Bilimsel Bilginin Sosyolojisi 2021 Final-2

1- Aşağıdaki ifadelerden hangisi bir keşfin ortaya çıkmasında sosyal ve psikolojik faktörlerin etkisine dikkat çekmektedir?

A) Keşfin yılı
B) Gerçeklendirme bağlamı
C) Keşif bağlamı
D) Demarkasyon
E) Bilimsel metot

Cevap : C) Keşif bağlamı

2- Modern bilim, ortaya çıktığı ilk günden itibaren ………. ile ilişkilendirilmiştir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A) Üniversite
B) Siyaset
C) Din
D) Sosyal bilimler
E) Güç

Cevap : E) Güç

3- Thomas Kuhn, temel olarak doğa bilimlerinin hangi özelliğine dikkat çekmek istemiştir?

A) Doğa bilimlerinin teknolojik sonuçlarına
B) Hayatımızdaki merkezi rolüne
C) Objektif olmadığına
D) Hedeflerine
E) Sokaktaki insan tarafından anlaşılmazlığına

Cevap : C) Objektif olmadığına

4- Francis Bacon, “bilgi güçtür” sözü ile aşağıdakilerden hangisini anlatmak istemiştir?

A) Güçlüler bilgi edinmek isterler.
B) Bilgi, erdemli olmak için yeterli değildir.
C) Bilgi bireyin, toplumun ve insanlığın iyiliği için kullanılabilir/kullanılmalıdır
D) İnsanlara hükmetmenin tek yolu bilgi sahibi olmaktır.
E) Bilgi, en nihayetinde insanların birbirine zarar vermesine yol açar.

Cevap : C) Bilgi bireyin, toplumun ve insanlığın iyiliği için kullanılabilir/kullanılmalıdır

5- Durkheim’a göre zaman, sınıf, nedensellik gibi kavramların kökeninde aşağıdakilerin hangisi bulunmaktadır?

A) Çıkarlar
B) Duygular
C) Doğa
D) Toplum
E) Alışkanlıklar

Cevap : D) Toplum

6- Güçlü program aşağıdakilerden hangisine atıfla ampirik verilerin belirleyici etkisini göz ardı etmektedir?

A) Bacon tüme varımla ilgili görüşü
B) Popper tümevarım eleştirisi
C) Kuhn teorik acmazları
D) Feyerabend kuhn eleştirisi
E) Algılarımızdaki hatalar

Cevap : E) Algılarımızdaki hatalar

7- İtalyan Bilgin Francesco Petrarch, yaşama niye geldiğimizi hatta nereleri gezmemiz gerektiğini anlamanın yanında hayvanların yaşamları hakkında bilgi toplamanın ne denli anlamsız olduğunu anlatır.
Yukarıdaki paragrafta anlatılanlara göre, Petrarch’ın aşağıdaki görüşlerden hangisini benimsemesi beklenir?

A) Her bilim kendi içinde önemlidir.
B) Sanat, toplumsal bilimlerden daha önemlidir.
C) Sosyal bilimler doğa bilimlerinden daha önemlidir.
D) Fizik, biyolojiden daha önemlidir.
E) Doğa bilimleri sanattan daha önemlidir.

Cevap : C) Sosyal bilimler doğa bilimlerinden daha önemlidir.

8- Bilim adamlarının, en iyi teorileri yanlışlamak için birbirleri ile yarışmadığını söyleyen bir kişi, aşağıdakiler düşünürlerden hangisinin iddialarına karşı çıkmış olmaktadır?

A) P. Feyerabend
B) F. Bacon
C) T. Kuhn
D) K. R. Popper
E) Lakarıs

Cevap : D) K. R. Popper

9- Her bilginin içinde bir sosyal bileşen olduğuna inanan bir kişi hangisini savunacaktır?

A) Sosyoloğun inceleme alanı dışında bir bilgi bulunmadığını
B) Toplumların bilime yatırım yapması gerektiği
C) Sosyolojinin rolünü abarttığını
D) Bilimin toplumdan topluma değişmediğini
E) Bilimin halk için icra edildiğini

Cevap : A) Sosyoloğun inceleme alanı dışında bir bilgi bulunmadığını

10- Güçlü program ile ilgili olarak aşağıda verilen iddialardan hangisi doğrudur?

A) Ampirik veriyi sosyolojik etkenlerin önüne koymuşlardır
B) Bilimin sosyolojik incelemesine sadece “yanlış” ve irrasyonel” ile kısıtlamamışlardır
C) Doğanın belirleyiciliğini ön plana çıkarmışlardır
D) Analizleri kamuoyuyla paylaşıp güçlü destek toplamak öncelikleri olmuştur
E) Kuhn’un bilim incelemelerine katkıda bulunmadığını iddia etmişlerdir

Cevap : E) Kuhn’un bilim incelemelerine katkıda bulunmadığını iddia etmişlerdir

11- Aşağıdaki fikirlerden hangisi, yakın dönemde yaşanan nükleer savaş tehdidi veya küresel ısınma gibi olaylara dek bir çok kişiye bugünkü kadar olası görülmemiştir?

