurum ve kuruluşları
B) Çalışanlar
C) İşletme sahipleri/ortakları
D) Müşteriler
E) Tedarikçiler
Cevap : A) Tüm kamu ve kuruluşlar
|
24- İş ahlakı ile ilgili ilk kitap ne zaman ve kim tarafından yayınlanmıştır?
A) 1921 – W.E.Borden ve C.L.Hopper
B) 1965 – Sabahattin Zaim
C) 1926 – John Maynard Keynes
D) 1867 – Karl Marx
E) 1904 – Max Weber
Cevap : A) 1921 – W.E.Borden ve C.L.Hopper
NOT: İlk iş ahlâkı kitabı W. E. Borden ve C. L. Hopper tarafından 1921 yılında “Bankacılık ve İş Ahlâkı” ismiyle Chicago’da yayınlanmıştır. Bu kitap, üniversitelerde okutulan ilk iş ahlakı kitabıdır.
|
25- Aşağıdaki kavramaların hangisi birbiriyle eş anlamlı değildir?
A) Objektif ahlak-subjektif ahlak
B) Laik ahlak-Rasyonalist ahlak
C) Dinsel ahlak-İlahi ahlak
D) Ödev Ahlakı-sorumluluk ahlakı
E) Ahlak-Etik
Cevap : A) Objektif ahlak-subjektif ahlak
Sosyal Hizmet Etiği
|
26- Aşağıdakilerden hangisi iş ahlakı problemlerinin (iş ahlakına aykırı tutum ve davranışlar) kaynakları arasında yer almaz?
A) Aile içinde konunun öneminin zayıflaması
B) Ekonomide hizmet sektörünün tarım ve sanayi sektörlerinin önüne geçmesi
C) Öğretim kurumlarında konuya yeterince önem verilmemesi
D) Dini duyguların zayıflaması
E) İş ahlakına uygun olmayan davranışların toplumda normal karşılanması
Cevap : B) Ekonomide hizmet sektörünün tarım ve sanayi sektörlerinin önüne geçmesi
NOT: İş Ahlâkı Problemlerinin (Aykırı Tutum ve Davranışların) Kaynakları:
– Aile içinde konunun öneminin zayıflaması,
– Dini duyguların zayıflaması,
– Öğretim kurumlarında konuya yeterince önem verilmemesi,
– Bilgisizlik,
– Bireylerin birbirlerine karşı güvensizlikleri,
– Aşırı kazanma hırsı,
– Çalışanların ücretlerinin düşük olması,
– Çalışma şartlarının yetersizliği,
– İşini kaybetme endişesi,
– İşi yapan kişinin profesyonel düşünmemesi,
– İş ahlâkına uyun olmayan davranışların toplumda normal karşılanması,
– Daha fazla tüketim isteği (kanaatsizlik),
– Yapanın yanına kâr kalır düşüncesi,
– Dürüst çalışanların daha az kazanıyor olması,
– Yalan söyleyenlerin daha çok kazanıyor olması,
– Medyanın etkisi v.b.
|
27- Aşağıdakilerden hangisi iş ahlakının neden gerekli olduğunu ortaya koyan bazı önemli gelişmelerden biri değildir?
A) Gelişmekte olan ülkelerin yolsuzlukla mücadele ederek temiz bir ekonomik hayat için uğraş vermesi
B) Artan çevre kirliliğinin ve plansız kentleşmenin çevreye duyarlı bir iş dünyasının varlığını zorunlu kılması
C) Dünya nüfusunun son 50 yıl içerisinde hızlı bir şekilde artarak 7 milyar kişiye ulaşması
D) Küreselleşme sonucunda, değişik kültürlerden gelen insanların çok uluslu işletmelerde çalışmasıyla birlikte yeni ahlaki sorunların ortaya çıkması ve bu insanların karşılıklı olarak birbirlerinin kültürlerine saygı gösterme düşüncesine gereksinim duyması
E) Tüm dünyada demokrasi ve insan haklarına olan talebin artması ve iş hayatında da etnik köken, dil, din, cinsiyet nedeniyle ayrımcılığın yapılmaması için bu değerlerin giderek daha fazla önem kazanması
Cevap : C) Dünya nüfusunun son 50 yıl içerisinde hızlı bir şekilde artarak 7 milyar kişiye ulaşması
NOT: Ahlakın neden gerekli olduğunu ortaya koyan bazı önemli gelişmeler şu şekilde ifade edilebilir:
– İş dünyasının kontrolünde olan, yeni geliştirilen biyolojik ve askeri teknolojilerin sosyal sorumluluk bilinciyle yönetilmediği takdirde dünya için bir tehdit
oluşturması,
– Küreselleşme sonucunda, değişik kültürlerden; gelen insanların çokuluslu işletmelerde çalışmasıyla birlikte yeni ahlaki sorunların ortaya çıkması ve bu
insanların karşılıklı olarak birbirlerinin kültürlerine saygı gösterme düşüncesine gereksinim duyması,
– Tüm dünyada demokrasi ve insan haklarına olan talebin artması ve iş hayatında da etnik köken, dil, din, cinsiyet nedeniyle ayrımcılığın yapılmaması için bu değerlerin
giderek daha fazla önem kazanması,
– Artan çevre kirliliğinin ve plansız kentleşmenin çevreye duyarlı bir iş dünyasının varlığını zorunlu kılması,
– Dünya nüfusunun giderek artmasıyla birlikte yeni istihdam alanlarına gereksinim duyulması, yeni iş imkanları yaratılamaması nedeniyle işsiz ve yoksul kesimlerin
zenginlikten pay alabilme çabası içine girmesi ve sosyal çözülmelerin yaşanması,
– Gelişmekte olan ülkelerin yolsuzlukla mücadele ederek temiz bir ekonomik hayat için uğraş vermesi,
– İşletme örgütlerinin işe aldıkları bireylerin ahlaki donanımlarını ve ahlaki felsefelerini kontrol edememesi nedeniyle bir örgütsel değerler sistemine gereksinim duyulması
|
28- Türkiye’de iş ahlakı ile ilgili gelişmeler hangi yıllarda başlamıştır?
