İş Hukuku 2022-2023 Vize Soruları

İş Hukuku: Temel İlkeler ve Uygulamalar

1. İş Sözleşmesi ve Türleri

İş hukukunun temeli, iş sözleşmesi ve bu sözleşmenin çeşitleri üzerine kuruludur. Sözleşmelerin yazılı olma zorunluluğu, çıraklık sözleşmesi gibi bazı istisnalar dışında, iş ilişkisinin tarafları arasındaki hak ve yükümlülükleri belirginleştirir. İş sözleşmesi türleri arasında belirsiz süreli iş sözleşmeleri, çağrı üzerine çalışma ve süreli iş sözleşmeleri gibi farklı şekiller bulunur, her biri farklı koşullar ve yükümlülükler içerir.

2. İş Hukukunun Kaynakları

İş hukuku, anayasa, kanunlar, tüzükler, yönetmelikler gibi resmi belgelerden kaynağını alır. İşyeri iç yönetmelikleri gibi daha özgün düzenlemeler, genel hukuk kaynaklarının tamamlayıcısı olarak görülse de, iş hukukunun temel kaynakları arasında sayılmaz.

3. İşten Ayrılma ve Sözleşmenin Sonlandırılması

Askerlik, kanuni ödevler gibi nedenlerle işten ayrılan işçilerin, belirli koşullar altında işverenle yeniden sözleşme yapma hakları bulunmaktadır. Bu süreç, iş hukukunda işçinin korunmasını sağlayan önemli bir mekanizmadır. Ayrıca, iş kanunu, çağrı üzerine çalışma düzenlemesi gibi modern çalışma ilişkilerine de uyum sağlayacak şekilde evrim geçirmiştir.

4. İş Kanunu ve Uygulama Alanı

İş Kanunu, belirli iş ilişkileri ve çalışma koşulları için çerçeve oluşturur. Bu kanunun kapsamı, hava ve deniz taşımacılığı gibi bazı alanları hariç tutarken, park ve bahçe işleri gibi kamu yararına açık alanlarda yapılan işleri içerir.

5. Deneme Süreleri ve İş Sözleşmesi

İş sözleşmesine eklenen deneme süresi, taraflara birbirlerini değerlendirme fırsatı sunar. Bu süre, toplu iş sözleşmeleri ile daha da uzatılabilir. Bu düzenleme, hem işveren hem de işçi için adil bir değerlendirme dönemi sağlamayı amaçlar.

6. Ücret ve Çalışma Koşulları

İş hukuku, işçilerin ücret, çalışma saatleri, izin hakları gibi konularda korunmasını sağlar. Ücret ekleri, ikramiyeler ve diğer mali haklar, iş sözleşmesi ve ilgili kanun hükümleriyle düzenlenir.

Sonuç:

İş hukuku, işçi ve işveren arasındaki ilişkilerin adil bir şekilde yürütülmesini sağlayan temel kurallar ve prensipler bütünüdür. Auzef tarafından sunulan İş Hukuku dersi, bu alandaki temel konuları kapsamlı bir şekilde ele almakta ve öğrencilere iş hayatında karşılaşabilecekleri durumlar için gerekli bilgiyi sunmaktadır. @lolonolo_com olarak, bu makalenin öğrencilere sınav hazırlıklarında yardımcı olacağını umuyor ve başarılar diliyoruz.

@lolonolo_com

1. Aşağıdaki sözleşmelerden hangisi yazılılık koşuluna tabi değildir?

A) Takım sözleşmesi
B) Çıraklık Sözleşmesi
C) Süresi 1 yıl veya daha uzun iş sözleşmeleri
D) Belirsiz iş sözleşmeleri
E) Çağrı üzeri çalışmaya dayalı iş sözleşmeleri

Cevap : B) Çıraklık Sözleşmesi

2. Aşağıdakilerden hangisi iş hukukunun genel kaynaklarından değildir?

A) İşyeri iç yönetmelikleri
B) Yönetmelikler
C) Kanunlar
D) Anayasa
E) Tüzükler

Cevap : A) İşyeri iç yönetmelikleri

3. İşyerinin askerlik veya kanuni bir ödev nedeniyle işten ayrılan işciyle sözleşme yapma zorunluluğun doğması için aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Askerlik veya kanuni bir göreve gitmeden önce işverebin onayının alınması
B) Askerlik veya kanundan doğan görevin sona ermiş olması
C) Askerlik veya kanundan Doğan görevin sona ermesinden itibaren 2 ay içerisinde işverene başvuruda bulunma
D) İş yerinde boş yer bulunması
E) Askerlik veya Kanuni bir görev nedeniyle işten ayrılma

Cevap : C) Askerlik veya kanundan Doğan görevin sona ermesinden itibaren 2 ay içerisinde işverene başvuruda bulunma

4. İş kanuna göre çağrı üzerine çalışmaya dayalı bir iş ilişkisinde aksi kararlaştırılmamışsa işverenin her çağrıda işçiyi en az kaç saat çalıştırması gerekir?

