Üstün Zekâlı Ve Yetenekli Çocuklar Ve Eğitimleri Ünite -2

Cevap : a) Tannenbaum
NOT: Amerikalı Yahudi araştırmacı Abraham Tannenbaum üstün zekâyı açıklamak için ‘Yıldız Modeli’ ni geliştirmiştir.

Cevap : d) Üçlü Saç Ayağı Modeli
NOT: Sternberg’in Triarşik (Üçlü Saç Ayağı) Kuramı: Amerikalı araştırmacı Robert Sternberg, Gardner’ın çalışmasından iki yıl sonra 1985 yılında üç tip zekâ olduğunu vurgulayan bir kuram geliştirmiştir. Bunlar:
1. Analitik
2. Yaratıcı
3. Pratik zekâdır.
* Analitik zekâsı olan bireyler analiz yapma, eleştirme ve değerlendirme yeteneğine sahiptir. Yaratıcı zekâya sahip olanlar, keşif yapma ve yeni bir ürün ortaya çıkarma konularında başarılıdır. Pratik zekâlı olanlar ise uygulama, yapma ve bir şeyi kullanma konularında yeteneklidir.

Cevap : b) Sternberg ve Zhang
NOT: Sternberg ve Zhang’ın Beşgen (Pentagonal) Kuramı: Robert Sternberg ve Çinli araştırmacı Li-Fang Zhang, ‘Beşgen (Pentagonal) Teorisi’ adında örtük bir kuram geliştirmişlerdir. Örtük kuramlar bir kavramın gerçekte ne olduğundan ziyade insanların bu kavrama yükledikleri anlamla ve bu kavramla ilgili inanışlarıyla ilgilenir. Bu kurama göre bir kişinin üstün zekâlı olabilmesi için, şu beş ölçütü karşılaması gerekmektedir.
1. Mükemmellik: Bu ölçüte göre belirli bir alanda ya da alanlarda akranlarından çok daha mükemmeldir.
2. Nadir olma: Gösterilen mükemmelliğin aynı zamanda akranlarının içinde nadir görülmesi gerekir.
3. Üretkenlik: Kişinin olağanüstü yeteneğinin olduğu alanda üretken olması ya da üretme potansiyelinin olması beklenir.
4. Kanıtlanabilirlik: Geçerliği olan yetenek testleriyle üstün yetenekli olduğunu kanıtlamış olması gerekir.
5. Değerli oluş: Gösterdiği üstün performans kişinin yaşadığı toplumda değerli kabul edilmelidir.

Cevap : a) Thurstone
NOT: Thurstone ’ın Grup Faktörleri Kuramı: Thurstone birbirinden bağımsız olduğunu iddia ettiği yedi temel zihinsel yetenek belirlemiştir:
1) Sözel anlama (sözlü materyali anlama becerisiyle ilgili)
2) Sözel akıcılık (Belirli özelliklere sahip çok sayıda kelimeyi veya kavramı hızlı bir şekilde üretme yeteneği)
3) Sayı (hızlı aritmetik hesaplama da yer alır)
4) Algısal hız (simgelerin hızlı tanınmasıyla ilgili)
5) Tümevarımsal akıl yürütme (özelden genele akıl yürütmede),
6) Uzamsal görselleştirme (nesneleri zihinsel olarak görselleştirme ve döndürme ile ilgili) ve
7) Bellek (bilgileri hatırlamakla ilgili)

Cevap : b) Uzamsal zekâ
NOT: Görsel-Uzamsal Zekâ: Uzamsal zekâ, çevreyi görsel olarak isabetli bir şekilde algılama ve görsel deneyimleri yeniden yaratabilme becerisidir.

Cevap : c) Görev sorumluluğu
NOT: Amerikalı Joseph Renzulli (1978, 2005) üstün zekâlılıkla ilgili ‘üç halka’ diye isimlendirdiği bir kuram geliştirmiştir. Üç halka kuramına göre, üstün zekâ şu üç öğenin kesişmesiyle oluşur.
1. Ortalamanın üstünde genel ya da özel yetenek,
2. Görev sorumluluğu: İyileştirilmiş veya odaklanmış bir çeşit motivasyondur.
3. Yaratıcılık kavramı

Cevap : d) Şans
NOT: Gardner’in Çoklu Zekâ Teorisi:
1. Sözel-dilsel zekâ
2. Mantıksal-matematiksel zekâ
3. Görsel-uzamsal zekâ
4. Müziksel ritmik zekâ
5. Bedensel-kinestetik zekâ
6. Sosyal-kişiler arası zekâ
7. İçsel-öze dönük zekâ ve
8. Doğacı zekâ
9. Varoluşçu zekâ

Cevap : e) Sternberg ve Renzulli
NOT: *Robert Sternberg, Gardner’ın çalışmasından iki yıl sonra 1985 yılında üç tip zekâ olduğunu vurgulayan bir kuram geliştirmiştir. Bunlar:
1. Analitik
2. Yaratıcı
3. Pratik zekâdır.
* Amerikalı Joseph Renzulli üstün zekâlılıkla ilgili ‘üç halka’ diye isimlendirdiği bir kuram geliştirmiştir. Üç halka kuramına göre, üstün zekâ şu üç öğenin kesişmesiyle oluşur.
1. Ortalamanın üstünde genel ya da özel yetenek,
2. Görev sorumluluğu: İyileştirilmiş veya odaklanmış bir çeşit motivasyondur.
3. Yaratıcılık kavramı

Cevap : b) Gagné
NOT: Gagné ’nin Ayrımsal Üstün Zekâ ve Yetenek Modeli: Fransız asıllı Kanadalı araştırmacı Françoys Gagné, yetenek geliştirme sürecini vurgulayan bir üstün yeteneklilik teorisi önermiştir. ‘Üstün zekâlı’ ve ‘yetenekli’ kelimelerinin, üstün yeteneklilerin eğitimi alanında sıklıkla birbirinin yerine kullanıldığını belirtmiştir. Gagné üstün zekâ ve üstün yetenek kavramlarının eş anlamlı olmadığını ve birbirlerinin yerine kullanılmaması gerektiğini vurgulamıştır.

Cevap : c) Tannenbaum
NOT: Tannenbaum’ın Deniz Yıldızı Modeli: Amerikalı Yahudi araştırmacı Abraham Tannenbaum üstün zekâyı açıklamak için ‘Yıldız Modeli’ ni geliştirmiştir. Üstün zekâlı olmak için gerekli olduğunu düşündüğü beş faktörden bahsetmiştir. Bunlar:
1. Genel yetenek
2. Özel yetenek
3. Zihinsel olmayan unsurlar
4. Çevresel destek
5. Şans
* Tannenbaum’a göre bu beş faktör yüksek düzeyli bir üretkenlik için etkileşime girmektedir ve bir kişinin üstün zekâlı sayılabilmesi için hepsi gereklidir.