Borçlar Hukuku Ünite – 7 Online Test
1. Aşağıdakilerden hangisi haksız fiil sorumluluğunun koşullarından değildir?
d) Haklı sebebin bulunmaması
2. Aşağıdakilerden hangisi kusurun derecelerinden “ağır ihmal”in tanımıdır?
c) Herkesin göstereceği dikkat ve özeni göstermemektir.
3. Kesin hükümsüz sözleşmeler için ağıdakilerden hangisi yanlıştır?
d) Borçların ifası halinde geçerli hale gelirler.
4. Aşağıdakilerden hangisi haksız fiil sorumluluğunda tazminattan indirim sebeplerindendir?
c) Mağdurun birlikte kusuru
5. Aşağıdakilerden hangisi haksız fiil sorumluluğunda fiilin hukuka aykırılığını ortadan kaldıran nedenlerden değildir?
b) Mağdurun birlikte kusuru
6. Haksız fiilerida tazminat talebinin tabi olduğu zamanaşımı süresini açıklayınız.
Tazminat davasının tabi olduğu zamanaşımı süresi TBK m. 72’de düzenlenmiştir. Haksız fiil nedeniyle tazminat davası açma hakkı mağdurun, zararı ve faili öğrendiği tarihten itibaren işlemeye başlayan 2 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Bu dava hakkı herhalde zarar verici fiilin vuku bulduğu tarihten itibaren 10 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Haksız fiil aynı zamanda ceza kanunları uyarınca suç ise ve ceza kanunlarına göre daha uzun bir ceza davası zamanaşımı süresi öngörülmüşse tazminat davası da bu süreye tabi olur.
7. Bir malın tamamen telef olması veya kısmen hasara uğraması halinde zararın kapsamının ne şekilde belirleneceğini açıklayınız.
Bir malın tamamen telef olması veya kısmen hasara uğraması her şeyden önce bir değer kaybı demektir. Zarar, mağdurun malvarlığının aktifinde bir azalma tarzında ortaya çıkar. Mal madde olarak yok olmuşsa veya artık hiç yararlanılamaz hale gelmişse ya da tamir masrafı malın değerini aşıyorsa malın tamamen telef olduğu kabul edilir. Tamamen telef olan malın yerine yenisinin alınması için gereken meblağ zararı teşkil eder. Malın hasara uğramış olması halinde bu malın tamiri mümkün değilse veya tamir edilmesinden sonra mal sahibinin bu malı kullanması kendisinden beklenemezse veya tamir masrafı malın değerinden yüksekse mal tamamen telef olmuş gibi zarar tespit edilecektir. Burada mağdura malın yenisinin değeri tazmin edilecek fakat hasara uğramış mal davalıya verilecektir. Tamiri mümkün olan bir hasar varsa, zarar her şeyden önce tamir masrafından oluşur. Fakat malın tamir görmesi nedeniyle değerinde bir düşme meydana geliyorsa bu düşme tutarı da hesaba katılır.
8. Hukuka uygunluk sebeplerinden meşru müdafaayı açıklayınız.
Türk Borçlar Kanunu 64 hükmüne göre, “Haklı savunmada bulunan, saldıranın şahsına veya mallarına verdiği zarardan sorumlu tutulamaz”. Tecavüz müdafaada bulunanın veya bir 3.şahsın, şahsına veya mallarına yönelmiş olmalıdır. Tecavüzün bir hayvandan ya da eşyadan gelmesi halinde meşru savunmadan söz edilemez. Bu durumda ancak ıztırar hali söz konusu olabilir. Meşru müdafaa ancak tecavüzde bulunana karşı yapılabilir. Başka bir şahsa karşı meşru müdafaa olmaz. Meşru müdafaanın orantılı olması ve müdafaa amacını aşmaması gerekir. Meşru savunmanın saldırıyı bertaraf etmek amacıyla yapılması gerekir.
9. Hukuka uygunluk sebeplerinden ıztırar halini açıklayınız.
Bir kimsenin kendisinin veya bir başkasının şahsını veya mallarını bir zarardan veya derhal vuku bulacak bir tehlikeden korumak için bir üçüncü şahsın mallarına zarar vermesi durumudur. TBK m. 64/f.2 hükmüne göre, zarar tehlikesinin yakın ve açık olması gerekir. Bu durumda fiil hukuka aykırı olmamakla beraber, hakkaniyet gereği zararın giderilmesi gereklidir.
10. Kusur kavramını açıklayınız.
Hukuka aykırı davranıştan kaçınmak için iradesini yeter derecede kullanmamaktır. Kusur, kast ve ihmal olmak üzere 2 çeşittir. *Kast; kusurun en ağır derecesidir. Kast failin hukuka aykırı sonucu bilmesi ve bu sonucu isteyerek hareket etmesidir. Kasttan dolayı sorumlu olmak için failin doğacak zararın biçimini ve kapsamını bilmesi aranmaz. Sadece hukuka aykırılık bilinci ve isteğine sahip olmak yeterlidir. *İhmal; hukuka aykırı sonucu arzu etmemesine rağmen bu sonucun meydana gelmemesi için iradesini yeter derecede kullanmamak, hal ve şartların gerektirdiği dikkat ve özeni göstermemektir. İhmal de kendi içinde ağır ve hafif ihmal şeklinde ayrılmaktadır. Ağır ihmal; hukuka aykırı sonucu meydana getiren fiil işlenirken böyle bir fiil işleyen herkesin göstereceği dikkat ve özeni göstermemektir. Başka bir ifadeyle, normal bir insanın göstereceği özenin gösterilmemesidir. Hafif ihmalse, hukuka aykırı fiil işlenirken böyle bir fiili işleyen herkesin değil, dikkatli ve tedbirli bir kimsenin göstereceği dikkat ve özeni göstermemiş olmaktır