A) 2 saat
B) 1 saat
C) 4 saat
D) 5 saat
E) 3 saat

Cevap : C) 4 saat

5. Aşağıdakilerden hangisinin iş yerini bildirme yükümlülüğü kapsamında bildirmesi zorunlu değildir?

A) işin başlama ve bitme günü
B) iş yerinin ünvan ve adresi
C) çalışma konusu
D) çalıştırılan işçi sayısı
E) iş yerinin cirosu

Cevap : E) iş yerinin cirosu

6. Aşağıdakilerden hangisi İş Kanunu’nun uygulanacağı iş ilişkilerindendir?

A) Bir ailenin Üyeleri ve üçüncü dereceye kadar hısımları arasında evlerde el sanatlarının yapıldığı işler
B) Deniz ve hava taşıma işleri
C) 50’den az işçi çalıştırılan Tarım ve Orman İşleri
D) Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri
E) Halkın faydalanmasını açık veya iş yerinin eklentisi durumunda olan park ve bahçe işleri

Cevap : E) Halkın faydalanmasını açık veya iş yerinin eklentisi durumunda olan park ve bahçe işleri

7. Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda bunun süresi en çok …… ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleri ile ….. kadar uzatılabilir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) 2 ve 5
B) 2 ve 4
C) 2 ve 3
D) 1 ve 3
E) 1 ve 2

Cevap : B) 2 ve 4

8. İş kanununda boşluk bulunması halinde genel kanun olarak aşağıdakilerden hangisi uygulanmalıdır?

A) Türk Medeni Kanunu
B) Türk Borçlar Kanunu
C) Türk Ticaret Kanunu
D) Deniz İş Kanunu
E) Basın İş Kanunu

Cevap : B) Türk Borçlar Kanunu

9. 18 yaşını doldurmamış bir erkek aşağıdaki yerlerden hangisinde çalışabilir?

A) Bar
B) Meyhane
C) hamam
D) Tarım İş yeri
E) Tünel inşaatı

Cevap : D) Tarım İş yeri

10. 4857 sayılı İş Kanunu hakkında aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) iş yerini bildirme zorunluluğu getirilmiştir
B) iş yeri ile işletme ayrımı yapılmıştır
C) iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hükümlere öncelik verilmiştir
D) 1475 sayılı iş kanununun tüm hükümlerini yürürlükten kaldırmamıştır
E) Deniz taşıma işleri kapsam dışında bırakılmıştır

Cevap : C) iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hükümlere öncelik verilmiştir

11. Kamu işverenleri aşağıdaki hangi oranda engelli işçi çalıştırmak zorundadır?

A) %3
B) %4
C) %2
D) %3,5
E) %2,5

Cevap : B) yüzde 4

12. İş sözleşmesini vekalet ve Eser sözleşmelerinden ayıran temel unsur aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bağımlılık
B) iş görme
C) karşılıklılık
D) özel hukuk sözleşmesi olması
E) ücret

Cevap : A) Bağımlılık

13. Aşağıdakilerden hangisi iş sözleşmesinin özelliklerinden biridir?

A) Kişisel ilişki kuran bir sözleşme olması
B) Kamu huku sözleşmesi olması
C) Ani edimli bir sözleşme olması
D) Mal varlıksal bir sözleşme olması
E) Tek tarafa borç yüklemesi

Cevap : A) Kişisel ilişki kuran bir sözleşme olması

14. İşveren vekili ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) işvereni temsil eder
B) işveren için öngörülen hukuki sorumluluk işveren vekilleri hakkında uygulanır
C) işveren vekilinin işçilere karşı işlem ve yükümlülüklerinden doğrudan işveren sorumludur
D) işveren vekilleri iş sözleşmesine göre çalıştıkları takdirde işçi olarak kabul edilirler
E) İşin işyerinin veya işletmenin yönetiminde görev alırlar

Cevap : C) işveren vekilinin işçilere karşı işlem ve yükümlülüklerinden doğrudan işveren sorumludur

