1) Henüz elma diyemeyen Emre’nin annesi elma nerede? diye sorduğunda elmayı işaret edebilmesini tanımlayan beceri aşağıdakilerden hangisidir ?
A. İkonik jkest kullanım becerisi
B. İlk gramer becerisi
C. Alıcı dil becerisi
D. İfade edici dil becerisi
E. Agulama becerisi
Cevap : C. Alıcı dil becerisi
C. Alıcı dil becerisi. Alıcı dil becerisi, çevremizdeki seslerin, sözcüklerin, cümlelerin ve iletilerin anlaşılmasını ve yorumlanmasını sağlar. Bu beceri, bir kişinin çevresindeki dil örüntülerini ve sözcüklerini tanımasına yardımcı olur. Bu durumda, Emre’nin annesi elma nerede diye sorduğunda, Emre elmayı işaret edebildiği için alıcı dil becerisini göstermiştir.
2) Yönetici işlevlerde en önemli gelişim hangi dönemde gözlemlenmektedir?
A.Orta çocukluk dönemi
B. Bebeklik dönemi
C. Ergenlik dönemi
D. okul öncesi dönem
E. yetişkinlik dönemi
Cevap : D. okul öncesi dönem
“D. Okul öncesi dönem” doğrudur. Yönetici işlevlerin gelişiminde en önemli dönem okul öncesi dönemdir. Bu dönemde çocuklar, planlama, karar verme, problem çözme ve dikkat kontrolü gibi yönetici işlevlerini geliştirirler. Bu işlevler, çocukların ilerideki akademik ve sosyal başarıları için önemlidir.
3) İleride okuma becerisini etkileyen ve bir dildeki sesleri fark etme ve seslerde değişiklik yapabilme becerisi olarak tanımlanan dil özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A. Söz dizimi
B. Sözcük dizimi
C. Fonolojik farkındalık
D. Edim bilgisi
E. Biçimbirim
Cevap : C. Fonolojik farkındalık
Fonolojik farkındalık, bir dildeki sesleri fark etme ve ayırt etme becerisidir. Okuma ve yazma becerilerinin gelişiminde önemli bir rol oynar çünkü bu beceri, kelime ve heceleri ayırt etme yeteneğini destekler. Örneğin, bir çocuk, bir kelimeyi duyduğunda, kelimenin başlangıç, orta ve sonundaki sesleri fark ederek kelimeyi tanımlayabilir ve sonrasında yazabilir. Dolayısıyla, fonolojik farkındalık, okuma ve yazma becerilerini geliştirirken çok önemli bir rol oynar.
4) Ece 5 aylık bir bebektir ve ‘bababa’ şeklinde heceler üretebilmektedir.Buna göre Ece hangi dil gelişim evresindedir?
A. Tek sözcük evresi
B. Agulama evresi
C. Jest kullanım evresi
D. Sözdizimsel evre
E. İlk gramer evresi
Cevap : B. Agulama evresi
Ece’nin 5 aylık olması ve ‘bababa’ şeklinde heceler üretebilmesi, agulama evresinde olduğunu göstermektedir. Bu nedenle cevap B’dir. Agulama evresi, bebeklerin 0-6 ay arasında yaşadığı dil gelişim evresidir. Bu evrede bebekler, farklı tonlama ve vurgu ile sesler çıkararak kendilerini ifade etmeye başlarlar.
5) Aşağıdakilerden hangisi yenidoğanda bulunan ilkel reflekslerden değildir?
A. Emekleme refleksi
B. Kavrama refleksi
C. İrkilme refleksi
D. Yakalama refleksi
E. Arama ve emme refleksi
Cevap : A. Emekleme refleksi
Yenidoğanda bulunan ilkel refleksler arasında Emekleme refleksi bulunmaz. Bu nedenle cevap A’dır.
Yenidoğan döneminde bulunan diğer ilkel refleksler şunlardır: Kavrama refleksi (bir şey eline değdiğinde parmaklarını sıkıca kapatma), İrkilme refleksi (ani bir sese veya harekete karşı kasılma tepkisi), Yakalama refleksi (el içine bir şey konulduğunda, parmaklarla kavrayarak tutma), Arama ve emme refleksi (ağzına dokunulduğunda başını o yöne çevirme ve emme hareketleri yapma).
6) Bitki ve hayvan davranışlarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. Bitkilerde ön‐arka ve sağ‐sol asimetrisi varken; hayvanlar yönsüzdür.