A) İnsanın doğayı kontrol etmesinin her zaman olumlu sonuçlara gebe olmadığı
B) Bilimin doğayı kontrol için kullanılabileceği
C) Bilimin pratik faydaları olduğu
D) Bilimin bu kadar hızlı ilerleyeceği
E) Bilimin lineer ilerlediği

Cevap : E) Bilimin lineer ilerlediği

12- Aşağıdakilerden hangisi bilim adamlarının araştırmalarının sonuçlarını, metotlarını, tekniklerini, araçlarını, kaynaklarını, verilerini birbiriyle paylaşmalarıyla ilgili bir etik normdur?

A) Dürüstlük
B) Açıklık
C) Objektiflik
D) Adil itibar dağılımı
E) Özgürlük

Cevap : B) Açıklık

13- ….. bilim görüşünün iddiasının aksine bilim adamları topluluğu sosyal etkenler neticesinde hatalı bir gerekçelendirme bulunabilir. Hatta bir teoriyi inanmasalar da çıkarları gereği o teorinin doğru olduğunu savunabilirler. Ancak bilimsel çalışma bir anlık bir uğraş değildir. …… Terminolojisini kullanırsak bilim sürece yayılmış bir uğraştır”
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?

A) Kuhncu – Popper’ın
B) Ortodoks- lakatos’un
C) Feyerabendci – Kuhn’un
D) Lakatosçu Kuhn’un
E) Kuhncu – Lakatos’un

Cevap : A) Kuhncu – Popper’ın

14- Bacon’a göre bilimde ……… ona göre bilimin kendine ait, içsel bir işleyişi vardır ve sosyal unsurların burada etkisi yoktur. Hatırlanacağı gibi Kuhn ve onun takipçisi olan bilim sosyologları bu ……. Bilimin her anında her boyutunda sosyal etkenlerin belirleyiciliğine atıfta bulunmuşlardır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?

A) Doğru görecelidir – görüşe katılmış
B) Etik normlar bulunmaz- görüşü eleştirmiş
C) Etik normlar evrenseldir – görüşü çelişmiş
D) Doğru zamanla değişir. görüşü reddetmiş
E) Doğrulara ve yanlışlara karar veremez- iç/dış ayrımı reddetmiştir

Cevap : E) Doğrulara ve yanlışlara karar veremez- iç/dış ayrımı reddetmiştir

15- Bilim adamlarının özellikle normal bilim dönemlerinde tutucu bir tutum içinde olduklarını düşünen Thomas Kuhn’a göre bilimdeki köklü değişikliklerin ardındaki yatan sebep aşağıdakilerden hangisidir?

A) Teknolojik gelişme isteği
B) Ekonomik beklentiler
C) Önemli yerlerde ortaya çıkan ve çözülmeyen anomaliler
D) Yeni yetişen bilim adamları
E) Israrcı bilim adamları

Cevap : C) Önemli yerlerde ortaya çıkan ve çözülmeyen anomaliler

16- Genel kanının aksine feminist perspektif sadece kadınların duruma gelmesiyle değil, benzer tecrübeler yaşayan diğer gruplarla da ilgilenir. Bu bağlamda feminist perspektifin ……………….. olduğu söylenebilir. Yani feminist bilim felsefecileri ve sosyologları sadece bir gözlem yapmaz, aynı zamanda mevcut durumu …. de isterler.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?

A) Radikal pekiştirmek
B) Radikal analiz etmek
C) Tutucu muhafaza etmek
D) Reformist değiştirmek
E) Gözlemci anlamak

Cevap : D) Reformist değiştirmek

17- David resnik’in bilimde etik normların evrenselliği ile ilgili olarak yaptığı yorum aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?

A) Etik normların evrenselliği tartışması anlamsızdır
B) Her toplum kendi normunu yaratır
C) Aynı çağda yaşayan toplmlar aynı etik normlara sahipken çağ değiştirkçe normlar da değişecektir
D) Bilimde tüm normlar lokaldir
E) Her ne kadar farklı toplumlarda bu normların farkı uygulamarı olsa da belli etik normların evrensel olduğu yadsınamaz.

Cevap : E) Her ne kadar farklı toplumlarda bu normların farkı uygulamarı olsa da belli etik normların evrensel olduğu yadsınamaz.

Bilimsel Bilginin Sosyolojisi 2021 Final-2

18- Bilim insanları topluluğu bir teorinin doğru olduğunu düşünerek hatta zaman zaman sosyal etkenlerin …………. inandırılabilirler. hatta inanmasalarda çıkarları gereği o teorinin doğru olduğunu savunabilirler. Ancak bilimsel çalışma bir anlık bir uğraş değildir. ……… terminolojisini kullanırsak bilimi sürece yayılmış bir uğraş bir araştırma programı olarak nitelendirmek daha isabetli olacaktır.
Boş bırakılan yere hangisi getirilmelidir?

