Psikolojiye Giriş-1 2023-2024 Bütünleme Soruları

Bu makale, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi (Auzef) bünyesindeki Sosyoloji ve Felsefe Lisans programlarında kayıtlı öğrencilere yönelik olarak, “Psikolojiye Giriş-1” dersine ilişkin önemli konuları ele almayı amaçlamaktadır. Psikoloji, bireyin davranış ve zihinsel süreçlerini bilimsel yöntemlerle inceleyen bir disiplindir. Bu makalede, miyelinizasyon süreci, betimsel çalışmalar, algısal değişmezlikler, pekiştireçler, mekân öğrenimi, uyku bozukluklarının tedavisi, çalışma belleği, öğrenme yöntemleri, doğum sonrası dönem, bilgi kodlama, acı-ağrı duyumundaki durumsal ve bireysel farklılıklar, korunum ilkesi, bilinç ve öğrenme yaklaşımları, klasik ve operant koşullama, uyku fazları, miyelin kılıfın işlevi ve duyusal adaptasyon gibi bir dizi önemli konuyu kapsayacak şekilde tasarlanmıştır.

Miyelinizasyon Süreci ve Beyin Gelişimi

Miyelinizasyon, sinir hücrelerinin etrafını sararak sinirsel iletimi hızlandıran miyelin kılıfın oluşum sürecidir. Bu süreç, insanın yaşamının erken dönemlerinde başlar ve genç yetişkinlik dönemine kadar devam eder. Miyelinizasyonun sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi, bireyin motor ve bilişsel becerilerinin gelişimi açısından kritik öneme sahiptir.

Betimsel Çalışmalar ve Psikolojik Araştırma

Betimsel çalışmalar, bir fenomeni ya da davranışı olduğu gibi tanımlamayı amaçlar. Bu tür çalışmalar, psikolojik araştırmalarda bireylerin veya grupların davranışları hakkında ayrıntılı bilgi toplamak için kullanılır. Ancak, betimsel çalışmalar olguların nedenlerini belirlemez.

Algısal Değişmezlikler

Algısal değişmezlik, çevreden gelen bilgilerin değişmesine rağmen bir nesnenin algılanan özelliklerinin (şekil, boyut, renk) sabit kalması fenomenidir. Bu, algının, nesnelerin gerçek özelliklerine ilişkin tutarlı bir dünya görüşü oluşturmamıza olanak tanıyan bir mekanizma olduğunu gösterir.

Pekiştireçler ve Öğrenme

Pekiştireçler, bir davranışın tekrar edilme olasılığını artıran herhangi bir uyarıcıdır. Pekiştireçler, davranışçı psikolojinin temel kavramlarından biridir ve hem pozitif hem de negatif olabilirler. Öğrenme süreçlerinde pekiştireçlerin rolü, bireyin davranışlarını şekillendirme ve değiştirme yeteneğidir.

Uyku Bozukluklarının Tedavisi

Uyku bozukluklarının tedavisinde, pineal bezin melatonin salgılamasını taklit eden ilaçlar kullanılmaktadır. Melatonin, uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen bir hormondur ve bu tür ilaçlar, uyku düzenini iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Duyusal Adaptasyon

Duyusal adaptasyon, duyu organlarının sürekli maruz kaldığı uyarıcılara zamanla daha az duyarlı hale gelmesi sürecidir. Bu, duyu sistemimizin değişen çevre koşullarına uyum sağlama yeteneğinin bir göstergesidir.

Bu makale, lolonolo.com tarafından, özellikle açıköğretim ve meslek sınavlarına hazırlanan öğrencilere yönelik olarak hazırlanmıştır. Amacımız, öğrencilerin “Psikolojiye Giriş-1” dersi kapsamında karşılaşabilecekleri temel konuları anlamalarını sağlamak ve bu alandaki bilgilerini pekiştirmelerine yardımcı olmaktır. Öğrencilerin, bu makaleyi okuduktan sonra dersle ilgili soruları daha rahat çözebilir hale gelmeleri hedeflenmektedir.

@lolonolo_com

1. Miyelinizasyon süreci ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) El-göz koordinasyonu ile ilgili bölgelerde bir yaşında tamamlanır.
B) Omurgada başlar ve beyin sapıyla devam eder.
C) Doğum öncesi dönemden başlar.
D) Görsel sinirlerde 6-7 ay civarı tamamlanır.
E) Miyelinizasyonun sırası, geliştiği gözlenen davranışlar ile örtüşmektedir.

Cevap : A) El-göz koordinasyonu ile ilgili bölgelerde bir yaşında tamamlanır.