B. Bitki yaşamı boyunca çevresine göre form alırken; hayvan bedeni, ağırlıklı olarak genetik nedenlerle şekillenir
C. Bitkiler kök ve dal atıp yaprak açarak,hayvanlarsa mekan değiştirerek davranır
D. Bitki davranışı arkasında buna özel bir organ sistemi bulunmazken; hayvanların çoğunda bulunan sinir sistemi genellikle davranışla ilgilidir
E. Bitkiler görece yavaş, hayvanlar hızlı hareket eder.
Cevap : A. Bitkilerde ön‐arka ve sağ‐sol asimetrisi varken; hayvanlar yönsüzdür.
A şıkkı yanlıştır. Bazı bitkilerin büyüme yönü ile ilgili belirgin bir yönsüzlükleri vardır. Örneğin güneş ışığına doğru büyüme eğilimleri vardır.
7) Fiziksel büyüme süreci ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. Büyüme bedensel değişimleri içerir
B. Büyüme yukarıdan aşağıya doğru ilerler
C. Büyüme sabit bir evre sırası izler
D. Farklı aylarda farklı bölgeler daha hızlı büyür
E. Büyüme bedenin içinden uçlarına doğru ilerler
Cevap : C. Büyüme sabit bir evre sırası izler
C. Büyüme sabit bir evre sırası izler yanlıştır. Fiziksel büyüme süreci, kişiden kişiye farklılık göstermekle birlikte, sabit bir evre sırası izlemez. Bazı kişilerde belirli bir evredeki büyüme hızı daha yavaş veya daha hızlı olabilir. Ancak genel olarak, fiziksel büyüme baştan sona doğru yukarıdan aşağıya doğru ilerler ve farklı aylarda farklı bölgeler daha hızlı büyür.
8) Aşağıdakilerden hangisi zihin kuramı becerisinin gelişiminde etkili değildir?
A. Dil Becerisi
B. Sembolik Oyun Becerisi
C. Yürütücü İşlev
D. Mizaç Özellikleri
E. Ortak Dikkat
Cevap : D. Mizaç Özellikleri
Zihin kuramı becerisi, diğer adıyla teori zihni veya zihin okuma, başkalarının düşüncelerini, hislerini ve inançlarını anlama yeteneğidir. Bu becerinin gelişiminde dil becerisi, sembolik oyun becerisi, ortak dikkat gibi faktörler etkili olsa da, mizaç özellikleri bu gelişimde etkili değildir. Mizaç özellikleri, kişinin doğuştan getirdiği ve genellikle kalıtsal olan özelliklerdir ve zihin kuramı becerisi ile doğrudan ilişkisi yoktur.
9) Aşağıdakilerden hangisi ince‐kas motor bir beceri değildir?
A. Merdiven çıkma
B. Düğme ilikleme
C. Kaşık kullanma
D. Kalem tutma
E. Kavrama
Cevap : A. Merdiven çıkma
İnce-kas motor becerileri, küçük kasların kullanıldığı becerilerdir ve çoğunlukla el-göz koordinasyonu gerektirirler. Aşağıdaki seçeneklerin hepsi ince-kas motor becerileri ile ilgilidir ancak en az ince-kas motor becerisi olan seçenek, A seçeneği olan “Merdiven çıkma” dır. Merdiven çıkma, daha çok geniş kasların kullanımı ile ilgilidir ve daha karmaşık bir beceri gerektirir. Bu nedenle, ders gelişim psikolojisi açısından, doğru cevap A seçeneği “Merdiven çıkma” dır.
10) Arkadaşına ‘’bak bu ruja benziyor ama aslında ruj gibi görünen bir kalem ve kırmızı yazıyor’’ diyebilen bir çocuk, zihin kuramı becerilerinden hangisini edinmektedir?
A. İsteklerin anlaşılması
B. Yanlış kanıların anlaşılması
C. Niyetlerin anlaşılması
D. İkinci derece kanıların anlaşılması,
E. Görünüş gerçeklik ayrımı
Cevap : E. Görünüş gerçeklik ayrımı
Bu soruda, çocuğun başka bir nesneyi temsil ettiği anlamda ruj gibi görünen bir kalem olduğunu anlaması gerektiği için, “Görünüş Gerçeklik Ayrımı” becerisiyle ilgilidir. Görünüş Gerçeklik Ayrımı, bir nesnenin dış görünüşü ile gerçek özellikleri arasındaki farkı anlama yeteneğini ifade eder. Bu beceri, çocukların dünyayı anlama ve diğer insanların zihinlerini anlama yeteneklerinin bir parçasıdır.
11) Aşağıdaki bilim disiplinlerinden hangisi davranışı incelemez?