15. İşverenin eşit davranma borcu konusunda aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılamaz
B) Eşit durumda olan kişiler arasinda eşitlik söz konusudur
C) Mutlak bir eşitlik söz konusudur
D) İş verenin eşit davranma borcu İş kanununda düzenlenmiştir
E) İşverenin esit davranma borcu ancak aynı işyerine ait işçiler arasında geçerlidir

Cevap : C) Mutlak bir eşitlik söz konusudur

16. İş yerinin talimatlar ile kanun ve sözleşmeleri aykırı olmamak üzere işin görülmesi çalışma düzeni iş yeri düzeni ve işçilerin iş yerinde belirleme hakkıdır.
Yukarıda verilen ifade aşağıdakilerden hangisini tanımlamaktadır?

A) hiyerarşiyi tesis etme hakkı
B) denetleme hakkı
C) yönetim hakkı
D) Fesih yetkisinin genel çerçevesi
E) sözleşmeye bağlılık

Cevap : C) yönetim hakkı

17. Aşağıdaki işlerden hangisi iş kanununun kısmen uygulandığı işlerdendir?

A) geçici işler
B) belirsiz süreli işler
C) belirli süreli işler
D) sürekli işler
E) süreksiz işler

Cevap : E) süreksiz işler

18. Mesleki alanda ödünç iş ilişkisi ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Ev hizmetleri için ödünç iş ilişkisi süre sınırı olmaksızın kurulabilir
B) Mesleki anlamda ödünç iş ilişkisi en fazla 2 defa yenilebilir
C) Ödünç işçinin çağrılamama nedeniyle sözleşmeyi haklı nedenle feshedebilmesi için en az üç ay geçmesi gerekmektedir
D) Bir işyerinde çalıştırılacak mesleki anlamda ödünç işçi sayısı kanunla sınırlanmıştır.
E) Mevsimlik tarım işçileri için ödümç iş ilişkisi süre sınırı olmaksızın kurulabilir

Cevap : B) Mesleki anlamda ödünç iş ilişkisi en fazla 2 defa yenilebilir

19. Ücret ekleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Komisyon işçinin aıl ücreti olarak da kararlaştırılabilir
B) İşçinin kardan pay isteye bilmesi için bunun taraflarca açıkça kararlaştırlması gerekir
C) İşçinin kardan pay alması işçinin işletmeye ortak olması demektir
D) İşçilere ödenecek ikramiyelerin her biri aylık kazanç tutarını geçemez
E) İkramiye ödeme borcu bazen kanun hükminden de kaynaklanabilir

Cevap : C) İşçinin kardan pay alması işçinin işletmeye ortak olması demektir

20. Aşağıdakilerden hangisi hakkında iş kanunu hükümleri uygulanır?

A) Köşe yazarı
B) Makinist
C) Uçuş personeli
D) Gemi adamı
E) Basketbolcu

Cevap : A) Köşe yazarı

21. İşyerinin veya bir bölümünün devri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Devir tarihinde işyerinde veya bir bölümde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile devralana geçer.
B) Tüzel kişiliğin birleşme, katılma ya da türünün değişmesiyle sona erme hallerinde birlikte sorumluluk hükümleri uygulanır
C) İşyerinin devrine ilişkin hükümler, geçici ve belirli süreli devirlerde uygulanmaz.
D) İşyerini devreden işveren, iş sözleşmelerinin doğrudan tarafı olmaya iki yıl boyunca devam eder.
E) İşyerinin devrinden sonra gündeme gelen kıdem tazminatı taleplerinden yalnızca devralan işveren sorumludur

Cevap : A) Devir tarihinde işyerinde veya bir bölümde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile devralana geçer.
A seçeneği doğrudur. İşyerinin veya bir bölümünün devri durumunda, Türkiye’deki iş hukuku uygulamalarına ve ilgili mevzuata göre, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile yeni işverene geçer. Bu, 4857 sayılı İş Kanunu’nun ilgili maddelerinde açıkça belirtilmiştir. Yani, işyerinin devri sırasında, orada çalışanların iş sözleşmeleri, var olan tüm hak ve yükümlülükleriyle birlikte yeni işverene otomatik olarak transfer olur. Bu durum, işçilerin haklarının korunmasını sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.
B, C, D, ve E seçenekleri, iş hukuku ve işyeri devri konularında belirli durumları ifade etse de, genel kapsam ve direkt olarak işyeri devri ile ilgili yasal süreçlerin nasıl işlediğini açıklayan doğru ve kapsayıcı yanıt A seçeneğidir.