A) 1990’lı yıllardan itibaren
B) 1920’li yıllardan itibaren
C) 1960-1970’li yıllardan itibaren
D) 1940’lı yıllardan itibaren
E) 2005 yılından itibaren
Cevap : C) 1960-1970’li yıllardan itibaren
|
29- Borcun zamanında ödenmemesi”, “Satış sonrasında garanti ve hizmetlerin aksatılması”, “Yanıltıcı ambalajların kullanılması”, “Hileli mal ve hizmet üretimi”
Yukarıda sıralanan iş ahlakına aykırı tutum ve davranış örnekleri aşağıdaki ana başlıkların hangisi altında ele alınır?
A) İşletmelerin çevreye karşı iş ahlakına aykırı tutumları
B) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
C) İşletmelerin rakiplerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
D) Çalışanların işletmelerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
E) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
Cevap : B) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
NOT: İşletmelerin Müşterilerine ve Tedarikçilerine Karşı İş Ahlâkına Aykırı Tutumları:
1. İstenilen kalitede mal ve hizmetin teslim edilmemesi
2. Satış sonrasında, garanti ve hizmetlerin aksatılması
3. Borcun zamanında ödenmemesi
4. Ürünlerin değerinin çok üzerinde satılması
5. Aldatıcı reklamlara başvurulması
6. Yanıltıcı ambalajların kullanılması
7. Hileli mal ve hizmet üretilmesi
8. Aynı ürünün farklı fiyatlarla satışa sunulması
9. Rakip firmaların ürünlerinin kötülenmesi
10. Kamu ihalelerinde kayırmacılık ve içeriden bilgi alınması
|
30- Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de 1920 – 1950 döneminde iş ahlakının mevcut durumunu ortaya koymaktadır?
A) Bu döneme damgasını vuran kurum, iş ahlakı ilkeleri bakımından örnek bir yapı oluşturan ahi teşkilatı olmuştur.
B) Kurtuluş Savaşı 2. Dünya Savaşı vb. nedenlerle bu dönemde iş ahlakı ile ilgili gelişmeler yavaş olmuştur.
C) Bu dönemde ortaya çıkan iş ahlakı sorunları, kamu, iş dünyası ve akademik çevrelerin bu konuda duyarlılıklarının artmasına, iş ahlakı konusuna daha fazla önem verilmesine yol açmıştır.
D) Bu dönemde hem üniversitelerde hem de işletmelerde yaygın bir şekilde iş ahlakı eğitimi verilmeye başlanmıştır.
E) HÜEM, TEMDER vb. iş ahlakı ile ilgili kurumların ortaya çıkışları bu dönemde gerçekleşmiştir.
Cevap : B) Kurtuluş Savaşı 2. Dünya Savaşı vb. nedenlerle bu dönemde iş ahlakı ile ilgili gelişmeler yavaş olmuştur.
NOT: Türkiye’de 1920-1950 yılları arasında Türk Kurtuluş Savaşı, Cumhuriyet’in ilanı, Atatürk İnkılaplarının uygulanması, İkinci Dünya Savaşı gibi nedenlerden dolayı iş ahlakı ile ilgili gelişmeler yavaş olmuştur. Bu dönemde iş ahlakı konusunda yazılan eserler daha çok
dinsel konulara ağırlık vermiştir. Ayrıca bu eserler kısmen savaş sonrası dönemdeki sosyal sorunlar (eğitimsizlik, yolsuzluk gibi) üzerinde durmuşlardır.