A. Etoloji
B. Jeoloji
C. Biyoloji
D. Nöroloji
Cevap : B. Jeoloji
B. Jeoloji davranışı incelemez. Jeoloji, Dünya’nın yapısını, oluşumunu, tarihsel gelişimini ve kayaların yapısını inceleyen bir bilim disiplinidir.
12) Bir konferansta konuşmacı, çocukların zihin kavrayışı ile ilgili becerilerini geliştirmek için anne‐çocuk konuşmalarında zihinsel fiilllerin kullanımının öneminden söz etmektedir. Konuşmacının dayandığı teorik yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
A. Modüler doğuştancılık
B. Sosyo‐kültürel kuram
C. Kuram kuramı
D. Sosyal öğrenme kuramı
E. Benzetim kuramı
Cevap : B. Sosyo‐kültürel kuram
Sosyo-kültürel kuram, Lev Vygotsky tarafından geliştirilmiş bir gelişim psikolojisi kuramıdır. Bu kurama göre, dil, düşünce ve kültür birbirleriyle etkileşim halindedir ve bireyler sosyal ortamlarında edindikleri deneyimlerle zihinsel becerilerini geliştirirler. Bu nedenle, anne-çocuk konuşmalarında zihinsel fiillerin kullanımı, çocukların zihin kavrayışı ile ilgili becerilerini geliştirmeye yardımcı olur.
13) İnsanların dil sayesinde geçmiş , gelecek,başka mekanlar ve hatta soyut kavramlar hakkında konuşabilmeleri dilin hangi temel özelliği sayesinde olabilmektedir?
A. Anlamsallık
B. Üretkenlik
C. İkililik
D. Gelişigüzellik
E. Yer değiştirme
Cevap : E. Yer değiştirme
İnsanlar dil yoluyla soyut kavramları, geçmiş ve geleceği, başka mekanları anlatabilirler çünkü dillerinde yer değiştirme özelliği bulunur. Bu özellik, dilin sınırsız sayıda farklı cümleler oluşturma yeteneği ile ilgilidir. İnsanlar, cümlelerin içinde kelime ve kelime gruplarını yer değiştirerek yeni cümleler oluşturabilirler ve bu sayede birçok farklı anlam ifade edebilirler. Örneğin, “Ben yarın okula gideceğim” cümlesi, “Yarın okula gideceğim ben” şeklinde de söylenebilir ve anlamı değişmez. Bu özellik sayesinde, insanlar dil yoluyla sınırsız sayıda farklı düşünce ve kavramı ifade edebilirler.
14) Çocukların başkalarının zihinlerini anlayabilmelerini erken dönem taklit becerileri ve ayna nöron etkinlikleri ile açıklayan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
A. Benzetim Kuramı
B. Sosyo‐kültürel kuram
C. Sosyal öğrenme kuramı
D. Modüler doğuştancılık
E. Biyolojik kuram
Cevap : A. Benzetim Kuramı
Ayna nöron teorisi, insanların diğer insanların davranışlarını taklit etme ve başkalarının zihinsel durumlarını anlama yeteneğinin ayna nöronlar tarafından desteklendiğini öne süren bir yaklaşımdır. Ayna nöronlar, bir kişinin hareketlerini gözlemleyen beyin hücreleridir ve hareketlerin aynısını yaparak bir tür taklit davranışı sergileyebilirler. Bu, bir kişinin başka bir kişinin davranışlarını taklit ettiğinde onun zihinsel durumunu anlamasına yardımcı olabilir. Örneğin, bir kişi ağlayan bir bebek gördüğünde ayna nöronları harekete geçerek ağlama davranışını taklit etmesine neden olabilir ve böylece bebeğin üzgün olduğunu anlamasına yardımcı olabilir. Benzetim kuramı da başka insanların zihinsel durumlarını anlamak için taklit yeteneğinin önemine vurgu yapar, ancak bu kuram taklit becerileri yanında daha geniş bir bilişsel yelpazeyi kapsar. Sosyo-kültürel kuram ve sosyal öğrenme kuramı daha çok çevresel faktörlere ve öğrenmeye odaklanırken, modüler doğuştancılık ise bilişsel yeteneklerin doğuştan geldiğini savunur.
15) Aşağıdakilerden hangisi psiko‐linguistik kuramın dil edinim sürecini açıklamaktadır?
