Borçlar Hukuku Ünite – 13 Online Test
1. Alacağın temliki ne tür bir hukuki işlemdir?
d) İki taraflı tasarruf işlemi
2. Alacağı temlikine ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
c) Borçlu, borcunu iyi niyetli olarak eski alacaklıya ifa ederse, borcundan kurtulur.
3. Alacağın temliki nedir? Açıklayınız.
Alacağın temliki, dar anlamda bir borç ilişkisinde alacağın alacaklı tarafından bir başka şahsa devredilmesidir.
4. Alacağın temlikinin hukukî niteliği nedir? Kısaca açıklayınız.
Alacağın temliki devredenle (temlik edenle) devrolan (temellük eden) arasında yapılan tasarruf niteliğindeki bir sözleşmeyle alacağın devredenin mal varlığından devralanın mal varlığına geçirilmesidir. Temlik sözleşmesi yazılı şekle tabidir ve mücerret (sebepten bağımsız) bir işlemdir.
5. Alacağın temlikinin sebepten soyut olmasının hukuki sonucu nedir?
Taraflar temlikin hangi sebeple yapılmış olduğunda anlaşmış bulunmasalar veya anlaşmış olmakla birlikte bu sebep geçersiz olsa bile ayrıca kendisinde bir geçersizlik sebebi bulunmayan temlik sözleşmesi sonuç doğurur. Bu durumda geçerli bir hukuki sebebe dayanmayan temlikler geçerli sayılacak ama bu şekilde alacak hakkı kazanan kimse sebepsiz zenginleşmiş olacaktır.
6. Alacağın temlikinin geçerlilik koşulları nelerdir? Açıklayınız.
Geçerli Bir Sözleşme Olmalı: Alacağın temliki sözleşmesi, sözleşmelerin geçerliliğine ilişkin genel hükümlere tabidir. Ehliyet bakımından alacağı devreden sınırlı ehliyetsizse kanuni temsilcisinin izin veya icazeti gerekir. Devralan sınırlı ehliyetsizse ve alacağın temliki ivazsızsa, temlik sözleşmesini kendisi yapar. Temlik ivazlı olarak yapılıyorsa, bu durumda devralanın kanuni temsilcisinin izin veya icazeti gerekir. Alacağın temliki bir tasarruf işlemi olduğu için, devredenin tasarruf yetkisi olmalıdır. Temlikin konusunun emredici kurallara, kamu düzenine, genel ahlaka ve kişi hakların aykırı olmaması ve imkansızlığının bulunmaması gerekir. TBK. m. 184’e göre, alacağın temliki sözleşmesi yazılı şekle tabidir ve bu şekil şartı bir sıhhat şartı olduğu için sözleşme yazılı şekilde yapılmadıkça işlem geçersizdir. Adi yazılı şekilde borç altına girenin mutlaka imzası gerekmektedir. Temlikin geçerli olabilmesi için yazılı şeklin işlemin bütün esaslı unsurların kapsaması gerekir. Alacağı devredenin ve devralanın kimler olduğu, temlike konu alacak ve tarafların devir iradesi metinden anlaşılabilmelidir. Aksi takdirde, temlik hükümsüzdür. Temlik Edilen Alacak Hakkı Mevcut Olmalı: Temlik sırasında mevcut olmayan bir alacağın temlikinin vaat edilmesi mümkün ise de, mevcut olmayan bir alacak üzerinde tasarruf edilmesi mümkün değildir.
7. Alacağın temliki herhangi bir şekle tabi midir?
TBK. m. 184’e göre, alacağın temliki sözleşmesi yazılı şekle tabidir ve bu şekil şartı bir sıhhat şartı olduğu için sözleşme yazılı şekilde yapılmadıkça işlem geçersizdir.
8. İvazlı temlikte temlik edenin garanti yükümlülüğünü açıklayınız.
Temlikin ivaz karşılığı yapıldığı hallerde, TBK m. 191(1)'e göre, devreden, devralana karşı alacağın varlığını ve borçlunun ödeme gücüne sahip olduğunu garanti etmiştir.
9. İvazsız temlikte temlik edenin garanti yükümlülüğünü açıklayınız.
Temlikin ivazsız yapıldığı hallerde, temliki yapanın hiçbir garanti yükümlülüğü yoktur.
10. Borcun naklinin hükümlerini açıklayınız.
Borcun nakli sözleşmesinin yapılmasıyla bu sözleşmenin konusunu teşkil eden borç, borçludan, borcu devralan 3.kişiye intikal eder. Burada borç varlığını sürdürmeye devam ederken, borçlu kişi borçlu olmaktan çıkar ve yerine 3.kişi borçlu durumuna girer. Borcun 193 nakli, borcun bünyesinde değişiklik yapmaz. Bu nedenle alacaklı alacağına bağlı olan haklan yeni borçluya karşı haiz olmaya devam eder. Borç için borçlu tarafından verilen teminatlar yeni borçlu içinde devam eder. Borca ait teminatlar 3.kişi tarafından verilmişse, bunlar teminat verenin borcun nakline razı olduğunu söylemesi ve teminatlan aynı şekilde kurması halinde yeni borçlu içinde geçerli olur. Aksi halde, alacağa bağlı olan feri haklar sona erer. Borcu devralan yeni borçlu, eski borçlunun şahsına ait olan savunmaların dışında, borca ait olan tüm savunmaları alacaklıya karşı ileri sürebilir.
