Osmanlı Teşkilatı ve Kültür Tarihi

Osmanlı İmparatorluğu’nda Teşkilat ve Kültürün Evrimi

Osmanlı İmparatorluğu, tarihi boyunca karmaşık bir teşkilat yapısına ve zengin bir kültürel mirasa sahiptir. İdari sis

İdari ve Askeri Yapı

Osmanlı idaresinin kalbi olan Divan, alınan kararların Padişah’a sunulduğu Arz Odası gibi özel mekanlarda toplanırdı. Askeri yapı içinde, Sipahi bölüğü gibi süvari birlikleri barış zamanlarında devlet malının tahsilinde görev alırken, savaş zamanlarında Padişah’ın otağını korurdu. Devşirme Kanunu, Osmanlı tebaası Hristiyan çocuklarından seçilerek yetiştirilen kapıkulu askerlerinin temelini oluştururdu. Bu sistem, Osmanlı’nın askeri gücünün temel taşlarından biriydi.

Eğitim ve Kültürel Etkinlikler

Medreseler, akademik faaliyetlerin yürütüldüğü ve müderrislerin sorumlu olduğu eğitim kurumlarıydı. Osmanlı sanatı, tezhip, minyatür ve ferman gibi alanlarda kendini gösterirken, yazı sanatında Divani tarzı, resmi belgelerde yaygın olarak kullanılırdı. Enderun, Osmanlı saray eğitim sisteminin bir parçasıydı ve Kilerci gibi bölümleri içeriyordu.

Törenler ve Gelenekler

Osmanlı hanedanı için özel törenler, devletin ve toplumun sosyal yapısını yansıtıyordu. Örneğin, Cuma Selamlığı töreni, halkın doğrudan şikayetlerini Padişah’a ulaştırabileceği bir fırsattı. Kılıç kuşanma merasimi, padişahın yetki ve gücünün simgesel bir gösterisi olarak Eyüp Sultan Türbesi’nde gerçekleştirilirdi.

Askeri Reformlar ve Yeni Kurumlar

Sultan II. Mahmut döneminde kurulan ancak kısa süre sonra lağvedilen Sekban-ı Cedid ordusu, Osmanlı’nın askeri yapılanmasında önemli bir dönüm noktasıydı. Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyun, Osmanlı ordusuna subay ve kalifiyeli personel yetiştirmek amacıyla III. Selim zamanında açılmıştı. Asakir-i Mansure ordusunun yedek gücü olarak kurulan Redif ordusu, modernleşme çabalarının bir parçasıydı.

Sonuç

Osmanlı İmparatorluğu’nun teşkilat ve kültür tarihi, devletin nasıl işlediğini ve toplumun nasıl şekillendiğini anlamak için hayati öneme sahiptir. İdari sistemden askeri yapıya, eğitimden sanata kadar her alan, imparatorluğun gelişiminde ve tarihsel mirasında önemli bir yer tutar. Bu tarih, Osmanlı’nın sadece bir askeri ve siyasi güç olmadığını, aynı zamanda zengin bir kültürel ve toplumsal yaşama sahip olduğunu gösterir.

@lolonolo_com

1. Divan toplantılarının yapılmasının ardından alınan kararların padişaha sunulduğu mekana verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Arz Odası
B) Hırka-i Saadet Dairesi
C) Hasoda
D) Babüssaade
E) Bağdat Köşkü

Cevap : A) Arz Odası

2. Osmanlı padişahlarının maiyyet askeri olup sulh zamanlarında devlet malının tahsilinde görev alan, seferlerde ise padişah otağını muhafaza eden süvari birlik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Solaklar
B) Topçu bölüğü
C) Garibler
D) Silahtar bölüğü
E) Sipahi bölüğü

Cevap : E) Sipahi bölüğü

3. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devletinde kapıkulu askeri yetiştirmek üzere uygulanan Devşirme Kanununu açıklayan ifadedir?

A) Osmanlı tebaası Müslüman halktan toplanan neferlerdir.
B) Savaş esirleri arasından beşte bir oranında toplanırlardı.
C) Osmanlı tebaası Hristiyan çocuklarından toplanırdı.
D) Hristiyan ailelerden tek çocuğu olanın oğlu alınırdı.
E) Yabancı tebaadan temin edilirdi

Cevap : C) Osmanlı tebaası Hristiyan çocuklarından toplanırdı.

4. Şeyhülislamlığın teşkili hangi padişah zamanındadır?

A) Çelebi Mehmet
B) II. Mehmet
C) II. Murat
D) I. Murat
E) Orhan Bey

Cevap : C) II. Murat

5. Aşağıdakilerden hangisi tezhip sanatının kullanıldığı alanlardan biri değildir?

A) Gravür
B) Yazma Eser
C) Ferman
D) Minyatür
E) Tılsımlı Gömlek

Cevap : A) Gravür

6. Mucidinin Matrakçı Nasuh olduğu ileri sürülen ve ferman, berat gibi padişaha ait belgelerle mühimme, ahkam, şikayet defterlerinde kullanılan yazı türü hangisidir?