A. Dil diş pekiştireçler yoluyla edinilir
B. Dil klasik koşullanma yoluyla edinilir
C. Dil taklit yoluyla edinilir
D. Dil çocukların erken dönemde ses analizi yapmaları yoluyla edinilir
E. Dil doğuştan gelen evrensel bir dil öğrenme mekanizması ile edinilir
Cevap : E. Dil doğuştan gelen evrensel bir dil öğrenme mekanizması ile edinilir
“Dil doğuştan gelen evrensel bir dil öğrenme mekanizması ile edinilir”dir. Psiko-linguistik kuram, dil edinimini insan zihninin içsel yapısına dayandırmaktadır. Bu yaklaşıma göre, insanlar dil ediniminde doğuştan gelen evrensel bir dil öğrenme mekanizmasına sahiptir ve bu mekanizma, çevreyle etkileşim yoluyla dil gelişimini destekler. Bu nedenle, çocuklar doğuştan dil edinme kapasitesine sahip olup, doğal olarak çevrelerindeki dil örüntülerini öğrenme eğilimindedirler. Diğer seçenekler ise dil edinimi sürecinde önemli değildir.
16) Aşağıdakilerden hangisi psikolojik yaş kavramına uygun bir örnek olabilir?
A. Gencecik kızsın niye koyu renk giyiniyorsun
B. Bu yaşına geldi hala bir koca bulamadı
C. Adamın ruhu genç, bu yaşta dünyayı geziyor
D. Ciğerleriniz 25 yaşındaki kadar esnek
E. Koca adam oldu, bir baltaya sap olamadı
Cevap : C. Adamın ruhu genç, bu yaşta dünyayı geziyor
C. Adamın ruhu genç, bu yaşta dünyayı geziyor. Psikolojik yaş, bir kişinin davranışları, tutumları ve enerjisi gibi psikolojik özelliklerinin, biyolojik yaşından farklı olabileceği fikrine dayanır. Bu nedenle, biyolojik yaşından bağımsız olarak bir kişinin genç hissedebileceği veya enerjik olabileceği bir durum, psikolojik yaş kavramına uygun bir örnektir.
17) Aşağıdakilerden hangisi bilişsel işlevleri denetleyen bir merkez ve bilişsel faaliyetleri yöneten sistem kavramını tanımlamaktadır?
A. Çalışma belleği
B. Bilişsel esneklik
C. Yönetici işlevler
D. Dikkat
E. Kenetleme
Cevap : C. Yönetici işlevler
C. Yönetici işlevler, bilişsel işlevleri denetleyen ve bilişsel faaliyetleri yöneten bir sistemdir. Çalışma belleği, dikkat, bilişsel esneklik ve kenetleme, yönetici işlevlerin birer alt bileşenleridir. Yönetici işlevlerin, planlama, karar verme, problem çözme, stratejik düşünme gibi yüksek düzeyli zihinsel faaliyetleri gerçekleştirmede önemli bir rolü vardır.
18) 1,9,3,8,4,1,7,2,5 rakamlarının akılda tutulması istendiğinde bu rakamların 1938 ( Atatürk’ün ölüm yıl dönümü)‐41 (kocaelinin plakası) gibi anlamlı birimlere ayrılmasıaşağıdakilerden hangisini örneklendirmektedir?
A. Fonolojik döngü
B. Merkezi yönetici
C. İstifleme
D. Görsel mekânsal kopyalama
E. Episodik arabellek
Cevap : C. İstifleme
İstifleme, bilgiyi anlamlı birimlere bölerek bellek kapasitesini artırmayı amaçlayan bir bilişsel stratejidir. Bu örnekte, rakamlar anlamlı birimlere bölünerek daha kolay hatırlanır hale getirilmiştir.
19) Aşağıdaki cümlelerden hangisi gelişim psikolojisi çerçevesinde büyüme kavramını doğru şekilde ifade eder?
A. Yine büyümüşsün,sana nasıl ayakkabı yetiştireceğiz bilmem
B. Artık büyüdüm anne, tek başıma çarşıya gidebilirim
C. Kızım çok büyüdü artık kardeşine bakabiliyor
D. Büyürken kardeşim ile çok çatışırdık ama yetişkin olunca aramız düzeldi
E. Oğlum büyü artık, 5 yaşında gibi davranıyorsun
Cevap : A. Yine büyümüşsün,sana nasıl ayakkabı yetiştireceğiz bilmem
A şıkkı hariç tüm şıklar bir şekilde büyüme ile ilgilidir ancak doğru ifade C şıkkıdır. Çünkü kardeşine bakabilme, bir çocuğun gelişimi sonucu ortaya çıkan bir yetenektir ve büyüme sürecinde gerçekleşir. Ayrıca, diğer şıklardaki ifadeler de büyüme sürecine değinse de, bunları doğru bir şekilde ifade etmekten uzaktırlar. Örneğin, B şıkkındaki ifade, büyümenin sadece fiziksel büyümeyle ilgili olduğunu düşündüğümüzde yanıltıcıdır.