Sosyal Hizmet Etiği
|
31- Aşağıdakilerden hangisi meslek ahlakının tanımıdır?
A) Ahlak normu ve kurallarının iş yaşamında işletmelerde uygulanması
B) Kendi çıkarlarını olduğu kadar toplumun genel çıkarlarını da değiştirecek ve koruyacak eylemlerde bulunma
C) Tutum ve davranışlarımızda bize rehberlik eden ilke ya da kurallar bütünü
D) Bir mesleğin mensuplarının izlemesi gereken ahlaki tutumlar
E) Bir toplumda yaşayan bireylerin çalışmaya ve işe karşı sahip oldukları tutum ve davranışlar
Cevap : D) Bir mesleğin mensuplarının izlemesi gereken ahlaki tutumlar
|
32- İş ahlakına aykırı uygulamalardan biri olan “Görevlerin eksiksiz olarak yerine getirilmemesi” aşağıdaki başlıklardan hangisinin altında yer alır?
A) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
B) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumları
C) Çalışanlarının birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
D) Çalışanların işletmelerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
E) İş ahlakına genel tutumlar
Cevap : D) Çalışanların işletmelerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları
NOT: Çalışanların İşletmelerine Karşı İş Ahlâkına Aykırı Tutumları:
1. Görevlerin eksiksiz olarak yerine getirilmemesi
2. İşletme sırlarının korunmaması
3. İşletmeye sadakat gösterilmemesi
4. İşyerindeki insanlara karşı davranışlarda dikkatli olunmaması
5. İşe zamanında gelinmemesi
6. İşyerindeki araç ve gereçlerin dikkatli kullanılmaması
7. Kişisel sorunların işletmeye yansıtılmaması
Sosyal Hizmet Etiği
|
33- Aşağıdakilerden hangisi İşletmecilik ahlakının tanımıdır?
A) Bir mesleğin mensuplarının izlemesi gereken ahlaki ilkeler
B) Tutum ve davranışlarımızda bize rehberlik eden ilke ya da kurallar bütünü
C) İşletme olarak kurumun sahip olduğu ahlak ilkeleridir
D) Kendi çıkarlarını olduğu kadar toplumun genel çıkarını da geliştirecek ve koruyacak eylemlerde bulunma
E) Ahlak normu ve kurallarının iş yaşamında işletmelerde de uygulanması
Cevap : C) İşletme olarak kurumun sahip olduğu ahlak ilkeleridir
|
34- Aşağıdakilerin hangisi işletmelerin çalışanlarına karşı iş ahlakına aykırı tutumlarından biri değildir?
A) İşyerindeki araç ve gereçlerin dikkatli kullanılmaması
B) Ücret verilmeden çalışanlara fazla mesai yaptırılması
C) Ücretlerin zamanında ödenmemesi
D) İşletmelerde çalışanlarını sigortasız olarak istihdam edilmesi
E) Adil bir ücret sistemi oluşturulmaması
Cevap : A) İşyerindeki araç ve gereçlerin dikkatli kullanılmaması
|
35- I. Özürlü ve eski hükümlü istihdam edilmesi
II. Görevlerin eksiksiz olarak yerine getirilmesi
III. İşyerindeki insanlara karşı davranışlarda dikkatli olunmaması
IV. Çalışma çağında çocukların çalıştırılması
V. Emek /fikir hırsızlığı yapılması
Yukarıda sıralanan iş ahlakına aykırı tutum ve davranış örneklerinin hangisi çalışanların işletmelerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları arasında yer alır?
A) II – III
B) I – II – IV
C) III – V
D) II – V
E) Yalnızca III
Cevap : E) Yalnızca III
NOT: Çalışanların İşletmelerine Karşı İş Ahlâkına Aykırı Tutumları:
1. Görevlerin eksiksiz olarak yerine getirilmemesi
2. İşletme sırlarının korunmaması
3. İşletmeye sadakat gösterilmemesi
4. İşyerindeki insanlara karşı davranışlarda dikkatli olunmaması
5. İşe zamanında gelinmemesi
6. İşyerindeki araç ve gereçlerin dikkatli kullanılmaması
7. Kişisel sorunların işletmeye yansıtılmaması
Sosyal Hizmet Etiği
|
36- I. Hatanın başkasına yüklenilmesi
II. Mesai arkadaşlarının dışlanılması
III. Kamu ihalelerinde kayırmacılık ve içeriden bilgi alınılması
IV. Çalışma çağında çocukların çalıştırılması
V. Aldatıcı reklamlara başvurulması
Yukarıda sıralanan iş ahlakına aykırı tutum ve davranış örneklerinin hangisi “Çalışanların birbirlerine karşı iş ahlakına aykırı tutumları” arasında yer alır?
A) II – IV – V
B) I – II
C) I – II – III – IV – V
D) I – II – IV
E) III – V
Cevap : B) I – II
|