A) Hanson’ın
B) Kuhn’un
C) Feyerabend
D) Popper’ın
E) Lakatos’un

Cevap : E) Lakatos’un

19- Bacon’ın hangi görüşü günümüzdeki üniversite kavramını akla getirir?

A) Bilimsel bilginin uygulamalı teknolojiye dönüşmesi gerektiği
B) Bilginin evrensel olduğu
C) Bilginin paylaşılması gerektiği
D) Etik normların gözetilmesi gerektiği
E) Etik normların zaman zaman çiğnenebileceği

Cevap : A) Bilimsel bilginin uygulamalı teknolojiye dönüşmesi gerektiği

20- Bilim adamları doğayı daha iyi resmettikçe ona dayanan öngörülerde daha fazla başarıya ulaşacaklardır. Ancak bilim adamları sosyal unsurların etkisi ile hatalı teorileri doğru kabul etme tehlikesiyle herzaman karşı karşıyadırlar.”
Yukarıdaki metin dikkate alındığında aşağıdaki varsayımlardan hangisi doğrudur?

A) Bilimde lineer bir ilerlemeyi garanti edecek bir aktör yoktur.
B) Teknolojideki ilerleme ve daha iyi öngörülerde bulunmamız sosyal teorilerin reddi ile mümkün olmuştur.
C) Bilimde doğruluk için ampirik veriler esas kabul edilmelidir.
D) Bilimde mutlak doğru teoriler varlığını sürdürmeye devam edecektir.

Cevap : A) Bilimde lineer bir ilerlemeyi garanti edecek bir aktör yoktur.

21- Genel kanının aksine feminist perspektif sadece kadınların duruma gelmesiyle değil, benzer tecrübeler yaşayan diğer gruplarla da ilgilenir. Bu bağlamda feminist perspektifin ………………. olduğu söylenebilir. Yani feminist bilim felsefecileri ve sosyologları sadece bir gözlem yapmaz, aynı zamanda mevcut durumu değiştirebilmek de isterler. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?

A) Radikal- pekiştirmek
B) Gözlemci – anlamak
C) Radikal…..
D) Tutucu- munafaza….
E) Reformist- değiştirmek

Cevap : E) Reformist- değiştirmek

22- Sanılanın aksine kadınların bilimde erkekler kadar temsil edilmesi sadecE).. ilgili bir sorun değildir. Feministlerin ……………. böyle bir durumda bilim insanları –farkında olmasalar da- doğayı gözlemlerken ve incelerken erkek egemen bir perspektifti benimsemektedir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Psikolojiyle
B) Biyolojimizle
C) Adaletle
D) Bilimle
E) Kimyayla

Cevap : C) Adaletle

23- Aşağıdakilerden hangisi Resnik’in dürüstlük ve objektiflik ile ilgili görüşünü yansıtmaz?

A) Bu etik normların herhangi bir pratik faydası yoktur normlar ahlaklılığın gereği olarak benimsenmelidir.
B) Bilim adamların mahkeme gibi uzman bilgisine başvuranları yerinde de objektif olması beklenir
C) Sadece araştırma yaparken değil, sonrasında da dürüstlük ilkesi önemsenmelidir.
D) Bilim adamları araştırmayı destekleyen kişi ve kurumlarla olan ilişkilerinde de düsürt olmalıdır.
E) Her ikisi de etik normdur

Cevap : A) Bu etik normların herhangi bir pratik faydası yoktur normlar ahlaklılığın gereği olarak benimsenmelidir.

24- “Deneklerden radar ekranında silik bir nokta belirince haber vermeleri istenir.Bu durumda denekler bir alarmın çalmasını sağlayacaklardır. Deney sonucunda görülmüştür ki, silik noktayı haber vermemenin kötü sonuçlarına inandırılan deneklerle, yanlış alarm vermenin kötülüğü konusunda uyarılan denekler aynı algılamaya sahip değillerdir. Hatalı alarm vermenin kötülüğüne inandırılan denekler birçok noktayı algılayamazken, noktaları ıskalamanın kötülüğüne inandırılan denekler çok fazla hatalı alarm vermişleridir. Güçlü program’a göre yukarıdaki paragraftan çıkarılabilecek sonuç aşağıdakilerden?

A) Bilimde deney önemlidir
B) Sosyal şartlanmalarımız algılarımızı etkilemektedir.
C) Sosyal bağların ampirik veri dile dengelenmesi gerekmektedir
D) Sosyal etkenler ikincil önemdedir
E) Bilimsel deney belirleyicidir

Cevap : B) Sosyal şartlanmalarımız algılarımızı etkilemektedir.

Cevap : Tümevarımı bilimin merkezine koymaları