20) Dinamik sistemler kuramının ‘’motor gelişimi’’ anlayış biçimine göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. Motor gelişim için motivasyonel koşullar eylemi desteklemelidir
B. Motor gelişim olgunlaşmaya bağlı ortaya çıkan pasif bir süreçtir
C. Motor gelişim algı ve eylem bütünlüğü ile ortaya çıkar
D. Her hareket birbirinin aynı gibi görünsede duruma özgü yeniden yorumlamadır
E. Her birey aynı beceri düzeye ulaşmak için farklı yollardan geçebilir
Cevap : B. Motor gelişim olgunlaşmaya bağlı ortaya çıkan pasif bir süreçtir
B. Motor gelişim olgunlaşmaya bağlı ortaya çıkan pasif bir süreçtir yanlıştır. Dinamik sistemler kuramına göre motor gelişim, aktif bir süreçtir ve bireyin kendisi tarafından yönetilir. Ayrıca motor gelişim, yalnızca olgunlaşmaya bağlı değil, aynı zamanda çevresel faktörler ve bireyin motivasyonu gibi birçok faktör tarafından da etkilenebilir.
21) Çocuk ev işlerine yardımcı olduğu süre kadar tabletle oynayabilmektedir. Bir gün ev işlerine hiç yardımcı olmaz. Sorulduğunda o gün tabletle oynamak istemediğini söyler. Bu durumu en iyi açıklayan ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A. Tablet o gün ceza haline gelmiştir
B. Tablet o gün ceza niteliğini kaybetmiştir
C. Tablet o gün ödül niteliğini kaybetmiştir
D. Tablet o gün şartsız uyaran olmuştur
E. Tablet o gün ödül haline gelmiştir
Cevap : C. Tablet o gün ödül niteliğini kaybetmiştir
Bu durumu en iyi açıklayan ifade C şıkkı olacaktır: Tablet o gün ödül niteliğini kaybetmiştir. Çocuk, ev işlerine yardım ettiği süre kadar tabletle oynama hakkı elde etmiştir. Tablet kullanımı, ödül olarak sunulmuştur. Ancak çocuk bir gün ev işlerine yardımcı olmadığında tablet kullanım hakkını kaybetmiştir, yani ödül niteliği kaybolmuştur. Bu nedenle, ceza olarak kullanılmamıştır.
22) Aşağıdakilerden hangisi Çalışma belleğinin bilgiyi işlemleme özelliğine bir örnektir?
A. İlkokul sıra arkadaşının ismini hatırlama
B. Okurken sözcükleri işlemleyerek cümleyi anlamlandırma
C. Cümle sonuna gelindiğinde başını hatırlama
D. Farklı bilgi türlerini farklı bellek türlerinde depolama
E. Telefon numarasını telefona yazana kadar akılda tutma
Cevap : E. Telefon numarasını telefona yazana kadar akılda tutma
E. Telefon numarasını telefona yazana kadar akılda tutma, çalışma belleğinin bilgiyi işlemleme özelliğine bir örnektir. Çalışma belleği, kısa süreli bellek ile uzun süreli bellek arasında geçiş yaparak, zihindeki bilgileri geçici olarak depolayarak, anlamlı bir bütün haline getirerek, düzenleyerek ve işleyerek, çıkarımlar yapmamızı, problem çözme yeteneğimizi geliştirmemizi sağlayan bir bellek sistemidir.
23) Darwin’in gelişim psikolojisi üzerindeki etkileri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. Kendi çocuklarının gelişimi hakkında günlükler tutması
B. Erken yaşam dönemlerinin nasıl incelenebileceğine ilişkin bir yöntem bırakması
C. Olgunlaşma, büyüme, evre gibi kavramlar kullanması
D. Diğer canlıların erken yaşam dönemlerini ayrıntılı olarak incelemesi
E. Gelişimsel gelişmeleri tespit etmeye çaba harcaması
Cevap : C. Olgunlaşma, büyüme, evre gibi kavramlar kullanması
B. Darwin, gelişim psikolojisi konusunda bilimsel bir yöntem geliştirmedi. Ancak evrim teorisi, canlıların farklı yaşam evrelerinde nasıl değiştiği ve bu değişimlerin nedenleri hakkında önemli fikirler sunarak, gelişim psikolojisine de katkıda bulunmuştur. |
