Sosyoloji Ünite 2

Cevap: Teolojik aşama: Avrupa’da 1300 yılı öncesindeki dönemi karakterize eder. Bu dönemde toplumda doğaüstü güçler ve dinî figürler her şeyin temelini oluşturur.
Metafizik aşama: Kabaca 1300 ile 1800 yılları arasını kapsar. Bu dönemde “doğa” gibi soyut güçlere yönelik inanç ön plana geçmiştir.
Pozitivist aşama: Avrupa’da 1800 yılı sonrasındaki dönemdir. Pozitivist aşamada bilime olan inanç ifade edilir. Comte’ye göre bu aşamada insanlık Tanrı ve doğa gibi mutlak güçleri aramayı terk ederek bunun yerine toplumsal ve fiziki dünyayı yöneten kanunları gözlemlemeye ve keşfetmeye çalışır.

Sosyoloji Ünite 2

2-) Sosyolojinin kurucusu olarak bilinen ve sosyolojiyi “pozitif bir bilim” ve “toplum mühendisliği” olarak tasarlamış ünlü sosyolog kimdir?

Cevap: Auguste Comte

Cevap: Saint-Simon

Cevap: Sosyolojinin isim babasıdır. Toplumun felsefi, dinî, ahlaki yorumuna karşı bilimi öne çıkartmıştır. Yapı ve süreç olarak insani sistemin doğasını vurgulamıştır.

Cevap: Herbert Spencer

Cevap: Birinci olarak ilk dönem sosyolojisi ansiklopediktir yani insan toplumun, tarihinin ve toplumsal yaşamının tümünü kapsamak arayışı içinde olmuştur.
İkinci özelliği, evrimcidir. Tarih felsefesinin ve biyolojik evrimciliğin etkisi ile toplumsal evrimin temel aşamalarını ve işleyişini açıklamaya çalışmıştır.
Üçüncü özelliği, karakter yönünden doğa bilimlerine benzer bir biçimde genellikle pozitif bilim sayılmaktadır. On sekizinci yüzyılda sosyal bilimler büyük ölçüde biyoloji ve fizik bilimini model almışlardır.
İlk dönem sosyolojisinin dördüncü özelliği, yeni endüstri toplumunun bilimi olmuş ve ağırlıklı olarak on sekizinci yüzyıldaki siyasi ve ekonomik devrimlerin sorunlarıyla ilgilenmiştir.
Beşinci olarak da bilimsel olduğu kadar ideolojik bir karaktere sahip olmuş, ortaya çıkışında tutucu ve radikal düşünceler birlikte yer almıştır.

Sosyoloji Ünite 2

7-) Marks’ın sınıf teorisine dayanan çatışmacı teorinin temel varsayımları nelerdir?

Cevap: Bütün toplumsal sistemlerde kıt ve değerli kaynaklar eşitsiz olarak dağıtır. Eşitsizliklerin ve haksızlıkların sonuçları toplumda sınıflar ve çeşitli tabakalar arasında çıkar çatışması yaratır. Bu çıkar çatışmaları, sonuçta değerli kaynakları kontrol edenler ile edemeyenler arasında çatışmalar doğurur.
Uzun vadede bu çatışmalar, sosyal sistemin yeniden örgütlenmesi ile sonuçlanır. Modern endüstriyel iş gücünün kapitalist zalimler karşısında zafer kazanmasıyla sınıfsız çatışmasız bir toplum doğacaktır.

Cevap: Mekanik dayanışma: Benzerliklerden kaynaklanan dayanışmadır. Bu dayanışma türünde bireyler arasında çok az fark vardır. Toplumun üyeleri aynı duyguları hisseder.
Organik dayanışma: Farklılıklardan kaynaklanan dayanışmadır. Toplumlar geliştikçe toplumsal farklılaşma artar. İnsanları bir arada tutan bu farklılaşmadır yani iş bölümüdür.

Cevap: Karl Marks

Cevap: Marks’a göre toplum, sahip olanlar ve sahip olmayanlar şeklinde iki sınıfa ayrılır.

Cevap: Birincisi, ilkel-komünal toplum, ikincisi köleci toplum, üçüncüsü feodal toplum, dördüncüsü kapitalist toplum ve nihayet beşinci aşama sosyalist/komünist toplumdur.

Sosyoloji Ünite 2

12-) Marks’a göre altyapı kavramları nelerdir?

Cevap: Altyapıyı insan bilincinden bağımsız olarak üretim araçları ve üretim ilişkileri

Cevap: Üst yapıyı kültür, din, dil, devlet, örf, adet vb. unsurlar oluştur.

Cevap: Max Weber

Cevap: İdeal tip analizi ve Tarihsel analizi

Cevap: Teori

Cevap: Sembolik etkileşimcilik, sosyolojiye C. H. Cooley, W.I. Thomas ve G. H. Mead tarafından sokulmuştur

Cevap: Blumer

Sosyoloji Ünite 2

20-) Blumer’e göre sembolik etkileşimciliğin önermeleri nelerdir?

Cevap: İnsanlar şeylere karşı şeylerin kendilerine ifade ettiği anlamlara göre tavır alırlar. Bu anlamlar, birinin muhataplarıyla olan etkileşiminden çıkar. Bu anlamlar yorumsal bir süreçte değişime uğrar.

Cevap: Yapısal-fonksiyonalist teori

Cevap: Sistemler, parçaları arasında iç bağlılığa ve bir düzene sahiptir. Sistemler, kendi kendilerini onarma ve dengeye getirme eğilimi taşırlar. Sistemler statik olabilecekleri gibi değişim süreci belirli bir düzen içinde de gerçekleşebilir.
Sistemin bir parçasının doğası, diğer parçaları da etkiler. Sistemler, kendi çevreleri içinde sınırlarını muhafaza ederler. Tahsis ve bütünleşme, sitemin dengesi için iki hayati süreçtir. Sistemler, değişme eğilimlerini kontrol ederler.

Cevap: Emile Durkheim