2. Aşağıdakilerden hangisi betimsel bir çalışmanın özelliği değildir?

A) Olguların belirli özelliklerini ortaya koymak
B) Olguları tarif etmek
C) İki farklı olguyu birbiriyle karşılaştırmak
D) Mevcut durumu olduğu hâliyle tanımlamak
E) Bir olgunun nedenini ortaya çıkarmak

Cevap : E) Bir olgunun nedenini ortaya çıkarmak

3. Aşağıdakilerden hangisi retinadaki görüntülerin değişmesine rağmen nesnenin şekli, rengi ya da boyutunun aynı olarak algılanmasını açıklamaz?

A) Algısal değişmezliklerin var olması
B) Algı sisteminin dünyanın düzenli bir yer olduğu varsayımına dayanarak çalışması
C) Algı sisteminin dünyanın sabit ve değişmez özellikleri olduğu ilkesine göre çalışması
D) Zihinde ilgili nesne için bir temsilin mevcut bulunması
E) Duyumlardan gelen bilginin kesin oluşu

Cevap : E) Duyumlardan gelen bilginin kesin oluşu

4. “Bir tepkinin kalıcılığını sağlayan ya da kuvvetini artıran uyarıcıdır.”
Yukarıdaki cümlede tanımı yapılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öğrenme
B) Koşulsuz uyaran
C) Koşullu uyaran
D) Operant uyaran
E) Pekiştireç

Cevap : E) Pekiştireç

5. Canlıların mekânları öğrenmeleriyle ilgili olarak aşağıda ifade edilenlerden hangisi yanlıştır?

A) Yalnızca insanlar mekânları öğrenebilir.
B) Fare, kuş, şempanze gibi canlılar mekânları öğrenir.
C) Hem doğal hem de labirent ortamlarında yapılan deneyler vardır.
D) Pek çok canlı türü bilişsel haritalar oluşturabilir.
E) Mekânların öğrenilme yollarından biri gizil öğrenmelerdir.

Cevap : A) Yalnızca insanlar mekânları öğrenebilir.

6. Uyku bozukluklarının tedavisinde ….. yararlanarak ilaç geliştirilmiştir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) paratiroidlerin kalsiyum ve fosfat düzeyini ayarlamasından
B) tiroidin metabolitik düzenleyici işlevinden
C) pineal bezin melatonin salgılamasından
D) böbrek üstü bezlerin işlevlerinden
E) hipofizin hormon üretimini tetikleyici rolünden

Cevap : C) pineal bezin melatonin salgılamasından

7. Çalışma belleğinin işlevleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Geriye ket vurmayı sağlar.
B) Değişen durumların temsilini sürdürebilmemizi sağlar.
C) Okurken bir paragrafın başını hatırlayabilmemizi sağlar.
D) Belirli bir durumda aynı anda farklı işlemleri sürdürebilmemizi sağlar.
E) Farklı zihinsel kaynakları görev için paylaştırır.

Cevap : A) Geriye ket vurmayı sağlar.

8. Bir öğretmen Kurtuluş Savaşı sürecindeki önemli tarih ve olayları öğretmek için tarihleri 100 kez yazdırıyor. Bu duruma ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Sürekli tekrar yaptırmış olur.
B) Bilginin gruplanmasını sağlar.
C) Bilginin anlamlı hâle gelmesini sağlar.
D) Öğrencilerin çalışma motivasyonunu arttırır.
E) Tarihler arasındaki ilişkileri göstermiş olur.

Cevap : A) Sürekli tekrar yaptırmış olur.

9. Annenin doğum sonrası dönemi daha kolay atlatabilmesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Bebek sahibi olmaya hazır olması
B) Bebeğin kolay bir bebek olması
C) Doğum öncesi ve sonrasında fiziksel egzersiz yapması
D) Sosyal desteğe sahip olması
E) Hormonal destek kullanması

Cevap : E) Hormonal destek kullanması

10. Düz vitesli araba kullanmayı öğrenmiş birinin otomatik vitesli arabaya geçtiğinde bir süre vites değiştirmeye teşebbüs etmesi aşağıdakilerin hangisiyle açıklanabilir?

A) Dalgın biri olması
B) Dikkatinin sürekli bölünmesi
C) Geriye doğru ket vurması
D) İleriye doğru ket vurması
E) Uzun süreli bellekteki bilgilerin dirençli olması

Cevap : D) İleriye doğru ket vurması

11. Sesin kaynağını belirlemek için yararlandığımız ipuçlarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Her iki kulaktan gelen ipuçları da gereklidir.
B) Her iki kulaktan gelen ipuçlarının şiddet farkından yararlanılır.
C) Her iki kulaktan gelen ipuçlarının aynı olması gereklidir.
D) Her iki kulağa gelen ipuçlarının zamanlama farkından yararlanılır.
E) Her iki kulaktan gelen ipuçlarının farklı olması gereklidir.