A) Rıka
B) Reyhani
C) Nesih
D) Muhakkak
E) Divani

Cevap : E) Divani

7. Sultan II. Mahmut’un saltanatının ilk yıllarında Alemdar Mustafa Paşa’nın sadrazamlığı döneminde kurulan; ancak kısa bir süre sonra lağvedilen ordu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Eşkinci ordusu
B) Redif ordusu
C) Sekban-ı Cedid
D) Hassa ordusu
E) Asakir-i Mansure

Cevap : C) Sekban-ı Cedid

8. Aşağıdakilerden hangisi mütesellimin görev ve yetki alanını doğru olarak tanımlamaktadır?

A) Sancağın vergilerini toplamak
B) Beylerbeyi /sancakbeyine vekâlet etmek
C) Sancağın tımar ve zeamet işlerine bakmak
D) Eyalet genelindeki davalarda karar vermek
E) Eyaletin veya sancağın gümrük gelirlerini denetlemek

Cevap : B) Beylerbeyi /sancakbeyine vekâlet etmek

9. Medresedeki akademik faaliyeti yürüten ve ondan sorumlu olan kimse aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hace-i mektep
B) Danişmend
C) Müderris
D) Şeyhülislam
E) Kadı

Cevap : C) Müderris

10. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı hanedanı için yapılan özel mahiyetteki törenlerden biri değildir?

A) Veladet-i Hümayun
B) Valide Alayı
C) Sur-ı Hümayun
D) Bed-i Besmele
E) Hırka-i Saadet Ziyareti

Cevap : E) Hırka-i Saadet Ziyareti

11. Osmanlı Devletinde protokol gereği yapılan bütün merasimlerin ve harcamalarının kayıt edildiği defterlere verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahkam
B) Temettuat
C) Kanunname
D) Teşrifat
E) Mühimme

Cevap : D) Teşrifat

12. Osmanlı padişahlarının evi olan harem İstanbul’un fethinden sonra ilk hangi sarayda kurulmuştur?

A) Dolmabahçe Sarayı
B) Eski Saray
C) Çırağan Sarayı
D) Beylerbeyi Sarayı
E) Topkapı Sarayı

Cevap : B) Eski Saray

13. Aşağıdaki törenlerden hangisinde halk doğrudan şikâyetlerini padişaha ulaştırabilmektedir?

A) Cuma Selamlığı
B) Bed-i Besmele
C) Viladet-i Hümayun
D) Surre-i Hümayun
E) Sur-ı Hümayun

Cevap : A) Cuma Selamlığı

14. Aşağıdakilerden hangisi Enderun’un bölümlerinden biridir?

A) Kilerci
B) Has fırın
C) Karağalar
D) Zülüflü baltacılar
E) Matbah

Cevap : A) Kilerci

15. Kılıç kuşanma merasimi nerede yapılırdı?

A) Fatih Camii
B) Eyüp Sultan Türbesi
C) Ayasofya
D) Babüssaade
E) Topkapı Sarayı

Cevap : B) Eyüp Sultan Türbesi

16. Osmanlı ordusuna subay ve kalifiyeli personel yetiştirmek amacıyla kurulan Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyun hangi Osmanlı padişahı zamanında açılmıştır?

A) IV. Mustafa
B) III. Selim
C) II. Mahmut
D) III. Mustafa
E) II. Abdülhamit

Cevap : B) III. Selim

17. Osmanlı Devleti’nde ilk kurulan Beylerbeyilik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tunus
B) Cezâyir-i Bahr-i Sefîd
C) Kıbrıs
D) Anadolu
E) Rumeli

Cevap : E) Rumeli

18. Medreseden mezun olan ilmiye mensuplarının göreve atanıncaya kadar geçen staj döneminde uygulanan kuralları belirleyen ve belirli süre ile görevde kalmalarını esas alan sisteme verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kanun-ı ilmiye
B) Fetva
C) Mevalizade
D) Mülazemet
E) Malikane

Cevap : D) Mülazemet

19. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nde Divan-ı Hümayun’a ait özelliklerden biri değildir?

A) II. Mehmed’e kadar Divan-ı Hümayun’a padişahların başkanlık yapması
B) Osmanlıların Selçuklu, İlhanlı ve diğer Türk devletlerindeki divan teşkilatından etkilenmiş olması
C) Birinci derecede, önemli devlet işlerinin görüşüldüğü yer olması
D) Divan-ı Hümayun’da hukuki davaların görüşülmüyor olması
E) Orhan Gazi zamanından itibaren Divan-ı Hümayun’un varlığının biliniyor olması

Cevap : D) Divan-ı Hümayun’da hukuki davaların görüşülmüyor olması

20. Asakir-i Mansure ordusuna yedek olarak kurulan ordu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sekban-ı Cedid
B) Nizam-ı Cedid
C) Eşkinci
D) Redif
E) Hassa

Cevap : D) Redif