Cevap : C) Her iki kulaktan gelen ipuçlarının aynı olması gereklidir.

12. USB’de etkili bir kodlama sağlayabilmek ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Sunulan bilgi anlamlı bir şekilde düzenlenmelidir.
B) Eski ve yeni bilgiler arasında bağlar kurulmalıdır.
C) Eski bilgilerin hatırlatılmasından kaçınılmalıdır.
D) Şema, grafik vs. kullanılarak bilgi anlamlı hâle getirilmelidir.
E) Aralıklarla tekrar yapılmalıdır.

Cevap : C) Eski bilgilerin hatırlatılmasından kaçınılmalıdır.

13. Aşağıdaki yaklaşımlardan hangisi acı-ağrı duyumundaki durumsal ve bireysel farklılıkları açıklar?

A) Weber yasası
B) Duyusal adaptasyon
C) Kapı kontrol kuramı
D) Koşullanma
E) Vole kuramı

Cevap : C) Kapı kontrol kuramı

14. 5 yaşında olan Demet, bahçedeki kedilere süt vermek için annesinden yardım istedi. Annesi iki kutu süt ve biri geniş diğeri dar iki kap çıkardı ve Demet’e verdi. Çocuk sütleri boşalttıktan sonra annesine “Ama bu kaptaki fazla oldu. Öbür kedi aç kalacak.” dedi. Çocuğun bu düşüncesinin nedeni onun henüz korunum ilkesini kazanmamış olmasıdır. Çünkü çocuk somut işlemler dönemindedir.
Yukarıdaki paragrafta Piaget’nin kuramına göre yanlış kullanılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kapların seçimi
B) Korunum ilkesi
C) 5 yaş
D) Somut işlemler dönemi
E) Demet’in yorumu

Cevap : D) Somut işlemler dönemi

15. Aşağıdakilerden hangisi bilinçle bağlantılı olan bir işlevdir?

A) Hatırlanmayan bilgiler
B) Hatırlama
C) Örtük bellek
D) Derin uyku
E) Farkına varmadan öğrenme

Cevap : B) Hatırlama

16. “Öğrenme, aşikar davranış değişikliklerine yansıması gerekmeyen zihinsel bağlantıların oluşmasını da içerir. Öğrenme daha önceden öğrenilen bilgilerle yeni bilgileri ilişkilendirme sürecidir.”
Yukarıdaki paragrafta yer verilen açıklama, aşağıdaki öğrenme yaklaşımlarından hangisini ifade etmektedir?

A) Eklektik
B) Davranışçı
C) Deneysel
D) Bilişsel
E) Koşullanma

Cevap : D) Bilişsel

17. Klasik koşullama ve operant koşullama ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Her ikisi de organizmanın doğal bir tepkisine dayalıdır.
B) Her ikisinde de organizma geri bildirim alarak davranışı düzenler.
C) Her ikisinde de organizma aktiftir.
D) Her ikisinde de davranışın kazanılması pekiştirilmesine bağlıdır.
E) Her ikisinde de organizmanın bir ihtiyaç duyması gerekli değildir.

Cevap : D) Her ikisinde de davranışın kazanılması pekiştirilmesine bağlıdır.

18. Uyku fazları ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Uyku 4 evreden oluşur.
B) Rüya derin uyku fazında görülür.
C) Uyku evreleri beyin dalgalarındaki değişimlere göre ayırt edilir.
D) Rem fazında bilinçli bazı işlevlere geri dönülür.
E) Her evrede farklı bilinç düzeyleri görülür.

Cevap : B) Rüya derin uyku fazında görülür.

19. Miyelin kılıfın işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Motor nöronlardan ileti aktarımına yardımcı olmak
B) Sinir iletisinin izolasyonunu sağlamak
C) Beynin yağ ihtiyacını gidermek
D) Sinir hücresini sağlamlaştırmak
E) Farklı dokuların oluşumunu sağlamak

Cevap : B) Sinir iletisinin izolasyonunu sağlamak

20. Bir odaya ilk girdiğinizde birinin parfümünün kokusunu aldınız. Zamanla bu kokunun farkına daha az varmaya başladınız. Bu durum aşağıdaki süreçlerden hangisiyle açıklanabilir?

A) Duyu yanılsaması
B) Duyusal adaptasyon (uyum)
C) Ketleme
D) Umursamazlık
E) Transdüksiyon

Cevap : B) Duyusal adaptasyon (uyum)